Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/148 Esas
KARAR NO : 2021/987

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/02/2021
KARAR TARİHİ : 08/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP;Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil tarafından Davalılar …. Uluslararası Nakliye aleyhine Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’ne … Esas Sayılı icra dosyası üzerinden icra takibi başlatılmış, davalılar borçları bulunmadığından bahisle takibe itiraz etmişlerdir. …. olan arabuluculuk dosyasında taraflar anlaşmaya varamamıştır. Dava dışı sigortalı … firmasının Almanya-Türkiye seferi yapılacak olann 2 adet … Torna tezgahı ve aksesuarları Nakliye Emtia Abonman Alt Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınmıştır. Dava dışı sigortalı emtialarını taşıma işini gördürmek amacıyla … firması ile anlaşmış, Davalı … firması da taşıma işini gördürmek için alt taşıyıcı Davalı … firması ile anlaşmıştır. Davaya konu makineler fiili taşıyıcısı olan … Nakliye firması tarafından … plaka numaralı Tır ile 26.09.2019 tarihinde taşınmıştır. Davalı … tarafından … numaralı CMR belgesi düzenlenmiştir. Davaya konu nakliye aracı 05.10.2019 tarihinde dava dışı sigortalı firmanın tesislerine varmıştır. Burada emtiaların tahliyesi öncesi yapılan kontrollerde … tezgâhlarının araç üzerinde kaymış ve nakliye aracı yapılarına çarparak hasarlanmış olduğu tespit edilmiştir. Müvekkil şirket tarafından … Ekspertiz firmasına yaptırılan ekspertiz çalışmasında hasarın toplam maliyetinin 6.833 EUR olarak hesaplanmıştır. Davalı … firmasının düzenlemiş olduğu CMR senedine düşülen “…. ve … Torna tezgahlarını hasarlı teslim aldım.” Kayıttan anlaşılacağı üzere söz konusu emtiaların hasarı tespit edildiğini belirterek davacı vekili davanın kabulü ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasını arz ve talep etmiştir.
CEVAP;Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının talep ettiği alacağı kabul etmemekle birlikte, bu alacak yönünden zamanaşımı itirazında bulunmuştur. CMR Konvansiyonunun 30. Maddesi uyarınca müvekkil şirkete usulüne uygun ihbar yapılmamıştır. Hasarlarda teslim anında, açıkça görülemeyen hasarlarda teslimden 7 gün içinde taşımacıya yapılması gelen yazılı ihbar yapılmadığından iddia edilen zarardan müvekkilin sorumlu tutulmasının haksızdır. Davacı tarafın iddia edilen hasarın ne şekilde meydana geldiğini, müvekkil şirketin sorumluluk sahasında meydana gelip gelmediğini ve müvekkil şirketin kusurunun bulunup bulunmadığını ispat etmesi gerekir. Söz konusu hasar yükleme ve boşaltma hatasından dolayı meydana gelmesi sebebiyle, yükleme ve boşaltmayı da alıcı ve gönderici firma yaptığından müvekkil şirketin kusur ve ihmali bulunmamaktadır. CMR Konvansiyonu’nun 17/2 ve 17/4-c maddelerindeki ambalaj eksiklik veya hatadan kaynaklanan ve yükleme/tahliye sırasında oluşan hasarlar nedeniyle taşımacının sorumlu tutulamayacağı açıkça hüküm altına alınmıştır. Müvekkil şirketin sorumluluğuna hükmedilmesi halinde ise tazminat miktarının CMR Konvansiyonuna uygun şekilde tespiti gerekmektedir. Yükleme işlemi müvekkil şirketin değil, dava dışı sigortalı yapmıştır. Hasarlı olan emtiaların brüt ağırlığının beher kilogramı için 8.33 SDR hesap birimini geçemez. Somut olayda, taşınan emtianın toplam brüt ağırlığı dikkate alınarak CMR 23/3 göre üst sınır belirlenmiştir. Bu durumda, tazminatın üst sınırının, hasarlanan emtianın brüt ağırlığı dikkate alınarak belirlenmesi için bilirkişi incelemesi yaptırılarak oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekmektedir. Dava konusu emtiaların hasar gördüğü iddia edilmişse de sovtaj değeri gerçek bedel üzerinden hesaplama yapılmamıştır. Bilirkişi incelemesinde sovtaj bedelinin de hesaplanması gerektiğini belirterek davalı vekili davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasının arz ve talep etmiştir.

Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Dava taşıma ilişkisine dayanan bakiye alacağına dayalı itirazın iptali davasıdır. Davacı taraf davalı aleyhine Bakırköy …. İcra Dairesinin … E. Sayılı takip dosyası ile cari hesap alacağından kaynaklı 6.833,00 Euro asıl alacak ,70,76 Euro toplamı 6.903,76 Euro üzerinden takip başlattığı ,davalının icra dairesinin yetkisine ve borcu olmadığı savı ile süresinde takibe itirazı üzerine iş bu itirazın iptali davasının 2004 Sayılı İİK’nun 67. Maddesi uyarınca yasal bir yıllık hak düşürücü süre ve dava değeri 6.833,00 Euro üzerinden açıldığı anlaşılmakla ;
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava dışı sigortalı … San.ve Tic.A.Ş. Ait ” 2 adet … tezgah ve aksesuarlarının” davacı şirket nezdinde 26/09/2019- 25/11/2019 tarih aralığında geçerli ” Nakliyat emtia abonman alt sigorta poliçesi “ile sigortalı oldukları ;
Dava dışı sigortalı ile davalı … arasında 20.08.2019 tarihli fuar lojistik hizmet sözleşmesi akdedildiği davalının akdi taşıyıcı olduğu ,akdi taşıyıcının ise diğer davalı … ile alt taşıma sözleşmesi akdettiği ve diğer davalı … ‘nun fiili taşıyıcı olduğu anlaşılmıştır.
İş bu uluslararası karayolu taşımasına konu emtialar 26/09/2019 tarihinde Türkiye’de yüklemesi yapılmış , Almanya ‘ daki fuarda sergilenmiş ve de 05/10/2019 tarihinde dava dışı sigortalı tesislerine varmış boşaltma öncesinde yapılan kontrolde araç üzerinde kaydıkları ve de ve araca çarparak hasarlandıkları anlaşılmıştır.
Davalı … ‘nun İcra Dairesinin ve Mahkememizin yetkisine ve zamanaşımı itirazı üzerine yapılan değerlendirmede ;6100 sayılı HMK.’nin genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesinin 1. fıkrasında “genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”, 7. maddesinde de, “davalı birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. Ancak, dava sebebine göre kanunda, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkeme belirtilmişse, davaya o yer mahkemesinde bakılır. Birden fazla davalının bulunduğu hâllerde, davanın, davalılardan birini sırf kendi yerleşim yeri mahkemesinden başka bir mahkemeye getirmek amacıyla açıldığı, deliller veya belirtilerle anlaşılırsa, mahkeme, ilgili davalının itirazı üzerine, onun hakkındaki davayı ayırarak yetkisizlik kararı verir.” denilmekle davalının yetki itirazının yerinde olmadığı anlaşılmakla ;
Davalının zamanaşımı def’ i yönünden yaptığı itiraz üzere ise; CMR’nin 32/1. maddesinde, sözleşme kapsamındaki taşımalardan kaynaklanan davalar bakımından zamanaşımı süresi 1 yıl olarak kabul edilmiş, taşımacının bilerek kötü hareket olarak kabul edilecek kusurlarının söz konusu olması halinde ise 3 yıl olarak belirlenmiştir. Davalı taşıyıcının hasarın oluşmasına “bilerek kötü hareketinin” neden olduğunun iddia edilmemesi karşısında zamanaşımı süresinin 1 yıl olarak kabulü gerekir. CMR’nin 32/1. maddesinin (a) ve (b) bentlerinde zamanaşımı süresinin emtiadaki hasarın niteliğine göre ve en erken teslim tarihinden olmak üzere belirleneceği ifade edilmektedir. Öte yandan, CMR’nin 32/3. maddesi gereğince, zamanaşımının kesilmesi ve durması hususları ile ilgili olarak davanın açıldığı mahkemenin hukuku uygulanacak olup, bu durumda TBK’nun 146 ve devamı maddelerinin uygulanması gerekecektir.
