Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/586 Esas
KARAR NO : 2022/96

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/07/2021
KARAR TARİHİ : 27/01/2022
YAZIM TARİHİ : 26/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Bankası A.Ş. … Şubesine ait, düzenleyeni … Gıda İnş. Tarım Hayv. ve Şans Oy. San. Tic. Ltd. Şti olan, … seri numaralı, 15/06/2021 keşide tarihli, 110.000,00-TL bedelli çekin meşru hamili iken çeki kaybettiğini, tüm aramalarına rağmen bulamadığını, Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açılarak söz konusu çek üzerine ödeme yasağı konulduğunu, dava konusu çekin davalı tarafından bankaya ibraz edildiğini, banka tarafından ödeme yasağına istinaden ödeme yapılmadığını, müvekkilinin davalı ile hiçbir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalının kötü niyetli davrandığını, davalının İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası ile ihtiyati haciz kararı alarak, İstanbul …. İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile müvekkili ile çeki düzenleyene karşı haciz işlemlerinin uygulandığını beyanla dava konusu çek nedeniyle başlatılan icra takibinin durdurulmasını, hacizlerin fekkini, muhafaza altına alınan taşınır mal olursa iadesini, icra veznesine yatırılacak paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesini, dava konusu çek nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ile çekin müvekkiline geri verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin hamili olduğu çek nedeniyle davacı ve dava konusu çeki düzenleyene karşı icra takibi başlattıklarını, davacı tarafın mahkemeden ihtiyati tedbir kararı almasın rağmen borcu haricen ödediğini, icra dosyasına itiraz yapılmaması, kendi rızası ile borcu haricen ödemesi hususları dikkate alındığında davacının iyi niyetli olmadığının anlaşılacağını, ayrıca davacı tarafından açılan çek iptali davasında dosyaya sadece çekin ön yüzünü gösterir fotokopi konulması, arka kısmının eklenmemesi, çekin arka kısmında davacının cirosunun bulunduğu hususları ile de davacının iyi niyetli olmadığının anlaşılacağını, müvekkilinin dava konusu çeki mal satış sözleşmesi kapsamında dava dışı … adlı kişiden aldığını, davacının lehtar olduğu çeki beyaz ciro ile devrettiğini, devir gerçekleştikten sonra çeki beyaz ciro ile teslim alan şahsı yine beyaz ciro ile devredebileceğini, müvekkillinin kedinden önceki ciro ve teslim işlemlerinden sorumlu tutulmasının haksız ve hukuk aykırı olduğunu, beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama süreci ve değerlendirmede; dava, rıza dışı elden çıkan çekin istirdatı, elden rıza çekten dolayı borçlu olmadığının saptanması, icra tehdidi altında ödeme yapılırsa ödenen tutarın istirdatı, eğer ödeme çeki düzenleyen kişi tarafından yapılırsa çek tutarı kadar alacağın tahsili istemine ilişkindir.

Dosyaya sunulu dava konusu çek örneğinin; …. Bankası A.Ş. … Şubesine ait, 15/06/2021 düzenleme tarihli, 110.000,00-TL tutarlı, … seri nolu, düzenleyeninin … Gıda İnş. Tarım Hayv. ve Şans Oy. San. Tic. Ltd. Şti., lehtarının davacı … olduğu, çekin arka yüzüne bakıldığında lehtar olan davacı …’un cirosunun bulunduğu, söz konusu cironun beyaz ciro olduğu görülmektedir.
Davacı taraf, ciro yoluyla kendisine geçen davaya konu çekin rızası dışında elinden çıkarak zayi olduğunu, bu nedenle Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptal davası açtığını, iptali istenen çek hakkında ödeme yasağı kararı verildiğini, çekin 15/06/2021 tarihinde davalı tarafından muhatap bankaya ibraz edildiğini, ancak ödeme yasağı kararı nedeniyle çek tutarının ödenmediğini, çekte ciranta olarak görünen davalı şirketin dava konusu çeki kötü niyetli veya en azından ağır kusurlu olarak iktisap ettiğini, davalı şirket ile aralarında hiçbir ticari ilişki bulunmadığını, bu durumun dahi davalı tarafın kötü niyetini ortaya koyduğunu iddia etmiştir.
