Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/889 Esas
KARAR NO : 2022/271

DAVA : İstirdat (Kambiyo Sededinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/12/2020
KARAR TARİHİ : 15/03/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH :11/04/2022
Davacı vekili tarafından açılan istirdat davasının Mahkememizde yapılan açık
yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin; havalandırma fanı ve dıştan motorlu elektrik motorlarının tasarım, üretim ve ürettiği malları da
yurt içinde ve yurt dışında satış ticareti ile iştigal ettiğini, müvekkil şirketin İstanbul dışına
yaptığı satışların karşılığı olan çekleri , şirket çalışanlarının tahsilat makbuzu karşılığı aldığını, şirkete ulaştırılmak amacı ile kargoya verildiği ve çeklerin şirkete ulaşmadan kargoda
çalındığını, çalınan çeklerden …. Bankası …. şubesine ait …
Keşidecili, … Hesap,…. Çek nolu, 05.11.2020 keşide
tarihli, 20.000 TL tutarlı çekin ödenmesi amacıyla keşide tarihinde muhatap bankaya ibraz
edildiği, muhatap banka çek üzerinde Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin ….. E.
Sayılı dosyada ödeme yasağı kararı olması sebebiyle çek hamiline ödeme yapılmamış bunun
üzerine Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğünün … Es. Sayılı dosyası ile icra takibine
geçildiğini, davalı şirketin haksız ve kötü niyetli olarak dava konusu çeki iktisap ettiğini, belirterek İcra takibine konu çekin istirdadına, davaya konu takip dosyasına ödeme olursa ödenen bedelin istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı davaya cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, İcra takibine konu edilen ….. Bankası …. şubesine ait, keşidecisi ….. olan, … Çek nolu, 05.11.2020 keşide tarihli, 20.000 TL tutarlı çekin istirdatına ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlığın;….. Bankası …. şubesine ait, keşidecisi ….. olan, …. Çek nolu, 05.11.2020 keşide tarihli, 20.000 TL bedelli çekin ve icra dosyasına herhangi bir ödeme yapılmış ise çek bedelinin istirdatını talep edebilip edemeyeceği, davalının çekin istidadında kötü niyetli olup olmadığı, çekin istirdadında ağır kusurunun bulunup bulunmadığı hususundadır.
Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyası uyap üzerinden celp edilmiş, incelenmesinde;davalı takip alacaklısı tarafından, …., ….., …., …Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve …. İç Ve Dış Ticaret Mermercilik Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne karşı toplam 20.000,00 TL’nin tahsili için dava konusu çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlattığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ….. Bankası … şubesine ait, keşidecisi ….. olan, … Çek nolu, 05.11.2020 keşide tarihli, 20.000 TL tutarlı çekin incelenmesinde; çekin hamiline düzenlendiği, çekin arka yüzündeki davacıdan önceki cirantaların sırasıyla Nursat Ticaret …,…,…, …. Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi olduğu görülmüştür.
Mahkememizce Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası celbedilmiş, incelenmesinde; dava dilekçesinde belirtilen çeklerin çalınmasından dolayı hırsızlık suçundan soruşturma yürütüldüğü, ancak Mahkememiz dosyasına konu çekin soruşturma konusu olmadığı ve davalı şirket yetkilisinin dava konusu çek kapsamında savunmasının alınmadığı, dava konusu olmayan başka bir çek hakkında savunmasının alındığı görülmüş ve soruşturma sonucunun beklenmesi bu nedenle dosyamızın esasını ve sonucunu etkilemeyeceğinden bekletici mesele yapılmamıştır.
Mahkememizce Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….. esas sayılı dosyası celbedilmiş, incelenmesinde; dava konusu çekinde içinde bulunduğu bir çok çek için çek iptali davası açılmış ve yargılama sonucunda çekin iptaline karar verildiği görülmüştür.
Tarafların 2020 yılı ticari defter kayıt ve belgeleri üzerinde mali müşavir bilirkişi ile inceleme yapılarak davacının iddiası, dosyada mevcut tüm deliller birlikte değerlendirilerek istirdata konu alacak hususunda gerekçeli denetime ve hükme elverişli rapor alınmasına karar verilmiş, 28/07/2021 havale tarihli alınan bilirkişi raporunda özetle; İncelenen davacı şirkete ait 2020 yılı yevmiye, defteri kebir e-defter beratları ve
envanter defterlerinin noter açılış tasdiklerinin ile dönem sonunda yaptırılması gereken
kapanış (görülmüştür) beratı oluşturma zamanı yasal süresinde olduğu, davalı şirkete ait
ticari defterlerin TTK. Hükümlerine göre usulüne uygun tutulduğu ve kendi lehine delil
olma özelliğine sahip olduğu kanaatine varıldığı, davacının sunmuş olduğu ticari defterlerinde dava konusu çeki alacaklı olduğu …. nolu hesap kodunnda kayıtlı dava dışı ….-…. ‘tan
aldığı tespitt edilmiştir. Çeklerde kendisinden önce ciranta olan dava dışı ….
-… firmasına ilişkin … nolu hesabı incelendiğinde;
Davacı şirketin .. Ticaret-…. ile olan 2020 yılı yoğun ticari
ilişkisinden kaynaklanan 58.044,34 TL alacağı olduğu, 09.06.2020 tarihinde dava
konusu olan çek ile toplam 3 ad. Çek ile toplam 59.000.-TL tahsilat yapılmış
olduğu, bunun sonucunda dava dışı … Ticaret-…. firmasına 955,66
TL borçlu kaldığı tespit edildiği, sonrasında cari hesap çalışması devam ettiği, davaya konu …. Çek nolu, 05.11.2020 keşide tarihli, 20.000 TL tutarlı çekin
davacı kayıtlarına giriş kaydı bulunmakta olup çekin çıkışına dair hiç bir belge ve
kayda rastlanılmadığı, ayrıca çek üzerinde davacı firmanın cirosu
bulunmadığı, davacı …. Elektrik firması kayıtlarında çek üzerinde kendisinden sonra
görülen cirantalar ile ilgili ticari ilişki kaydı görülmediği, incelenen davacı şirkete ait 2020 yılı yevmiye, defteri kebir e-defter beratlarının yasal
süresinde yapılmadığı, envanter defterlerinin noter açılış tasdikinin ve dönem sonunda
yaptırılması gereken kapanış (görülmüştür) beratı oluşturma zamanı yasal süresinde
olduğu, davalı şirkete ait ticari defterlerin TTK. Hükümlerine göre kendi lehine delil
olma özelliğine sahip olmadığı kanaatine varıldığı, davalının sunmuş olduğu ticari defterlerinde dava konusu çeki …. nolu
hesap kodunnda kayıtlı dava dışı …. Tekstil Ltd.Şti ‘nden aldığı tespit
edildiği, çeklerde davalıdan önce ciranta olan dava dışı ….. Tekstil Ltd.Şti
firmasına ilişkin …. nolu hesabı incelendiğinde;
davalı şirket ile dava dışı … Tekstil Ltd.Şti arasında hem alım hem
satımdan kaynaklı bir ticari ilişki olduğu görülmüş dava dışı ….. firması
766.622,10 TL davalı firmadan alacaklı iken 25.06.2020 tarihinde dava konusu olan
çek ile 20.000.-TL ödeme yapmış ….. firmasının alacağı 786.622,10 TL’ye
çıktığı, dava dışı ….. firması 2020 yılını davalı … Tekstil Nakış Sanayi
ve Ticaret Ltd. Şti.’nden 771.044,96 TL alacaklı kapattığı görüldüğü, davaya konu …. Çek nolu, 05.11.2020 keşide tarihli, 20.000 TL tutarlı çekin
25.06.2020 tarihinde davalı kayıtlarına giriş kaydı yapılmış Portföydeki Çekler
hesabına alındığı, 25.06.2020 tarihinde dava konusu çek davalı tarafından ciro edilerek ….
nolu hesap kodunda kayıtlı ….- … ’e verildiği, dava konusu çek vadesinden ödeme yasağından dolayı bankadan ödenmeyince dava
konusu çek davalı firma tarafından iade olarak alınmış takibe verilmek üzere …-… hesabına çıkışı gerçekleştirildiği, davacı tarafça incelemeye ibraz edilen 2020 yılına ait yasal defterlere ilişkin tasdikle
ilgili yükümlülüklerin yasal süresinde yerine getirildiği ve kendi lehine delil olma
özelliğine sahip olduğu, davalı tarafça incelemeye ibraz edilen 2020 yılına ait yasal defterlere ilişkin tasdikle
ilgili yükümlülüklerin yasal süresinde yerine getirilmediği ve kendi lehine delil olma
özelliğine sahip olmadığı , işlemlerde Davacı … Elektrik ile Davalı … Tekstil ile ticari ilişkisinin
bulunmadığı,
davacı şirketin davaya konu çeki aldığı dava dışı … Ticaret-….’tan olan
58.044,34 TL alacağına karşılık aldığı 59.000.- TL toplam bedelli 3.Ad. çekin
kayıtlara alındığı, firmaya ulaştırılması için personel tarafından kargo verildiğinde
şirkete ulaşmadan çeklerin çalındığı ,çeklerde cirosunun olmadığı, çekin çıkış kaydının
bulunmadığı ve dava konusu çekte …. Tekstil sonrasında cirosu olan cirantalarla
ticari ilişkisinin bulunmadığı, davalı şirket davaya konu çeki aldığı dava dışı ….. firmasına 766.622,10 TL
borçlu iken aldığı davaya konu çek sonrası dava dışı ….. firmasına borcu
786.622,10 TL olmuş yıl içinde alınan çekler neticesinde davalı firma yılsonunu
71.044,96 TL borçlu olarak kapattığı, kanaati bildirilmiştir.
