Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/457 Esas
KARAR NO : 2022/383

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/07/2020
KARAR TARİHİ : 05/04/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH :26/04/2022
Davacı vekili tarafından açılan menfi tespit davasının Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; hakkında icra takibi yapılan çek 22.05.2020 tarihinde çalındığı, olay hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ….. Soruşturma sayılı dosyası ile soruşturmanın devam ettiği, çek Malatya …. OSB de faaliyet gösteren davacı …..Tekstil Gıda İnş. San ve Tic. Ltd Şti. tarafından ….. Kargo A.Ş. eliyle İstanbul da bulunan ….. Değirmen ve Fabrika Malzemeleri Tic. San. Ltd. Şti’ne gönderildiği sırada dağıtım kuryesi tarafından çaldırıldığı, …. Polis Merkezi tarafından alınan 27/05/2020 tarihli şüpheli kargo dağıtım kuryesinin ifadesine göre kargo dağıtımı sırasında davalı ….. Ltd Şti tarafından ….. Değirmen Ltd Şti’ne gönderilen zarfın da içinde bulunduğu çantanın çalındığı, kargo şirketi dağıtıcısı olan şüpheli …..’un 27/05/2020 tarihli ifadesi ve ….. Değirmen ve Fabrika Malzemeleri San. Ve Tic. Ltd. Şti tarafından düzenlenen 16/07/2020 tarihli yazısı ve bu yazıda belirtilen 23/03/2020 tarihli … seri nolu e fatura birbirini doğruladığını, ….. Değirmen Ltd Şti yazısında dağıtım sırasında çalman çekin fatura karşılığı kendisine gönderildiğini, ancak kargo şirketinde çalındığı için kendisine ulaşamadığını belirttiğini, çalınan çek hakkında açılan çek iptali davasında Malatya …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ….. E sayılı dosyasında çek bedelinin ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verildiğini, ihtiyati tedbir kararının verildiği bankaya ibraz edilen çekin arkasına şerh olarak düşüldüğünü, çekin arkasındaki şerh üzerinde ihtiyati tedbir kararını gören ve tedbir kararını veren Malatya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ….. E sayılı dosyasına 24.06.2020 tarihinde müdahil olan takip alacaklısı davalı, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….. D. İş sayılı dosyasında ihtiyati haciz kararı aldırdığını, davalı ihtiyati haciz dilekçesinde MK 2 maddesine aykırı hareket ederek çek hakkında verilen ihtiyati tedbir kararından söz etmediğini, ihtiyati tedbir kararını bildiği halde gizlemiş olduğunu, mahkemece çek arkasındaki banka kaşesi dikkatlice incelenmediği ve bunun “karşılıksız çek için vurulan kaşe” olduğu zannedilerek davalının ihtiyati haciz talebi kabul edildiğini, usul ve yasaya aykırı işbu karara karşı itiraz ettiklerini, icra takibi üzerinde çek üzerinde cirosu bulunan ….. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti, ….. Triko Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti ve çek hakkında Küçükçekmece İcra Müdürlüğü’nün ….. sayılı icra dosyası ile takip başlatan davalı …..Tekstil San. Tic. Ltd. Şti yetkilileri hakkında da 15.07.2020 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ….. Soruşturma sayılı dosyasına ek suç duyurusunda bulunduklarını, mahkeme tarafından verilen ihtiyati haciz kararına istinaden Küçükçekmece …. İcra Müd. ….. sayılı dosyasında davacıların bütün taşınmaz mal varlığına, motorlu araçlarına ve banka hesaplarına haciz konulduğunu, davacılar makina imalatı yaptığını, yoğun bir ticari faaliyeti söz konusu olduğunu, bu nedenle iş piyasasında ve bankalar nezdindeki ticari itibarları zarar görmüş olduğunu, bankalar üzerinden para transferi yapmaları imkansız hale gelmiş olduğunu, takip çıkışı 14.169,10 TL olduğu halde bunun yüzlerce kat değerinde olan malvarlığı üzerine haciz konulmuş olduğunu, davacıların mağdur edildiğini, belirterek; Küçükçekmece …. İcra Müd. ….. sayılı dosyasında borçlu olmadıklarının tespitine, tensiple birlikte icra takibinin İİK 172 gereğince tedbiren durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmesini talep ettiklerini, davalı takibe konu çek hakkında Malatya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ….. E sayılı dosyasında çekin çalınması nedeniyle iptal davası açıldığını ve ihtiyati tedbir kararı verildiğini bilmesine rağmen Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….. D. İş sayılı dosyasında ihtiyati haciz kararı aldırılarak davacıların bütün malvarlığına haciz koydurularak parayı tahsil etmek istemiş olduğunu, davalının bu davranışının iyi niyetten yoksun olduğunu, bu nedenle takip çıktısının %20 si kadar kötü niyet tazminatını reeskont faiziyle birlikte ödemesini talep ettiklerini, davanın konusu kıymetli evrak olan çekten kaynaklı icra takibi nedeniyle borçlu olmadıklarının tespiti ile bir alacak talebinden ibaret olmadığını, açıklanan nedenlerle davanın kabulüne, Küçükçekmece …. İcra Müd. ….. sayılı dosyasında borçlu olmadıklarının tespiti ile takip çıktısının %20 si oranında kötü niyet tazminmatının reeskont faizi ile birlikte yargılama giderleri, harç ve masrafları ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; söz konusu davada dava şartı olarak zorunlu arabuluculuk başvurusu yapılmadığı, bu sebeple davanın usulden reddi gerektiği, davacının iddialarının aksine dava konusu çekin çalındığı ve kargoya teslim edildiği hususunu ispat edemediklerini, davacı söz konusu çeklerin kargo aracından çalındığını iddia etse de buna ilişkin savcılık şikayeti tutanağından başka herhangi bir belge ibraz etmediğini ve ilgili çekleri kargo firmasına teslimine ilişkin dosyaya ispata yarar bir belge sunmadıklarını, davacı basiretsiz ve ağır kusurlu davranışıyla oluşan zarardan tek başına sorumlu olduğunu, davacının dava konusu çekin kargoda çalınması suretiyle zayi edildiği iddiası hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, çek zayi davalarının çoğunluğu bu sebeple açıldığını, çoğu davada çeklerin kargoda çalındığı iddia olunduğu bu hususun kötü niyetli davacıların başvurduğu ve çalındığını kesin delillerle ispat edemedikleri bir olay olduğu, bu iddiaların hukuken korunması mümkün olmadığı, davacı şirket açısından ağır kusur teşkil eden bir fiil söz konusu olduğu, bu sebeple davacı taraf kusurlu eylemiyle zarar oluşumuna tek başına sebebiyet verdiği, davalı dava konusu çekin meşru, haklı ve iyi niyetli hamili olduğu, bu nedenle çekin zayi edilmiş olması davalının yetkili hamil olmasına engel teşkil etmediği, dava konusu çekin ıktısabında davalının kötü niyeti veya ağır kusuru bulunmadığı, davacı tarafın çekin zayi ediliş şekline ilişkin beyanları bir an için kabul edilse dahi, davacı bu sonucun oluşmasına kendi fiili ile sebebiyet verdiği, ancak asıl zarar gören bugün itibariyle alacağına kavuşamayan davalı olduğu, davacı, davalının kötü niyetli veya ağır kusuru olduğunu şifahi ve tahmini beyanlarla değil kesin delillerle ispat etmek zorunda olduğu, alacağına kavuşamayan davalı iyi niyetli meşru hamil olduğu, davalı çeki elinde bulunduran hamil sıfatıyla çeki edinme sebebini kanıtlamakla dahi yükümlü olmadığını, bu husus yerleşik içtihatlarla sabit olduğu ve kıymetli evrak hukukunun temel ilkesi olan “mücerretlik ilkesi’ nin gereği olduğunu, davacı taraf çekin kötü niyetle iktisab edildiğini kesin delillerle ispat yükü altında olduğunu belirterek; dava şartı olan arabuluculuk başvurusu yerine getirilmediğinden davanın usulden reddine, haksız ve mesnetsiz davanın reddine, davacı tarafın İİK. m. 72 uyarınca %20 den az olmamak üzere tazminat ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, dava ve icra takibe konu çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Küçükçekmece … İcra Dairesi’nin ….. Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı/borçlu …..Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. tarafından davalılar/borçlular ….. ve …..Tekstil Gıda İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ve dava dışı ….. Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., ….. Triko Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. Aleyhine dava konusu 15/06/2020 tarihli 12.000,00-TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlattığı görülmüştür.
Dava konusu çekin incelenmesinde; … Bankası … Şubesi … nolu, keşide tarihinin 15/06/2020 tarihi, keşidecisinin …, lehtarının …..Tekstil Gıda İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. olduğu, çekin arka yüzündeki cirantaların sırasıyla …..Tekstil Gıda İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti., ….. Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., ….. Triko Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti., …..Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. olduğu, bankaya ibrazında karşılıksız çıktığına dair banka şerhinin bulunduğu görülmüştür.
Bakırköy ….Asliye Ticaret Mahkemesinin ….. D.İş sayılı dosyasının aslı celp edilmiş olup, incelenmesinde; …..Tekstil San. Tic. Ltd. Şti tarafından … Bankası A.Ş … Şubesine ait, 15/06/2020 tarihli, … nolu, 12.000,00 TL bedelli çek hakkında ihtiyati haciz talebinde bulunulduğu ve Mahkemece ihtiyati haciz kararı verildiği görülmüştür.
Malatya …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ….. esas sayılı dosyası celbedilmiş, incelenmesinde; davacı tarafından dava konusu çekin iptali için dava açıldığı, yargılama sırasında çekin davalı tarafından ibraz edilmesi üzerine konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği görülmüştür.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ….. soruşturma sayılı dosyası celbedilmiş, incelenmesinde; davacılar tarafından çeklerin çalınmasına ilişkin suç duyurusunda bulunulduğu, davalın dosyada şüpheli olmadığı ve yapılan soruşturmada kargo görevlisi ….. hakkında takipsizlik kararı verildiği, meçhul şüpheli hakkındaki evrakın tefrik edilerek İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı sırasına kaydedildiği görülmüştür.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası celbedilmiş, incelenmesinde; dava konusu çeklerin çalındığı kargo şirketinin dağıtıcısının çeklerin kargo dağıtımı sırasında çalınması sebebiyle şikayetçi olduğu ve şüphelinin tespit edilememesi sebebiyle daimi arama kararı verildiği, davalının soruşturma dosyasında şüpheli olmadığı görülmüş ve bu nedenle Mahkememizce sonucu beklenmemiştir.
6102 Sayılı TTK’nda düzenlenen kambiyo senetleri ve bunlar arasında bulunan çek sebepten mücerrettir. Kambiyo senetlerindeki taahhüdün mutlaka bir sebebi vardır, ancak bu sebep senet üzerinde açıklanmamıştır ve kambiyo senetlerini temel ilişkiden soyut hale getirmektedir. Aksine davranış yani kambiyo senetlerinin temel ilişki ile ilişkilendirilmesi kambiyo senetlerini hükümsüz hale getirir. Çek bir ödeme aracıdır ve çekin temelinde nitelikli bir havale ilişkisi yatar. Çek bir ödeme aracı olduğundan mevcut bir borcun ifası anlamına gelmektedir ve bunun aksi ve bedelsizlik iddiası ancak kesin deliller ile ispat edilebilir.
6102 sayılı TTK’nun 687. Maddesi uyarınca “…keşideci, lehtarla arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun” hükmü düzenlenmiştir.
6102 Sayılı TTK’nun 790. Maddesi uyarınca Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır hükmünün düzenlendiği, bu hüküm gereğince somut olayda dava konusu çekteki ciro silsilesinde bir kopukluk bulunmadığı anlaşılmıştır.
6102 Sayılı TTK’nun 792. Maddesi uyarınca Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olduğu hükmünün düzenlendiği, davamız konusu çekte ciro silsilesinin düzgün olduğu, dava konusu çek ile ilgili davalı hakkında ceza soruşturması ve kovuşturmasının olmadığı ve davalı yetkili hamilin çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğunun ispatlanamadığından davacının çekin istirdatı talep etme hakkı yoktur.
6102 Sayılı TTK’nın 825/1. maddesi uyarınca borçlu, emre yazılı bir senetten doğan alacağa karşı ancak senedin geçersizliğine ilişkin veya senet metninden anlaşılan def’ilerle alacaklı kim ise ona karşı, şahsen haiz bulunduğu def’ileri ileri sürebilir. Davacı tarafça imza inkarında bulunulmamış ve senedin geçersizliğine ilişkin veya senet metninden anlaşılan bir def’i ileri sürülmemiştir. Davacı tarafça yetkili hamil olan davalı ile aralarında ticari ilişki olmadığı ileri sürülmüş ve defter belgelerin incelenmesi talep edilmiştir. Davacı ve davalı arasında ticari ilişki olmadığı taraflar arasında ihtilaf konusu değildir ve çek davacı tarafından davalıya verilmemiştir.Davacı taraf ve davalı taraf arasında ticari ilişki olmadığı hususunda da ihtilaf bulunmamaktadır. Çek sebepten soyut bir ödeme aracı olduğu için taraflarca defter ve kayıtlarına kaydedilmesi zorunlu değildir. Bu nedenle Mahkememizce çek üzerinde imzası bulunan cirantaların defter ve kayıtları da incelenmemiştir. Kural olarak menfi tespit davalarında alacaklı alacaklı olduğunu ispat etmekle mükelleftir. Ancak kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığını ispat yükü bunu ileri süren üzerindedir. Davacı tarafça dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığı aynı nitelikte kesin deliller ile ispat edilmek zorundadır ve ispat yükü davacıdadır. Davacı tarafça dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığı hususu kesin deliller ile ispat edilememiştir. Davacı tarafça davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiğine veya iktisabında ağır kusuru olduğunda dair iddialarını ispatlar delil dosyaya sunulmadığından ve çekten dolayı borçlu olmadığı geçerli kesin deliller ile ispatlanamadığından açılan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın REDDİNE,
-Kötüniyet tazminatı şartları oluşmadığından davalı vekilinin kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
2-Karar tarihinde yürülükte bulunan Haçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken 80,70-TL maktu karar ve ilam harcının 241,98 TL peşin harçtan mahsubu ile 161,28 TL bakiye harcın talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki bulunan AAÜT uyarınca red edilen miktar ve tarifenin 13/1 maddesi dikkate alınarak takdir edilen 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Kullanılmayan gider avansının 6100 Sayılı HMK 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra yatırana iadesine,
6-Dosyamız arasında bulunan Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ….. Değişik İş sayılı dosyasının mercine İADESİNE,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen açıkça okunup usulen anlatıldı.05/04/2022

Katip …
¸e-imzalıdır.

Hakim …
¸e-imzalıdır.