Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/508
KARAR NO : 2020/671

DAVA : İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/02/2013
KARAR TARİHİ : 10/11/2020
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, davalı idarenin hukuka aykırı olarak slot cezası uyguladığını, bu husustaki işlemin iptali için açılan idari davanın derdest olduğunu, davalının müvekkiline hukuka aykırı olarak ceza kestiğini ve fatura ettiğini, ancak faturada bir açıklama bulunmadığını, müvekkilinin davalı tarafından verilen para cezasını icra tehdidi altında ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek müvekkilince ödenen 39.710,00 TL’nin 20.05.2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle davalıdan istirdadına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davanın Ankara mahkemelerinde açılması gerektiğini, bu nedenle davanın yetki yönünden reddi gerektiğini, davacı hakkında bakanlık onayı ile yürürlüğe giren 2009 yılı ücret tarifesi gereğince işlem yapıldığını, davacının ödediği zamlı konaklama ücretinin istirdadını talep edemeyeceğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
Dava, davacının, davalıya ait hava limanındaki slot uygulamasına aykırı davranışları nedeniyle ödemiş olduğu zamlı konaklama ücretinin isirdatına ilişkindir.
Mahkememizin 02.07.2013 tarih ve ……. E-……. K. sayılı yetkisizlik kararı davacı vekilinin temyizi üzerine Yargıtay …… Hukuk Dairesi’nin 04.02.2014 tarih ve …… E.-…… K. sayılı ilamı ile taraflar arasında yazılı bir sözleşme bulunmamasına rağmen, davalıya ait tesislerin davacı yanca kullanılması, davacıya ait uçaklara, konma, konaklama, emniyet tedbiri ve benzeri yer hizmetleri ile trafik güvenliği hizmeti verilmesi karşısında taraflar arasında sözleşme bulunduğunun kabulü gerektiği, 6100 sayılı HMK’nın 10. maddesi hükmüne göre, sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabildiği gerekçesiyle, mahkemenin yetkisizlik kararı bozulmuştur.
Mahkememizce bozma ilamına uyularak, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının “İstisnai Durumlar” başlıklı 31. maddesinin (ç) fıkrası gereğince slot ihlallerinde zamlı konaklama ücreti uygulanmasının söz konusu olmadığı, ….. Havalimanının ihtiyaca cevap vermemesi ve havayolu trafiğinin yoğunluğunun davalı …… ‘nin sorumluluğunda olduğu, uçakların iniş-kalkış saatlerinin değişmesinin havaalanını kullanan havayolu şirketlerinden kaynaklı olmadığı, somut davada da havayolu şirketinden kaynaklı bir kusurun olmadığı ve davalının davacıya slot cezası keserek tahsil etmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğu emsal nitelikteki mahkeme ve Yargıtay kararları ile tüm dosya kapsamına göre davalının haklı bir dayanağı olmadan kestiği faturalara istinaden davalının ihtirazi kayıtla 20.05.2009 tarihinde ödediği 39.710,00 TL’nin iadesinin istenebileceği kanaatine varılmakla, davanın kabulüyle slot ceza ücretinin ödendiği tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan istirdadı ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Mahkememiz kararının davalı vekilince temyizi üzerine ,Yargıtay ….. Hukuk Dairesi’nin 16.06.2016 tarih ve ……. E. , …… K sayılı ilamı ile; “… Davalı kurum tarafından alınan zamlı konaklama ücretine dayanak teşkil eden Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesi 01.07.2009 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. Dava konusu zamlı konaklama ücretinin 01.07.2009 tarihinden önceye ait olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu halde davalı yanca zamlı konaklama ücreti talep edilebilir. Ancak davacı zamlı konaklama ücretinin hangi gün ve saatlerde olduğunun tespit edilmediğini, alınan ücretin ne şekilde hesaplandığının belli olmadığını, davalı ise hukuka uygun ve verilen hizmet karşılığı ücret alındığı yönünde itirazlarda bulunmuştur. Mahkemece alınan bilirkişi raporu tarafların itirazlarını karşılar nitelikte değildir. Bu nedenle Mahkemece davaya konu slot ihlalinin bulunup bulunmadığı, ihlallerin sebebinin, hangi tarih ve saatlerde meydana geldiğinin, süresinin ne kadar olduğunun, ileri sürülen ihlallerin cezayı gerektirip gerektirmediğinin, ceza gerektirmesi halinde ceza miktarının ne kadar olduğu hususlarında ve de tarafların itirazlarını da karşılar şekilde açıklamalı, gerekçeli, denetime elverişli bir şekilde uzman bilirkişi raporu alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır. …” gerekçesi ile mahkememiz kararının bozulmasına karar vermiştir.
Mahkememizce bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuş, dosyanın resen seçilecek slot uzmanı bilirkişiye tevdi ile Yargıtay bozma kararı bozma gerekçesine göre davacının slot ihlali cezası isteyip istemeyeceği, isteybilecekse ne miktar isteyebileceğine ilişkin denetime ve hüküm kurmaya elverişli rapor alınmasına karar verilmiştir.
Öğretim Görevlisi …… tarafından düzenlenen 30.01.2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; Dosyada davalı tarafından verilen kule kayıtları ve iptal edilmeyen slot ihlalleri tablosu birlikte değerlendirilerek tespit edilen slot ihlallerinin karşılığı olarak davacının, davalıya ödemesi gereken bedel 39,710.-TL değil, 358,364.-TL olarak tespit edildiği,
Dava, mart ayı içerisinde yapılan bütün slot ihlalleri değil de sadece son 72 saatte iptal edilmediği için slot ihlaline yol açan 243 uçuş kaydının kapsamıyla sınırlıysa, ödenmesi gereken ceza miktarı Merkez Bankası Döviz Kurlarına2 göre yeniden hesaplanmış, hesaplamalarda kullanılan kur farkı (1 USD: 2,2328 TL’den hesaplanmıştır) nedeniyle davacı lehine 6,175,69 TL fark tespit edildiği, bu durumda davalının, davacıya 6,175,69 TL geri ödeme yapmasıyla ilgili kanaatini mahkemenin takdirine sunulduğu,
Eğer dava konusu faturalandırılmış ve ödenmiş olan tutar 39.710 olmasına karşın, kule kayıtları üzerinden 01-31 Mart tarihleri arasında yapılan tüm slot ihlalleri üzerinden yapılacak hesaplamalar üzerinden yapılacaksa, kule kayıtlarının incelemesiyle bulunan gerçek tutar; 358.364 TL olarak hesaplandığı, bu da davacının davalıya tüm slot ihlalleri üzerinden 318.654 TL eksik ödeme yaptığını gösterdiği,
Slot ihlalinin tam olarak tespit edilebilmesi ve herhangi bir mağduriyet yaşanmaması için DAVACI …… tarafından slot ihlali yapılmadığı iddia edilen uçuşların tek tek kalem belirtilmek ve belirtilen bu uçuşlara ait tam olarak istenilen mesaj, bilgi ve belgelerin sunulmasının gerektiği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Alınan bilirkişi raporuna taraflarca itiraz edildiğinden dosyanın önceki bilirkişiye tevdi ile taraf vekillerinin bilirkişi raporuna yönelik itirazlarını ve Yargıtay bozma gerekçesini karşılayacak şekilde ve hüküm kurmaya elverişli ek rapor alınmasına karar verilmiş, 05.05.2020 tarihli ek bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; havaalanlarında kulenin görevinin iniş kalkış trafik akışını düzenlemek, olası çarpışmaları önlemek, hızlı emniyetli bir hava trafiğinin sevk ve idaresini sağlamak olduğu, bu amaçla davacı ……. dahil tüm uçakların iniş ve kalkışını yönetip, iniş ve kalkış izinlerini vermekte olduğu, Hava Trafik Sisteminin çıktısı düzenli bir trafik akışının sağlanması olduğu, ……’nın, aynı zamanda 2009 yılında dava konusu havalimanının işleticisi konumunda olduğu, Havalimanlarının havayollarına sunduğu hizmetlerinden birinin konma ve konaklama hizmeti olduğu, davacının ödediği zamlı konaklama hizmet bedelinin, ceza olmadığı ve havalimanının ücret tarifesi üzerinden belli bir talimat uyarınca usulüne uygun olarak tahakkuk ve tahsil edildiği,
Slot uygulaması ile yapılmak istenen, havalimanının sınırlı kaynaklarının, havalimanının kullanımına yönelik taleplerin karşılanabilmesi sağlayabilmek üzere zamanlara yayılarak yeniden düzenlenmesi olduğu, kavramsal olarak davacı havalimanının talepleri karşılamak konusunda yetersizliğine atıfta bulunmuş ve bu durumun havayollarının mağdur olmalarına sebep olan bir ilişkilendirme üzerinden açıklanmış olduğu, havalimanının kaynaklarının sınırlı olması ile yetersiz olmasının birbirinden farklı olgular olduğu, davacının havalimanının yetersizliği olarak ifade ettiği söylemin teknik açıdan hatalı olduğu, havalimanının yetersizliği, söz verdiği halde inen trafiğin park yeri bulamaması, yolcuların yetersiz terminal olanaklar nedeniyle mağdur olması, slot tahsisi ile söz verildiği halde havalimanı hizmetlerinden yeteri kadar yararlanılamaması, gecikmeler ve aksaklıklar yaşanması, emniyet veya hizmet kalitesinde yaşanan sorunlar olarak tanımlanabileceği, oysa 2001 yılından itibaren havayollarının liberalleşmesi ile birlikte artan yolcu talepleri ….. ’nda %223 oranında trafik artışına sebep olduğu, dünyada yaşanan paralel gelişmeler nedeniyle kapasitenin artan talepleri karşılamaması sonucu ile karşılaşıldığı, …… tarafından tüm dünyada kullanılan slot tahsisi yöntemi ile havayolu talepleri, havalimanı kapasitesi arasında optimum bir dengeye ulaşılmasına çalışılmakta olduğu, Slot yönetiminin günümüzde ……… tarafından slot ihlali yapan havayollarına çok daha ağırlaştırılmış yaptırımlarla varlığını sürdürmekte olduğu,
Bu raporun, dava konusunu oluşturan 20.04.2009 tarihli ……. no.lu 39.710.-TL bedelli faturanın; ……. Mart 2009 dönemine ait davacı tarafından son 72 saatte iptal edilmeyen uçuşlarını da içermekte olduğu, davanın bu kapsamda ele alınarak incelenmesinin nedeni davacının araştırılmasını talep ettiği ve “…… ’nin işbu uygulamasının bütünüyle hukuka aykırı olup, olmadığı” iddiasına ilişkin mahkemenin takdirinde olan değerlendirme için teknik bilgi oluşturmak olduğu, zamlı konaklama bedelinin ceza olup olmadığı hukuki bir tartışma olduğu, bu konudaki Yargıtay kararları da hukuki bir nitelik taşıdığı, bilirkişi raporunun amacının hukuki yorum yapmak olmadığı, bilirkişi raporunun amacının mahkemeye slot ihlaline ilişkin teknik açıdan aydınlatılmış bütün unsurlarla birlikte davacı tarafından ceza olarak adlandırılan zamlı tarife uygulamasının hukuki olup olmadığını değerlendirebileceği tarafsız bir bilgi aktarımında bulunmak olduğu,
Dosyada davalı tarafından verilen kule kayıtları doğrultusunda iptal edilmeyen slot ihlalleri tablosu ihlallerinin karşılığı olarak davacının, davalıya ödemesi gereken bedel 39,710.-TL olarak tespit edildiği, bu bedelin davalının hesapladığı slot ihlali bedeli ile aynı olduğu,

Eğer dava konusu faturalandırılmış ve ödenmiş olan tutar 39.710 olmasına karşın, kule kayıtları üzerinden 01-31 Mart tarihleri arasındaki kule kayıtlarının incelemesiyle bulunan slot ihlallerine ilişkin tutarın tamamı 416.737 TL olarak hesaplandığı, davacının ısrarla slot ihlali yapılıp/yapılmadığını açığa çıkaracak hiçbir delili mahkemeye sunmadığının görülmekte olduğu, davacı tarafından tek tek kalem kalem her bir uçuş için yukarıda aktarılan teknik bilgiler doğrultusunda SCR (A/O) mesajları gibi bilgi ve belge sunulması halinde slot ihlali bu deliller ışığında yeniden gözden geçirilebileceği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, yargıtay bozma ilamı, bozma ilamı sonrasında alınan bilirkişi raporu ve ek raporu birlikte değerlendirildiğinde; davalı tarafça davalıya kesilen slot bedellerine ilişkin faturaların yerinde olduğu, aksi iddiaların davacı tarafça ispatlanamadığı anlaşılmaktadır.
Davacı vekili bilirkişi raporlarına karşı itiraz ve beyanlarında, aynı konuda Nisan- Eylül- Ekim- Aralık 2008 ve Şubat 2009 dönemine ait zamlı konaklama cezalarının istirdatına ilişkin taraflar arasında Bakırköy ……. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 23.06.2016 tarihli ve …… E. ,……. K sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verildiği ve kararın Yargıtay …… Hukuk Diresinin 13.11.2019 tarihli kararı ile onandığını, Yine aynı konuda Kasım 2008, Ekim- Şubat 2009 ve Mart 2009 dönemine ait zamlı konaklama cezalarının istirdatına ilişkin taraflar arsında Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 23.06.2016 tarihli ve …… E. , …… K sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verildiği ve kararın Yargıtay ……. Hukuk Diresinin 13.11.2019 tarihli kararı ile onandığını ve karar düzeltme başvurusunun reddedildiğini beyan etmiş, buna göre Yargıtay …… Hukuk Dairesinin tüm aşamalardan geçip kesinleşen iş bu yeni içtihatları ile bir içtihat değişikliğine gittiğini, zamlı konaklama ücretinin müvekkilinden tahsilinin haksız olduğunun Yargıtay …… Hukuk Dairesince de benimsendiğini ileri sürmüştür. Davalı taraf ise mahkememizin daha önce verdiği kabul kararının bozulmasına ilişkin karara mahkememizce uyulamasının davalı lehine usuli kazanılmış hak teşkil ettiğini, bozma ilamı doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi mahkememizce davanın kabulüne ilişkin verilen karar, Yargıtay ……. Hukuk Dairesince; Davalı kurum tarafından alınan zamlı konaklama ücretine dayanak teşkil eden Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesi 01.07.2009 tarihinde yürürlükten kaldırıldığı, dava konusu zamlı konaklama ücretinin 01.07.2009 tarihinden önceye ait olduğu dosya kapsamından anlaşılmakta olduğu, bu halde davalı yanca zamlı konaklama ücreti talep edilebileceği belirtilerek, slot ihlallerinin somut olarak tespiti ve talep edilebilecek zamlı konaklama ücretinin tespitine ilişkin hüküm kurmaya elverişli rapor alınması gerektiği cihetiyle bozulmuş olup, mahkememizce bozma ilamına uyulmakla belirtilen gerekçeler yönünden davalı lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi her ne kadar Yargıtay …… Hukuk Dairesinin 13.11.2019 tarihli ilamları ile davamıza da konu olan uyuşmazlık ile ilgili içtihat değişikliğine gittiği anlaşılmakta ise de; usuli kazanılmış hakkın istisnalarından olan; Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı ( 09.05.1960 gün ve 21/9 Sayılı YİBK ) ya da geçmişe etkili bir yeni kanun çıkması, uygulanması gereken bir kanun hükmünü, hüküm kesinleşmeden önce Anayasa Mahkemesince iptaline karar verilmesi,( HGK’nun 21.01.2004 gün ve 2004/10-44 E.- 19 K.; 03.02.2010 gün ve 2010/4-40 E.- 2010/54 K. ). Bu sayılanların dışında ayrıca görev konusu, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hataya dayanan bozma kararlarına uyulmasında olduğu gibi kamu düzeni ile ilgili konularda usuli kazanılmış haktan söz edilememesi gibi durumlarında söz konusu olmadığı, buna göre dosyamız kapsamında usuli kazanılmış hak teşkil eden bozma gerekçelerine göre alınan bilirkişi raporuna göre davalının davacıya kestiği slot ihlaline ilişkin faturaların yerinde olduğu anlaşılmakla istirdat talebinin reddine ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davanın reddine,
2-Alınması gereken 54,40 TL karar harcının peşin alınan 678,15 TL harçtan mahsubu ile bakiyesinin talebi halinde davacıya iadesine,
3-Yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap edilen 5.956,50 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 36,40 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Kullanılmayan gider avansı konusunda HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra karar verilmesine,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 10/11/2020 10:13:38

Katip …….
e-imzalıdır.

Hakim …….
e-imzalıdır.