Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/70
KARAR NO : 2022/332

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/01/2021
KARAR TARİHİ : 30/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 21/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesi ile Müvekkilinin toplam 18 adet çeki cirolayıp dava dışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne borcunu kapatmak için 15.04.2020 tarihinde …. gönderi numarasıyla ve 20.06.2020 tarihinde … gönderi numarasıyla 2 seferde …. Kargo …. şubesine teslim ettiğini, son teslim alan kargo şubesinin … şubesi olduğunu, gönderiyi yapan kargo şirketinin internet sitesindeki sorgulamalara göre birinin 16.04.2020 saat 14:39’da … şirketi çalışanı …’a diğerinin ise 22.06.2020 günü saat 12:49’da yine … şirketi çalışanı …’e teslim edildiğinin gözükmesine rağmen söz konusu şirkete teslim edilmeden başkaca üçüncü şahıslara ve işbu davadaki davalılara ciro yoluyla devredildiği ve tahsile konulduğu bilgisinin alındığını, Bahse konu çeklerin teslim edilmiş gibi gösterilmesine rağmen aslında teslim edilmediğini, davalılara müvekkilinin iradesi dışında teslim edildiğini, bir başka deyişle çalındığını, akabinde ise müvekkilinin hiçbir ticari ilişkisinin bulunmadığı davalı firmalara müvekkilin dahili ve bilgisi olmaksızın devredildiğini, müvekkilinin söz konusu olayı öğrenmesinin akabinde muhatap bankalarla hem kendisi hem de keşideciler vasıtasıyla iletişime geçtiğini, ancak muhatap bankaların büyük bir kısmının çek görüntülerinin arka yüzünün ancak Savcılık kanalıyla istenildiğinde gönderileceğini şifahen ilettiklerini, söz konusu eylem aynı zamanda suç konusu oluşturduğundan Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurulduğunu, soruşturmanın … Sor. sayılı dosyası ile devam ettiğini, … Bankası … Şub. Keşidecisinin … Tic. A.Ş. olduğu …. nolu 30.04.2020 vadeli 41.548, TL bedelli, … Bankası …. Şub. Keşidecisinin … Ulus. Dış Tic. Mak. San. Ve Tic. A.Ş. olduğu …. nolu 30.04.2020 vadeli 92.000,00 TL bedelli, … Bankası … Şub. Keşidecisinin …. Alüm. Ve Metal Mam. San. Ve Tic. A.Ş. olduğu … nolu 30.04.2020 vadeli 110.710,07 TL bedelli, …bank A.Ş. … Şub. Keşidecisinin …. Banyo İnş. Eml. Dekor. Tic. Ltd. Şti. olduğu …. nolu 10.05.2020 vadeli 30.000,00 TL bedelli çeklerin davalılara müvekkilinin iradesi dışında ciro yolu ile geçtiğini, işbu çeklerin ibraz edilip ödendiğini, haksız tahsil edilen bedellerin müvekkiline iadesi gerektiğini, Müvekkilinin ticari defter ve kayıtları ile dava dışı ile … şirketinin ticari defter kayıtları incelendiğinde müvekkilin söz konusu çekleri cari hesap ilişkisine ilişkin … şirketine gönderdiği ve müvekkilin suça konu çeklerdeki kendisinden sonraki cirantalarla herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığının görüleceğini, Neticede; dava konusu müvekkilinin iradesi dışında alınıp devredilen ve bankaya ibraz edilen çekler için haksız ödenen 274.258,07 TL’nin istirdatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLER VE GEREKÇE: Taraflara usulüne uygun tebligat yapılmıştır.
… Kargo, … Bankası, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi, İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, müzekkere cevapları dosyamız arasına alınmıştır.
03/11/2021 tarihli bilirkişi … tarafından dosyaya sunulan raporda Davacı ile dava dışı … şirketi arasında mal alım/satımına dayalı bir ticari ilişki olduğu, davacının 15.04.2020 ve 20.06.2020 tarihlerinde dava dışı şirkete olan borçlarının ifası uğruna muhtelif tarih ve vadeli çekleri …. Kargo ile dava dışı … şirketine gönderdiğini iddia ettiği, iddialara konu 15.04.2020 tarihinde … gönderi numarası ile gönderilen kargonun 16.04.2020 tarihinde dava dışı şirket çalışanı …’a, 20.06.2020 tarihinde … gönderi numarası ile gönderilen kargonun 22.06.2020 tarihinde dava dışı şirket çalışanı …’e teslim edildiğinin gözüktüğü, ancak işbu çeklerin dava dışı … ’e teslim edilmiş gibi gözükse de teslim edilmediğinin iddia edildiği, Çeklerin arkasında davalıların cirantası olması ve en son tahsil cirantasının davalılardan …. olması nedeniyle, çek bedellerinin istirdatı talepli huzurdaki davanın açıldığı, Dava konusu edilen çeklerin bilgilerinin şu şekilde tespit edildiği; … Bankası …. Şub. … nolu 30.04.2020 vadeli 92.000,00 TL bedelli çek; Keşideci: … Ulus. Dış Tic. Mak. San. Ve Tic. A.Ş., Lehdarı: ….San. Tic. Ltd. Şti., Cirantalar: …, …. Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., ….Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti., … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. Davacı ticari defterlerinde dava dışı … ile ticari ilişki olduğu, söz konusu firmadan 02.01.2020 tarihinde … nolu yevmiye maddesi ile 92.000,00 TL bedelli çekin girişinin yapıldığı, çekin çıkış kaydına rastlanmadığı, … Bankası … Şub. …. nolu 30.04.2020 vadeli 41.548,00 TL bedelli çek;Keşideci: … Tic. A.Ş.,Lehdarı: … Mak. San. Ve Tic. A.Ş.,Cirantalar: … Mak., …, … Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., … Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti., … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.Davacı ticari defterlerinde dava dışı … Makine ile ticari ilişki olduğu, söz konusu firmadan 31.01.2020 tarihinde … nolu yevmiye maddesi ile 41.548,00 TL bedelli çekin girişinin yapıldığı, çekin çıkış kaydına rastlanmadığı,… Bankası … Şub. … nolu 30.04.2020 vadeli 110.710,07 TL bedelli çek;Keşideci: … San. Ve Tic. A.Ş.,Lehdarı: …. Mak. San. Ve Tic. A.Ş.Cirantalar: … San. Ve Tic. A.Ş., …, …. Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., … Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti., ….Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.Davacı ticari defterlerinde 10.03.2020 tarihinde …. nolu yevmiye maddesi ile 110.710,07 TL bedelli çekin …. Makine’dan girişinin yapıldığı, çekin çıkış kaydına rastlanmadığı, …bank A.Ş. … Şub. …. nolu 10.05.2020 vadeli 30.000,00 TL bedelli, Keşideci: … Banyo İnş. Eml. Dekor. Tic. Ltd. Şti., Lehdarı: … Orman ürün. San. Ve Tic. A.Ş. Cirantalar: … orman Ürün., … Mak., …, … Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., … Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti., … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. Davacı ticari defterlerinde 10.03.2020 tarihinde … nolu yevmiye maddesi ile 30.000,00 TL bedelli çekin … Makine’dan girişinin yapıldığı, çekin çıkış kaydına rastlanmadığı, Neticede; dava konusu 4 adet çekin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, çeklerin alındığı firmalar ile davacı arasında ticari ilişki olduğu, davacı ticari defterlerinde çeklerin çıkış kaydına rastlanmadığı (çekler … ’e teslim edilmediği için çıkış kayıtlarının iptal edildiği beyan edilmiştir), davacı ticari defter kayıtlarına göre dava konusu edilen 4 adet çekin meşru hamilinin davacı … gözüktüğü, Davacı ticari defterlerinde, davacıdan sonraki cirantalar olan … Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., … Tekstil İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. ile davacı arasında herhangi bir ticari ilişkiye rastlanmadığı, Yine dava dışı … ticari defterlerinde davalılar ile olan herhangi bir ticari ilişkiye rastlanmadığı, Davalılardan …’in ticari defterlerini ibraz ettiği, … ile kendisinden bir önceki ciranta olan … arasında ticari ilişki olduğunun gözüktüğü, …’in …’ya faturalar kestiği ve karşılığında da çekler aldığı, …’dan 17.04.2020 tarihinde (dava konusu çeklerin tesliminin gözüktüğü 16.04.2020 tarihinden bir gün sonra) Dava konusu edilen 4 adet çekinde içinde bulunduğu toplam 7 ad. 362.258,07 TL’lik çeklerin alındığı, Çeklerin alınmasından sonra …’in …’dan 47.940,62 TL alacak bakiyesi kaldığı, ancak alacaklı olduğu halde 30.04.2020 tarihinde …’ya 300.000,00 TL’lik çek verildiği, bir diğer ifade ile dava konusu çeklerin …’dan alınmasından sonra, …’ya 300.000,00 TL’lik çek verilerek yanlar arasında bir çek alışverişinin olduğunun gözüktüğü, takdirinin tamamen sayın mahkemenizde olduğu, Dava konusu 4 adet çekin son cirantasının davalı … gözüktüğü, muhatap bankalardan tam olarak net bir şekilde çeklerin ödendiği bilgisi verilmemiş ise de, bankalardan çek ibraz görüntüleri gelmiş olduğundan ve muhatap bankalarca çeklerin ibraz edildiği bilgisi verilmiş olduğundan, çeklerin tahsil edilmiş olduğunun tespit edildiği anlaşılmıştır.
Dava, TTK’nun 792. maddesine dayalı, çek bedelinin istirdadı istemine ilişkindir.
TTK’nun 792. maddesinde,”Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” düzenlemesi mevcuttur. Açıklanan kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu da kanıtlaması gerekip, çeki elinde bulunduran davalı yeni hamil, çeki edinme nedenini kanıtlamakla yükümlü değildir.
6102 sayılı yasanın 792. maddesi ve 687. maddesi uyarınca; davacı tarafından, çekin hamili olan davalının bu çeki ciro yoluyla iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olduğunun, başka bir deyişle kötü niyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunun kanıtlanması gerekir.
“Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…” İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nin Esas No: …., Karar No: ….
“Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı …. A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı … Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya .. İcra Dairesinde .. ve …. eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı … Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.” İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …
Dosyada ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; TTK’nın 792. maddesine göre çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gerekmektedir. İstirdat davasının son hamile karşı ileri sürülmesi gerektiğinden son hamil olan … dışındaki davalıların iş bu davada husumetleri olmadığından bu davalılar bakımından davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiştir. Davalı son hamil … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi bakımından ise UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açıldığı, davacı tarafından davalılar aleyhine; Bakırköy …. ATM’nin …. E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin …, …, … E, Bakırköy …. ATM’nin … E dosyaları ile menfi tespit ve istirdat istemli olarak davaların açıldığı, davalara konu çeklerin aynı ya da benzer nitelikte ciro silsileleri ile davalılardan ….’e geçtiği tespit edilmiştir. Yine UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar aleyhine farklı davacılar tarafından farklı hırsızlık olaylarına dayanılarak menfi tespit ve istirdat davası açıldığı görülmüştür. İstanbul BAM … Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği; bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğu; ayrıca davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı mahkememizce kabul edilerek bu davalıya karşı açılan davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerkmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalılar … Tekstil İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti ve …. Tekstil İç ve Dış Tic. Ltd Şti yönünden DAVANIN PASİF HUSUMET YOKLUĞUNDAN REDDİNE,
2-Davalı … yönünden AÇILAN DAVANIN KABULÜNE
3-Dava konusu Muhattap … BANKASI A.Ş. … şubesi, keşidecisinin … TİC. A.Ş. (V.No. ….) olduğu, …. çek numaralı 30.04.2020 keşide/vade tarihli 41.548- TL bedelli; Muhatabı … BANKASI A.Ş. …. şubesi, keşidecisinin … ULUSLARARASI DIŞ TİC. MAK. SAN. VE TİC. A.Ş. (V.No….) olduğu, …. çek numaralı 30.04.2020 keşide/vade tarihli 92.000- TL bedelli, Muhatabı … BANKASI A.Ş. … şubesi, keşidecisinin … SAN. VE TİC. A.Ş. (V.No…) olduğu, … çek numaralı 30.04.2020 keşide/vade tarihli 110.710,07- TL bedelli, Muhatabı ….BANK A.Ş. …. şubesi, keşidecisinin …. BANYO İNŞ. EML. DEKOSAN. TİC. LTD. ŞTİ. (V.No….) olduğu, …. çek numaralı 10.05.2020 keşide/vade tarihli 30.000- TL BEDELLİ ÇEKLERİN BU DAVALIDAN İSTİRDADINA,
4-Alınması gerekli 18.734,56 TL harçtan peşin alınan 4.683,65 TL peşin harcın mahsubu ile 14.050,91 TL’nin davalı …. Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketinden tahsili ile hazineye irat kaydına,
5- Davacı tarafından yatırılan 59,30- TL başvuru harcı, 4.683,65 TL peşin nispi harç, 8,50-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 4.751,45- TL harcın davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketinden tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT gereğince 27.648,06 TL vekalet ücretinin davalı …. Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketinden tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yatırılan 417,25 TL tebligat müzekkere gideri, 1.000 TL Bilirkişi ücreti toplamı 1.417,25 TL’nin davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketinden tahsili ile davacıya verilmesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irat KAYDINA,

9-Taraflarca yatırılıp harcanmayan masrafın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı HMK 394/5 ve 341/1 maddesi gereğince tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 30/03/2022

Katip ….
E-imza

Hakim …
E-imza

“iş Bu Evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanununun 5. Madde Uyarınca Güvenli Elektronik İmza İle İmzalanmış Olup, 22. Madde Uyarınca Da Islak İmza İle İmzalanmayacaktır.”