Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/846 Esas
KARAR NO : 2021/389

DAVA : Tazminat (Kooperatif Üyeliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/09/2016
KARAR TARİHİ : 09/04/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/05/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Kooperatif Üyeliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP;Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekilinin 29.09.2016 tarihli harç makbuzu İle ikame ettiği dava dilekçesinde Özetle; “ Davacıların miras bırakanı … tarafından davalı kooperatif aleyhine kooperatif üyeliğinin tespiti ile bu üyeliğe tahsis edilen 8. Blok 102 nolu 08 m2 lik dairenin adına tescili, bunun mümkün olmaması halinde kooperatifte muadil bir dairenin tahsisi, bunun da olmaması halinde kooperatife ödenmiş olan bedelin en yüksek reeskont faizi İle birlikte tahsili İstemli terditli davanın açıldığı, muris …’ın açtığı bu davada yargılamanın devamı sırasında vefat etmesi sonrası davacıların bu davaya müdahil oldukları, Bakırköy … ATM … Es. … K sayılı karar ile davacıların da isimleri gerekçeli kararda belirtilmek suretiyle davacının kooperatif ortağı olduğu ve ortaklığının devam ettiği tespit edilerek davaya konu bağımsız bölümün tahsis hakkına sahip olduğuna karar verildiği anılan kararın Yargıtay Hukuk Genel kurulunun … E, … sayılı 30.09.2015 tarîhlf kararı ile denetimden geçerek kesinleştiği, davalı kooperatifin kesinleşen mahkeme kararma rağmen davacılar adma tahsis işlemini yapmadığı, Beyoğlu … Noterliğinin 30.05.2016 tarih … yevmiye nolu davalı kooperatife keşide ettikleri ihtarname İle mahkeme kararın yerine getirilmesini İstedikleri, davalı kooperatifin İse ihtarnameye cevaben kooperatifler kanunun 14. Mad ve 16 mad uyannca ferdi münasebete geçilmeden Önce ölen ortağın kanuni mirasçılarının 3 ay içinde temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde ancak ortaklık hak ve yükümlülüklerinin kanun mirasçıları lehine devam edeceğini, davacıların ise kanunda öngörülen bu bildirim şartına uygun davranmaması nedeniyle kooperatif tarafından davacılar adına tahsis yapılamayacağı, bunun yerine ana sözleşmenin 15. Msd hükmünce işlem yapabileceklerini kendilerine bildirdikleri, davah kooperatifin anılan bu uygulamasının hukuka aykırı olduğu zira murisin üyeliğin tespitine yönelik açtığı davada verilen gerekçeli kararda davacıların adlarının yer aldığı, yargılama sırasında veraset ilamı gereğince davacıların bu davayı takip ettikleri ve bu durumun mirasçı bulunan davacıların üyeliği devam ettirmek istediklerinin açık kanıtı olduğu,davacıların kooperatif ortaklığının bu mahkeme karan ile tespit edilmiş olması nedeniyle kooperatif adına kayıtlı olan 8. Blok 102 nolu 98 m2 lik dairenin davacılar adına tesciline, bu dairenin tescilin mümkün olmaması halinde muadil bir başka dairenin adlarına tesciline, muadil bağımsız bölümünde bulunmaması halinde bu taşınmazın rayiç değerinin tespiti ile bu miktar tazminatın faizi ile birlikte davalı kooperatiften tahsil edilmesini” talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP;Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; “ Davacıların açmış olduğu davanın 1163 sayılı kooperatifler kanununa aykırı olduğu gibi taleplerin zamanaşımına uğradığı bu nedenle davanın zamanaşımı nedeniyle reddinin gerektiği, davacıların mirasçıları olan … davalı kooperatif ortağı İken parasal yükümlülüklerini yerine getirmediğinden 2002 yılında İhraç edildiği, İhraca İlişkin 2013 yılında Bakırköy … ATM … E, … K sayılı dava İle ihracın tebliğinde usuli bir hata olduğu gerekçesiyle ihraç kararının iptal edildiği ve andan kararında Y.H.G. Kurulunun 2013/22-2048 E, 2015/ 2013 K sayılı 30,09.2015 tarihli kararıyla kesinleştiği, muris …ın yasal mirasçıları olan davacıların, murisin 2002 tarihinde ihraç olduğu tarihten ihracın