Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/1159 Esas
KARAR NO : 2019/968

DAVA : Alacak (Franchise Sözleşmesinden Kaynaklanan),
DAVA TARİHİ : 14/11/2014
KARAR TARİHİ : 17/09/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 17/10/2019
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Franchise Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl davada Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında 01/10/2013 tarihli dikey sözleşme kurulduğunu sözleşmenin emredici hukuk kurallarına aykırı olduğu, müvekkilinin iradesinin sözleşmeye yansıtılmadığını, Bakırköy … Noterliğinin 22/07/2014 tarih …. yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalının eylemleri nedeniyle uğranılan zararın bildirildiğini, ihtara cevap verilmediğini, sözleşmeye uygun şekilde davranılmamaya devam edildiğini, davalının reklam amacıyla müvekkilinin cirosundan komisyon aldığını bu komisyonları reklam geliri olarak kullanılması gerekirken cironun artması için herhangi bir reklam yapılmadığını, bir süre sonra davalı tarafça keşide edilen Bakırköy ….. Noterliğinin 08/09/2014 tarih …. yevmiye nolu ihtarı ile bir kısım emtianın davalıdan alınmadığı belirtilerek ihtarname keşide edildiğini ancak müvekkilinin sözleşmeye aykırı fiili bulunmadığı gibi en başından beri davalının sözleşmeye aykırı davrandığını sözleşmenin başından bu yanda davalının kendilerine herhangi bir mal satışının olmadığını, sözleşmenin başından beri defalarca talep edilmesine rağmen mal temin edilmediği gibi nereden temin edileceği hususunda da bilgi verilmediğini bu hususun dahi fesih sebebi olduğunu, bu durumun müvekkilinin ciddi zararlarına neden olduğunu, davalının mal temin edilmesini istediği firmalarla sözleşme bulunmadığı gibi …… Ltd Şti tarafından temin edilen malların bozuk olması nedeniyle müşteri çevresinin kaybedildiğini sözleşmede belirtilen eğitim desteği, bilgi desteğinin davalı firma tarafından sağlanmadığını sınırlı sunulan bilgi desteğinin yasalara aykırı içerikte olduğunu bu nedenle müvekkilinin para cezalarına muhatap kaldığını hijyen ve kaliteden yoksun malları kullanmaya zorlanmaları nedeniyle müşteri çevresinde rahatsızlık oluştuğunu satış ve cironun düştüğünü sözleşmenin rekabetin korunması hakkındaki kanunun 4. Maddesine aykırı olduğunu sözleşmenin 6. Maddesi gereğince 08/03/2012 tarihinde 30.000,00TL isim hakkı ödendiğini sözleşmenin uygulanmaması ve fesih nedeniyle Bakırköy ….. Noterliğinin 12/09/2014 tarihli ihtarıyla talep ettiklerini alacağın ödenmediğini ileri sürerek ödenen 30.000,00TL’nin tahsiline, davalının kusuru nedeniyle uğranılan diğer zararların belirlenerek şimdilik 3.000,00TL’lik zararlarının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili asıl davaya cevap dilekçesinde özetle; Taraflar arasında düzenlenen franchising sözleşmesi ile 01/12/2013 sözleşme uyarınca müvekkiline ait ….. Kebap evi markasını yaklaşık 2 yıl süre ile kullandığını, müvekkilinin franchising sisteminin maliki olduğunu ve bu ağa dahil olan firmalara ….. kebap evi standartlarında mal ve hizmet tedarikinin …… Ltd Şti olduğunu müvekkilinin sözleşme gereğince tüm ….. davalı şirkete aktardığını marka, reklam, personel, işletmenin fiziki standartları, resmi izinler ve operasyon desteğini davacıya verdiğini, sözleşme gereği alınması gereken %3 lük dönemsel ödeme borcuna karşılık takip yapılmadığını ödemelerde esneklik sağlandığını ancak davacının sözleşmeye aykırı uygulamalarda bulunduğunu, başka bir şirket ile çalışmak istediğini, sözleşmenin müvekkilince feshi için kötüniyetli davranışlarda bulunduğunu, müvekkilinin fesih iradesi bulunmadığı için işletme eksikliklerinin giderilmesi ve cironun artırılması nedeniyle davacıya ihtarda bulunduğunu, davacının markanın kullanımı ve sözleşmeye aykırı şekilde ışıkları kapatma, bahçeyi hizmete kapatma, müşteri araçlarına otopark kullandırmama ve kötü muamele de bulunmak suretiyle satışı azalttığını bu hususun gelen şikayet yazılarından da anlaşıldığını, satış fiyatlarının sözleşmeye aykırı yüksek tutulduğunu, işletmenin kapatılarak başka bir şirketin ait işletmenin broşürlerinin asıldığını bu hususun Küçükçekmece …. Sulh hukuk Mahkemesinin …. d.iş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, müvekkilinin reklam ve tanıtım için ciddi masraflar yaptığını, müvekkilinin tüm fedakarlığına rağmen yerin başka bir şirkete verilerek sözleşmenin ihlal edildiğini, davacının franchising sözleşmesi kapsamında faaliyette bulunduğunu, ödenen 30.000,00TL’nin başlangıç ücreti olduğunu ayrıca sözleşme gereği dönemsel ücretlerinde ödenmesi gerektiğini, tedarik eden malların tamamının ayıpsız olduğunu 2 yıl süresince herhangi bir şikayetin gelmemesinin de bu durumu kanıtladığını, müvekkilinin franchising sistemini 2 yıl kullanılmasına rağmen kullanılmadığını iddia edilmesinin iyiniyet kurallarına aykırı olduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Birleşen dosya davacısı vekili Bakırköy …… ATM’nin sunduğu dava dilekçesinde özetle; Cevap dilekçesine benzer beyanda bulunarak davalının sözleşmeye aykırı şekilde davranarak franchising sözleşmesinin kusurları ile yerine getirmediğini, sözleşme gereğince yerin sözleşmede belirlenen standartlarında 365 gün çalışma saatlerinde açık tutulmasının zorunlu olduğu bunun yapılamaması halinde 50.000USD cezai şart ödeneceği, davalıların tespit dosyasından anlaşılacağı üzere hiçbir gerekçe gösterilmeden işyerini kapatarak müvekkiline ait işaret ve markaları işyerinde bıraktıklarını bu nedenle bu süreye ilişkin cezai şartında ödenmesi gerektiğini, davalının dönemsel ödemelerini de yapmadığını ileri sürerek sözleşmenin 6/j Maddesi uyarınca 50.000,00USD 6/c maddesi uyarınca 2.000USD, cezai şart ile sözleşmenin 6. Maddesi gereğince ödenmesi gereken dönemsel yükümlülük karşılığı şimdilik 1.000,00TL olmak üzere TL karşılığı 167.150,00TL’nin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; Alım satım ilişkisinin …… ile sürdürüldüğünü davacının sözleşme kapsamında herhangi bir mal temin etmediğini, bu nedenle aktif dava ehliyetinin bulunmadığını, dönemsel komisyon alacağının bulunmadığını sözleşme sonrası herhangi bir mal tesliminin olmadığını sözleşmenin 6/a maddesi gereğince emtianın bizzat davacı tarafından tespiti gerekirken herhangi bir mal teslim edilmediğini, düzenlenen sözleşmenin tek yanlı olarak davalı aleyhine cezai şartlar içermesi nedeniyle genel işlem koşulları kapsamında batıl olduğunu, davacının edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle işyerinin terk edilmesi gerektiğini savunarak birleşen davanın reddini istemiştir.
Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesince dava dosyası mahkememiz dosyası ile birleştirilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Taraflar arasında 01/03/2012 tarihinde 7 yıl süreli franchising sözleşmesi imzalanmış sözleşmede asıl dava da davalı taraf ….. Kebap evi markası sahibi olarak franchising veren, davalı ise bayi olarak yer almıştır. Sözleşme birleşen dosya davacısına ait franchising alan tarafından kullanılmasına ilişkin esasları düzenlemekte olup markanın kullanılacağı yer sözleşmenin 3. Maddesi ile belirlenmiş ve franchising alan kiraladığı yerden bu yeri kullanmayı yüklemiştir. Taraflar arasındaki kullanım esasları 4. Maddede, markanın kullanılacağı yerlere ilişkin stadartlar 5. Maddede düzenlenmiştir. franchising yükümlülükleri 6. Maddede düzenlenmiş olup isim hakkı olarak 30.000,00TL’nin peşin olarak ödeneceği kararlaştırılmıştır. Ayrıca yıllık cirodan %3 katılım payı ödeneceği bu miktarında reklam ve arge için kullanılacağı belirlenmiştir. Sözleşmenin 6/a maddesinde franchising alanın döner, tereyağ köfte, künefe vb ürünleri franchising veren ….. şirketinden alacağı ….. tarafından teslim edilen ürünlerin pişmiş olarak satacağı bunun dışında çiğ olarak toptan veya perakende satamayacağı, franchising alanın …..’in tedarikçilerinden başka yerden ürün satın alamayacağı kararlaştırılmıştır.

Davalı – birleşen dosya davacısı tarafından cevap dilekçesi ekinde sunulan muayene ve analiz raporlarında sağlığa aykırı herhangi bir yön bulunmadığı anlaşılmıştır.
Küçükçekmece Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan tespit de sunulan raporun incelenmesinde, ….. Kebap evi markasının keşif sırasında sökülmediği ve yerin kapalı olduğu belirlenmiştir. Davalı tarafından cevap dilekçesi ekinde sunulan görsellerde ….. Kebap evi markasının yanında başka bir ticari işletmenin burada yakın tarihte hizmete gireceğine ilişkin ilanın asılı olduğu görülmüştür.
Tarafların sözleşmenin ifası aşamasında karşılık keşide ettiği ihtarlar taraflarca sunulmuş ve mahkememizce dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce dinlenen davacı tanığı … beyanında özetle; davalıdan alınan ürünlerin kalitesinde düşüklük olduğunu, bir kısım ürünlerden yabancı cisimler çıktığını personel konusunda destek verilmediğini, vadesi gelmeyen alacaklar nedeniyle davalı tarafından takip başlatıldığını, beyan etmiştir.
Davalı tanığı ….., davalı tarafından temin edilen ürün sevkıyatında aksaklık bulunmadığını, ürünlerin hijyen ve kalitesinin yerinde olduğunu rutin denetimlerin yapıldığını davacının 2 yıl sonra haber vermeden iş yerini kapattığını beyan etmiştir.
Davacı … beyanında, davalıdan kaynaklı nedenlerle belediyeden cezalar kesildiğini ürünlerde yabancı cisimler çıktığını, ürünler ile broşürlerin uyuşmaması nedeniyle şikayetler olduğunu, davalı tarafın yüksek kar vaadi ile işe girildiğini beyan etmiştir.
Tanık …… beyanında, dava dışı …… şirketinde çalıştığını kiralanan yerin dışındaki sorunlar nedeniyle müşterilerce yerin fark edilmediğini ürünlerde herhangi bir sıkıntı bulunmadığını, davacı siparişlerinin süresinde teslim edildiğini beyan etmiştir.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve belgeleri ile dosya kapsamında deliller üzerinde yapılan inceleme sonunda bilirkişi kurlu 02/10/2018 tarihli raporu ibraz edilmiştir.
Raporda özetle, taraflar arasında sözleşmenin 7 yıl süreli olduğu davacı tarafından peşin ödemenin yapıldığı, uyuşmazlığın sözleşmenin haklı sebep ile fesih edilip edilmediği noktasında olduğu, davacı tarafından gönderilen 22/07/2014 tarihli ihtarda belirtilen olumsuzlukların giderilmemesi halinde 7 gün içinde sözleşmenin fesih edileceğinin bildirilmesine rağmen aksaklıkların giderilmediği, sözleşme gereğince emtianın davalı tarafından tedariki gerekirken dava dışı …… şirketi tarafından emtianın tedarik edildiği, her nekadar davalı taraf bizzat mal temin etmemiş olsa da emtianın dava dışı şirket tarafından tedarik edildiği davalının da bunu kabul etmesi halinde bu hususun ileri sürülemeyeceği franchising veren şirket ile aynı ortaklık yapısına sahip olduğu belirlenmiştir.
Davalı tarafça sözleşme kapsamında yeterince arge desteğinin verilmediğini faaliyet gösterilen yerin davacı veya davalıya ait olmayıp kiralık olduğunu, davalı tarafından ileri sürülen …..’a ilişkin şikayetin kusur olarak değerlendirilemeyeceğini bir kısım tanıkların davalı ürünlerinde sağlığa aykırı maddeler bulunduğunu beyan ettiğini, davalının reklam ve arge desteği verdiğini kanıtlayamadığını bu nedenle feshin haklı olduğunu , sözleşmenin devam ettiği 2 yıllık süre dikkate alındığında bakiye 14.250,00TL bedelin davacıya iadesi gerektiğini karşı davada davacının davasının ispata muhtaç kaldığını beyan etmişti.r
İtiraz üzerine mahkememizce birleşen dava yönünden alacak hesaplanmıştır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendiriğinde dava taraflar arasında düzenlenen 01/03/2012 tarihli franchising sözleşmesinin franchising alan davacı tarafından haklı nedenle fesih edilip edilmediği bu kapsamda asıl davada davacının ödediği peşin bedelinin ve davacı zararlarının tahsilinin gerekip gerekmediği noktasındadır.
Birleşen davada ise fesih yerinde ise birleşen dosya davacısının cezai şart alacağının yerinde olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Taraflar arasındaki sözleşme ile sözleşmede belirlenen alanda asıl davadaki davacının davalıya ait ….. Evi markasının kullanma ve davalıdan temin edeceği ürünleri pişmiş halde franchising standartlarına uygun şekilde servis etme yükümlülüğü bulunmaktadır. Taraflar arasında sözleşme 2 yıl süresince devam etmiş olup hernekadar davacı taraf ürünleri davalıdan almadığını dava dışı …… Grupdan aldığını beyan etmiş ise de ürün temin edilen şirkete ait faturaların davacı defterlerinde kayıtlı olması bu süre içerisinde herhangi bir itirazın ileri sürülmemesi davalı ile tedarikçi şirketin ortaklık yapısının aynı olması nedeniyle ürünlerin davalı tarafından tedarik edildiğini kabulü gerekir.Bilirkişi kurulunda yapılan tespitlerde davalı tarafın sözleşme gereğince yüklendiği personel ve eğitim desteğini tam olarak yerine getirmediği, davacı tarafından ihtarla istenilen aksaklıkların davalı tarafından yerine getirilmediği ve ihtara cevap verilmediği dikkate alındığında davacının sözleşmeye eylemli şekilde fesih etmesi yerinde görülmüştür. Bu nedenle peşin yapılan ödemede sözleşmenin bakiye kısmına isabet eden miktarın asıl davadaki davalıdan faizi ile birlikte tahsiline fazlaya ilişkin talebin reddine, güven ilişkisi içeren süreklilik arz eden sözleşmenin birleşen dosya davacısı- franchising verenin eylemleri nedeniyle birleşen dosya davalısı tarafından haklı nedenle fesih edilmesi karşısında sabit görülmeyen bileşen davanın reddine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl davanın kısmen kabulü ile 14.350,00TL alacağın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi alınarak davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Mahkememizc dosyası ile birleştirilen Bakırköy ….. ATM’nin …. esas sayılı dosyadaki talebin reddine,
ASIL DAVADA
3-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 980,24TL ilam harcından peşin alınan 563,60TL harcın mahsubu ile bakiye 416,64TL’nin davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 3.600,00TL bilirkişi ücreti, 525,15 TL posta masrafı, 25,20TL Başvuru Harcı, 563,60TL Peşin Harç, toplamı olan 4.713,95TL den kabul red oranına göre hesaplanan 2.049,85TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 2.725,00TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 2.725,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
BİRLEŞEN DAVADA
7-Harçlar Kanunu’na göre belirlenen 44,40TL ilam harcından peşin alınan 2.854,55TL harcın mahsubu ile bakiye 2.810,15TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
8-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 15.979,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
HMK’nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra artan avansın taraflara iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı17/09/2019

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.