Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/482 Esas
KARAR NO : 2022/291

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/06/2021
KARAR TARİHİ : 22/03/2022
K.YAZIM TARİHİ : 25/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:
Davacı vekili tarafından verilen dava dilekçesinde özetle; Müvekkilin belirtilen adresinde 25/12/2020 akşamında hırsızlık eylemi gerçekleştiğini, yaşanan bu hırsızlık sonucunda davacının kasasında bulunan imzalı imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çeki, bir miktar parası ve ziynet eşyalarının çalındığını, hırsızlık olayı ile ilgili Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ….. soruşturma dosyası açıldığını, hırsıztık eylemi ile bazı şüphelilerin göz altına alındığını ancak çeklerin ortaya çıkmadığını, savcılık soruşturmasının hala devam ettiğini, ayrıca davacının elinde iken kayboları, hamili/lehdarı bulunduğu çeklerle ilgili olarak Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin ….. Esas sayılı dosyasıyla ve Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. Esas sayılı dasyasından çek iptali davası açıldığını, dava dosyasına çek bedellerinin %15’i oranında teminat yatırılarak çeklere ilişkin ödemeden men yasağı kararı verdiğini ve bu kararını ilgili bankalara müzekkere ite bildirdiğini, dava konusu çekin Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. esas sayılı dosyasından iptal davasına konu edildiğini, keşidecisi … İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den ticaret karşılığında teslim alınan …. Bank A.Ş. … şubesine ait … numaralı 30/04/2021 tarihli 42,739,00 TL bedelli çeke de ödemeden men kararı iştendiğini, dava konusu çekin davatı …. ….. Ltd. Şti. tarafından ibraz edildiğini, çeki taraf teslim eden … Ltd. Şti. ile çeki bankaya ibraz eden davalı arasında herhangi bir ticari ilişki olmadığını, davalı … ….. Ltd. Şti.’nin İkitelli OSB’de gerçekleştirilen başka bir hırsızlık sonucu çalınan çekin yetkili hamili olarak ortaya çıktığını, davacının çalınan tüm çeklerimdin de davalı ….. ….. Ltd. Şti.’nin etinde çıktığımı ve sürekli diğer davalılar yoluyla eline geçtiğini, davalı …. ….. Ltd. Şit.’nin ağır kusurlu hamil olduğunu, dava dışı … firmasına Bakırköy …. Noterliği’nin 07/05/2021 tarihli …. numaralı ihtarnamesi gönderilerek, dava konusu çek dahil 41 adet çekin davacının elinden rızası dışında çıktığı, çeklerin elinde olması halinde iyi niyetli kabul edilmeyip, kötü niyetli kabul editeceğinin ihtar edildiğini, çekin icra takibine konu edildiğinden ve yetkili hamilin kim olduğu ihtilaf konusu olduğundan çek bedelinin tahsilatın ödemenin kim tarafındanı yapıldığına bakılmaksızın, davalıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesi gerektiğini, 05/05/2021 tarihinde Covid-19 kapsamında çek ibrazının durdurulduğunu, çekin kambiyo vasfını kaybettiğini, davacının … ve ….. Teksil Ltd. Şti. firmasıyla da bir ticaretinin olmadığını, bu firmaların çeke cirosu alınan göstermelik firmalar olduğunu, neticeten; dava konusu çekin kim tarafından ödenirse ödensin davalıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasına, davacının yetkili son hamili olduğu takibe konu çekin davacı lehine davalıdan iştirdadına, ödenmişse parasının istirdadına, davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine, davacı lehine alacak miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep edilmiştir.
CEVAP:
Davalı ….. vekili tarafından verilen cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle tedbir kararının HMK hükümlerine aykırı olduğunu, davacı her ne kadar söz konusu çeklerin kasadan çalındığını iddia etse de buna ilişkin savcılık şikayeti tutanağından başka herhangi bir belge ibraz etmediğini ve ilgili çekleri kargo firmasına teslimine ilişkin dosyaya ispata yarar bir belge sunmadığını, davacının basiretsiz ve ağır kusurlu davranışıyla oluşan zarardan tek başına sorumlu olduğunu, müvekkilin dava konusu çekin meşru hamili olduğunu, bu nedenle çekin zayi edilmiş olmasının müvekkilin yetkili hamil olmasına engel teşkil etmeyeceğini, davacı tarafın çekin kötü niyetle iktisap edildiğini kesin delillerle ispat yükü altında olduğunu, neticeten; davanın reddine, davacının İİK m.72 uyarınca %20’den az olmamak üzere kötüniyet tazminatı ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar tarafından yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Dosyaya sunulan 27/12/2021 tarihli bilirkişi SMMM …. tarafından düzenlenen raporda; Dava konusu, …. Bank A.Ş. …. Şubesine ait …. numaralı 30/04/2021 tarihli 42.739,00 TL bedelli çekin davalıdan istirdadı, ödenmişse parasının istirdadı ve borçlu olmadığının tespiti talebinden ibaret olduğu, Davacının 2020 ve 2021 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davacının ticari defterlerine göre; dava konusu … Bank A.Ş. … Şubesine ait …. numaralı 30/04/2021 tarihli 42.739,00 TL bedelli çekin davacı şirketin, dava dışı ….. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile olan cari hesap hareketlerinde çek girişinin bulunduğu, ancak davacının (çeki davacıdan sonra cirolayan kişi olan) dava dışı …. ile herhangi bir ticari ilişkisinin ve dolayışıyla bu şirkete çıkışının bulunmadığı, Davalı …. incelemeye katılmadığı ve yerinde inceleme talebi bulunmadığından ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılamadığı, Davalı ….. Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.’nin incelemeye katılmadığı ve yerinde inceleme talebi bulunmadığından ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılamadığı, Davalı ….. Tekstil Sanayi Tic. Ltd. Şti.’nin 2020 ve 2021 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, Davalı ….. Tekstil Sanayi Tic. Ltd. Ştt.’nin ticari defterlerine göre; dava konusu … Bankası …. Şubesi’nin 30.04.2021 keşide tarihli 42.739.,00 TL tutarlı çekin, (ciro silsilesine göre davalı ….. şirketinden önceki ciranta olan) dava dışı ….. Tekstil Ltd. Şti. le olan cari hesap hareketlerinde bulunmadığı, ezcümle dava konusu çekin davalı ….. Şti tarafından önceki ciranta ….. Şti.den atdığına dair kaydın bulunmadığı, Dava konusu mezkur çekin cirantalarının sırasıyla …,….,… Teks. Ltd. Şti. ve ….. Tekstil Ltd, Şti. olduğu, özetle; davacı şirket ticari defterlerinde yapılan incelemelerde mezkur çekin davacı defterlerinde girişinin kayıtlı olduğu, davacı ticari defterlerinde (ciro silsilesinde davacıdan sonra gelen firma olan) ….’a ilişkin herhangi bir cari hesaba ve bu şirkete çek çıkışına rastlanılamadığı, ciro silsilesinin davacıdan sonra kopuk olduğu kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Huzurda görülen dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 792. Maddesi uyarınca açılmış bulunulan istirdat davasıdır.
TTK’nın 792. maddesine göre;
“Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
Söz konusu düzenleme uyarınca rızası hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesinin gerekmektedir. Bu durum karşısında davada ispat yükü, çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulünün kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldıracağı açıktır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ….. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …. Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ….. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı …. A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı …. Kargo..Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya … İcra Dairesinde … ve … eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı …. Kargo..Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.”
İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararı, Yargıtay incelemesinden geçerek Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …. sayılı kararı ile aynı gerekçelerle onanmıştır.
Dosyada ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu çekin davacının rızası hilafına elden çıktığı dosyamız arasına celp edilen savcılık dosyasından anlaşılmaktadır. Davacının çekin yetkili hamili olup olmadığının tespiti için tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup bu kapsamda davalılar …. ve …..’in ticari defter ve belgelerini ibraz etmemeleri üzerinde sadece davacı ve davalılardan ….. …..’in ticari defter ve kayıtları incelenmiştir. Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacı tarafından ticari defter ve kayıtlarına göre dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ispat edilmiştir. Yerleşik yargıtay uygulamalarına göre TTK’nın 792. maddesine göre çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Davacı vekili tarafından huzurda görülen davanın davalıları aleyhine menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açılmış olduğunun belirtilmesi üzerinde bilgileri verilen bir kısım dosyalar dosyamız arasına celp edilmiştir. UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açıldığı tespit edilmiştir. Yapılan sorgulamaların incelenmesinde davacı tarafından davalılar aleyhine; Bakırköy … ATM’nin … E, Bakırköy ….. ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin … E, Bakırköy … ATM’nin … E, Bakırköy …. ATM’nin ..,…,… E, Bakırköy …. ATM’nin … E dosyaları ile menfi tespit ve istirdat istemli olarak davaların açıldığı, davalara konu çeklerin aynı ya da benzer nitelikte ciro silsileleri ile davalılardan ….. …..’e geçtiği tespit edilmiştir. Yine UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar aleyhine farklı davacılar tarafından farklı hırsızlık olaylarına dayanılarak menfi tespit ve istirdat davası açıldığı görülmüştür. Huzurda görülen davadan daha önce davalı ….. aleyhine Bakırköy …. ATM’nin …. E. sayılı dosyası ve Bakırköy …. ATM’nin …. E. sayılı dosyaları ile da benzer ciro silsileleri yer almaktadır. Her ne kadar davalı ….. tarafından dava konusu çekin meşru hamili olduğu iddia edilmiş ise de İstanbul BAM ….. Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği; bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğu; ayrıca davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı mahkememizce kabul edilerek tüm davalılar bakımından açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmiştir. Her ne kadar davacı tarafından tüm davalılar bakımından çekin istirdatı talep edilmiş ise de istirdat davasının çeki elinde bulunduran kişiye karşı açılmasının gerekmesi karşısında davalılar …. ve ….. bakımından davacının istirdat talebinin reddine, diğer davalı ….. ….. bakımından ise istirdat talebinin kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
I. MENFİ TESPİT TALEBİ YÖNÜNDEN:
AÇILAN DAVANIN KABULÜ ile davacı ….’ın … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait …. numaralı 30/04/2021 keşide tarih ve 42.739,00 TL bedelli çek nedeni ile davalılar ….. Tekstil San. Tic. Ltd. Şti, ….. Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Ve Hüseyin Tunçay’a borçlu olmadığının tespitine,
II. İSTİRDAT TALEBİ YÖNÜNDEN:
1-Açılan davanın davalı ….. Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. bakımından kabulü ile dava konusu … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait …. numaralı 30/04/2021 keşide tarih ve 42.739,00 TL bedelli çekin bu davalıdan istirdatına,
2- Açılan davanın davalılar ….. Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve … bakımından pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine,
3- Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan ve tahsili gereken 2.919,50 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 729,88 TL nispi harçtan mahsubu ile bakiye 2.189,62 TL eksik harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
4- Davacı tarafından sarf olunan (1.200,00 TL bilirkişi ücreti + 200 TL bilirkişi yol masrafı + 174,60 TL posta ücreti tebligat, müzekkere masrafından ibaret) 1.574,60 TL yargılama giderinin tamamının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından yatırılan 8,50 TL vekalet harcı, 59,30 TL başvurma harcı ve 729,88 TL peşin harcın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6- Sarf olunmayan delil/gider avanslarının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7- Kendisini vekil ile temsil ettiren davacı taraf lehine yürürlükte bulunan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/1. maddesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan ve takdir olunan 6.356,07 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8- Kendisini vekil ile temsil ettirmeyen davalılar ….. Teks. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve …. lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. ile 360. madde hükümleri uyarınca mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere davacı vekili ile davalı ….. vekilinin yüzüne karşı diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
22/03/2022

Katip ….
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı