Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/686 Esas
KARAR NO : 2021/815
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı))
DAVA TARİHİ : 21/02/2014
KARAR TARİHİ : 25/10/2021
KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 24/11/2021
Davacı tarafından mahkememizde açılan davada yapılan yargılama sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı-karşı davalı vekilinin dava dilekçesinde özetle; ……… Bankası A.Ş. …….. şubesine ait, ……….. seri numaralı, keşidecisi………, keşide tarihi 31/01/2014 olan, 2.500-TL bedelli bir adet çek müvekkili olan ………. A.Ş.ile ………. Tekstil Makine ve Ütü San. Ve Tic. Ltd. Şti.arasında akdedilen Faktoring sözleşmesi kapsamında müvekkilince teslim alındığını, çek bankaya ibraz edildiğinde Bakırköy ……… Asliye Ticaret Mahkemesinin ……… Esas sayılı dosyasından ödemeden men kararı verildiğinden ödeme yapılmadığını, çek karşılıksız çıkınca İstanbul …….. İcra Müdürlüğünün …….. Esas sayılı dosyasında takip başlatıldığını, çeklerde ciro zincirinde herhangi bir kopukluk olmadığını, Bakırköy ……… ATM dosyasında taraf olmadıklarından müvekkili açısından kesin hüküm etkisi taşımadığını, çek iptali davasını gören mahkemenin eksik inceleme sonucu hüküm kurduğunu, bankaya çekin ibraz edilip edilmediğinin sorulmadığını, eğer sorulsaydı çekin kim tarafından hangi tarihte ibraz edildiğinin kolaylıkla tespit edileceğini, bu taktirde davacıya çekin zilyedine karşı istirdat davası açması için süre verilmesi gerekeceğini belirterek davanın kabulü ile çekin iptaline ilişkin verilen kararın kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacı vekilinin cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; Müvekkiline ait işyerinde hırsızlık olayı neticesinde müvekkilinin hamili bulunduğu çek, bono ve teminat mektuplarının çalındığını, dava konusu çekin davacı-karşı davalı tarafından temlik alındığının belirlendiğini, hırsızlık olayı neticesinde K.Çekmece Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldığını, dava konusu çeklerin çalıntığı olduğu ve bankalara ibrazı hailnde savcılığa bilgi verilmesi için bankalara yazı gönderildiğini, ayrıca aralarında davalının da bulunduğu tüm faktoring şirketlerin dava konusu çeklerinde bulunduğu çek listesi ve karakol ifade tutanaklarının 01/07/2013 tarihinde fakslandığını, ayrıca e-mail ile gönderildiğini, bu çekler hakkında işlem yapmamaları için uyarıldıklarını, aynı zamanda çalınan çekler hakkında Bakırköy …….. ATM …….. Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını, BDDK’nın yayınlandığı genelgeler ve yönetmenlikler, davalı faktoring şirketine faturanın gerçekliğini, malın teslim edilip edilmediğini, gerçek bir alacağın var olup olmadığını araştırma yükümlülüğü getirdiğini, davalı faktoring şirketinin faturanın gerçekliğini ve malların teslim edilip edilmediğini araştırmadığını ve mevzuata aykırı hareket ettiğini, bu nedenle ağır kusurlu olduğunu, davalının sadece fatura sureti temin ederek yasal yükülülüğünü yerine getirdiğini iddia edemeyceğini belirterek asıl davanın reddine, İstanbul …….. İcra Müdürlüğünün …….. Esas sayılı dosyasıyla davalının tahsil ettiği bedel olan 3.677,00-TL’nin tahsil tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davacı-karşı davalıdan istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı-karşı davalı vekilinin karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin söz konusu çekin yasal ve meşru hamili olduğunu, söz konusu çekler incelendiğinde davacının ciro/imzasının bulunmadığını, davacının çalınma iddialarının kabulü halinde dahi müvekkili şirketin bu hususu bilebilecek durumda olmadığını ve dava konusu çekleri düzgün ciro silsilesine dayanarak iktisap etmiş olduğunu, müvekkili şirketin faktoring sözleşmesinde belirtilen usullere, ilgili kanun ve yönetmenliklere uygun iyiniyetli bir biçimde alacağı temlik aldığını, asıl temlik alınan faturaya bağlanmış olan alacaklar olduğunu, dosyada mübrez ve dilekçede ekli bilgi ve belgelerden dahi müvekkili şirketin dava konusu çeklerin iyi niyetli yetkili hamili olduğu ve davacının çeklerin veya çek bedellerinin istirdatını istemesinin hukuken mümkün olmadığını belirterek dava konusu çek hakkında mahkeme huzurnda açılan istirdat davasının reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Yapılan yargılamada taraflarca sunulan deliller, resen celbi gereken delil kayıt ve belgeler celp edilmiş iddia ve savunmanın değerlendirilmesi davaya konu yapılan ……… Bankası …….. şubesine ait 31.01.2014 tarih 2500TL bedelli çekin Bakırköy ……… Asliye Ticaret Mahkemesinin ……… esas sayılı dosyasında verilen çek iptal kararının kaldırılmasına yönelik şartların oluşup oluşmadığı yönünde bilirkişi incelemesi yaptırılmış ayrıca karşı dava olarak açılan karşı dava davacısının çek bedelinin istirdatına yönelik taleplerinin değerlendirilmesi yönünde bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi kurulundan 23.02.2015 tarihli rapor alınmış bu bilirkişi kuruluna vaki itirazlar nedeniyle yeni kurulan bilirkişi kurulundan alınan 02.11.2015 tarihli bilirkişi kurul raporu alınmıştır.
Davacı-karşı davalı taraf, Bakırköy …….. Asliye Ticaret Mahkemesinin ……… esas sayılı dosyasında iptaline karar verilen davaya konu ……… Bankası …….. şubesine ait 31.01.2014 tarih 2500TL bedelli çekin iptaline ilişkin kararın kaldırılmasını talep etmiş, bu çek ile ilgili olarak davalı- karşı davacı ise rıza hilafına elden çıktığı iddia olunan ve ödenen çek bedelinin davacıdan istirdatını talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde; davacının çekin iptaline ilişkin kararın kaldırılmasına yönelik talebinin yerinde olduğu kanaatine varılmış ve Bakırköy …….. Asliye Ticaret Mahkemesinin ……… esas sayılı dosyasında davaya konu ……… Bankası …….. şubesine ait 31.01.2014 tarih 2500TL bedelli çekin iptaline ilişkin kararın kaldırılmasına, karşı davanın ise reddine karar verilmiştir. Mahkememizce verilen bu karar davalı-karşı davacı ………. TUTKAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay …….. HD. 05/03/2018 tarih …….. esas …….. sayılı kararı ile davalı-karşı davacı vekilinin asıl ve karşı davaya yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı-karşı davacı yararına bozulmasına karar verilmiş, mahkememizin işbu esasına kaydedilen dosyada bozma ilamına uyularak yargılama devam olunmuştur.
Bozma ilamı sonrasında yapılan yargılamada; İstanbul……… İcra Müdürlüğü’nden ………… E. Sayılı dosyasının ödeme nedeniyle infaz edilip edilmediğinin mahkememize bildirilmesi istenilmiş, gelen yazı cevabında dosyanın 05/03/2014 tarihinde infazen kapatıldığı bildirilmiştir.
Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan; ……… soruşturma sayılı dosyası celp ve tetkik edilmiştir.
6361 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 13/12/2012 tarihinden sonra faktoring şirketlerinin çekteki alacağı tevsik eden faturayı alması, tek başına yeterli olmaktan çıkarılmıştır. Bu Kanun ile faktoring şirketlerine alacağın kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde alınması gerektiğine ilişkin bir yükümlülük yüklenmiştir. Bu usule aykırı yapılan temliklerin de geçerli olmayacağı düzenlenmiştir.
BDDK’nın 08/07/2010 tarihli ve Faktoring İşlemleri konulu genelgesinin “e” bendine göre : “Faktoring müşterisini yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, yalnızca müşterilerin beyanı veya sözlü teyit alınmak suretiyle işlem yapılmaması, öncelikle 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin uyumu ve doğruluğunun kontrol edilmesi, iç kontrol sisteminin temlik alınan faturaların gerçekliğine ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak şekilde oluşturulması, faturayı düzenleyen müşterilerin mali durum analizlerinin yapılarak bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle, gerektiğinde fatura borçlusu ve çek/senet keşidecisine de başvurularak borcun teyidinin yapılmasını sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve bu çerçevede Maliye Bakanlığı Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığında oluşturulan, “Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullandıkları ve Düzenledikleri Vergi İnceleme Raporuyla Tespit Edilen Mükellefler Geçici Listesi” ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Risk Merkezi Müdürlüğü nezdinde oluşturulan veri tabanı gibi ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi,..” gerekmektedir.
Karşı dava yönünden TTK’nın kambiyo senetlerine ilişkin genel hükümlerine nazaran faktoring işlemleri bakımından özel bir hüküm niteliğinde olan ve uyuşmazlığın çözümünde öncelikle uygulanması gereken gerek 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ve buna ilişkin Yönetmelik ile BDDK Genelgeleri çerçevesinde yapılan değerlendirmede; dava konusu çekin de aralarında bulunduğu çeklerin, davacı-karşı davalı faktoring şirketi ile ………. Tekstil Makine ve Ütü San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 01/07/2013 tarihli faktoring sözleşmesi kapsamında teslim alındığı, ………. Tekstil Makine ve Ütü San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ………. Kimyasal ve Kozmetik Ltd. Şti. adına düzenlenmiş 25/06/2013 tarihli 80.028,00 TL tutarlı fatura alacağının 62.378,00 TL’lik kısmının davacı-karşı davalı faktoring şirketine teslim edilip, 01/07/2013 tarihli çek çıkış bordrosu ile faktoring şirketine verildiği, bu çeklerin en erken keşide tarihli olanının 09/08/2013 tarihli olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, 28/06/2013 tarihinde gerçekleştiği iddia edilen hırsızlık olayı nedeniyle Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ………. sayılı soruşturma dosyası ile ceza soruşturmasının bulunduğu ve bu kapsamda çalıntı çeklerle ilgili banka şubelerine de yazı gönderildiği, yine karşı davacı vekili tarafından 01/07/2013 tarihinde davacı-karşı davalının da aralarında bulunduğu faktoring şirketlerine e-mail yolu ile çalındığı iddia edilen ve dava konusu çekin de aralarında bulunduğu çeklerin bir listesinin ve ilgili polis tutanağının gönderildiği, bu e-mailin karşı davalıya 01/07/2013 tarihinde saat:13.19’da iletildiği, davacı-karşı davalının ise dava konusu çeke ilişkin faktoring işlemlerine 01/07/2013 tarihinde saat:16:34 de halen devam ettiği, davalı-karşı davacı vekilinin talebi doğrultusunda faktoring derneği tarafından 02/07/2013 tarihinde derneğin internet adresinde dava konusu çekinde bulunduğu çeklerin bir listesi ve ilgili polis tutanağının dernek üyelerine bilgi verilmek üzere e-mail aracılığı ile gönderildiği anlaşılmaktadır. Bu durum, faktoring şirketinin faks ve e-mail ile yapılan çalıntı bildiriminden sonra çekleri iktisap ettiğini ve çalıntı bildirimlerini dikkate almadığını göstermektedir. Yani davalı faktoring şirketinin çalıntı ihbarını dikkate almaksızın ağır kusurlu davrandığı görülmektedir. Ayrıca faktoring işlemine konu ticari alacak ve faturanın sahte olup olmadığının tespiti faktoring şirketlerinin sorumluluğunda olup, dava konusu olayda faturanın gerçek bir alacağı yansıtıp yansıtmadığı, faturaya konu malların teslim edilip edilmediği, faturanın gerekli şekil şartlarını taşıyıp taşımadığı hususları yeterince araştırılmadan, faturanın gerçek bir alacağa dayandığını gösterir başkaca destekleyici nitelikte belgeler toplanmadan, faktoring müşterisini yeterince tanıyacak şekilde istihbarat çalışması yapmadan davalı faktoring şirketinin ödeme yapması nedeniyle çeki iktisap ederken ağır kusurlu olduğunun ve bu doğrultuda çek bedelinin istirdatının gerektiğinin kabulü gerekmektedir.
Asıl davanın ise davacı-karşı davalı tarafça davanın takip edilmediği anlaşılmakla 06/07/2020 tarihli celsede asıl davaya ilişkin dosyanın HMK’nın 150.maddesi gereğince işlemden kaldırılmasına karar verilmiş, 3 aylık yasal süre içerisinde yenilenmeyen asıl dava yönünden davanın HMK’nın 150/5 maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; asıl davanın HMK 150/5.maddesi uyarınca açılmamış sayılmasına, karşı davanın ise kabulüne karar vermek gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM-Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davanın HMK 150/5.maddesi uyarınca AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
2-Karşı davanın KABULÜ ile, 3.677,00-TL’nin tahsil tarihi olan 26/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte istirdadına,
Asıl Dava Yönünden;
3-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 59,30TL ilam harcından peşin alınan 25,20TL harcın mahsubu ile bakiye 34,10TL harcın davacı-karşı davalı ………. A.Ş.’nden alınarak Hazineye irat kaydına,
4-Davacı- karşı davalı ………. A.Ş. tarafından yapılan yargılama giderinin davacı-karşı davalı ………. A.Ş. üzerinde bırakılmasına,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 2.500,00TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalı ………. A.Ş.’den alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalı-karşı davacı ………. TUTKAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.’ne verilmesine,
6-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Karşı Dava Yönünden;
7-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 251,17TL ilam harcından peşin alınan 63,00TL harcın mahsubu ile bakiye 188,17TL’nin davacı-karşı davalı ………. A.Ş.’den alınarak Hazine’ye irat kaydına,
8-Davalı-karşı davacı ………. TUTKAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından sarf edilen 1.000,00TL bilirkişi ücreti, 77,40TL posta masrafı, 63,00TL peşin harç olmak üzere toplam 1.140,40TL’nin davacı-karşı davalı ………. A.Ş.’den alınarak davalı-karşı davacı ………. TUTKAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.’ne verilmesine,
9-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 3.677,00TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalı ………. A.Ş.’nden alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalı-karşı davacı ………. TUTKAL SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.’ne verilmesine,
10-HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Dair tarafların yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren asıl dava yönünden 15 gün içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesine temyiz yolu, karşı dava yönünden miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
25/10/2021
Katip ………
¸e-imzalıdır
……….
¸e-imzalıdır