6102 Sayılı TTK’nda düzenlenen kambiyo senetleri ve bunlar arasında bulunan çek sebepten mücerrettir. Kambiyo senetlerindeki taahhüdün mutlaka bir sebebi vardır, ancak bu sebep senet üzerinde açıklanmamıştır ve kambiyo senetlerini temel ilişkiden soyut hale getirmektedir. Aksine davranış yani kambiyo senetlerinin temel ilişki ile ilişkilendirilmesi kambiyo senetlerini hükümsüz hale getirir. Çek bir ödeme aracıdır ve çekin temelinde nitelikli bir havale ilişkisi yatar. Çek bir ödeme aracı olduğundan mevcut bir borcun ifası anlamına gelmektedir ve bunun aksi ve bedelsizlik iddiası ancak kesin deliller ile ispat edilebilir.
6102 sayılı TTK’nun 687. Maddesi uyarınca “…keşideci, lehtarla arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun” hükmü düzenlenmiştir.
6102 Sayılı TTK’nun 790. Maddesi uyarınca Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır hükmünün düzenlendiği, bu hüküm gereğince somut olayda dava konusu çekteki ciro silsilesinde bir kopukluk bulunmadığı anlaşılmıştır.
6102 Sayılı TTK’nun 792. Maddesi uyarınca Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olduğu hükmünün düzenlendiği, davamız konusu çekte ciro silsilesinin düzgün olduğu, dava konusu çek ile ilgili davalı hakkında ceza soruşturması ve kovuşturmasının olmadığı ve davalı yetkili hamilin çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğunun ispatlanamadığından davacının çekin istirdatı talep etme hakkı olmadığı tespit edilmiştir.
6102 Sayılı TTK’nın 825/1. maddesi uyarınca borçlu, emre yazılı bir senetten doğan alacağa karşı ancak senedin geçersizliğine ilişkin veya senet metninden anlaşılan def’ilerle alacaklı kim ise ona karşı, şahsen haiz bulunduğu def’ileri ileri sürebilir. Davacı tarafça imza inkarında bulunulmamış ve senedin geçersizliğine ilişkin veya senet metninden anlaşılan bir def’i ileri sürülmemiştir. Davacı tarafça yetkili hamil olan davalı ile aralarında ticari ilişki olmadığı ileri sürülmüş ve defter belgelerin incelenmesi talep edilmiştir. Davacı ve davalı arasında ticari ilişki olmadığı taraflar arasında ihtilaf konusu değildir ve çek davacı tarafından davalıya verilmemiştir. Çek sebepten soyut bir ödeme aracı olduğu için taraflarca defter ve kayıtlarına kaydedilmesi zorunlu değildir. Davacı taraf ve davalı taraf arasında ticari ilişki olmadığı hususunda da ihtilaf bulunmamaktadır. Ancak Mahkememizce tarafların ticari defter ve kayıtları bilirkişi marifetiyle incelenmiş ve taraflar arasında ticari ilişki olmadığı, dava konusu çekin davacı tarafından dava dışı ….-…..’tan 58.044,34-TL alacağına karşılık alındığı ve defter ve kayıtlarına kaydedildiği, davalının da dava konusu çeki dava dışı …..’dan aldığı ve defter ve kayıtlarına kaydettiği tespit edilmiştir. Davalının dava konusu çeki ticari ilişki kapsamında dava dışı ciranta …..’dan aldığı kendi defter ve kayıtları ile sabittir. Çekin ticari defter ve kayıtları kaydedilmesi zorunlu olmadığından çek üzerinde cirosu bulunan diğer kişilerin defter ve kayıtları Mahkememizce incelenmemiştir. Ayrıca davalı tarafa çekin iyi niyetle mi kötü niyetle mi iktisabı hususunda yemin teklif edilmesi konusu suç olması sebebiyle yasal olarak mümkün olmadığından davacı tarafa yemin delili de hatırlatılmamıştır. Davacı tarafça davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiğine veya iktisabında ağır kusuru olduğunda dair iddialarını ispatlar delil dosyaya sunulmadığından açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürülükte bulunan Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70- TL maktu karar ve ilam harcının 341,55 TL peşin harçtan mahsubu ile 260,85 TL bakiye harcın talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki bulunan AAÜT uyarınca red edilen miktar ve tarifenin 13/1 maddesi dikkate alınarak takdir edilen 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Kullanılmayan gider avansının 6100 Sayılı HMK 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra yatırana iadesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekilinin yüzlerine karşı,davalı vekilini yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen açıkça okunup usulen anlatıldı.15/03/2022

Katip …
¸e-imzalıdır.

Hakim ….
¸e-imzalıdır.