Hasar tarihinin 05/10/2019 olduğu , davacı tarafından bir yıllık süre içinde 16/06/2020 tarihinde icra takibi başlatılmış olup bu tarihte zamanaşımı kesilmiştir. TBK’nun 154/2.maddesi uyarınca icra takibiyle kesilen 1 yıllık zamanaşımı süresinin yeniden ne zaman başlayacağı hususu üzerinde durulmalıdır. TBK’nun 157/2. maddesi, zamanaşımının icra takibiyle kesilmesi halinde takibe ilişkin her işlemden sonra yeni bir sürenin başlayacağı hükmünü haizdir. Başlayacak yeni sürenin, asıl zamanaşımı süresi kadar, bir diğer söyleyişle 1 yıldır. Bu durumda 15/02/2021 tarihinde açılan davanın zamanaşımı süresi içinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu emtiaların , CMR Hamule Senedi ile Türkiye’den Almanya’ya gidiş dönüş yapılan uluslararası taşıması nakliyesi esnasında zarar gördüğü, davacı sigorta şirketinin hasarı sigortalıya ödeyerek sigortalı ile davalı arasındaki taşıma sözleşmesine aykırılık iddasına dayalı olarak sigortalısına ödediği hasar bedelinin rücuen tahsilini davalı sigorta şirketinden talep etmektedir.
Somut olayda uyuşmazlık dava dışı sigortalı ile davalı arasındaki taşıma sözleşmesinden kaynaklı sorumluluğa dayanmaktadır.
6102 sayılı TTK.’nun 1472. maddesi uyarınca; sigortacının, sigortalısının haklarına halefiyet hakkının gerçekleşebilmesi için sigortacının hukuken geçerli bir sigorta poliçesi teminatı kapsamında sigortacısına tazminat ödemiş olması ve sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkına sahip olması gerekir.
Sigortacı; ancak sigortalısının meydana gelen zarardan dolayı üçüncü kişilere karşı dava hakkı varsa bu hakka ödediği bedel oranında halef olacaktır
Somut olayda davalının taşıma hizmeti vermiş olduğu dava dışı sigortalının emtiasında zarar meydana gelmiş, ekspertiz raporu doğrultusunda 6.833,00 Euro dava dışı sigortalıya ödenmiştir.
Dava dışı sigortalı tarafından davacı sigorta şirketinin ibra edildiği ve TTTK 1472 ve BK 183 maddeleri uyarınca alacağın temlikine dair mutabakat metni dosya arasında yer almaktadır.
Davacı sigorta şirketinin TTK 1472. Maddesinde düzenlenen sigortalının haklarına halef olarak rücu edebilmenin yasal koşulları oluşmuştur.
Poliçe dosyaları,sözleşmeler,çeki listesi,gümrük beyannameleri,navlun faturaları,CMR belgeleri ve tüm dosya evrakları üzerinde yapılan inceleme sonucu ;
11/06/2021 Tarihli Bilirkişi Raporunda özetle;
Taşınan emtianın gerçek bir ihracat değil; FUAR taşıması için davalıların sorumluluğunda Almanya’dan Türkiye’ye taşınırken hasarlandığı, bunun CMR taşıma senedinde şerh edildiği, taşıma ve sevk evrakında satış teslim şekillerinin sadece gümrük süreçlerini başarı ile yürütmek için belirtildiğinin değerlendirildiği,
Toplam hasarlı emtia kıymeti üzerinden zarar miktarı için takdir edilen 6.833,00 EUR’ nun kadri maruf olduğu,
Emtialardaki hasarlar detaylı olarak incelendiğinde, …. model … Torna tezgahının onarılması, … model … Torna tezgahının kabinin yenisi ile değiştirilmesi için, 28.02.2020 tarihli ekspertiz raporunda hesaplanan toplam tamir ve onarım bedeli olan 8.500,00 USD nin Kadri maruf olduğu, hasarlı emtialar için belirlenen iskonto ve sovtaj değeri olan 1.000,00 USD’nin Kadri maruf olduğu, onarım bedelinden sovtaj/iskonto bedeli düştüğünde hesaplanan 7.500,00 USD’ ye karşılık gelen, 6.833,00 EUR’ nun kadri maruf olduğu,
Fuar taşımasını taahhüt eden 1.davalının bu yükleme ve sabitlemeden sorumlu olduğu, 2.davalının da onun ifa yardımcısı – alt taşıyıcı olarak taşıma sürecinde yer aldığı, müterafik kusurları ile zarara sebebiyet verdikleri, asli kusurun 1.davalı, tali kusurun 2.davalıya ait olduğu, iç ilişkilerinde bu tazminatı kusur oranlarına göre paylaşabilecekleri, ancak her ikisinin sigortalı ve dolaysı ile davacı karşısında müteselsilen sorumlu olacakları,
Meydana gelen zararın, davalıların taşıma sürecinde CMR m.17/1 gereği sorumlulukları kapsamında olduğu, belirlenen tazminatın CMR m.25 atfı ile m.23 hükümlerine uygun hesaplandığı kanaati ile rapor düzenlenmişir.
Hasar gören emtiaların yükleme öncesi araç içinde çekilen fotoğrafları ilke yükleme sonrası emtialar indirilmeye başlanmadan çekilen fotoğraflar dosya içerisinde yer almaktadır.Emtiaların Davalı tarafın iddia ettiği gibi yükleme ve tahliye esnasında veya ambalaj yetersizliğinden hasarlanmadığı, yükün araca yüklendikten sonra yeterli sabitlemesinin yapılmamış olmasından kaynaklı olarak, aracın normal seyri esnasında, frenleme, ivmelenme, yokuş yukarı gitme, yokuş aşağıya girme ve viraj gibi seyir şartlarında, araç üzerindeki yükün yetersiz sabitleme kayışlarından kurtulup kayması sonucu aracın metal kasa iskeletine çarparak hasarlandığı ve de sözleşme kapsamında davalıların sorumluluğunda olduğu ve de davalı taşıyıcıların müşterek kusurlu oldukları anlaşılmıştır.
Zararın meydana geliş şekli, davalıya ait tırdan indirilmeden önce fiili taşıyıcının hasardan haber dar olması CMR senedne düşülen hasara yönelik şerh birlikte değerlendirildiğinde ; CMR 330.maddesi uyarınca ayrıca ihbar şartının aranmayacağı ,zira taşıyanın kendi aracında meydana gelen açık hasardan ve bu sebeple taşınan emtianın zarara uğradığından haberdar olduğunun anlaşıldığı,
Davacının hasar tazminatı ödemesi 6.833,00 Euro ‘nun bilirkişi raporu ile kadri maruf olduğu anlaşılmakla sadec asıl alacak yönünden açılan iş bu dava uyarınca takibe yapılan itirazın 6.833,00 Euro yönünden iptali ile takibin dava değeri 6.833,00 Euro üzerinden aynen devamına , İİK 67/2 uyarınca alacağın likit olmadığı anlaşıldığından icra inkar tazminatı talebi reddedilerek (T.C.İSTANBULBÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 12. HUKUK DAİRESİ E.2017/580 K. 2018/137 ) ücreti vekalete yönelik ” Yine, yabancı para veya yabancı paranın Türk Lirası karşılığının tahsili amacıyla açılan davalarda vekalet ücreti, yabancı paranın dava açıldığı tarihteki Türk Lirası karşılığına göre, ancak hüküm tarihindeki tarife hükümleri dikkate alınarak takdir edilecektir “(T.C. YARGITAY 11. H.D.2015/9645 E. 2016/4426 K.) içtihat hükümleri uygulanarak aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM;Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-Davalı borçlunun Bakırköy …. İcra Dairesinin … E. Sayılı takip dosyasına yaptığı itirazın iptali ile takibin aynen devamına,
3-Davacının icra inkar tazminatı talebinin asıl alacağın yargılamayı gerektirdiği anlaşılmak ile reddine,
3-492 Sayılı Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 3.580,30 TL karar harcı peşin alınan 632,03- TL harcın mahsubu ile 2.948,27‬- TL bakiye harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına,
4-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 632,03- TL peşin harç ve 8,50 TL vekalet harcı olmak üzere 699,83-TL toplam harç nedeniyle yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-6100 sayılı HMK’nın 326/2 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan tebligat ve müzekkere,bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.704,60- TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. hükümleri uyarınca 7.613,63 TL- vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Arabuluculuk masrafı olan 1.320,00-TL’ nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekili, davalı vekilleri ve ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/11/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır