Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/64 Esas
KARAR NO : 2021/528

DAVA TARİHİ : 23/01/2020

BİRLEŞEN BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ 2021/27 ESAS SAYILI DOSYA

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 22/06/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;..müvekkili…Plastik san.ve Tic.Ltd.Şti.’nin iş yaptığı ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş’ne borcuna karşılık olarak …. Bankası … Şubesi …. no’lu, 25/12/2019 tarihli 58.436,63-TL bedelli 1 adet çek verdiğini, ancak Davalılardan ….Grafik Matbaa San.ve Tic.A.Ş nîn çeki kaybettiğini, bunun üzerine davalılardan ….Grafik Matbaa Malz. A.Ş’nin Bakırköy ….. .Asliye Tic.Mah.’nin ….. E.sayılı dosyası ile çek iptal davası açtığını, çek bedelinin müvekkilinin hesabında mevcut olduğunu, …. bankasının takastan gelen çek bankaya ibraz edildiğinde müvekkilin hesabından ödediğini, ancak çekte ödeme yasağı olduğu fark edilince çek bedelinin aynen müvekkilinin hesabına iade edildiğini, müvekkilinin çek bedeli 58.436,63-TL’yi, davalılardan ….Grafik Matbaa Malz. A.Ş’nin Bakırköy … .Asliye Tic.Mah.’nin ……. E.sayıN dosyası ile çek iptal davasında ödemeden men kararı verilip ilan yapılmasından sonra ….Grafik ve Matbaa Malz. A.Ş’ ye ödediğini, dava konusu çekin kötü niyetli kişilerin eline geçtiğini ve müvekkili aleyhine Küçükçekmece …… İcra Müd.’nün ……. E.sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalılardan ….Grafik Matbaa Malz A.Ş tarafından çekteki kaşe ve imzanın kendilerine ait olmadığı bu sebeple İcra Hukuk mahkemsinde imza inkarı sebebiyle dava açılacağının belirtildiği, çek bedelinin ….Grafik ve Matbaa Malz. A.Ş’ ne müvekkilince ödendiği, yukarıda açıklanan nedenlerle, müvekkilinin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile müvekkili aleyhine açılan Küçükçekmece …… İcra Müd.’nün …… E.sayılı icra dosyası takibinin iptaline karar verilmesinin yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesinin arz olunduğu…” görülmüştür.
Davalı ….Grafik Matbaa Malz Aş vekili cevap dilekçesinde özetle;“…davacının, dava konusu 58.436,63-TL bedelli çekle ilgili olarak, müvekkili şirketle iş yaptığını ve çek bedeli kadar borcunu müvekkili şirkete ödediğini beyan ve kabul ettiğini, çekle ilgili olarak Küçükçekmece……. İcra Müdürlüğü’nün ….. E..dosyasında çeki meşru olmayacak şekilde elinde bulunduran kişilerce icra takibine konulduğunu, söz konusu dosyada müvekkili şirket aleyhine de takip başlatıldığını, müvekkilinin söz konusu takibe karşı Küçükçekmece …… İcra Hukuk Mahkemesinin ……. E.sayılı dosyasında itiraz ederek yasal haklarını kullandığını, bu davada…Ltd.Şti.’nin hasım mevkiine konulmadığını, davacının da bu itibarla aynı şekilde menfi tespit davasını takip başlatanlara yöneltmesi gerekirken müvekkili şirkete de husumet yöneltmesinin usule tamamen aykırı olduğunu, işbu davada tahkik ve ispat konusunun davacının müvekkiline borçlu olup olmadığı üzerinde değil, davacının takip başlatan şirkete borçlu olup olmadığı üzerinde yapılması gerektiğini, açıklanan nedenlerle; davanın müvekkili yönünden usulden ve husumet yokluğundan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesinin arz ve talep edildiği…” görülmüştür.
Davalı …… vekili cevap dilekçesinde özetle;“…müvekkilin çeki cirantasından aldığını, imzaların istiklali gereği herkesin imzasından sorumlu olduğunu, müvekkilin kusuru olmadığını, bir ticaret ürünü olarak yapmış olduğu işe karşılık bu çeki aldığını, çekin daha önceki akıbetini daha önce ne durumda olduğunu bilebilecek durumda olmadığını, Çekteki görünür ciro silsilesinde TTK 90.maddesi gereğince bir kopukluk olmadığını, ve davalı hamilin bu nedenle yasal hamil konumunda olduğunu, diğer yandan dava konusu çekte ödeme yasağı bulunmasının hamili hakları üzerinde etkili edici olmadığını, Açıklanan nedenlerle; İyi niyetli ve meşru hamil müvekkiline karşı açılan davanın reddine, davacının dava konusu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminat ve alacağın %10’u oranında para cezasına mahkum edilmesine, dava masrafı ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesinin talep edildiği…” görülmüştür.
… ve …’nin davaya cevap vermediği görülmüştür.
Birleşen Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesi …… Esas Sayılı Dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle;…. Bankası A.Ş’nin …… Şubesine ait, keşidecisi…PLASTİK SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. olan, …. seri numaralı, keşide yeri İzmir olan, 25.12.2019 tarihli ve 58.436,63 TL bedelli çek…tarafından müvekkil ….Grafik’e olan borcuna karşılık olarak düzenlenmiş ve kargoya verildiğini, davaya konu olan çek ile ilgili olarak ….. Kargo ….. ve ….. Taşımacılık A.Ş’den alınan bilgiye göre, 21.11.2019 tarihinde, …… kargo şirketine ait ……. plakalı, ….. sevk ve idaresinde bulunan aracın içerisinden, park halinde olduğu “…… Mah. ….. Cad.” adresinde kimliği belirsiz kişi/kişiler tarafından çalındığını, yaşanan bu hadise üzerine …… Kargo çalışanı ….., polis karakoluna giderek yaşanan olay hakkında şikayette bulunduğunu, yaşanan hırsızlık olayından sonra 28.11.2019 tarihinde, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi ….. E. Sayılı dosya ile müvekkili adına, çekin alacaklısı olduğu ve söz konusu çekin müvekkiline kargo yolu ile gönderildiği esnada çalındığını belirtilerek tarafımızca çek zayii davası ikame edildiğini, ilgili çek, SAHTE İMZA ile müvekkil şirket adına ciro edilerek ciro silsilesi oluşturulmuş ve müvekkili şirket hakkında Küçükçekmece …… İcra Dairesi … E. Sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığını, buna ilişkin olarak taraflarınca, Küçükçekmece ……. İcra Hukuk Mahkemesinde …… E. Sayılı dosyası ile Takibin Durdurulması ve Tedbir Talebi istemli dava ikame edilmiş olup, yerel mahkeme takibin tedbiren durdurulmasına karar verdiğini, Müvekkilin, çekin arka yüzündeki diğer cirantalarla hiçbir ticari ilişkisi bulunmadığı gibi çekin arka yüzündeki sahte ciroda yer alan imza da müvekkili şirket yetkililerine ait olmadığını, taraflarınca hırsızlık olayına ilişkin olarak şüpheliler hakkında Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığına 27.01.2020 tarihinde suç duyurusunda bulunulduğunu, davanın kabulü ile dava konusu edilen …. seri numaralı, keşide yeri İzmir olan, 25.12.2019 tarihli ve 58.436,63 TL bedelli çekin davalıdan istirdadına ve müvekkile iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
25/05/2021 tarihli celsede dosyanın Mahkememiz …… esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Asıl dava davacının meşru hamili olduğu ileri sürülen çekin rızası dışında davacının elinden çıktığı iddiasına dayalı menfi tespit, birleşen dava ise aynı çeke yönelik istirdat istemine ilişkindir.
