Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/442 Esas
KARAR NO : 2021/1157

DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/03/2017
KARAR TARİHİ : 14/12/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH :13/01/2022
Davacı vekili tarafından açılan alacak davasının Mahkememizde yapılan açık
yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil … San.Tic. A.Ş adına …, … Ltd. firmasının …. marka araçlarının satış faaliyetini yapmak üzere bayilik / Acentelik veren yetkili firma … ile bayiliği /Acenteliği almak üzere dava dosyasında İbraz olunan 24.01.2013 tarihli Sözleşme ile anlaştıklarını, tüm yükümlülüklerini yerine getirdiklerini, araç teşhir etmek, satış faaliyetimizi başlatmak , sürdürmek üzere 3 yıllık yer kiraladıklarını ve ayrıca çeşitli belgeledikleri masrafları yaptıklarını, ancak sözleşme ile mutabık kaldıkları araç satış ticaretlerini yapmaya yönelik ürün tedariki desteğini alamadıklarını, yapmış oldukları bayilik / Acentelik sözleşmesi gereği … üstlenmiş ve taahhüt etmiş olduğu sözleşme gereği sorumlulukları yerine getirmediğini, firmayı maddi zararlara uğrattığını, davanın kabulüne, davalı firma tarafından teslim alınmadığından, … marka … 3.5 Ton Hafif Ticari Aracın iadesine, bu konuda mahkemetarafından tevdi mahalli tayin edilerek, müvekkili firmaya fatura karşılığı teslim edilen …. marka … 3.5 Ton Hafif Ticari Aracın iadesinin sağlanmasına, iadesi sağlanacak aracın tevdi mahalline tesliminde yapılacak masrafların davalı yana yükletilmesine, müvekkilinin uğradığı zarardan dolayı fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak sözleşmenin feshedildiği tarihten itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte geçerli olmak üzere şimdilik 80.000 TL davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bıraklımasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; … 24.01.2013 tarihinde … San.Tic. A.Ş adına … le bayilik / acentelik sözleşmesi yaptıklarını bu kapsamda 17.04.2013 tarihinde … marka hafif ticari aracı tahsis ederek gönderimini sağladıklarını, davacı şirketin almış olduğu araç dışında her hangi bir araç siparişi almadıklarını, firmamız tarafından ithal edilen araçların geçerli mevzuat açısından satışına engel durum söz konusu olmadığını, davalının araçların ithalatını ilgili mevzuata uygun olarak gerçekleştirmiş olup, daha sonra bakanlıkça yayınlanan yönetmelik ile ithal araçlarda Euro 5 standartları talep edildiğini, bu husus davacının talep hakkını doğurmayacağını, davacının yansıtma yoluyla harcamalarını, giderlerini talep etmesinin mümkün olmadığını, davacı şirketin iddialarının hiçbirisinin gerçekleri yansıtmaması sebebi ile haksız ve hukuka aykırı açılan davanın reddine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesine beyan etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, bayilik sözleşmesinin davalının kusurlu davranışları nedeniyle yerine getirilememesinden ve bu nedenle sözleşmenin sona ermesinden kaynaklanan tazminat istemine ve sözleşme kapsamında alınan aracın davalı tarafa iadesi ve bedelinin davacıya iadesine, davacının zararlarının tazmini istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacının taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşme gereği davalının kusurlu davranışları nedeniyle yerine getirilememesinden ve bu nedenle sözleşmenin sona ermesinden kaynaklanan tazminat isteyip isteyemeyeceği, davacının davalıdan araç bedeli ile birlikte yapmış olduğu masrafları isteyip isteyemeyeceği hususlarındadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularında çözümü teknik bilgiyi gerektirmesi sebebiyle dosya Otomotiv Sektör bilirkişiye tevdi edilerek rapor alınmasına karar verilmiş, 18/12/2017 havale tarihli alınan bilirkişi raporunda özetle; … San. Tic. A.Ş adına … marka araçlarının bayilik /Acentelik sözleşmesi doğrultusunda 24.01 2013 tarihli bayilik / acentelik sözleşmesi ile bayisini ticaret faaliyetini desteklemek, yükümlülükleri gereğini yerine getirmek üzere taahhüt eden taraf olan …, sözleşme şartlarını yerine getirmediğinden dolayı araç iade almaya , bayilik / Acentelik sözleşmesine istinaden Acentelik faaliyetini / ticaretini yürütmek üzere mutabık kalınan … San. Tic. A.Ş firmasının ödemiş olduğu zarar bedellerini karşılamaya, … San. Tic. A.Ş firmasının zararlarının talep etme hakkının olduğu, kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin istinafa başvurması üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi … esas … karar sayılı kararı ile; “Dava, hukuki niteliği itibariyle, bayilik sözleşmesinin davalının kusurlu davranışları nedeniyle yerine getirilememesinden ve bu nedenle sözleşmenin sona ermesinden kaynaklanan tazminat istemine ve sözleşme kapsamında alınan aracın iadesi istemine ilişkindir. … Motor A.