kesinleştiği 2015 yılma kadar davalı kooperatife hiçbir ödeme yapmadıklarını, ortakların kendilerine isabet eden konutun adına tescilini isteyebilmesi için genel kurullarda kararlaştırılan akçeli yükümlülüklerini yerine getirmesinin yasal bir zorunluluk olduğunu, kooperatife hiçbir ödemesi bulunmayan davacıların diğer ortak ödemeleriyle yapılan gayrimenkulun üzerlerine tescilini İstemelerinin MK nun 2. Mad sinde düzenlenen iyi niyet ilkesi ile bağdaşmadığı, dava açma ön koşulu olan parasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde tapu iptal ve tescil talebinin red edilmesi gerekeceği, ihracın iptali davasının 30.09,2015 tarihinde kesinleştiği ancak davacıların murislerinin kooperatif ortağı olduğunu bilmelerine rağmen davalı kooperatife 8 ay sonra 30/05/2016 tarihinde başvurduklarını, davacıların murislerinin ölümünden sonra 3 ay içinde başvurarak kooperatif ortaklığına devam etmek istediklerini bildirmedikleri gibi kooperatif tarafından davacılara yönelik 20.06.2016 tarihinde ihtar gönderilmiş olmasına rağmen 3 ay İçinde İş bu davanın açılmadığını, yasal mirasçısı olan davacıların 3 aylık süre içinde kooperatife oıiak olmak istediğini bildirmediği için artık tapu tescil ve kooperatif ortaklığı talebinde bulunamayacakları bu durumda ana sözleşmenin 15. Mad. si gereğince ortaklığı sona erenlerle hesaplaşma durumunun meydana geldiğini, ortaklığı sona erenlerin de alacak ve hakları bunları İsteyebilecek günden itibaren 5 yıl geçmekle zamanaşımına uğradığını, gerek murisin gerekse davacıların davalı kooperatife ödedikleri bir bedelde bulunmadığından tazminat taleplerinin de red edilmesi gerekeceği bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini” talep etmiştir.
10/10/2017 Tarihli teknik Bilirkişi Raporu;
Keşif günü tespite konu olan .. Mahallesi … Caddesi … Sitesi adresinde … blokta örnek dairede yapılan incelemede, daire girişte antre yer seramik kaplı sağda balkonlu mutfak tezgah altı üstü dolaplı girişin sol tarafında balkonlu salon yer lamine parke kaplı giriş karşısında gece holünde sağlı sollu birer oda ile odalar arasında banyo-wc de lavabo klozet küvetli olup yer duvar seramik kaplı, kapılar Amerikan kapı ve pencereler pcv ısıcamlı daire giriş kapısı çelik kapıdır. Söz konusu dairenin dava tarihi olan 29/09/2016 tarihindeki değeri 250.000,00 TL ve Keşif tarihi olan 20/04/2017 tarihindeki değeri de 275.00000 TL olarak hesap ve takdir edilmiştir.
Bilirkişi görüş ve kanaattir.

24/10/2018 Tarihli Koopeatif Bilirkişi Raporu;
1-Davacıların murisi olan …’ın, ortaklar pay defteri kayıtları ve Bakırköy .. ATM nin … E, … K sayılı kesinleşmiş mahkeme kararına göre davalı …. nin ( Eski Unvan …) üyesi bulunduğu,
2-Bakırköy … ATM … E sayılı dosyasında devam eden yargılama sırasında muris …’ın 07.08.2012 tarihinde vefat etmiş olduğu ve bu davanın murisin yasal mirasçıları olan davacılar eliyle takip edilerek sonuçlandırılmış olduğunun bu dosya kapsamı ile teyit ve tevsik edildiği,
3-Davalı kooperatif ana sözleşmenin 16 mad hükmüne göre ölen ortağın yasal mirasçılarının kooperatif ortaklığına devam edip etmeyeceklerini, edeceklerse mirasçılar arasından bir temsilci tayin edilerek kendilerine bildirilmesini aksi takdirde muris …’ın ölümü ile bu ortaklığın sona ereceğini 1163 sayılı kanunun 14. Ana sözleşmenin 16 mad. kapsamında davalı kooperatifin murisin yasal mirasçıları olan davacılara bildirmesi gerekeceği,
4-Davalı kooperatif tarafından, kooperatif ortağı olduğu mahkeme hükmü ile tespit edilen murisin yasal mirasçıları olan davacılara, 1163 sayılı kanunun 14., ana sözleşmenin 16 . maddesi kapsamında bir bildirimin yapıldığını gösterir belgenin dosyaya sunulmadığı ve davalı kooperatif tarafından bu şartın yerine getirildiği ispat edilmediğinden davacıların davalı kooperatifin üyesi olduğunun kabul edilmesi gerekeceği,