Asıl ve birleşen davada dava konusu çekin …… Bankası A.Ş ……. Şubesine ait Keşidecisi…Plastik San ve Tic Ltd Şti olan …. seri numaralı 25/12/2019 tarih ve 58.436,63TL bedelli çek olduğu, çekle ilgili Küçükçekmece ,….. İcra Müdürlüğü’nün ….. Esas sayılı dosyasında takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi incelemesi sonucunda; davacı şirket ile davalılardan ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş arasında ticari ilişki olduğu, davacı şirket ile diğer davalılar 2.ciranta …… TEKSTİL ÜRÜN.YAPI METAL SAN.VE DIŞ TİC.LTD.ŞTİ.’nden itibaren diğer cirantalarla aralarında ticari ilişki olmadığı, ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş ticari defterlerinde, keşideci davacı şirketin 120-Alıcılar Hesabının, …… alt hesabında…Plastik San .Tic.Ltd.Şti. olarak kayıt altına alındığı, davacı şirket tarafından davalı ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş’ne borç ödemesi için gönderilen çekin kaybolması nedeni ile davalı şirket eline geçmediğinden alınan çek olarak kaydedilmediği, ancak, davacı keşideci şirket tarafından çek bedeli 58.436,63-TL’nin 10/01/2020 tarihinde davalılardan ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş’nin banka hesabına ödemesinin yapıldığı, davalı tarafından tahsil edilen tutarın 10/01/2020 tarihinde …… numaralı muhasebe fişi ile kayıtlarına tahsilat olarak işlendiği, davacı keşideci şirketin, dava konusu 58.436,63-TL’lik çek tutarını, davalılardan l .ciranta ….Grafik Matbaa Malz.San.ve Tic.A.Ş’ne ödemesini yaptığı tespit edilmiştir.

Somut olayda, davalının çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Muhatabın çeki ibraz eden kişiye geçerli bir ödeme yapabilmesi için bu kişinin çek bedelini tahsil konusunda talep hakkına sahip olması zorunludur. Emre yazılı çeklerde düzgün bir ciro zinciri ile hak sahibi olduğu anlaşılan kişi (yetkili hamil) olması gerekir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğine dava; davacının elinden rızası dışında çıkan çek nedeniyle çekin istirdadı istemine ilişkindir. TTK.’nın 792. Maddesi gereğince çekin herhangi bir surette hamilin elinden çıkması halinde, ister hamile yazılı, ister ciro yolu ile devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkının 790. Maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. Anılan kanunun 790. Maddesi gereğince cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır düzenlemesi bulunmaktadır.
Somut olayda, davalı diğer cirantalarla ticari ilişkisi olmadığını ikrar etmiş olduğundan ve tacir olmadığından ticari ilişkinin tespiti açısından bilirkişi incelemesi yapılmamıştır. Yeni hamil adının Bekir olduğunu, ancak ……. ismiyle tanındığı için çeki bu şekilde ciroladığını söylemişse de, çekte keşideciden sonraki cirantanın karalanmış olması, davalının cirantalarla ticari ilişkisinin bulunmaması ve davalının yanlış isim altını imzalamak suretiyle çeki iktisap ettiği, buna göre TTK’nun 792. Maddesine göre ağır kusurlu bulunduğu, cirantalarla ticari ilişkinin bulunmadığı ve ciro silsilesinde kopukluk olduğu, buna göre, çeki geri vermekle yükümlü olduğu değerlendirilmiştir. Davalının ağır kusurlu olduğu ancak kötüniyeti ispatlanamadığından kötüniyet tazminatına hükmedilmemiştir.
Uyap entegrasyon ekranında yapılan araştırmada; davalı şirket aleyhine üçüncü kişiler tarafından kargoda çalınan değişik çeklerle ilgili son hamil sıfatı ile bir çok dava açıldığı, dosya arasına alınan entegrasyon raporuna göre davalı aleyhine aynı mahiyette yalnızca Bakırköy Ticaret Mahkemeleri nezdinde 40 üzeri davanın açıldığı, açılan davalara ilişkin örnek dava dilekçelerinin tetkikinde; kargo şirketinden çalınan çeklerle ilgili davalar olduğu( örnek olarak Bakırköy ……Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …… esas, …… esas gibi), Türkiye’nin muhtelif yerlerinde kargodan çalınan çeklerin son hamili olarak davalı şirkete intikal etmesi ve davalı şirket tarafından icra takiplerine konu edilmesi hayatın olağan akışına uygun olmadığı, asıl dava ile birleşen davalardaki cirantaların da aynı şirketler olduğu, bu bağlamda davalı şirketin TTK 792.maddesi gereğince kötü niyetli olarak dava konusu çeki iktisap ettiği mahkememizce değerlendirilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı şirketin hamili olduğu dava konusu çekin kargo aracılığı ile davacıya gönderildiği, kargo şirketine ait araçta meydana gelen hırsızlık olayı sonucunda dava konusu çekin zayi olduğu, hırsızlık sonucunda zayi olan çekin son hamilinin davalı şirket olduğu, davalı şirket tarafından davacı aleyhine dava konusu çek ile ilgili icra takibi yapıldığı; Türkiye’nin değişik yerlerinde ve değişik kargo şirketlerinden çalınan çeklerin son hamili olarak davalı şirkete intikal etmesi ve aynı mahiyette davalı şirket aleyhine bir çok davaların açılması, yalnızca Bakırköy Ticaret Mahkemeleri nezdinde davalı şirket aleyhine 40 üzeri davanın açılması ve bu hususun Uyap entegrasyon verileri ile sabit olduğu hususu dikkate alındığında davalı şirketin dava konusu çeki kötü niyetli olarak iktisap ettiği ve bu nedenlerle davacı şirketin dava konusu çekten dolayı davalı tarafa borçlu olmadığı, davalı tarafın ticari hayatın olağan akışına aykırı olarak kargoda çalınan çekleri iktisap etmesinde kötü niyetli olduğu değerlendirilerek davaların …… Tekstil Limited Şirketi yönünden kabulü ile çekler nedeniyle borçlu olmadığına ve çekin istirdadına karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
Çek bedeli 1. cirantaya davacı olan keşideci tarafından ödendiği, diğer cirantaların icra takibi başlatmadığı, takip başlatan hamilin …… Tekstil Ltd. Şti. olduğu ve takip nedeniyle menfi tespit talebinin bu şirket yönünden değerlendirilmesi gerektiği, diğer davalılara husumet yöneltilemeyeceği değerlendirilmekle davalılar ….Grafik AŞ, ……. Endüstriyel Ltd Şti, …. Petrokimya Ltd Şti aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl dava dosyası yönünden davalı …… Tekstil Limited Şirketi yönünden açılan davanın KABULÜ ile; davacının Küçükçekmece ……. İcra Müdürlüğü’nün ….. Esas sayılı dosyası yönünden davalı …… Tekstil Ltd Şti’ne borçlu olmadığının tespitine, Küçükçekmece ….. İcra Müdürlüğü’nün ….. Esas sayılı dosyasında davacı yönünden takibin İPTALİNE,
2-Davalılar ….Grafik AŞ, ….. Endüstriyel Ltd Şti, ……. Petrokimya Ltd Şti aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine,
3-Birleşen Bakırköy …… ATM’nin …… esas sayılı dosyası yönünden davanın KABULÜ ile ……. Bankası A.Ş …… Şubesine ait Keşidecisi…Plastik San ve Tic Ltd Şti olan …. seri numaralı 25/12/2019 tarih ve 58.436,63TL bedelli çekin davalıdan alınarak davacıya istirdadına,
4-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 3.991,80TL ilam harcından peşin alınan 997,96TL harcın mahsubu ile bakiye 2.993,84TL’nin davalı …… Tekstil Limited Şirketinden alınarak Hazine’ye irat kaydına,
5-Davacı tarafından sarf edilen 800,00TL bilirkişi ücreti, 253,00TL posta masrafı, 54,40TL başvuru harcı, 997,96TL peşin harç, olmak üzere toplam 2.105,36TL’nin davalı …… Tekstil Limited Şirketinden alınarak davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 8.396,76TL vekalet ücretinin davalı …… Tekstil Limited Şirketinden alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
7-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 4.080,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalı ….Grafik A.Ş’ne verilmesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN
8-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 3.991,80TL ilam harcından peşin alınan 997,96TL harcın mahsubu ile bakiye 2.993,84TL’nin davalı …… nden alınarak Hazine’ye irat kaydına,
9-Davacı tarafından sarf edilen 100,00TL posta masrafı, 54,40TL başvuru harcı, 997,96TL peşin harç, olmak üzere toplam 1.152,36TL’nin davalı …nden alınarak davacıya verilmesine,
10-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 8.396,76TL vekalet ücretinin davalı …nden alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
11-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/06/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.