Ş.’nin bayilik/acentelik veren yetkili firma olduğu 24.01.2013 tarihli sözleşme ile … San. Tic. A.Ş.’ nin bayiilik aldığını ve bu kapsamda 3 yıllık yer kiraladığı anlaşılmaktadır. Davacı somut olayda davalının sözleşmeye aykırılık oluşturan eyleminden dolayı uğramış olduğu zararları talep etmektedir. Sözleşmenin feshine kadar geçen süre için verilmiş kira bedelleri ilk derece mahkemesince değerlendirmeye alınmadığı gibi davacı dava dilekçesinde önceden mahkeme kanalıyla zarar tespiti yaptırmış olduğunu beyan ederek değişik iş dosyalarının esas ve karar numaralarını beyan etmiştir. Mahkemece davalının hangi surette akde aykırı davranışlarda bulunduğu, buna göre sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı, hangi kalemler için tazminat istendiği, sözleşme hükmünün davalı tarafında ihlali söz konusu ise bu ihlalin neden ibaret olduğu ve davacının tazminat hakkının olup olmadığı konularında gerekçeli ve denetime elverişli değerlendirme yapılmadığı gibi bilirkişi raporundan hangi gerekçeyle ayrı düşüldüğü somut verilerle ortaya konulmamıştır. Anayasa’nın 141/3. maddesi “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır” hükmünü içermektedir. HMK’nın 297/c, 27/c maddelerinde ise mahkeme kararlarında her İki tarafın iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli konular hakkında toplanan deliller, delillerin tartışılması, ret ve üstün tutma nedenleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonucu ve hukuki sebeplerin açıkça gösterilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlandığı….” gerekçesi ile bozulmuştur.
Mahkememizin 14/01/2020 tarihli duruşma tutanağının 1 nolu ara kararı gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesinin kaldırma kararındaki gerekçelerin de birlikte değerlendirilerek dava konusu talepler hususunda gerekçeli denetime ve hükme elverişli rapor alınmasına karar verilmiş, 14/08/2020 havale tarihli alınan bilirkişi raporunda özetle; Mahkememiz dosyasına sunulan belgeler ışığında; davacı … San. ve Tic, A.Ş. İle davalı …Ş. arasında, 24.01.2013 tarihinde imzalanan bayilik/acentelik sözleşmesi doğrultusunda, davalı firmanın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği ve davacı firmanın, sözleşmeye aykırılıktan doğan, takdir ve değerlendirilmesi Sayın Mahkemeye ait olmak üzere; avans faiziyle birlikte, toplam 176.709,98 TL zararının oluştuğu, kanaati bildirilmiştir.
Gaziantep …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı dosyası, taraflar arasındaki sözleşme, temlik sözleşmesi, taraflar tarafından sunulan belgeler incelenmiştir.
Somut olayda taraflar arasında yetkili araç satış bayiliği sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme uyarınca davacı … San. Ve Tic. A.Ş.’nin “bayi”, davalı ….’nin ise “şirket” olduğu, bu sözleşme kapsamında davalı şirket tarafından, merkezi Çin Halk Cumhuriyeti’nde bulunan …. Ltd. (…) şirketinden ithal edilecek … marka araçlar ile montajını yapmak suretiyle satışa sunacağı tüm ticari araçları kendisine tahsis edilmiş olan bölgede yeniden satması amacıyla bayi olan davalıya düzenli olarak temin etmekle yükümlü olduğu, bayi olan davacının ise kendisine tahsis edilen bölge içinde, sözleşme hükümlerine uygun olarak sözleşme konusu ürünlerin satışını artırmakla yükümlü olduğu kararlaştırılmıştır. Bu sözleşme uyarınca davalı tarafından davacıya sadece dava konusu olan araç teslim edilmiş, bunun dışında herhangi bir araç teslim edilmemiştir. Davacı tarafından sözleşme kapsamında edimlerini yerine getirmek için ve davalı tarafından kendisine teslim edilecek araçların sergilenmesi için showroom kiralanmış ve kira sözleşmesi dosyaya sunulmuştur. Ayrıca kiralanan showrooma bayilik işinin gerektirdiği donanımın yapılması için masraf yapılmış ve buna ilişkin faturalar da sunulmuştur. Sözleşmenin teminatı olarak da davacıya temlik edilen teminat bedeli verilmiştir. Davacı tarafından Gaziantep …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı dosyası ile yaptırılan tespitte davacının dava konusu bayiliğin yapılması için kiralanan showroomun başka bir amaçla kullanılmadığı da tespit edilmiş ve bu showrooma davacı tarafından yapılan masraflar da tespit edilmiştir. Davalı tarafından bayilik sözleşmesinin kurulmasından feshine kadar davacıya sadece dava konusu araç teslim edilmiş ve bunun dışında teslimat yapılmamıştır. Davalı tarafça teslimatın yapılmaması nedeni olarak davalı firma tarafından davacı firmaya gönderilen yazıda; üretici firmadan kaynaklanan otomobil ithalat rejimindeki eksiklikler sonucu, … marka otomobillerin 2014 yılının ortalarına kadar tekrar ithal edilmesinin mümkün görülmediği belirtilmiş ve davacı tarafa “halihazırdaki anlaşmalara sadık kalarak … bayiliğini devam ettirmek ve yeni model ve markaları beklemek”, … bayiliğine devam etmeye ek olarak ve sadece, davacı firma grubuna ait … marka ürünlerin bayiliğini almak ve satışını yapmak” ile “bayiliğin davacı firma tarafından iptal edilerek, fatura edilmiş otomobilleri iade almak” olmak üzere, üç alternatif sunulmuştur. Davacı firma, cevap yazısında ise yapılan sözleşmenin sadece … markası adı altında olmak üzere değişik modellerdeki ticari ve binek otomotiv ürünlerinin bayiliği ve satışı ile ilgili olduğundan ve bu sebeple, sözleşmenin farklı bir ürün pazarlamak üzere yapılmadığından bahisle; … bayiliği teklifini kabul etmediklerini, ancak ellerindeki aracın bedelinin nakden ve peşinen ödenmek üzere davalı tarafından teslim alınmak ve yazılı ve resmi taahhütte bulunmak kaydıyla Haziran 2014 tarihiyle bayilik sıfatıyla sözleşmeye bağlı kalmaya devam edeceklerini; bu alternatif önerilerinin kabul edilmemesi halinde, sözleşmeyi feshederek her türlü maddi ve manevi tazminat hakları saklı kalmak üzere, hukuki ve cezai yasal yollara başvuracaklarını belirtmiştir. Davacı tarafça davalının teklifleri kabul edilmemiş ve sözleşme feshedilmiştir. Davalı taraf açıkça sözleşme hükümlerini üretici firmadan kaynaklanan otomobil ithalat rejimindeki eksiklikler sonucu, … marka otomobillerin 2014 yılının ortalarına kadar tekrar ithal edilmesinin mümkün görülmediği belirtilmiş ve buna dayanak olarak 2016 yılında resmi gazetede yayımlanmış tebliği göstermiş ve sözleşme hükümlerini yerine getirmediğini ikrar etmiştir. Sözleşme hükümlerinin yerine getirilmemesinin sebebi davacının kusurunda kaynaklanmamıştır. Davalının basiretli bir tacir olarak bayiliğini verdiği araçlarda yeterli tedariki sağlayacak nitelikte olmasından sorumlu olduğundan davalının savunmalarına itibar edilmemiştir. Davacı tarafça dava konusu sözleşme haklı nedenle feshedilmiştir. Her ne kadar davalı tarafından davacıya seçimlik haklar tanınmış ise de davacının sözleşme kapsamında anlaştığı hususlar dışından başka bir seçeneği kabul etmekle yükümlü olmadığı ve buna zorlanamayacağı açıktır. Sözleşme davacı tarafça haklı nedenle feshedildiğinden sözleşme kapsamında verilenlerin geri iadesi gerekmektedir. Ayrıca davalının kusuru ile sözleşme feshedildiğinden davacının uğradığı ve talep ettiği menfi zararlarının davalı tarafça tazmini zorunludur. Açıklanan nedenlerle davacının davasının kabulüne, dava konusu aracın davalı tarafa iadesine, araç bedelinin, aracın teşhir ve satışı için hazırladığı showroom için yaptığı masraf bedelinin, davacının bayilik sözleşmesi gereğince kiraladığı taşınmaz için ödediği toplam kira bedelinnin davacının bayilik sözleşmesi gereğince teminat olarak vermiş olduğu teminat bedelinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın KABULÜ İLE;
-… marka … 3.5 ton hafif ticari aracın bulunduğu adresten davalı tarafından alınmak suretiyle davalı tarafa iadesine, iade masraflarının davalı tarafça karşılanmasına,
-… marka …. 3.5 ton hafif ticari araç için ödenen bedel olan 40.442,00-TL, davacının bayilik sözleşmesi gereğince aracın teşhir ve satışı için hazırladığı showroom için yaptığı masraf bedeli 40.000,00-TL, davacının bayilik sözleşmesi gereğince kiraladığı taşınmaz için ödediği toplam kira bedeli 67.500,00-TL, davacının bayilik sözleşmesi gereğince teminat olarak vermiş olduğu teminat bedeli 10.000,00 TL olmak üzere toplam 157.942,00-TL nin dava tarihi olan 01/03/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu uyarınca kabul edilen miktar üzerinden alınması gereken 10.789,01-TL nispi karar harcından daha önce mahkememiz dosyasına yatırılan 1.366,20 TL peşin harcı ve 1.332,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 2.698,20 TL nin mahsubu ile bakiye 8.090,81 TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki bulunan AAÜT uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 18.954,49 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından mahkememiz dosyasına yatırılan 1.366,20 TL peşin harç, 31.40 TL başvurma harcı ve 1.332,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 2.729,60 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.828,00 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Kullanılmayan gider avansının 6100 Sayılı HMK 333. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden sonra yatırana iadesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi İlgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen açıkça okunup usulen anlatıldı.14/12/2021

Katip …
¸e-imzalıdır.

Hakim …
¸e-imzalıdır.