5-Muris …’ın konut edinmek amacıyla , … Üretim ve Pazarlama Ltd.Şti İle sabit fiyat garantili konut satış sözleşmesi yaptıkları,murisin bu sözleşme gereğince kararlaştırılan tüm ödemeleri yine … Ürünleri Üretim ve Pazarlama Ltd.Ştine ödediği, davalı kooperatifin ibraz edilen genel kurul tutanaklarından da anlaşıldığı üzere 1997,1999, 2000 ve 2001 yılında yapılan genel kurullarda … Ürünleri Şirketi İle sözleşme yapan ortaklardan ödeme alınmamasına karar verildiği, bu bağlamda murisin bu şirkete yaptığı tüm ödemelerin, davalı kooperatif tarafından inşaat finansman gideri olarak kabul edildiği ve benimsendiği ancak davalı kooperatifin 28,05.2002 tarihli genel kurulundan itibaren ortak ayrımı yapılmaksızın tüm ortaklardan genel kurulca belirlenen aidat ödemelerinin tahsiline karar verildiğinin anlaşılmış olması nedeniyle muris …’ın davalı kooperatif nezdinde sabit bedelle üye kaydedildiğinden söz edilemeyeceği, bu nedenle muris ve davacıların 28.05.2002 tarihli genel kuruldan bu güne kadar genel kurul kararlarıyla belirlenen ödemeleri 1163 sayılı kooperatifler kanununun 23. Maddesinde tanımlanan eşitlik prensibi gereğince davalı kooperatife ödemesi gerekeceği,
6-Muris … ve mirasçıları olan davacıların genel kurul kararlarıyla davalı kooperatife ödemesi gereken ödeme tutarının { 2003 yılı için Ağustos 50,00 TL, Eylül 50.TL,Ekim 50.TL Kasım 50.TL,Aralık 50.TL olmak Üzere toplam 250.TL + 2004 yılı için toplam 7.500.TL + 2005 yılı için toplam 1.200.TL + 2006 yılı için toplam 1.200.TL + 2007 yılı İçin toplam 2.400-TL + 2008 yılı için toplam 1.176.TL + 2009 yılı için toplam 780.TL+2010 yılı için toplam 840.TL +2011 yılı İçin toplam 1.140TL + 2012 yılı için toplam 300.TL + 2013 yılı için toplam 300.TL + 2014 yılı için toplam 300.TI -t- 2015 yılı için 360.TL olmak üzere) 17.746.TL olarak hesap edildiği,
7-Davacıların, genel kurul kararlarıyla kararlaştırılan toplam 17.746.00.TL İlk ödemeyi davalı … Konut yapı Kooperatifine yapmış olduklarını ispat etmeleri halinde tapu iptal ve tescile hak kazandıklarının kabul edilmesi gerekeceği,
8-Davacıların genel kurul karan ile kararlaştırılan 17.746.00.TL lik tutarı davalı kooperatife yapmadıklarının anlaşılması halinde ise davalı kooperatife karşı tapu iptal ve tescil isteminde bulunamayacağı ancak terdltll talepleri gereğince ve halen davalı kooperatif ngidindeki Üyeliğin devam ettiği dikkate alındığında , daire karşılığı tazminat talebi yönündeki taleplerinin Yargıtayın yerleşik içtihatlarında belirtilen hesap formülü çerçevesinde hesaplanması gerekeceği,
9-İnşaat Mühendisi Bilirkişi …’nun 10.10.2017 tarihli bilirkişi raporunda …, … Mah, … yolu cad. … sitesi adresinde B 1 blok örnek dairede yapılan incelemede, söz konusu dairenin dava tarihi olan 29.09.2016 tarihindeki değerinin 250.000.00.TL olarak hesap ettiği,
10-Dosyaya İbraz edilen tapu kayıtları ve davalı kooperatif nezdinde davacıya tahsis edilebilecek bir dairenin de bulunmadığının davalı kooperatif tarafından beyan edilmesi karşısında akçeli yükümlülüklerinin tamamını eşitlik prensibi içinde diğer üyeler gı’bl yerine getirdiğini ispat etmeyen davacıların, davalı kooperatiften ancak tazminat talebinde bulunmaya hak kazandıklarının kabul edilmesi gerekeceği,
11-Tazminat tutarının hesaplanabilmesi için davalı kooperatifin 98 m2 lik daireye sahip olup ödemelerin tamamını gerçekleştiren dfğer ortaklarının cari hesap Ödemelerini dosyaya sunması gerekeceği,
12-Yargıtayın yerleşik kararlarına konu yukarıda belirtilen formülüne göre tazminat hesaplamalarının yapılabilmesi için davalı kooperatifin muhasebe defter ve belgelen üzerinde ancak mali bir bilirkişi ile inceleme yapılabilecek olması karşısında uzmanlık alanım olmaması nedeniyle dosyanın mevcut kapsamı ile tazminat tutarının tespiti yönünden bir değerlendirmenin tarafımdan yapılamayacağı, yönündeki bilirkişinin görüş ve kanaattir.
12/12/2019 tarihli mali bilirkişi raporu
Davacıların murisi …’ın davalı kooperatife yaptığı sabit ödeler hesaplanarak TEFE oranları üzerinden dava tarihine güncellenmiş 98 m2 için yapılan ödemelerin dava tarihindeki rayicinin 25.596,42 Tl olduğuna yönelik rapor tanzim edilmiştir.
Dosya itirazlar doğrultusunda mali raporu hazırlayan bilirkişi … ile kooperatif bilirkişisi …e tevdi edilerek;
09/02/2021Tarihli Bilirkişi Raporu;
1)Davacılann davalı kooperatif üyesi olduğu ancak dava tarihi itibariyle 1163 sayılı kanunun 23. Mad sinde düzenlenen eşitlik prensibi gereği davacıların ortaklık hakkından kaynaklanan akçeli yükümlülüklerini yerine getirmediği eksik ödemede bulunduğu ve ödemelerin tamamını yapan diğer üyelere göre davalı kooperatife 17.746,00 TL tutarında borcu olduğu,
2-) Diğer üyelere göre eksik ödeme yaptığı tespit edilen davacıların davatı kooperatife karşı tapu iptal ve tescil isteminde bulunamayacağı ancak terdi t li talepleri gereğince ve halen davalı kooperatif nezdindekif üyeliğin devam ettiği dikkate alındığında , terditli taleplerinden tazminat taleplerinin Yargıtayın yerleşik içtihatlarında belirtilen hesap formülü çerçevesinde hesaplanan tazminat tutarını tahsil edilebileceği yönündeki kök raporlardaki (kooperatif uzmanı ve mali müşavir )bilirkişi görüşünün değişmeyeceği,
3-)17.746.00.TL tutarındaki borcun kooperatife ödenmediği hususunun davacıların da kabulünde olduğu,
4-)Davalı kooperatifin borçlu olan diğer ortaklan adına tapuda kayıt ve tescil işlemi yapılmadığının tespit edilmiş olması karşısında dava tarihi itibari ile kooperatife borçlu bulunan davacıların tapu iptal ve tescil taleplerinin 1163 sayılı 23, Maddesinde tanımlanan eşitlik ilkesine aykın olacağı yönünde sonuç ve kanaate ulaşıldığı,
5-Kooperatif üyeliğine dayalı olarak tapu iptal ve tescil isteminde bulunulabilmesi için üyenin dava tarihi itibariyle bir borcunun olmaması gerekeceği, borcu bulunan üyeye yargılama sırasında borcunu ödeme olanağı sağlanmak (borcun depo edilmek ) suretiyle tapu iptal tescil isteminin kabul edilemeyeceğinin Yerleşik Yargıtay ve Mukuk Genel Kurul kararlarınca benimsendiği,
6-Akçeli yükümlülüklerinin tamamını diğer üyeler gibi yerine getirmediği tespit edilen davacıların Yargıtayın yerleşik formülüne göre hesap edilen 2 5.596,42-TL tazminat bedeli tutarının davalı kooperatiften talep edilebileceği yönündeki bilirkişi görüş ve kanaati ile rapor düzenlenmekle;

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKÇE;
İş bu dava kooperatif üyeliğinden kaynaklı tapu iptal ve tescil istemli olup;
Davacıların murisi …’ın davalı kooperatifin ortağı olduğu, vefat eden murisin davalı kooperatif nezdinde 8 blok 102 nolu 98 m2 bağımsız bölümün muris dolayısı ile mirasçıları adına tahsis hakkına sahip olduğuna dair Bakırköy … ATM … E. … K .sayılı ilamı dosya arasında yer almakla;
Davacılar 8 blok 102 nolu 98 m2 nolu dairenin kendi adlarına tescilini ,olmadığı takdirde muadil bir dairenin tescili ,olmadığı takdirde rayiç bedelin tespiti ile bu miktar tazminatın tahsili talepli terditli olarak açılan iş bu dava uyarınca;
Davalı kooperatif davacılar murisin akçeli yükümlülüklerini yerine getirmediğini bu sebeple davanın reddini talep etmiştir.
Davacının davaya konu taşınmazın bedel tespiti sonrası 21/11/2017 tarihinde 250.000 TL bedel üzerinden harç yatırdığı anlaşılmış,
Davacı yan 08/03/2021 tarihli dilekçesi ile dava konusu dairenin tapu iptal ve tescili, olmadığı takdirde muadil dairenin adlarına tescili, olmadığı takdirde rayiç bedelini (bilirkişi raporu ile hesaplanan 25.596,42 TRL )talep ederek davasını ıslah etmiştir.
Davacılar murisinin kooperatif ortağı ve de davacıların kooperatif ortaklık haklarına haiz olduğu noktasında uyuşmazlık bulunmamaktadır

T.C.
YARGITAY
23. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2017/933
KARAR NO : 2020/1982
“….

Yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçeli yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Konut karşılığı tazminat isteyebilmesi için, kooperatifin inşaatlarının bitirilip konut tahsisi aşamasına gelindiği ve diğer üyelere tahsis ve teslim yapıldığı halde davacıya konut tahsis ve tesliminin yapılmaması gerekir. Bu husus, bu tazminatın istenebilmesinin ön koşuludur. Bu önkoşulun gerçekleşmesinden sonra, davacı için çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkânsızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Normal ödemesini yapıp konut sahibi olan üyelerle eşit miktarda ödemesi bulunduğu tespit edilen, diğer anlatımla eksik ödemesi bulunmadığı belirlenen, ancak kendisine konut tahsis ve teslimi yapılamayan ortağın, ödemesi eksik olmayan diğer üyelere verilen emsal bir konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerini talep edebileceğinin, hiç ödemesi yok ise konut karşılığı tazminat talep hakkı olup, bu isteminin reddi gerektiğinin kabulü gerekir. Eksik ödemesi olan
bir üyenin ise, konut karşılığı tazminat talep hakkı olup, alacağının hesaplanma şekli Dairemizin yerleşik uygulamalarında aşağıdaki gibi formüle edilmiştir:
…
Açıklandığı üzere, kooperatif üyesinin ödemelerini hiç yapmamış olması halinde tazminat talep etme hakkı bulunmamakta ise de, eksik ödeme yapmış olması durumunda kural olarak konut karşılığı tazminat talep hakkı bulunduğu kabul edilmelidir…”

Davacıların kooperatif ortağı olduğu ve de murisleri tarafından kooperatife 17.746.00.TL lik ödeme yapıldığı bilirkişi raporları ile tespit edilmiştir , ancak davacı tarafın bir kısım ödemesi tespit edilmiş ise de eşitlik prensibi gereği akçeli yükümlülüklerini kendilerine konut tahsisi yapılan diğer üyelerin yükümlülükleri ile eşit olması gerekmektedir.Bilirkişi raporu ile anlaşıldığı üzere davacı yan diğer üyeler gibi yükümlüklerini yerine getiremediğinden tapu iptal tescil olmadığı takdirde muadil bir dairenin adlarına tescili talebi yerinde değildir.
Ancak davacılar murisini yaptığı ödemelerin de davacılara tazminat olarak verilmesi gerekmektedir.Mali bilirkişi raporu ile hesaplanan güncel tazminat miktarı 25.596,42 TL’nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile miras payları oranında davacılara ödenmesine fazlaya ve de sair taleplerin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM;Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-25.596,42 TL’nin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile miras payları oranında davacılara ödenmesine, fazlaya ve de sair taleplerin reddine,
3- 492 Sayılı Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 1.748,49-TL karar harcı peşin alınan 341,55- TL harç ve 3.927,83 TL tamamlama harcının mahsubu ile arta kalan 2.520,89‬- TL bakiye harcın davacıya iadesine,
4-6100 sayılı HMK’nın 326/1 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan 29,20 TL başvurma harcı ve peşin alınan 341,55- TL harç ile 3.927,83 TL tamamlama harcı olmak üzere 4.298,58‬-TL toplam harç nedeniyle yargılama giderinin davanın kabul(%10,24) -red(%89,76) oranına göre 440,18 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-6100 sayılı HMK’nın 326/2 maddesi gereğince davacı tarafından yapılan tebligat ve müzekkere,bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.394,10- TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen nispi 4.080,00 -TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Yürürlükteki AAÜT gereğince hesap edilen nispi 24.158,25 -TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
7-Kullanılmayan yargılama gider avansı konusunda HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacıya verilmesine,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 vd. maddeleri gereğince (5235 sayılı Kanunun 2. maddesi de dikkate alınarak) davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya başka bir mahkeme aracılığıyla gönderilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.

09/04/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır