Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/666 Esas
KARAR NO : 2021/88

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :05/11/2013
KARAR TARİHİ : 09/02/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 03/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekilinin 11/11/2013 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket ticari alışveriş gereği ……. Teks. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’den farklı keşidecilere ati 11 adet çek teslim aldığı, çeklerden biri dava konusu ettiğimiz, ……. Mh. Şubesine ait, keşidecisi ……., 31/08/2013 tarihli ve çek numarası……. olduğunu, çekin ……. emrühavalesine yazılı olduğunu, mezkur çek ile beraber davacının yaklaşık 250 adet çeki bir miktar para ve bono ile beraber arabasından çalındığını davacı şikayeti sonucu açılan soruşturma ……. sayılı dosyası ile devam ettiğini, savcılık tarafından çekler hakkında Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesi’nde çeklerin iptali için dava açıldığını, çek iptali davası halen ……. esas sayılı dosyası ile devam ettiğini, İstanbul …….İcra Müdürlüğünde …… Esas sayılı dosyasında ödemeden men yasağı verildiğini, bugüne kadar davacının çalınan çekleri ile ilgili açmış olduğumuz istirdat davalarında sürekli aynı cirantalar karşımıza çıktığından davalılar da aynı kişiler olmakta olduğunu, bu nedenle hızsızlık olayının olağan şüphelisi de bu davalılar olduğunu, savcılık tarafından yürütülen soruşturma kapsamında davalıların şüpheli sıfatıyla ifadelerine başvurulacağını, açıkladığımız nedenlerle müvekkilin rızası dışında elinden çıkan çekin veya bedelinin işlemiş ve işleyecek yasal faizi ile birlikte tarafımıza istirdatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı ……. Ahşap …. Ltd. Şti. vekili tarafından 24/03/2014 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın son beyanları davanın ve iddiaların genişletilmesi kapsamında olup muvafakat etmediklerini, sadece ödeme yasağının hatta çekin iptal edilmesinin çekin gerçekten rıza hilafına elden çıktığını ispata yetmeyeceğini, bazı durumlarda rica minnet alınan bilgilerin ise çeki alan cirantaları zora soktuğu bir vakıa olduğunu zira bankalar tarafından verilen çekin sağlam olduğuna veya keşidecisinin daha önce ödenmemiş bir çeki bulunmadığına ilişkin bilgilerin doğru olmadığını, sıkça karşılaşılan bir durum olduğunu, bankanın verdiği ”keşidecinin çekleri ödeniyor” yönündeki bilgiye rağmen çeklerin ödenmediği de çok sık karşılaşılan bir durum olduğunu, dilekçemizdeki Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 18/05/2011 tarihli ….. esas ….. karar sayılı ilamında da açıkça belirtildiği üzere ciro imzasının sahte olmasının bir öneminin olmadığı, ciro silsilesinin görünüşte düzgün olmasının yeterli olduğu hususunun açıklığa kavuştuğu, müvekkilimin herhangi bir kusurunun olmadığı, müvekkilimin bilerek böyle bir çeki alması mümkün olmadığı, tüm yazılı beyanları tekrarı ile açıklanan nedenlerle haksız ve hukuki mesnetten yoksun olan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:Dava, cevap dilekçesi, B.Köy C.Başsavcılığı’nın ……. sayılı, B.köy…… ATM’nin …… esas sayılı dosya, İstanbul …… İcra Müdürlüğü’nün …… esas sayılı dosyası, taraf beyanları ve tüm dosya kapsamı… vs.
Celp edilen İstanbul ……. İcra Müdürlüğü’nün ……. esas sayılı dosyasında alacaklı (dosyamız borçlusu) ……. Ahşap … Ltd Şti olduğu borçluların ise …, …, … (Her üç borçluda derdest dava dosyasında davalı oldukları) ve ……. ile …….. Ltd Şti olduğu 10.000,00 TL’lik çekten kaynaklı olarak alacaklı tarafından takip yapıldığı görülmüştür.
Davalı ……. .. Ltdi Şti vekili tarafından tarafından 09/12/2013 havale tarihli olarak dosyaya verdiği cevap dilekçesinde öncelikle mahkemenin yetkisine itiraz ettiği, devamında davacı yönünden aktif husumet itirazında bulunduğu yanı sıra esastan itirazi beyanlarını ileri sürdüğü görülmüştür. İstanbul ……. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından davalı şirketin yetki itirazı yerinde görülmüş …… esas -…… karar sayılı verilen yetkisizlik kararı ile dosya tevzien mahkememize intikal etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; ” Mahkememizce tarafların iddia ve savunması kapsamında; davaya konu çek hakkında İstanbul …… Asliye Ticaret Mahkemesinin …… D.İş sayılı dosyası ile ihtiyati haciz kararı verildiği, İstanbul ……. İcra Müdürülüğü’nün …… esas sayılı dosyası ile icra takibine konduğu, takip dosyasının borçlusu olan …….. Ltd Şti tarafından dosya borcunun İcra Müdürülüğünün banka hesap numarasına ödendiği, davacı tarafından da dava dilekçesinin ekinde ödemeye ilişkin banka dekont örneğini sunulmuş olduğu, kaldı ki davacı tarafından da ödemenin ……. Ltd Şti tarafından yapıldığının dava dilekçesindeki beyanı ile kabulünde olduğu davacı tarafından takip dosyası alacaklısı (Derdest dava dosyasının borçlusu olan) davalı ……. Ltd Şti’ne herhangi bir ödeme yapılmadığının açık olduğu davalı vekilince de bu hususa gerek cevap dilekçesindeki aktif husumet itirazı gerekse celsede beyan olarak zabta geçirilmek suretiyle dikkat çekildiği, Mahkememizce de celp edilen sair deliller ve İstanbul …… İcra Müdürülüğü’nün ……. esas sayılı dosyasının incelenmesinde davalı itirazının yerinde olduğu, dosyamız davacısının takip dosyasında alacaklı ve borçlu sıfatıyla yer almadığı kaldı ki takip dosyasında ödemenin de takip dosya borçlusu ……. … Ltd Şti tarafından yapıldığı, dolayısıyla dosyamız davacısının yaptığı bir ödeme olmaması ve takip dosyasında alacaklı ve borçlu sıfatının bulunmaması nedeniyle istirdat davası açabilmesi için aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı kanaatine varılmış, dosya kapsamında davalı vekilinin aktif husumet itirazının kabulü ile, aktif husumet yokluğundan davacının davasının reddine, dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulması yoluna gidilmiştir .” gerekçesiyle aktif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
İşbu kararın temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay ……. Hukuk Dairesinin …… Esas ve …… Karar sayılı ilamıyla; “Dava, çek istirdadı istemine ilişkindir. Davalı şirketçe, davaya konu çeke dayalı olarak diğer cirantalar ve keşideci aleyhine takip başlatıldığı, takip neticesinde çek bedelinin keşideci şirket tarafından ödendiği ve başlangıçta çek istirdadı istemine ilişkin olarak açılan davanın bu suretle çek bedelinin istirdadı davasına dönüştüğü anlaşılmaktadır. Mahkemece, davacının zikredilen takip dosyasında herhangi bir sıfatla yer almaması ve çek bedelinin de keşideci şirket tarafından ödenmesi gerekçe gösterilerek, aktif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak 6102 sayılı TTK’nin 792. maddesi, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmünü haiz olup, davacı, zikredilen madde gereği üzerine düşün ispat külfetini yerine getirmesi halinde çek bedelinin istirdadını çeki kötüniyetle veya ağır kusurlarıyla iktisap etmiş olan hamilden talep edebilecektir. Bu anlamda, çeke dayalı olarak çekin yetkili hamili olduğunu iddia eden davacıya karşı bir takip yöneltilmemesi ve çek bedelinin de üçüncü bir kişi tarafından ödenmiş olması, davacının zikredilen Yasa hükümlerine göre sahip olduğu haklara halel getirmeyecektir. Bu itibarla, mahkemece, davacı yana, zikredilen Yasa hükmünde belirtilen olguları ispat olanağı tanınarak, bu hususta sunulmuş olan delillerin değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir. ” bozma kararı verilmiştir.
Mahkememizce bozma ilamına uyulmasına karar verilerek söz konusu çekin ticari defter ve belgelerde kayıtlı olup olmadığına ilişkin bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir. Bilirkişi incelemesinde ……. Ahşap Entegre Orman Ürünleri San. ve Ltd. Şti. ile önceki ciranta olan …’nin ticari ilişkisinin 2012 yılına dayandığı, davacı ile dava dışı ……. San. Tic. Ltd. Şti. Arasında gerçek bir ilişki bulunduğu, dava konusu çekin bu gerçek ilişki kapsamında ticari ilişkinin tarafı ……. San. Tic. Ltd. Şti. Cirosuyla davacı şirkete ödeme aracı olarak verildiği tespit edilmiştir.
Dava, davacının meşru hamili olduğu ileri sürülen çekin rızası dışında davacının elinden çıktığı iddiasına dayalı istirdat istemine ilişkindir. Somut olayda davalının iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Muhatabın çeki ibraz eden kişiye geçerli bir ödeme yapabilmesi için bu kişinin çek bedelini tahsil konusunda talep hakkına sahip olması zorunludur. Emre yazılı çeklerde düzgün bir ciro zinciri ile hak sahibi olduğu anlaşılan kişi (yetkili hamil) olması gerekir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğine dava; davacının elinden rızası dışında çıkan çek nedeniyle çekin istirdadı istemine ilişkindir. TTK.’nın 792. Maddesi gereğince çekin herhangi bir surette hamilin elinden çıkması halinde, ister hamile yazılı, ister ciro yolu ile devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkının 790. Maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. Anılan kanunun 790. Maddesi gereğince cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır düzenlemesi bulunmaktadır.
Somut olayda, bilirkişi incelemesi sonucunda; ……. Ahşap Entegre Orman Ürünleri San. ve Ltd. Şti. ile önceki ciranta olan …’nin ticari ilişkisinin bulunduğu tespit edilmiş olup ……. Ahşap Entegre Orman Ürünleri San. ve Ltd. Şti.nin kötüniyetli ve ağır kusurlu olması söz konusu değildir. Diğer cirantalara yönelik açılan dava yönünden ise davanın istirdata ilişkin olması ve çeki eli bulunduran yetkili hamile karşı dava açılması gerektiğinden bu cirantalar yönünden davanın pasif husumet yokluğundan, ……. Ahşap Entegre Orman Ürünleri San. ve Ltd. Şti yönünden davanın esastan reddine karar verilmiştir ve aşağıda yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalılar …, … ve … aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan REDDİNE,
2-Davalı ……. Ahşap Entegre Orman Ürünleri San ve Ltd Şti aleyhine açılan davanın esastan REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 59,30TL ilam harcından peşin alınan 170,80TL harcın mahsubu ile bakiye 111,50TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre hesaplanan 4.080,00TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ……. Ahşap Ahşap Entegre Orman Ürünleri San. ve Ltd. Şti.’e verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre hesaplanan 4.080,00TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılar … ve …’a verilmesine,
7-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı ……. vekilinin yüzlerine diğer davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisindeYargıtay nezdinde Temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/02/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.