Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/857 Esas
KARAR NO : 2022/331

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/06/2019
KARAR TARİHİ : 29/03/2022
K.YAZIM TARİHİ : 25/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılar … /… Yapı Malzemeleri Toptan Tic tarafından müvekkilleri şirketler aleyhine Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyadan takibe konu edilen … Bankası … Şube Müdürlüğü … no’lu 18.05.2019 tarihli 14.912,00-TL tutarlı çekin çalıntı olduğunu, müvekkili/ davacı … Gıda Aş tarafından keşide edilen çekin yine müvekkili /davacı …’a verildiğini … Gıda /…. tarafından ise …. Ltd. Şti’ne verildiğini ve … tarafından da makbuz karşılığı …. Dağıtım Pazarlama AŞ yetkilerine teslim edeldiğini yetkiler tarafından çeklerin İstanbul merkeze iletilmek üzere kargoya verildiğini ancak başkaca çeklerin de dahil olduğu toplam 60 adet kargonun dağıtım esnasında çalındığını bu çeklerin icra takiplerine konu edildiğini bu nedenle Küçükçekmece … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyadan takibe konu edilen … Bankası … Müdürlüğü .. no’lu 18.05.2019 tarihli 14.912,00-TL çekten kaynaklı borçlu olmadığının tespitine ve takibin tedbiren durulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalılar …. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili çeki cirantasından aldığını, imzaların istiklali prensibi gereği herkes imzasından sorumlu olduğunu, davacının hamile karşı dava konusu iddiasını ileri sürebilmesi için kendisinin kötü niyetli olduğunu ispatlamak zorunda olduğunu, iyiniyetli ve meşru ve iyiniyetli hamil müvekkile karşı açılan davanın reddi ile davacının dava konusu asıl alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminat ve dava konusu alacağın % 10’u oranında para cezasına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ettiği,
Diğer davalılar tarafından yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Dosyaya sunulan 17/08/2021 tarihli bilirkişi SMMM …. tarafından düzenlenen raporda; Davacı tarafların aralarında düzenlediği faturaların yasal defterlerinde yer aldığı, defterlerin yasaların emrettiği şekilde tutulduğu, faturalarla ilgili mali idareye yapılması gereken bildirimlerin süresinde yapıldığı, davacı lehlerine delil olma kuvvetine sahip olduğu, davacı tarafların birbirleriyle ticari ilişkinin mevcut olduğu, davacı ile davalılar arasındaki ticari ilişkiyi ispatlayabilecek belgeler, …/…. Yapı Miz. Toptan Tic. şirketi haricindeki davalı taraflara ulaşılamadığından tüm Davalılardan Kanuni defter ve belgeler temin edilemediği, …’ın cevap dilekçesinde kendisinden önceki ciranta ile ticari ilişkisinin varlığını öne sürdüğü, incelemede bulunmadığından ve tarafımdan davalı vekiline gönderilen mailede cevap vermediğinden davalı ….’ın bu iddiası ile ilgili tarafıma belge sunulmadığı; davacı taraflardan … Gıda İnşaat Tic. Ve Paz. A.Ş.’nin dava konusu çeki düzenleyip diğer Davacı … firmasına 2019 Mal alımları karşılığında teslim ettiği, Çek teslimine ait Tahsilat Makbuzu ile işlemleri tamamladığı, Çeklere ait Mali kayıtların her iki Davacı şirket Muhasebe kayıtlarında yer aldığı, Davacı … firması tarafından edinilen dava konusu çeki davacı … Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti. firmasına 2019 Mal alımları karşılığında teslim ettiği, Çek teslimine ait Tahsilat Makbuzu ile işlemleri tamamladığı, Çeklere ait mali kayıtların her iki Davacı şirket Muhasebe kayıtlarında yer aldığı, diğer Davacı … tarafından … firması tarafından düzenlenen ve …. Gıda/… firmasından alınan çeki, ticari ilişkide bulunduğu Dava dışı …. Tic. A.Ş. firmasına 14.3.2019 tarih … nolu Tahsilat makbuzu ile teslim ettiği, Çeklerin Dava dışı …. Tic. A.Ş. firmasına Kargo ile teslim süresinde kaybolduğu, Davacı taraflar arasında ve davacı … ile de Dava dışı … Tic. A.Ş. firmaları arasında Çek düzenlenmesini gerektirecek ticari ilişkinin var olduğu, davalı taraflara ulaşılamadığından, Davalı taraflarla, Davacı taraflar ve Dava dışı … Tic. A.Ş. firmaları arasındaki çek silsilesindeki ticari ilişkiyi ispatlayacak kanuni defterleri üzerinde inceleme yapılamadığı belirtilmiştir.
Huzurda görülen dava, menfi tespit davasıdır.
TTK’nın 792. maddesine göre;
“Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
Söz konusu düzenleme uyarınca rızası hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut söz konusu çeke ilişkin menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesinin gerekmektedir. Bu durum karşısında davada ispat yükü, çekin istirdatına ya da çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulünün kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldıracağı açıktır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No:…., Karar No:… Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…”
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararına göre;
“Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı ….A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı ..Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya .. İcra Dairesinde … ve … eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı ..Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.”
İstanbul BAM …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı kararı, Yargıtay incelemesinden geçerek Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … sayılı kararı ile aynı gerekçelerle onanmıştır.
Dosyada ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu çekin davacının rızası hilafına elden çıktığı dosyamız arasına celp edilen savcılık dosyasından anlaşılmaktadır. Davacının çekin yetkili hamili olup olmadığının tespiti için tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup bu kapsamda davalıların ticari defter ve belgelerini ibraz etmemeleri üzerine sadece davacıların ticari defter ve kayıtları incelenmiştir. Bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere davacıların birbirleriyle ticari ilişkisinin mevcut olduğu; dava konusu çekin davacılar ticari defterlerinde kayıtlı olduğu; çekin dava dışı …. firmasına kargo ile teslim süresinde kaybolduğu anlaşıldığından davacılardan … firmasının ticari defter ve kayıtlarına göre dava konusu çekin yetkili hamili olduğunun ispat edildiği mahkememizce kabul edilmiştir. Yerleşik yargıtay uygulamalarına göre TTK’nın 792. maddesine göre menfi tespit talebinin kabul edilebilmesi ya da çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu da ispat etmesi gerekmektedir. Davacılar vekili tarafından huzurda görülen davanın davalıları aleyhine menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açılmış olduğunun belirtilmesi üzerinde bilgileri verilen bir kısım dosyalar dosyamız arasına celp edilmiştir. UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada huzurda görülen davanın davacılarından farklı bir çok davacı tarafından davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak farklı hırsızlık olaylarına dayanılarak menfi tespit ve istirdat davalarının açıldığı görülmüştür. Mahkememizce davacı tarafından huzurda görülen davanın açılmasından çok daha önce davalılar aleyhine; Aksaray …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde … E., İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E., İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. E. Sayılı dosyaları ile menfi tespit ve istirdat istemli olarak davaların açıldığı, davalara konu çeklerin aynı ya da benzer nitelikte ciro silsileleri ile davalılardan …’a geçtiği tespit edilmiştir. Her ne kadar davalı … tarafından dava konusu çekin meşru hamili olduğu iddia edilmiş ise de İstanbul BAM … Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu etmiş olması karşısında basiretli bir tacir gibi davranmayan davalı …’ın çekin iktisabında ağır kusurlu olduğu kabul edilerek davalının aksi yöndeki savunmalarına itibar edilmemiştir. Dosyada mübrez bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacılardan … firmasının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı mahkememizce kabul edilerek tüm davalılar bakımından açılan menfi tespit davasının kabulü ile takibin iptaline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-AÇILAN DAVANIN KABULÜ ile davacılar …. Gıda İnş. Tic. Paz. A.Ş., …. ve …. Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasına konu … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait … çek numaralı 18/05/2019 keşide tarihli, 14.912,00 TL bedelli çek nedeni ile davalılar …, …. İnş. Nak. San. Ve Tic. A.Ş., …. İ San. Ve Tic. Ltd. Şti., …. İth. Peyzaj İnş. Ve Taah. San. Ve Tic. Ltd. Şti,’ye borçlu olmadıklarının tespitine,
2-Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyasının davacılar … Gıda İnş. Tic. Paz. A.Ş., …… Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti. bakımından İPTALİNE,
3- Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan ve tahsili gereken 1.018,64 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 254,66 TL nispi harçtan mahsubu ile bakiye 763,98 TL eksik harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
4- Davacılar tarafından sarf olunan (1.500,00 TL bilirkişi ücreti+489,90 TL posta ücreti tebligat, müzekkere masrafından ibaret) 1.989,90 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
5- Davacılar tarafından yatırılan 6,40 TL vekalet harcı, 44,40 TL başvurma harcı ve 254,66 TL peşin harcın davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
6- Sarf olunmayan delil/gider avanslarının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7- Kendisini vekil ile temsil ettiren davacı taraf lehine yürürlükte bulunan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/1. maddesi gereğince kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacılara verilmesine,
Dair; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. ile 360. madde hükümleri uyarınca mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere davacılar vekilinin yüzüne karşı davalılar … vekili ile diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/03/2022

Katip …
e-imzalı

Hakim …
e-imzalı