Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/520 Esas
KARAR NO : 2022/550

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/06/2021
KARAR TARİHİ : 17/05/2022
K.YAZIM TARİHİ : 06/07/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:
Davacı vekili tarafından verilen dava dilekçesinde özetle; davacılardan …’ın adresinde 25.12.2020 akşamında hırsızlık eylemi gerçekleştiği, davacının kasasında bulunan imzalı imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çeki, bir miktar para ve ziynet eşyalarının çalındığı, bu olayla ilgili soruşturma dosyası açıldığı, dava konusu çekin keşidecisinin … olduğu, çekin ….BANK A.Ş. … Şubesi’ne ait … numaralı 29.05.2021 tarihli 19.721,00 TL bedelli olduğu, çalınan bu çekin Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas Sayılı dosyasından iptal davasına konu edildiği, çeke ödemeden men kararı işlendiği, dava konusu çekin gerçek bir ticaret karşılığında keşideciden ve lehtardan teslim alındığı, bu hususta ticari defter ve kayıtlarının incelenmeye açık olduğu, dava konusu çekin davalı …. TEKSTİL SAN. TİC. LTD. ŞTİ. tarafından bankaya ibraz edildiği, çeki kendilerine veren keşideci … ile çeki bankaya ibraz eden davalılar arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığı, bu şahıslarla kendilerinin de herhangi bir ticari ilişkilerinin olmadığı, bu hususta ihbar olunanın ve davacıların ticari defter ve kayıtlarının incelenebileceği, davalı … Şirketinin hırsızlık sonucu kaybolan tüm çeklerde yetkili hamil olarak ortaya çıktığı, çeklerin diğer davalılar yoluyla eline geçtiği, çeklerle ilgili muhtelif icra müdürlüklerinde icra takiplerinin devam ettiği, davalı aleyhine çalıntı çekleri tahsil etmeye çalışması sebebiyle huzurdaki davanın aynısının başka mahkemelerde de açıldığı, İstanbul …. İcra Mi ‘nün … Esas sayılı dosyasından icra takibine konu edilen dava konusu çekin bedelinin, ödemenin, paranın alacaklıya ödenmemesi yönünden tedbir kararı verilmesi gerektiği, davacılarım …. ile ve … TEKSTİL İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. firmasıyla hiçbir ticari ilişkisi bulunmadığı, ticari defter ve kayıtları incelendiğinde bu husus görüleceği, bu kişi ve firmanın fiktif ve paravan olduğu, diğer davalı … firmasının iyi niyetli yetkili hamil olarak gösterilmesinin sağlanması amacıyla ciro zincirine eklendikleri belirtilip, çekin, icra takibine konu edildiği İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına veya çekin takibe konulduğu başkaca icra dosyasına ödenecek paraların İİK 72 ve ilgili maddeler uyarınca çekin yetkili hamilinin kim olduğu yönünden ihtilaf olduğundan kim tarafından ödenirse ödensin davalılara ödenmesinin tedbiren durdurulmasına, çekin yetkili hamilinin davacı olduğunun’talep hakkının davacıda olduğunun tespitine, çekin kambiyo vasfına sahip olmadığı da gözetilerek davalı kötü niyetli/ağır kusurlu olduğundan davacının yetkili son hamili olduğu takibe konu çekin davacı … lehine davalıdan istirdadına, ödenmişse parasının istirdadına, davacıların davalılara borçlu olmadığının tespitine, davalı haksız ve kötü niyetli olduğundan davacı lehine alacak miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine, karar verilmesi talep edilmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığı, huzurdaki davanın ancak icra takip borçluları tarafından ikame edilebileceği, icra takibi ile hukuken ilgisi bulunmayan üçüncü kişinin açtığı davada İİK 72/3 maddesine göre tedbir kararı verilmesinin hukuka aykırı olduğu, davacının dava konusu çekin çalındığı hususunu ispat edemediği, davacının basiretsiz ve ağır kusurlu davranışıyla oluşan zarardan tek başına sorumlu olduğu, müvekkillerinin, dava konusu çekin meşru, haklı ve iyiniyetli hamili olduğu, bu nedenle çekin zayi edilmiş olmasının müvekkillerinin yetkili hamil olmasına engel teşkil etmediği, davacı tarafın çekin kötü niyetle iktisap edildiğini kesin delillerle ispat yükü altında olduğu, çek iptali davasının takip alacaklısının takip hakkını engellemeyeceği belirtilip, tedbir talebi ile haksız ve mesnetsiz davanın reddine, davacı tarafın İİK md. 72 uyarınca %20’den az olmamak üzere tazminat ödemesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine, karar verilmesi arz ve talep edilmiştir.
Diğer davalılar tarafından yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Dosyaya sunulan 17/03/2022 tarihli bilirkişi SMMM …. tarafından düzenlenen raporda; Huzurdaki davaya konu 19.721,00 TL tutarlı çekin olağan ticari ilişki (mal alım-satımı) kapsamında ve ciro yoluyla … BORU TİCARETİ LİMİTED ŞİRKETİ’nden …’a geçtiği, bu hususun …’ın sahibi lehine delil olarak kabul edilebileceği Sayın Mahkemenin takdirlerinde olan 2020 yılı defter kayıtlarından tespit edildiği, çekin arkasında …’ın cirosunun bulunmamasının bu duruma halel getirmediği, Söz konusu çekin önce …’a, ondan da ciro yoluyla … TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’ne ne gerekçeyle geçtiğini tarafımca tespit edilemediği, zira davacıların vekili tarafından dosyaya ve inceleme gününde tarafıma bu yönde delil olabilecek herhangi bir belge sunulmadığı, çekin, … TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’nden bir sonraki ciranta olan ve çeki tahsil için bankaya ibraz eden … TEKSTİL SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’ne geçtiği, … TEKSTİL SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin verilen Bs formlarında, … TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ile aralarında ticari bir ilişki bulunduğunun beyan edildiği, …’ın sahibi lehine delil olarak kabul edilebileceği Sayın Mahkemenin takdirlerinde olan defter kayıtlarından; davalılar … TEKSTİL SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ, … TEKSTİL İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ve …’a mal/hizmet satıldığına veya bunlardan mal/hizmet aldığına ilişkin bir kayda rastlanmadığı, Huzurdaki davaya konu çeki tahsil için bankaya ibraz eden … TEKSTİL SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’nin 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin bizatihi kendisi tarafından verilen Ba-Bs formlarından, anılan şirket ile çekin keşidecisi …, davacılar … BORU TİCARETİ LİMİTED ŞİRKETİ ve … arasında mal/hizmet alım-satımı şeklinde bir ilişkinin kurulmadığı kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Huzurda görülen dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 792. Maddesi uyarınca açılmış bulunulan istirdat davasıdır.
TTK’nın 792. maddesine göre;
“Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
Söz konusu düzenleme uyarınca rızası hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesinin gerekmektedir. Bu durum karşısında davada ispat yükü, çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulünün kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldıracağı açıktır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …., Karar No: …. Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı ….A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı … Kargo..Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya … İcra Dairesinde … ve …. eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı … Kargo..Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.”

İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …. Sayılı kararı, Yargıtay incelemesinden geçerek Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … sayılı kararı ile aynı gerekçelerle onanmıştır.
Dosyada ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu çekin davacının rızası hilafına elden çıktığı dosyamız arasına celp edilen savcılık dosyasından anlaşılmaktadır. Davacının çekin yetkili hamili olup olmadığının tespiti için tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup bu kapsamda davalılar …. ve ….’in ticari defter ve belgelerini ibraz etmemeleri üzerinde sadece davacı ve davalılardan …’in ticari defter ve kayıtları incelenmiştir. Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacı tarafından ticari defter ve kayıtlarına göre dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ispat edilmiştir. Yerleşik yargıtay uygulamalarına göre TTK’nın 792. maddesine göre çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Davacı vekili tarafından huzurda görülen davanın davalıları aleyhine menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açılmış olduğunun belirtilmesi üzerinde bilgileri verilen bir kısım dosyalar dosyamız arasına celp edilmiştir. UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açıldığı tespit edilmiştir. Yapılan sorgulamaların incelenmesinde davacı tarafından davalılar aleyhine; Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy … ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin …, …, … E, Bakırköy …. ATM’nin …. E dosyaları ile menfi tespit ve istirdat istemli olarak davaların açıldığı, davalara konu çeklerin aynı ya da benzer nitelikte ciro silsileleri ile davalılardan …’e geçtiği tespit edilmiştir. Yine UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar aleyhine farklı davacılar tarafından farklı hırsızlık olaylarına dayanılarak menfi tespit ve istirdat davası açıldığı görülmüştür. Huzurda görülen davadan daha önce davalı … aleyhine Bakırköy … ATM’nin … E. sayılı dosyası ve Bakırköy …. ATM’nin … E. sayılı dosyaları ile da benzer ciro silsileleri yer almaktadır. Her ne kadar davalı … tarafından dava konusu çekin meşru hamili olduğu iddia edilmiş ise de İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil sıfatıyla farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu etmiş olması nedeniyle bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisap etmesinde ağır kusurlu olduğu mahkememizce kabul edilerek davalının meşru hamillik savunmasına itibar edilmemiştir. Davacıların dava konusu çekin hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı mahkememizce kabul edilerek tüm davalılar bakımından açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmiştir. Her ne kadar davacı … tarafından tüm davalılar bakımından çekin istirdatı talep edilmiş ise de istirdat davasının çeki elinde bulunduran kişiye karşı açılmasının gerekmesi karşısında davalılar Hüseyin ve … bakımından davacının istirdat talebinin reddine, diğer davalı … bakımından ise istirdat talebinin kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
I. MENFİ TESPİT TALEBİ YÖNÜNDEN:
AÇILAN DAVANIN KABULÜ ile davacılar … ve … Boru Tic. Ltd. Şti’nin …bank A.Ş. … Şubesi’ne ait … numaralı 29/05/2021 keşide tarih ve 19.721,00 TL bedelli çek nedeni ile davalılar … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti, … Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Ve …’a borçlu olmadığının tespitine,
II. İSTİRDAT TALEBİ YÖNÜNDEN:
1-… tarafından açılan davanın KABULÜ ile dava konusu …bank A.Ş. … Şubesi’ne ait … numaralı 29/05/2021 keşide tarih ve 19.721,00 TL bedelli çekin davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’den istirdatı ile davacılardan …’a verilmesine,
2- Açılan davanın davalılar … Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve … bakımından pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine,
3- Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan ve tahsili gereken 1.347,14 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 336,79 TL nispi harçtan mahsubu ile bakiye 1.010,35 TL eksik harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
4- Davacılar tarafından sarf olunan (1.500,00 TL bilirkişi ücreti + 193,60 TL posta ücreti tebligat, müzekkere masrafından ibaret) 1.693,60 TL yargılama giderinin tamamının davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
5- Davacı tarafından yatırılan 8,50 TL vekalet harcı, 59,30 TL başvurma harcı ve 336,79 TL peşin harcın davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
6- Sarf olunmayan delil/gider avanslarının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7- Kendisini vekil ile temsil ettiren davacılar lehine yürürlükte bulunan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/1. maddesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8- Kendisini vekil ile temsil ettirmeyen davalılar … Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve … lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. ile 360. madde hükümleri uyarınca mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere davacılar vekili ile davalı … vekilinin yüzüne karşı diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/05/2022

Katip …
e-imzalı

Hakim ….
e-imzalı