Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/101 Esas
KARAR NO : 2021/900

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/02/2019
KARAR TARİHİ : 23/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 15/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkil Banka Genel Müdürlüğü’nden şubelere dağıtılmak üzere kuryeye teslim edilen ve içine davaya konu çekin de bulunduğu gönderileri ……. plakalı kurye motorunu kullanan …… uhdesindeyken 05.07.2018 tarihinde çalınmış, konu ile ilgili Büyükçekmece Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuş savcılık nezdindeki soruşturma …… soruşturma numarası ile devam ettiğini, davaya konu ……. bank ……. Şubesinin ….. numaralı 15.01.2019 tarihli İstanbul keşide yeri 25.000 TL bedelli …… Elektrik Enerji Toptan Alış Satış Anonim Şirketi tarafından keşideli çek ve hırsızlık eylemi ile çalınmış çekin zayi talebi ile İstanbul ….. Asliye Ticaret Mahkemesi …… esas sayılı numaralı dosya ile dava açılmış olduğunu, aynı zamanda Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığında da suç duyurusu yapıldığını, müvekkili banka müşterisi ……. Tekstil zararı da müvekkil banka tarafından karşılandığını, 18.01.2019 tarihinde çek keşidecisi bankaya ulaşarak, bir şahsın çek görüntüsünü kendisine ilettiğini belirterek çek bedelinin ödenmesinin talep edildiğini, çekin ibraz sonrası görüntüsünde çek üzerinden yer alan davalılardan……. kaşesi tipeksle yapılan tahrifatın üstüne kaşe ve imza atılması ile düzenlenmiş olup tipeksle yapılan tahrifatın altında müvekkil banka kaşesinin bulunduğunu müvekkil banka kaşe ve cirosu çek üzerinde tahrifat yapılarak kapatılmış ve çekin yeniden piyasaya sürüldüğünü, konu ile ilgili çekin icraya konulmasını engellemek için Bakırköy Asliye Ticaret mahkemelerinde tedbir talebi edildiğini, Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesi …… D. iş numarası ile kayıtlı davadan tedbir taleplerinin karar verildiğini, kararı 24.01.2019 tarihinde elden tebliğ alındığını, ihtiyati tedbir kararının uygulanması için aynı tarihte Bakırköy Arabuluculuk Bürosuna …… başvuru numarası ile başvurulduğunu, arabulucu …… tarafından düzenlenen davalılardan …… İnşaat’ın katılmadığı 11.02.2019 tarihli toplantıda ise davalılardan …… çek üzerindeki yazı ve imzanın tarafına ait olmadığını, davalılardan ……. ise çeki …… olarak bildiği ancak gerçek isminin …… olduğunu söylediği kişiden aldığını, toplantıya katılan ……’nun tanımadığını beyan ettiğini, arabulucu tarafından tarafların anlaşılmadığına ilişkin tutanak tanzim ve imza olunduğunu, çekin renkli fotokopi örneği ekli olup davalardan …… kaşesi incelendiğinde açıkça görüleceğini, çeki bankaya tehdit eden ……. Tekstil’den sonra gelen …… kaşesi çek üzerinde tipeksle tahrifat yapılarak düzenlendiğini, davaya konu çek aslı davalılardan …… uhdesinde olduğunu, çek üzerindeki tahrifatın açıkça görüşebilmesi için çek aslının davalıdan celbi gerektiğini, sayın mahkemenin de malumu olduğu üzere kıymetli evrakın hangi yollarla de devredilebileceğini kanunda açıkça düzenlenmiş olduğunu, bir cirantanın cirosunun iptali ancak cirantanın kaşe ve imzasının okunacağı şekilde üstünün çizilmesi veya üstüne iptal ibaresinin yazılması ile mümkün olabileceğini, aksi halde yapılacak tipeks ve kazıntı işlemleri hukuken kıymetli evrak ciro silsilesini bozacağız gibi TCK 204 madde hükmü kapsamında da resmi evrakta tahrifat yapmak suç niteliği taşımadığını, Resmi evrakta tahrifat yapılması nedeniyle Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuş olup şikâyetin …. soruşturma numarası ile kaydedildiği, çek üzerinde tahrifat yapıldığı açık olmasına rağmen çeki kabul eden davalıların tamamı açıkça ağır kusurlu olduğunu, bu nedenle dava konusu çekin bankaya iadesi gerektiğini, davaya konu çeki kabul ve ciro eden davalar çalındığını gerek ticaret sicil gazetesine ilanı gerekse KKB çek raporu ile de öğrenmiş olmalarına rağmen çeki kabul ettiklerine ticari hayatın olağan işte işi gereğince alacağı karşılığına çek ibraz edilen şahıs veya kurumların hepsi çeki kabul etmeden önce bankalarından çekin akıbetini çek keşidecisinin karşılıksız çekleri bulunup bulunmadığı hesabını müsaitliğine çekle ilgili tedbir olup olmadığını, çekin sahte olup olmadığını, bankasından teyit etmekte veya kendi bankalarından çek ile ilgili bilgileri talep etmekte ve çek keşidecisi KKB çek raporunu inceleyerek bilgi edindiklerini davalarda gerek Ticaret Sicili Gazetesi ilanı gerek KKB çek raporu gerekse Bankası’ndan edindikleri bilgi ile çekin çalıntı olduğunu bilgisi edildiklerini edinebileceklerinin sabit olduğunu, bu bilgiler ışığında davalıların kötü niyetle ağır kusurlu olduklarını da ayrıca ispatladıklarını, davalıların herkese açık bu bilgileri kontrol etmedikleri yönündeki olası beyan ve iddiaları ise davalıların ağır kusurlu anlamına gelecek olup her iki durumda da davaya konu çekin talebinin bankaya iadesi gerektiğini, davalıların ilgili tüm sözleşme fotoğraf belgeler ve imza sirkülerinin sayın mahkemeye ibraz etmeleri gerektiğini, davalıların sunacakları tüm bu evrakların davalıların kötü niyet veya ağır kusurlarının ayrıca ispatını sağlayacağını, huzurdaki davaya konu çekin uhdesinde iken çalınmasına sebebiyet veren …… Kargo firmasında davanın ihbar edilmesi gerektiğini, zira bankanın iş bu davaya konu çekin çalınması nedeniyle uğradığı ve uğrayacağı tüm zararları Kargo firmasından talep edilecek olup HMK 61 ve devam, düzenlemeleri gereğince davanın ihbar faaliyetlerini kabulü gerektiğini olunan nedenlerle davaya konu çekin istirdadını talep etme gereği hâsıl olduğunu açıklayarak; Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesi ……. D iş numaralı dosyasından verilen tedbir kararının devamına, …… bank …… Şubesinin …… seri numaralı 15/01/2019 tarihli İstanbul keşide yeri 25.000 TL bedelli …… Enerji Toptan Alış Satış A.Ş tarafından keşideli çekin kötü niyetli ve/veya ağır kusurlu hamilleri davalılardan istirdadı ile Müvekkil Bankaya iadesine , davanın …… Kurye A.Ş’ye ihbar edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ……. Mermer… Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle;Müvekkil mermer alım satım işleri ile uğraşan müşteri çevresinde herkesçe tanınan tüm ticari ilişkilerini yasal belgelere dayandıran bir limited şirketi olduğunu, öncelikle söz konusu davaya konu olan çekin çalıntı ve bedelsiz olduğu iddiasını nöbetçi savcılığa ifade için çağrıldığında öğrendiğini, savcılık tarafından çek aslı teslim alındığını, müvekkilinin ticari ilişkisinin bulunduğu, kendisinden önceki ciranta olan müşterisi ……adlı şahıstan hiçbir kötü niyeti olmaksızın usulüne uygun olarak ciro yoluyla aldığını, müvekkil kesinlikle iyi niyetli 3. kişi olup çekin son meşru hamili olduğunu, kambiyo ilişkisi tamamı ticari mal alım satımından kaynaklı olarak kurulduğunu, müvekkilin kambiyo ilişkisinden ötürü hiçbir zenginleşmesi olmadığını, aksine mal satmış ve satmış olduğu, malın bedelini çek hakkında tedbir kararı alınması nedeniyle alamayarak mağdur olduğunu, müvekkil çeke tedbir konulduğunu, çekin bankaya ibrazı esnasında mı öğrendiğini, ibrazdan önce olayın evveliyatını da gerçekleşen çekin çalınması ve ciro edilmesi iddiası ile hiçbir ilgisinin bulunmadığını, çekin tahrifatı ile ilgili olarak müvekkilin hiçbir maddi yararı olmayıp aksine alacağının alamaması nedeniyle zararının doğduğunu, çek tahribatını yaptığı ileri sürülen …… İnşaat şirketine müvekkil zaten tanımadığını, daha önce herhangi bir hukuki ve ticari ilişkisinin bulunmadığını, müvekkilin yaptığı iş ilişkilerinde tanıdığı bilgiye çevre ile iş yapması sebebiyle çek senet alıp verirken güven ilişkisi sebebiyle yoğun bir inceleme altında olmayıp seri bir şekilde çek senet alımı gerçekleştirmekte olduğunu, bu sebeple çekin arka yüzünde tahrifat olma ihtimalini dahi aklına gelmediğini yine bu konuda müvekkilinin ağır kusurunun olduğunun kesinlikle kabul edilmediğini, çünkü dava konusu çekin ibrazından sonra bir çantanın içerisinde motorlu kurye uhdesindeyken çalınacağını ve çalındıktan sonra tahrifat yapılarak piyasaya sürüleceği öngörülemez bir durum olduğunu, dava konusu çekin üzerinde tahrifat yapıldığını zaten belli olmadığını, müvekkilinin bunu fark etmesinin de mümkün olmadığını, her ne kadar müvekkilin ticari durumu gereği çek senet alımını sık sık yapsa da sonuçta müvekkilinin de bir insan olduğunu birçok kişi gibi çekin bankadan çalınmış olduğu ihtimalini düşünmesi olası bir ihtimal olmadığını, söz konusu olayda kusurlu olan müvekkilinin olmadığını, müvekkil iyi niyetli 3. kişi olup çekin son meşru hamili olduğunu, müvekkil aleyhine haksız ve mesnetsiz olarak dava açıldığını, davaya konu çek ile ilgili olarak çekteki tüm imza sahipleri keşideci ve tüm cirantalar yönünden tedbir kararı verilmiş olması usul ve kanuna aykırı olduğunu, müvekkilinin haklarını kısıtladığını, imzaların istiklali ilkesi gereği sadece ihtilafı çıkaran ciranta olan …… İnşaat yönünden tedbir kararı verilmesi usule uygun olacağını, diğer cirantalar yönünden tedbir kararı verilmesi usul ve kanuna aykırı olduğundan iyi niyetli ve meşru hamil olan müvekkil yanından tedbir kararının kaldırılmasını talep edildiğini, müvekkil çeki ciro yoluyla devralmış olduğu ….. (…….) adlı şahıs şirketiyle 20.07.2018 tarihinde yapmış olduğu ticari ilişkide ……’e 162.980 metrekare ebatlı bej mermer sattığını, KDV dâhil tutarı 25.000,13 TL olan faturayı kestiğini, Faturaya ek olarak çekin alındığına dair tahsilât makbuzu kesildiğini, müvekkilinin ticari ilişkisini gösterir cari hesap ekstresinin sunulduğunu, açıklayarak; çek üzerine konulan tedbirin kaldırılmasına yargılama giderleri ile ücreti vekâletin davacı tahmil edilmesine karar verilmesinin talep etmiştir.
Davalı …… 30/04/2019 tarihli duruşmadaki beyanında; Çeki ……’ndan ciro yoluyla aldığını, bu kişi de kendisi gibi mermerci olduğunu, seyyar montaj işleri ile uğraştığını, kendisine tezgaha yaptığını, tezgah karşılığı bu çeki aldığını, kendilerine çek geldiği zaman malzeme aldıkları fabrikaya götürüldüklerini, fabrika çekte sorun olmadığını bildirirse çeki kabul ettiklerini, burada da bu şekilde işlem yaptıklarını, çeki alır almaz daha davalı ……. Mermer Limited Şirketine götürdüğünü, çekin kabul edilebileceğini söylediklerini, kendisi çeki malzeme karşılığı ……. Mermere verdiğini beyan etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, davacının meşru hamili olduğunu ileri sürülen çekin rızası dışında davacının elinden çıktığı iddiasına dayalı istirdat istemine ilişkindir.
Dava konusu çek aslının incelenmesinde, …… bank ……. şubesine ait …… seri numaralı 15/01/2019 tarihli keşidecisi …… Elektrik Enerjisi Toptan Alış Satış A.Ş olan 25.000,00TL bedelli çek olduğu, davacı bankaya ait olan kaşenin bulunduğu cironun üzerinin daksille kapatılarak …… İnşaat tarafından ciro yapıldığı ve ciro silsilesinin bu şekilde devam ettiği, son ciranta olarak ……. Mermer İnşaat Ltd. Şti.’nin göründüğü görülmüştür.
Ticari defter ve belgelerin incelenmesine yönelik bilirkişi incelemesi yapılmış olup ……. ile ……. Mermer İnşaat Ltd. Şti. arasında ticari ilişkinin bulunduğunun belirtildiği görülmüştür.
Ayrıca, çek üzerindeki tahrifata ilişkin değerlendirme yapmak üzere ATK Fizik İhtisas Dairesi’nden rapor alınmış olup inceleme konusu çek arka yüzde 7. ciro ”…… İNŞAAT NAK. OTOMOTİV GIDA TURİZM SAN. VE TİC. LTD.ŞTİ.” kaşe izinin bulunduğu kısmın müteaddit kereler daksil marifetiyle kapatılmış olduğu, söz konusu daksille kapatılmış bölümde tam olarak okunamamakla birlikte iki satırdan oluşan bir başka kaşe izi ile bir adet imza bulunduğu, ilk satırda ”ibraz eden ve…”, 2. satırda ”işlem…” ibarelerinin okunduğu, yine kaşenin sağ tarafında daksille kapatılmış bölümde evvelce mevcut mavi mürekkepli kalemle atılmış imzanın daksille kapatılmış alan dışında kalan kısımlarının daksilin üzerine atılmış olan imzanın hatlarıyla tamamlanmış olduğu, belirtilmiştir.
Somut olayda davalının iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Muhatabın çeki ibraz eden kişiye geçerli bir ödeme yapabilmesi için bu kişinin çek bedelini tahsil konusunda talep hakkına sahip olması zorunludur. Emre yazılı çeklerde düzgün bir ciro zinciri ile hak sahibi olduğu anlaşılan kişi (yetkili hamil) olması gerekir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğine dava; davacının elinden rızası dışında çıkan çek nedeniyle çekin istirdadı istemine ilişkindir. TTK.’nın 792. Maddesi gereğince çekin herhangi bir surette hamilin elinden çıkması halinde, ister hamile yazılı, ister ciro yolu ile devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkının 790. Maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. Anılan kanunun 790. Maddesi gereğince cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır düzenlemesi bulunmaktadır.
Somut olayda, davacı bankaya ait olan kaşenin bulunduğu cironun üzerinin daksille kapatılarak …… İnşaat tarafından ciro yapıldığı ve ciro silsilesinin bu şekilde devam ettiği, son ciranta olarak ……. Mermer İnşaat Ltd. Şti.’nin göründüğü, basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğünün bulunduğu, senetteki tahrifatın fark edilebilir nitelikte olduğu, ……. Mermer İnşaat Ltd. Şti.’nin bir önceki cirantayla ticari ilişkisinin olmasının bu durumu etkilemeyeceği, ciro silsilesinde kopukluk bulunduğu, bu hususa rağmen davalılar tarafından ciro edilmesinin ağır kusur niteliğinde olduğu ve TTK’nun 792. maddesi hükümlerinin oluştuğu değerlendirilmiştir. Ancak, istirdat davası hamile yönelik açılabileceğinden diğer davalılar aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Açıklanan nedenlerle aşağıda yazılı şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalılar ……, ……, …… İnşaat Nakliyat Otomotiv.. San Tic Ltd Şti aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan REDDİNE,
2-Davalı ……. Mermer Gıda Dayanıklı Tüketim Malları Kuaför Hizmetleri ve İnşaat Sanayi Ltd Şti aleyhine açılan davanın KABULÜ ile ….. bank ……. şubesine ait …… seri numaralı 15/01/2019 tarihli keşidecisi …… Elektrik Enerjisi Toptan Alış Satış A.Ş olan 25.000,00TL bedelli çekin bu davalıdan alınarak davacı bankaya istirdadına,
3-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 1.707,75TL ilam harcından peşin alınan 426,94TL harcın mahsubu ile bakiye 1.280,81TL’nin davalı ……. Mermer Gıda Dayanıklı Tüketim Malları Kuaför Hizmetleri ve İnşaat Sanayi Ltd Şti’den alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından sarf edilen 800,00TL bilirkişi ücreti, 572,45TL posta masrafı, 44,40TL başvuru harcı, 426,94TL peşin harç, olmak üzere toplam 1.843,79TL’nin davalı ……. Mermer Gıda Dayanıklı Tüketim Malları Kuaför Hizmetleri ve İnşaat Sanayi Ltd Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 5.100,00TL vekalet ücretinin davalı ……. Mermer Gıda Dayanıklı Tüketim Malları Kuaför Hizmetleri ve İnşaat Sanayi Ltd Şti’den alınarak davacıya verilmesine,
6-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/11/2021

Katip …….
¸e-imzalıdır

Hakim ……
¸e-imzalıdır