Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/703 Esas
KARAR NO : 2021/1003

DAVA : İtirazın İptali (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/10/2020
KARAR TARİHİ : 09/11/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH :06/12/2021
Davacı vekili tarafından açılan İtirazın İptali davasının Mahkememizde yapılan açık
yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … Tekstil San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından aralarındaki ticari ilişki kapsamında davacı şirket adına keşide edilen davalı bankanın … çek numaralı, 20.07.2019 vade tarihli 250.000,00 TL çek ile 31.08.2019 vadeli, … çek ile 50.000,00 USD bedelli çeklerinin karşılıksız çıktığı, bu çeklerle ilgili banka sorumluluk bedelinin 5941 sayılı Çek Kanunu gereği davacı şirkete ödenmediğini, davacı şirket bunun üzerine bu bedellerin tahsili için davalı bankaya Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı Banka ödeme emrine itiraz ettiğini ve icra takibini durdurduğu, davalı banka tarafından yapılan itirazların iptali ile % 20 sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; … … şubesine ait 31.08.2019 tarihli keşidecisi dava dışı … Tekstil San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. olan …. nolu 50.000,00 USD bedelli çekin 09.09.2019 tarihinde ibraz edildiğini, çekin arkasına keşideci imzası ile banka kayıtlarındaki imzanın uyumsuz olduğunu, çekin işleme alınmadığına dair şerh basıldığını, ilgili çekin arkasına “karşılıksız kaşesinin”de basılmadığını, bu itibarla bu çek ile ilgili bankanın ödeme yükümü bulunmadığını, dava konusu …. nolu 250.000,00 TL bedelli çekin tahsil için davalı bankaya değil, takas merkezine ibraz edildiğini, davalı banka dışında bankaların (takas merkezlerinin) keşidecinin imzalarını inceleme yükümlülüğü ve görevi olmadığını, “BANKALAR ARASI TAKAS PROTOKOLÜNE göre Takasa ibraz edilen çekin karşılığının olması durumunda ödenmesi yoksa karşılıksız şerhi düşülmesi gerektiğini, dava konusu iş bu çekin ibraz edildiği Takas Merkezi ve bu protokol çerçevesinde hareket edildiği, takasta ibraz edilen çeklerin imza ve şekil şartları kontrolü yapılmadığından karşılığı olmayan dava konusu çek “karşılıksız” işlemi gördüğünü, — (Takasa ibraz edilen çekler fiziki olarak ibraz edilmediğinden Takas merkezleri de imzaları araştırmadan, çeki görmeden, karşılık araştırması yapmaktadırlar)” TTK hükümlerine göre keşideci imzasından farklı bir imza içeren çeki ödeyen muhatap banka keşidecinin imza itirazı halinde, ödenen çek bedelinin keşideciye iade etmekle yükümlüdür. Nitekim Yargıtay kararları da bu yönde olduğunu, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 04.04.2005 gün ve 2004/8079 E. 2005/3559 K. Sayılı kararına göre; “Çekin süresinde Bankaya ibrazı, karşılığı bulunmaması halinde yasa gereğince Bankanın sorumlu olduğu asgari miktarın ödenmesi talebini de içerir. Bankanın çekteki keşideci imzasını kontrol etme yükümlülüğü bulunmakta olup, çekin sıhhati bakımından Mahkemece çekteki imzanın keşideciye ait olup olmadığı hususunda araştırma ve inceleme yapılarak Bankanın sorumluluğu yönünden uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmediği gibi, benimseme biçimi bakımından da faize faiz yürütülecek biçimde itirazın iptaline karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.” Öngörüldüğünü, davalı bankanın “Çekin Geçerlilik Şartları Yönünden İncelenmesi” hususunda yükümlülüğünün bulunduğunu, “Çek Üzerindeki İmzanın Keşideciye Ait Olması Gerektiğini, keşideci imzası içermeyen bir çek geçerli bir çek olmadığından kambiyo vasfı taşımayacağını, geçerli olmayan ve kambiyo vasfı taşımayan bir çek için de davalı Bankanın, Sorumluluk bedeli ödemesinin söz konusu olmadığını” dava konusu çeklerden … nolu 50.000,00 USD bedelli çekin karşılıksız şerhi içeren bir çek olmadığını ve … nolu 250.000,00 TL bedelli çekin ise bankaya sorumluluk bedeli ödenmesi için fiziken ibraz edilmediğini, icra ödeme emri ekinde gönderilen fotokopi üzerinde banka tarafından düşülen bir şerh olmadığını beyan ederek, kötü niyetli olarak yapılan Bakırköy …. İcra Dairesi … E. Sayılı icra takibi ile açılan dava nedeni ile davacı alacaklı tarafın 96 20 sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, dava dışı şirket tarafından davacı şirket lehine keşide edilen ve karşılıksız çıkan çekler için davalı banka tarafından banka sorumluluk bedelinin 5941 sayılı Çek Kanunu gereği davacı şirkete ödenmemesi sebebiyle başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlığın; dava dışı şirket tarafından davacı şirket lehine keşide edilen ve karşılıksız çıkan çekler için davalı banka tarafından banka sorumluluk bedelinin 5941 sayılı Çek Kanunu gereği davacı şirkete ödenip ödenmemesi gerektiğine ilişkindir.
Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün …. esas sayılı takip dosyası aslı celp edilmiş, incelenmesinde; davacı takip alacaklısı tarafından davalı takip borçlusuna karşı toplam 4.060 TL’nin tahsili için ilamsız takip talebinde bulunulduğu, süresinde itiraz üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili tarafından 2004 Sayılı İİK’nun 67. Maddesi uyarınca yasal bir yıllık hak düşürücü süre içinde davalının itirazının iptali için dava açıldığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularında bankacı bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, 17/06/2021 havale tarihli alınan bilirkişi raporunda özetle; Takas odasına ibraz edilen …. nolu çek için yasal garanti tutarının ödeme talebi olmadığı, karşılıksız kalan dava konusu çekin ilgili bankanın herhangi bir şubesine ibraz edilmediği, bu sebeple bankanın ödeme yükümlülüğü ve temerrüdünün söz konusu olmadığı, buna bağlı olarak alacak muaccel olmadığından takip ve dava konusu olamayacağı, … nolu çek ile ilgili olarak; Çek Kanunu ve Bankacılık Kanunu hükümleri uyarınca banka çekin gerçek olup olmadığını, imzanın borçlusuna ait olup olmadığını kontrol etmekle mükellef olup, imzaların tutmaması halinde ödeme yükümlülüğünün bulunmadığından davacı şirket tarafından bankanın yasal garanti tutarının talep edilemeyeceği değerlendirildiği, Mahkemece davacı tarafın iddiasının kabulü durumunda davacı şirketin taleplerinin hesaplanacağı, davacı şirket icra takibinde sadece bankanın yasal garanti tutarını talep ettiği, bu nedenle taleple sınırlı olarak takip tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsilinin istenebileceği kanaatine varıldığı, davacı şirketin 23.09.2019 tarihli Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası ile talep etmiş olduğu 4.060,00 TL asıl alacak için taleple bağlılık gereği avans faizinin takip tarihinden itibaren dava tarihi olan 12.10.2020 tarihine kadar hesaplama yapılarak Mahkemenin takdirlerine sunulduğu, Takas odasına ibraz edilen … nolu çekin yasal garanti tutarı için davacı şirket tarafından ödeme talebi olmadığı ve bankanın herhangi bir şubesine ibraz edilmediğinden, …. nolu çek ile ilgili olarak; Çek Kanunu ve Bankacılık Kanunu hükümleri uyarınca banka imzanın borçlusuna ait olup olmadığını kontrol etmekle mükellef olup, imzaların tutmaması halinde ödeme yükümlülüğünün bulunmadığından davacı şirket tarafından bankanın yasal garanti tutarının talep edilemeyeceği değerlendirildiği, ancak Mahkemece davacı tarafın iddiasının kabulü durumunda davacı şirketin taleplerinin hesaplandığı, Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasında talep edilen toplam alacak tutarlarının; 4.060,00 TL olduğu, Taleple bağlılık gereği takip tarihinden itibaren dava tarihi olan 12.10.2020 tarihine tahakkuk eden faiz tutarının 846,68 TL olduğu, toplam alacak tutarının 4.060,00 TL4*846,68 TL 4.906,68 TL olacağı, Davacı vekili, Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosya ile başlatılan takibe yapılan itirazın hukuka uygun olup/ olmadığı ve 94 20 den az olmamak kaydı ile İcra inkar tazminat talebinin takdirinin Mahkemeye ait olacağı, davalı vekili, kötü niyetli olarak yapılan Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı icra takibi ile açılan dava nedeni ile davacı alacaklı tarafın % 20 sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep ettiği, kanaati bildirilmiştir.
Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamamış ve arabuluculuk son tutanağı dosyamıza sunulmuştur.
5941 Sayılı Kanunun “İbraz, ödeme, çekin karşılıksız olduğunun tespiti ve gecikme cezası” başlıklı 3. Maddesinde “(1) Karşılığı bulunan çek, hesabın bulunduğu muhatap bankanın herhangi bir şubesine ibraz edildiğinde hamilin varsa vergi kimlik numarası saptandıktan sonra ödenir. Ancak çek, hesabın bulunduğu şubeden başka bir şubeye ibraz edildiğinde, o şubece karşılığı sorulmak suretiyle ödenir. (2) “Karşılıksızdır” işlemi, muhatap bankanın hamile kanunen ödemekle yükümlü olduğu miktarın dışında, çek bedelinin karşılanamayan kısmıyla sınırlı olarak yapılacağının, yine aynı Kanunun “Hesaben ödeme” başlıklı 8. Maddesinde; “(3) Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde çeklerin fizikî olarak ibraz edilmeksizin sadece çek bilgileri üzerinden bankalararası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda muhatap bankaya gönderilerek işlem görmesi, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 710 uncu maddesine göre takas odasına ibraz hükmündedir. (4) Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen sorumluluk miktarı dâhil, kısmî ödeme yapılmaz. Bu durum, muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Ancak, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekin, hesapta yeterli karşılığının olmadığının belirlenmesi hâlinde muhatap banka tarafından, hesapta bulunan kısmî karşılık tutarı, çeki ibraz eden hamil lehine onbeş gün süreyle bloke edilir.” hükmü düzenlenmiştir.
Yine 6102 sayılı TTK’nun 812. maddesi uyarınca sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba aittir. Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin yerleşik kararları uyarınca da, çekle ödeme yapmayı kabul eden ve müşterileri ile çek anlaşması yapan bir bankanın, gerekli dikkat ve ihtimamı göstermesi, tereddüt halinde çeki uzman kişilere inceletmesi, gerektiğinde keşideciden tahkik edip alacağı cevaba göre hareket etmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen yasal mevzuat dikkate alındığında bankadan sorumlu olduğu miktarın çek hamili tarafından talep edilebilmesi için öncelikle çek yapraklarının asıllarının muhatap bankaya teslim edilmesi, çekin süresinde ibraz edildiğinin ve karşılığının bulunmadığının usulünce belgelenmesi gerektiği ve çek asıllarını muhatap bankaya teslim ettiğini kanıtlaması gerekir. Somut olayımızda dava konusu edilen … nolu çekin davacı bankaya ibraz edilmemiş ve takas odasına ibraz edilmiştir. Takas odasının karşılıksız çıkan çek yönünden muhatap bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktarı ödeme yükümlülüğü yoktur. Dava konusu bu çekin davalı bankaya ibraz edildiğine ilişkin davacı tarafça dosyaya delil sunulmamıştır ve çek arkasında da muhatap bankanın kaşesi olmadığı gibi davalı banka vekili de çekin ibraz edilmediğini beyan etmiştir. Bu nedenle bu çek yönünden davalı bankanın karşılıksız çıkan kısım için ödeme yükümlülüğünün koşulları oluşmamıştır. Dava konusu edilen … nolu çek yönünden ise banka sistemindeki keşideci imzası ve çek üzerindeki imzanın birbiri ile uyuşmadığı banka tarafından tespit edilmiş ve bu husus çek üzerine şerh düşülmek suretiyle banka tarafından ödeme yapılmamıştır. Söz konusu çek üzerinde banka tarafından yapılan bir karşılıksız işlemi yoktur. 6102 Sayılı TTK’nun 812. Maddesi uyarınca da bankanın çeki incelemekle yükümlü olduğu ve çek üzerinde sahtecilik yapıldığı kanaati edinmesi halinde çeki ödemekten çekinmelidir. Aksi takdirde bankanın sorumluluğu yoluna gidilmesi söz konusu olacaktır. Banka üzerine düşen sorumluluk gereği hareket ettiğinden söz konusu çek yönünden de bankanın kanunen sorumlu olduğu miktarı ödeme yükümlülüğünün şartları oluşmamıştır. Açılanan nedenlerle davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürülükte bulunan Haçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 59,30- TL maktu karar harcından 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile ‬‬4,90 TL bakiye harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki bulunan AAÜT uyarınca red edilen miktar dikkate alınarak takdir edilen 4.060,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-7155 Sayılı Kanun ile değişik 6325 sayılı Hukuki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Kanunun 18/A maddesinin 14. fıkrası uyarınca arabulucuk ücreti olan 1.320,00 TL’ nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
6-6100 Sayılı HMK’nun 333. maddesi uyarınca kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
7-Mahkememiz kararının kesinleşmesine müteakiben dosyamız arasında bulunan Bakırköy …. İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyasının mercine İADESİNE,
Dair, davacı vekili yüzüne karşı ve davalı vekili e-duruşma ile, miktar itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/11/2021

Katip …
¸e-imzalıdır.

Hakim …
¸e-imzalıdır.