Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/474 Esas
KARAR NO : 2022/636

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/06/2021
KARAR TARİHİ : 07/06/2022
K.YAZIM TARİHİ : 18/08/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının adresinde 25/12/2020 akşamında hırsızlık eyleminin gerçekleştiğini, yaşanan bu hırsızlık sonucunda davacının kasasında bulunan imzalı imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çeki, bir miktar parası ve ziynet eşyalarının çalındığını, hırsızlık olayı ile ilgili bakırköy cumhuriyet başsavcılığının ….. soruştuma dosyasının açıldığını, hırsızlık eylemi ile ilgili bazı şüpheliler gözaltına alındığını ancak çeklerin ortaya çıkmadığını, savcılık soruşturmasının devam ettiğini, ayrıca davacının elinde iken kaybolan, hamili/lehdarı bulunduğu çeklerle ilgili olarak bakırköy …. asliye ticaret mahkemesi’nin ….. esas sayılı dosyasıyla ve bakırköy … asliye ticaret mahkemesinin ….. esas sayılı dosyasından çek iptali davası açıldığını, dava dosyasına çek bedellerinin %15’i oranında teminat yatırılarak çeklere ilişkin ödemeden men yasağı kararı verildiğini ve bu kararını ilgili bankalara müzekkere ile bildirildiğini, dava konusu çek bakırköy …. asliye ticaret mahkemesi’nin ….. esas sayılı dosyasından iptal davasına konu edildiğini, dava konusu keşidecisi … malz. san. tic. ltd. şti. olan ve müştekiye teslim edilen … bankası a.ş. …. şubesine ait … numaralı 30/05/2021 tarihli 65.000,00-tl bedelli çeke de ödemeden men kararının işlendiğini, davacı hamili/lehdarı olduğu çekler ticari ilişkisi olduğu diğer firmalara verilmek üzere cirolu ve imzalı bir şekilde kasasında muhafaza edilmekteyken kimliği belirsiz kişilerce çalındığını, ekli faturalardan ve çek teslim bordrolarından da görüleceği üzere dava konusu çek gerçek bir ticaret karşılığında dava dışı keşidecisi …. san. tic. ltd. şti.’den teslim alındığını, bu hususta ticari defter ve kayıtlarnın her zaman incelenmeye açık olduğunu, bakırköy cumhuriyet savcılığı da bu hususlardan şüphelendiği için ekli yazı ile bankalara dava konusu çekin ibrazı halinde “çeki ibraz eden şahıslarla beraber en yakın kolluk birimine teslimi ile resmi belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından suç duyurusunda bulunulması ile söz konusu çek ile ilgili hırsızlık soruşturmasının yürütüldüğü başsavcılığımızın ….. sayılı dosyasına bildirimde bulunulması rica olunur.” şeklinde yazı gönderdiğini, ancak davalıların takas merkezi aracılığı ile elektronik ortamda ibrazı gerçekleştirerek savcılık tedbirlerinden de kaçtıklarını, dava konusu çekte oynama yapıldığını, 65.000,00 tl bedelli çekin 165.000,00 tl yapıldığını, müvekkilinin borçlu olmadığını, dava konusu “keşidecisi …. san. tic. ltd. şti. olan ve müştekiye teslim edilen …. bankası a.ş. … şubesine ait …. numaralı 30/05/2021 tarihli 65.000,00-tl bedelli çeki” bankaya ibraz edilmeye çalışıldığını, ancak çek bankaya ibraz edilirken 65.000,00-tl bedelli çeki 165.000,00-tl olarak değiştirildiğinin görüldüğünü, banka tarafından da çeke işlem yapılmadığını, çalıntı çeki üzerinde oynama yaparak işleme koyan davalıların kötü niyetli olduğunu, bu nedenle ttk m.792 gereğince müvekkilin yetkili hamili olduğu çekin müvekkil şirkete iadesine karar verilmesi gerektiğini, davacının kaybolan çeklerinin çoğu öncelikle davalı …. makina yazılım san. ve tic. ltd. şti. cirosunun görülmekte olduğunu, huzurdaki dava konusu çek davacı lehine düzenlenmiş olup, çek üzerine davacı tarafından ciro uygulanamadan elinden çıktığını, davacının davalılarla ve …. elekt. elektrik otom. makina yazılım san. ve tic. ltd. şti. ile bir ticareti olmadığını, çek üzerindeki davacı kaşe ve cirosunun sahte olduğunu, imzanın davacıya ait olmadığını, davalılar çekin çalıntı olduğunu, çekle ilgili ödemeden men kararı olduğu bile bile çeki kötü niyetli olarak icra takibine konu etme ihtimallerinin yüksek olduğunu, bu sebeple çekin icra takibine konu edilmemesi ve icra takibine konu edilmişse icraya yatırılacak paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilmesini, yukarıda arz ve izah ettiğimiz nedenlerden dolayı, öncelikle “keşidecisi … yapı malz. san. tic. ltd. şti. olan ve müştekiye teslim edilen … bankası a.ş. … şubesine ait … numaralı 30/05/2021 tarihli 65.000,00-tl bedelli çekin” yetkili hamil olan davacı rızası hilafına hırsızlık suçuna konu edilmesi sebebiyle çekin icra takibine konu edilmesinin tedbiren durdurulmasına, çek icra takibine konu edilmişse icra takibine konu edilen çek bedelinin ödeme kim tarafından yapılırsa yapılsın alacaklıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasına, çekin yetkili hamilinin davacı olduğunun/talep hakkının davacıda olduğunun tespitine, davacının yetkili son hamili olduğu takibe konu çekin davacı lehine davalıdan istirdadına, çekte tahrifat yapıldığından, davacının kaşe ve imzası taklit edildiğinden davalılara borçlu olmadığının tespitine, çek keşidecisi firmaya davanın ihbar edilmesine, davalılar haksız ve kötü niyetli olduğundan davacı lehine alacak miktarının %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
CEVAP:
Yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davalılar tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Huzurda görülen dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 792. Maddesi uyarınca açılmış bulunulan istirdat davasıdır.
TTK’nın 792. maddesine göre;
“Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
Söz konusu düzenleme uyarınca rızası hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesinin gerekmektedir. Bu durum karşısında davada ispat yükü, çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulünün kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldıracağı açıktır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ….. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı ….A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı … Kargo..Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya ….İcra Dairesinde … ve…eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı …. Kargo..Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.”
İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …Sayılı kararı, Yargıtay incelemesinden geçerek Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin Esas No:…, Karar No: …sayılı kararı ile aynı gerekçelerle onanmıştır.
Dosyada ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu çekin davacının rızası hilafına elden çıktığı dosyamız arasına celp edilen savcılık dosyasından anlaşılmaktadır. Davacı vekili tarafından dava konusu çekteki lehtar kaşe ve imzasının müvekkiline ait olmadığı ve çek üzerinde tahrifat yapıldığı iddia edilmiştir. Dava konusu çekin bankaya ibraz edilip edilmediği konusunda bankaya müzekkere yazılmış olup gelen yazı cevabında çekin davalılardan …. tarafından ibraz edildiği ve çekin bu şirkete iade edildiği belirtilmiştir. Davacının imza inkarı ve sahtecilik iddiası konusunda bilirkişi incelemesi yapılmak üzere davalı ….’a dava konusu çek aslını mahkememize sunmak üzere 2 haftalık kesin süre verilmiştir. Verilen usulüne uygun kesin süreye rağmen davalı tarafından çek aslı mahkememize ibraz edilmediğinden dava konusu çek üzerindeki lehtara ait imzanın davacıya ait olmadığı ile çek üzerinde tahrifat yapıldığı mahkememizce kabul edilmiştir. Yerleşik yargıtay uygulamalarına göre TTK’nın 792. maddesine göre çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gerekmektedir. UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açıldığı; davalılar hakkında bir çok soruşturma dosyasının olduğu tespit edilmiştir. İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği; bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğu; ayrıca davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı mahkememizce kabul edilerek tüm davalılar bakımından açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmiştir. Her ne kadar davacı tarafından tüm davalılar bakımından çekin istirdatı talep edilmiş ise de istirdat davasının çeki elinde bulunduran kişiye karşı açılmasının gerekmesi karşısında davalılar …. Bilişim Plastik San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve … Elekt. Elektronik Otom. Mak. Yazılım San. Ve Tic. Ltd. Şti. bakımından davacının istirdat talebinin reddine, diğer davalı …. Bilişim Plastik ve Yazılım San. Tic. Ltd. Şti. bakımından ise istirdat talebinin kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
I. MENFİ TESPİT TALEBİ YÖNÜNDEN:
AÇILAN DAVANIN KABULÜ ile davacı…’ın dava konusu …Bankası … Şubesi, …. çek seri numaralı, keşidecisinin … Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti., lehtarının … olduğı; 30/05/2021 keşide tarihli, 165.000,00 TL bedelli çek nedeni ile davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE,
II. İSTİRDAT TALEBİ YÖNÜNDEN:
1-Açılan davanın davalılardan …. Plastik ve Yazılım San. Tic. Ltd. Şti. bakımından kabulü ile dava konusu … Bankası … Şubesi, … çek seri numaralı, keşidecisinin … Malzemeleri San. Tic. Ltd. Şti., lehtarının … olduğı; 30/05/2021 keşide tarihli, 165.000,00 TL bedelli çekin bu davalıdan istirdatına,
2- Açılan davanın davalılar …. Plastik San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve …. San. Ve Tic. Ltd. Şti. bakımından pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine,
3- Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan ve tahsili gereken 11.271,15 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 2.817,79 TL nispi harçtan mahsubu ile bakiye 8.453,36 TL eksik harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
4- Davacı tarafından sarf olunan 174,50 TL posta ücreti tebligat, müzekkere masrafından ibaret yargılama giderinin tamamının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından yatırılan 8,50 TL vekalet harcı, 59,30 TL başvurma harcı ve 2.817,79 TL peşin harcın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6- Sarf olunmayan delil/gider avanslarının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7- Kendisini vekil ile temsil ettiren davacı taraf lehine yürürlükte bulunan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/1. maddesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 19.625,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8- Kendisini vekil ile temsil ettirmeyen davalılar ….Plastik San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve …. Elektronik Otom. Mak. Yazılım San. Ve Tic. Ltd. Şti. lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. ile 360. madde hükümleri uyarınca mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/07/2022

Katip ….
☪e-imzalıdır.☪

Hakim …
☪e-imzalıdır.☪