Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/575 Esas
KARAR NO : 2020/634

DAVA : İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/07/2019
KARAR TARİHİ : 02/11/2020
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 02/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle “Müvekkil şirket ile davalı şirket arasında akdedilen 30/09/2018 tarihli “…. Projesi Yangın Kapı, Şaft Kapısı, Tedarik ve Uygulama Sözleşmesi” uyarınca … İli, … İlçesi, … Mahallesi, …. Cad., … Ada, … Parselde kain … Projesi’ne ait Yangın Kapı, Şaft Kapısı malzeme ve uygulama işi satış, nakliye ve uygulama dahil olmak üzere davalı şirket tarafından üstlenilmiştir. … Sözleşme uyarınca 01/10/2018 tarihinde davalı şirkete gönderilen e-mail ile 18 adet elektrik odası kapısı ve 8 adet antrasit yangın kapısı ölçü alımı ve montaj programının tamamlanması talep edilmiş, müvekkil şirket tarafından Sözleşme’nin 10. maddesi uyarınca ….bank A.Ş. …. Şubesine ait … numaralı, 11.540,40 TL bedelli, 31/12/2018 vadeli çek davalı şirket yetkilisine teslim edilmiştir. … Mezkur çekin teslimi akabinde sipariş konusu ürünlerin teslimi için defalarca davalı şirket ile iletişime geçilmiş ise de davalı şirket sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmeyerek sözleşme konusu ürünleri teslimden imtina etmiştir. Bu doğrultuda, Kadıköy …. Noterliği’nin 16.11.2018 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile dayalı şirkete teslim edilen çekin iadesi talep edilerek, 30/09/2018 tarihli … Projesi Yangın Kapı, Şaft Kapısı, Tedarik ve Uygulama Sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği ve Sözleşme hükümleri dahilinde gecikilen günler için cezai şart işletileceği davalı şirkete ihtar edilmiştir. … Davalı şirket tarafından ihtarnameye cevap verilmediği gibi, müvekkil şirkete ait …bank A.Ş. … Şubesine ait …. numaralı, 11.540,40 TL bedelli çek 31/12/2018 tarihinde tahsil edilmiş, bunun üzerine Sözleşme hükümleri dahilinde davalı şirkete teslim edilen çek bedeli ve cezai şart bedellerinin tahsili için Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibine geçilmiştir. … Davalı şirketin hiçbir haklı neden bulunmaksızın yükümlülüğünde bulunan edimleri ifadan kaçındığı ve Sözleşme konusu ürünleri müvekkil şirkete sadır olmayan sebeplerle teslim etmediği sabit olmakla, ilgili sözleşme hükümleri uyarınca; teslim süresinin 10 günü aşması halinde günlük olarak Sözleşme bedelinin %2 si oranında cezai şart uygulanacağı ve sözleşmenin feshi halinde 10 günlük gecikme cezasına ek olarak sözleşme bedelinin %15’i oranında cezai şart uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu doğrultuda, taraflar arasında akdedilen Sözleşme’nin 4. maddesi ile 157.176,00 TL olarak belirlenen sözleşme bedeli esas alınarak, 8. madde kapsamında teslimde gecikilen ilk 10 gün için günlük %2 oranında olmak üzere 31.435,20 TL, Sözleşme’nin müvekkil şirket tarafından feshedildiği tarih itibari ile tek seferlik %15 oranında olmak üzere 23.576,40 TL cezai şart uygulanarak toplamda 55.029,60 TL cezai şart davalı şirket hesabına işletilmiştir. … basiretli bir tacir olan davalı şirketin Sözleşme hükümleri kapsamında yükümlülüğünde bulunan edimleri yerine getirmediği, müvekkil şirket tarafından sözleşme konusu işin gerçekleştirileceği inancı ile teslim edilen çekin müvekkil şirkete iade edilmeyerek tahsil edildiği, davalı şirketin sözleşme hükümlerine ve dürüstlük kuralına aykırı davranışları neticesinde sözleşmenin feshi zorunluluğu doğduğu sabit olup Sözleşme hükümleri dahilinde uygulanan cezai şart bedellerinde herhangi bir usulsüzlük bulunmadığı açıktır. … Davalı borçlunun icra takibine yapmış olduğu itiraz haksız ve kötü niyetli olmakla davalı aleyhine %20’den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekmektedir. … Somut uyuşmazlık bakımından değerlendirildiğinde; Taraflar arasında akdedilen sözleşme kapsamında müvekkil şirket tarafından ….bank A.Ş. … Şubesine ait …. numaralı, 11.540,40 TL bedelli, 3171272’018 vadeli çekin davalı şirkete teslim edildiği ve sözleşme konusu işin yapımı için ilk siparişin mail yolu ile iletildiği, Davalı şirket tarafından sözleşme kapsamındaki hiçbir yükümlülük yerine getirilmediği gibi müvekkil şirket tarafından teslim edilen …bank A.Ş. …. Şubesine ait …. numaralı, 11.540,40 TL bedelli, 31/12/2018 vadeli çekin tahsil edildiği, Davalı şirketin sözleşme hükümlerine ve dürüstlük kuralına aykırı davranışları ile sözleşmenin feshine sebebiyet verdiği, – Takibe konu edilen cezai şart miktarının sözleşme hükümleri dahilinde belirlendiği ve sözleşme hükümlerinin basiretli bir tacir olan davalı şirketin bilgisi dahilinde, likit ye belirlenebilir nitelikte olduğu sabit olmakla Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün …. E. sayılı icra takip dosyasına haksız ve kötü niyetli şekilde itiraz eden davalı şirket aleyhine İ.İ.K. 67/2 hükmü uyarınca %20’den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiği izahtan varestedir” demek suretiyle icra takibine yapılan itirazın iptaline ve %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini iddia ve talep etmiştir.
CEVAP: (süresinden sonra verilen cevap dilekçesi uyarınca) Davalı vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle “… Müvekkil firma aşağıda anlatılacağı üzere ürünlerin teslim ve montajını MÜCBİR SEBEP’ten ötürü yerine getirememiştir. Ayrıca defaatle şifahen çek bedelini iade etmeyi teklif etse de davacı firma yetkilileri fahiş miktarda olan cezai şartın da ödenmesini aksi taktide iadeyi de kabul etmeyeceklerini bildirdiğinden iade gerçekleşmemiştir. … Müvekkil firma 10.03.2018 ve 2017 yılı içerisinde toplam 4 adet 0 (sıfır) sac kesme makinası, sac bükme makinası ve sözleşmeye konu olan ürünlerin üretim ve imalatı için, müvekkil şirketin de iştigal konusu olan çalışmaları sürdürmek için gerekli olan makinaları …. Makina Teks. Ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti’den satın almıştır. Delil dilekçemizde de sunacağımız üzere makinalar garanti kapsamında olduğu halde hiçbir şekilde bakımı ve tamiratı için geri dönüş alınamamıştır. … makinaların sürekli arıza yapması ve tamirinin ve parça tedarikinin uzun sürmesi dolayısıyla siparişlerin teslimi zamanında gerçekleştirilememiştir. … durumun mücbir sebep olarak kabul edilmesi gerekir. Mücbir sebep; herhangi bir kimse tarafından alınacak önlemlere karşı, önüne geçilmesi olanaksız, borcun yerine getirilmesine engel, borçlunun iradesi dışında beklenmedik olaylar olarak açıklanmaktadır. Söz konusu olayda da makinaların bozulması müvekkil firmanın İradesi dışında gerçekleşmiş, beklenmedik bir olaydır. Dolayısıyla makinaların bozulması mal teslimi ve montajını İmkansız hale getirmiş olup, olayın mücbir sebep olarak kabul edilmesi, müvekkil şirketin sorumlu tutulmaması gerekir. … Sözleşme incelendiğinde görülecektir ki ürünler tek seferde değil, sipariş üzerinde hazırlanacak ve teslimi yapılacaktır. Dolayısıyla her sipariş için ayrı bir teslim süresi öngörülmüş olup, sözleşmenin tamamı üzerinden cezai şart işletilmesi hukuka aykırı bir durumdur. Nitekim 5. Maddesinin 3. Paragrafındaki cümlede taraflar; “Talep tarihi ve saati itibariyle 10 iş günü, talepte belirtilen miktarda malzemeyi teslim ve montaj edecektir” olarak kararlaştırmışlardır. Dolayısıyla siparişi verilmeyen ürünlerin tutarı için cezai şart işletilmesi TMK m.2’ye aykırıdır” demek suretiyle davanın reddine ve %20’den az olmamak üzere kötüniyet tazminatına karar verilmesini iddia ve talep etmiştir.

Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;

Dava eser sözleşmesi kapsamında avans bedeli iadesi ve gecikme cezası talebine dayanan itirazın iptali davasıdır. Davacı taraf davalı aleyhine Bakırköy … İcra Dairesinin … E. Sayılı takip dosyası ile 31.435,20 TL gecikme cezası , 23.5766,40 TL cezai şart tutarı ,11.540,40 TL avans ve 593,85 TL işlemiş faiz toplamı 67.145,85 TL üzerinden takip başlattığı ,davalının borcu olmadığı savı ile süresinde takibe itirazı üzerine iş bu itirazın iptali davasının 1 yıllık süre içerisinde ve dava değeri 67.145,85 TL üzerinden açıldığı anlaşılmakla ;
Dava konusu uyuşmazlık taraflar arasında akdedilen ” … Projesi Yangın Kapı, Şaft Kapısı, Tedarik ve Uygulama Sözleşmesi ” nin davacı tarafından davalının edimlerini yerine getirmediği sebebi ile feshi sebebine dayalı bedelsiz kalan çek ve cezai şart taleplerini içerdiği,
Davalının mücbir sebeple sözleşmeyi ifa edemediği savunmasında olduğu ,
10/04/2020 bilirkişi raporuna göre ; Yukarıda da ifade etmiş olduğumuz üzere, davacının göndermiş olduğu 01/10/2018 tarihli e-mail ile; 18 adet elektrik odası kapısı ve 8 adet antrasit yangın kapısı ölçü alımı ve montaj programının tamamlanmasını talep ettiği hususunda bir ihtilaf bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki sözleşmenin 5. maddesinin 3. paragrafında “talep tarihi ve saati itibariyle 10 iş günü, talepte belirtilen miktarda malzemeyi teslim ve montaj edecektir” yönündeki hüküm uyarınca, davalının talep edilen hususları 11.10.2018 tarihine kadar yerine getirmesi gerekirken bu yükümlülüğünü yerine getirmediği de anlaşılmaktadır.Davalı tarafından, “sözleşmeye konu olan ürünlerin üretim ve imalatı için gerekli olan makinaların dava dışı … Makina Teks. Ve Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nden satın alındığı, ancak makinalar garanti kapsamında olduğu halde hiçbir şekilde bakımı ve tamiratı için geri dönüş alınamadığı, makinaların sürekli arıza yapması ve tamirinin ve parça tedarikinin uzun sürmesi dolayısıyla siparişlerin tesliminin zamanında gerçekleştirilemediği, dolayısıyla da mücbir bir sebep bulunduğu” ileri sürülmüştür. Ancak, davalı ile dava dışı … Makine Teks ve Gıda San. Tic. Ltd. arasındaki sözleşme ilişkisi, nisbi nitelikte olup sadece taraflar arasında hüküm ifade etmektedir. Davacının bu sözleşmenin tarafı olmaması nedeniyle, dava dışı Marla şirketinin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini tam ve gereği gibi yerine getirmemesinin davacıya karşı bir mücbir sebep veya defi olarak ileri sürülebilmesine olanak yoktur. Yine, basiretli davranma yükümlülüğü bulunan davalının, sözleşme yaparken ve sipariş verirken gerekli olan bütün tedbirleri alması, gerekli olan makinaları tam ve çalışır vaziyette temin etmesi, gerektiğinde siparişleri üçüncü bir firmaya da yaptırmak gibi ek tedbirler de alması gerekmektedir. Başka bir yerden temin edilebilen veya üçüncü bir kişiye yaptırılabilen iş ve malzemeler nedeniyle, bu işlerin yapılması için sözleşme ilişkisinin kurulduğu kişinin işi yerine getirmediğinin mücbir sebep olarak ileri sürülmesi olanaksızdır. Bir hususun mücbir sebep olarak nitelendirilebilmesi için ortada herkes için bir objektif imkansızlık halinin bulunması gerekmektedir. Bu bakımdan davalının mücbir sebep iddiası yerinde olmayıp, davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüğünü sözleşmede öngörülen süre içerisinde yerine getirmediği dolayısıyla da yapılan fesih bildiriminin haklı olduğu sonucuna varılmaktadır. Davacının teslim edilen çek bedeli ve cezai şart tazminatının tahsili için Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlattığı görülmektedir. Öncelikle davalı taraf, sözleşmeden kaynaklanan hiçbir yükümlülüğünü yerine getirmediğinden, tahsil etmiş olduğu çek bedeli nedeniyle sebepsiz zenginleşen konumunda olmaktadır. Dolayısıyla davalı tarafından çek bedelinin iade edilmesi gerektiği açıktır. Her ne kadar davalı tarafından “şifahen çek bedelinin iade edilmesi teklif edilmişse de davacının bu teklifi kabul etmediği” ileri sürülmüş ise de, bu yönde herhangi bir delil sunulmadığı gibi çek bedelinin davacının hesaba doğrudan tevdi edilmesine de herhangi bir engel bulunmamaktadır. Dolayısıyla davalının anılan iddiası yerinde değildir. Yine, taraflar arasındaki sözleşme incelendiğinde “Malzemelerin tesliminde mücbir sebep olarak kabul edilen haller dışında bu anlaşmada belirlenen sürelerde 10 iş gününü aşan herhangi bir gecikme olduğu taktirde, … YAPI’nın gecikme nedeni ile uğrayacağı her türlü zararı tazminden başka SATICI’ya toplam sözleşme bedelinin %2’si oranında günlük gecikme cezası uygulanacaktır. Taraflar gecikmeye bağlı bu cezai şartın kadri marufunda olduklarını ve tenkisini talep etmeyecekleri beyan ederler. …. SATICI, kabul edilen süre uzatımını gerektiren haller dışında, sözleşme kapsamındaki malzemelerin sözleşme konusu belirli süre içinde teslim edilememesi halinde hiçbir ihtar ve mahkeme hükmüne hacet kalmaksızın gecikme cezasını ödemeyi peşinen kabul eder. … … YAPI, cezalı gecikme süresi 10 (on) günü geçtiği taktirde ve/veya iki kez gecikme halinde işbu sözleşmeyi tek taraflı feshetmek hak ve yetkisine sahiptir. İşin SATICI tarafından geciktirilmesi nedeni ile … YAPI tarafından feshedilmesi halinde, 10 günlük gecikme cezasına ilaveten sözleşme bedelinin %15’i cezai şartı ödemeyi satıcı kabul ve taahhüt eder”.
Sözkonusu hükümler uyarınca teslim süresinin 10 günü aşması halinde günlük olarak Sözleşme bedelinin %2 si; sözleşmenin feshi halinde de gecikme cezasına ek olarak sözleşme bedelinin %15’i oranında cezai şart uygulanacağının kararlaştırıldığı görülmektedir. Her ne kadar davalı tarafından “her sipariş için ayrı bir teslim süresi öngörüldüğü, bu bakımdan sözleşmenin tamamı üzerinden cezai şart işletilmesinin hukuka aykırılık oluşturduğu” ileri sürülmüş ise de, yukarıda yer alan cezai şart hükümleri dikkate alındığında, böyle bir ayırımın sözkonusu olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla davalının anılan iddiası da yerinde değildir. Taraflar arasında akdedilen Sözleşme’nin 4. maddesi dikkate alındığında, sözleşme bedelinin 157.176,00 TL olarak öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Bu bedel esas alındığında Sözleşme’nin 8. maddesi kapsamında teslimde gecikilen ilk 10 gün için günlük %2 oranında olmak üzere 31.435,20 TL; Sözleşme’nin feshedilmesi nedeniyle de %15 oranında olmak üzere 23.576,40 TL toplamda da 55.029,60 TL cezai şart tazminatı talep edilebilecektir. Yine, verilen çek bedeli olan 11.540,40 TL’nin iade edilmesi gerektiği dikkate alındığında, davacının icra takip talebindeki ana alacağı 66.570 TL olarak hesaplanmaktadır. Bilirkişi raporu denetime elverişli olup hükme esas alınmakla ,yukarıda izah edildiği üzere davalının mücbir sebep iddiası yerinde olmayıp sözleşme serbestisi ilkesi uyarınca fesih itibari ile verilenlerin geri iadesi yanında cezai şartın ve ferileri talebinin de yerinde olduğu anlaşılmış;
Sözleşme’nin 8. maddesi kapsamında teslimde gecikilen ilk 10 gün için günlük %2 oranında olmak üzere 31.435,20 TL; Sözleşme’nin feshedilmesi nedeniyle de %15 oranında olmak üzere 23.576,40 TL toplamda da 55.029,60 TL cezai şart tazminatı talep edilebileceği, yine, verilen çek bedeli olan 11.540,40 TL’nin iade edilmesi gerektiği dikkate alındığında, davacının icra takip talebindeki ana alacağının 66.570 TL olarak hesaplanmakla;
İİK 67/2 uyarınca alacağın likit oluşu ve borçlunun itirazında haksız çıkması sebebiyle alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM; Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE,
2-Davalı borçlunun Bakırköy …. İcra Dairesinin … E. Sayılı takip dosyasına yaptığı itirazın iptali ile takibin aynen devamına,
3-Hüküm altına alınan asıl alacak yönünden 66.552,00 TL üzerinden davalının %20 oranında icra inkar tazminatına mahkum edilmesine,
4- 492 Sayılı Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 4.586,73- TL karar harcının peşin alınan 810,94- TL” den mahsubu ile bakiye 3.775,89- TL’ nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5- Arabulucuk masrafı olan 1.320,00 TL’ nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
6-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvurma harcı 6,40- TL vekalet harcı ve 810,84-TL peşin harç olmak üzere 145,64-TL toplam harç nedeniyle yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-6100 sayılı HMK’nın 326/2 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan tebligat ve müzekkere ücreti olmak üzere toplam 862,20- TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. hükümleri uyarınca 9.529,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/11/2020

Katip …
E-imzalıdır.

Hakim …
E-imzalıdır.