Davalının İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyası ile ihtiyati haciz kararı alarak, İstanbul … İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasıyla davacı ve çeki düzenleyen hakkında icra takibi başlattığı, davacı tarafın 14/07/2021 tarihinde davalı tarafa icra dosyası için ödeme yaptığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
TTK’nin 792/1 maddesine göre, çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
TTK’nin 790/1 maddesine göre ise, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır, çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir, bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.
TTK’nin 818/1-d maddesi hükmü yollamasıyla çekler hakkında da geçerli olan TTK’nin 684. maddesinde,
ciro ve zilyetliğin geçirilmesi ile poliçeden doğan bütün hakların devrolunacağı, ciro beyaz ciro ise hamilin; ciroyu kendi adına veya diğer bir kişi adına doldurabileceği, poliçeyi yeniden beyaz olarak veya diğer belirli bir kişiye tekrar ciro edebileceği, beyaz ciroyu doldurmaksızın ve poliçeyi tekrar ciro etmeksizin poliçeyi başka bir kişiye verebileceği açıkça düzenlenmiştir.
Bu açıklamalardan sonra somut olay değerlendirildiğinde; davaya konu çeki, davacı taraf her ne kadar ciro yoluyla elde ettiğini iddia etmişse de, davacının çekin lehtarı olduğu ve çekin arka yüzünde beyaz cirosu olduğu görülmektedir. Çeki beyaz ciro ile devralan hamil tekrar ciro etmeksizin çeki başkasına verebilecektir. Bu kapsamda dava konusu çek üzerinde ciro silsilesi görünüşe göre tam olup, davalı şirketin yetkili hamil olduğu anlaşılmaktadır. Çekler kambiyo senedi olup, nitelikleri gereği nedenden soyutturlar. Davalının çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü yoktur. Davalının çekin rıza dışında elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekir. Çekin rızası dışında elinden çıkması halinde ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası dışında çekin elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının iddiasını kesin ve inandırıcı kanıtlarla ispat etmesi gerekmektedir. Çekte ciranta cirosu sahte olsa bile, davalı kendisinden önceki ciroların geçerliliğini araştırma yükümlülüğü altında olmayıp, kaldı ki olayımızda davacı çekin lehtarıdır. Davalının bu sahteliği bilerek ya da ağır kusuru ile çeki iktisap ettiğinin kanıtlanması gerekir. Çekin davacının elinden rızası dışında çıktığı benimsense bile, değinildiği gibi ayrıca davalının çeki iktisap ederken kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunun davacı tarafından kanıtlaması gerekmektedir. Dosya kapsamında, davalının çekleri kötü niyetli olarak ele geçirdiği veya ağır kusurunun bulunduğuna ilişkin kanıt bulunmadığından davalının iyi niyetli olduğunun kabulü gerekir. Dava konusu çeke ilişkin başlatılan icra takibine istinaden davalı tarafın da kabulünde olduğu üzere, davacı tarafça ödeme yapılmıştır. Aynı şekilde çeke karşı borçlu olunmadığının saptanmasında veya yapılan ödemenin istirdatında da, davacının iddiasını kesin kanıtlarla ispatlaması gerekmektedir. Dosyaya yansıyan bu yönde bir kanıt yoktur.
Açıklanan nedenlerle, davaya konu çeki davalının kötü niyetli iktisap etmiş olduğu veya iktisabında ağır kusurlu olduğu davacı tarafça kanıtlanamadığından davanın reddine ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL karar harcının peşin alınan 1.878,53-TL peşin harçtan indirilmesiyle geriye kalan 1.797,83-TL fazla harcın davacıya geri verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan 8,50-TL vekalet harcı, 13,40-TL vekalet pulu olmak üzere toplam 21,90-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini davada vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 14.400,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan avansın kullanılmayan kısmının karar kesinleştikten sonra davacı tarafa geri verilmesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf yasa yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
27/01/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır