Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/238
KARAR NO : 2021/585

DAVA : İstirdat -Menfi tespit
DAVA TARİHİ : 12/03/2020
KARAR TARİHİ : 30/06/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesi ile Davacı …. nin …bank …. Şubesine ait … no ve 20.01.2020 vadeli 34.520,00 TL bedelli çekin lehdarı olduğunu, söz konusu çekin, … Geri Dönüşüm Hırd. Al.Sal. Tic. Ltd.Şti den ciro yolu ile iktisap edilerek, müvekkilinin, ticari ilişkisinin bulunduğu dava dışı … İplik San, Ve Tic. Ltd. Şti ‘ne yine ticari ilişki neticesinde cirolanarak … Kargo aracılığı le kargoya verildiğini, … Kargo çalışanı …’in elindeki tüm kargo evraklarının hırsızlık sonucunda çalındığını ve çekin müvekkilinin hakimiyetinden çıktığını, çekin çalınmasını takiben müvekkilinin, Kocaeli … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açtığını, Dava konusu çekin Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğünün …. Esas Sayılı takip dosyası ile müvekkili aleyhine kambiyo senetlerine özgü ödeme emri gönderildiğini, müvekkilinin icra takibine itiraz ettiğini, Çekin keşidecisinin … Geri Dönüşüm Ltd. Ştii olduğu ve müvekkilinin ise, çekin asıl lehdarı olduğunu, müvekkilinin alacaklı gözüken şirket dahil olmak üzere diğer 4. Ciranta şirket ile herhangi bir ticari ilişkilerinin bulunmadığını, müvekkilinin zarara uğradığını, keşideciden alacağını alamadığı gibi ticari ilişkide olmadığı şirketlere borçlu duruma düştüğünü, çekin müvekkiline iadesinin gerektiğini, müvekkilinin, davalı mübriz başta olmak üzere diğer şirketlere de borçlu bulunmadığını, çalınan bir çek üzerinde ciranta yapmanın kötü niyetli olduğunu, çekin kötü niyetli işlemlere açık olduğunu, bu nedenle … şirketinin adına hiçbir işlem yapılmayacak şekilde tedbiren durdurulmasını, davanın kabulüne, dava konusu çek yönünden borçlu olmadıklarının tespitine, çekin müvekkili şirkete istirdatına, davalı Meskar şirketinin % 20 den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesi ile müvekkilinin Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … Esas Sayılı dosyasına esas olan çeki, çek görüntüsü ve çek vasfını ihtiva eder durumda olduğu için ve müvekkilinin de ticaretini çek ve senetle ve buna benzer evraklarla yaptığı için aldığını, müvekkilinin çeki ticaret ürünü olarak yaptığı işlere karşılık iktisap ettiğini, faturalarının mevcut olduğunu, davacı şirketin ziya davasında kesin delil ileri sürerek çeki henüz iptal edemediğini, çekin iyi niyetli üçüncü kişiler iktisabında bu itirazını ileri süremeyeceğini, bu durumda müvekkilinin kusurlu olmadığını, iyi niyetli hamil olduğunu, çekin iktisabında ağır kusurunun bulunmadığını, aksinin davacı tarafından kesin delil ile ispatlanması gerekeceğini iyi niyetli hamil müvekkiline karşı açılan davanın reddine, davacının dava konusu asıl alacağın %20 sinden aşağı olmamak üzere tazminata ve dava konusu alacağın %10 nispetinde para cezasına mahkum edilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Taraflara usulüne uygun tebligat yapılmıştır.
Dosyaya sunulan 02.04.2021 tarihli Bilirkişi … tarafından düzenlenen raporda Dava konusu çekin ilk iktisabında 20.09.2019 tarih ve … no’lu çek giriş bordrosu ile … Geri Dönüşüm Ltd. Şti den alınarak, 20.09.2019 tarih ve … nolu yevmiye maddesi ile Yevmiye defterine kayıt edildiği, dava konusu çekin aynı gün, 20.09.2019 tarih ve … no’lu yevmiye maddesi ile … İplik San ve Tic. Ltd. Şti nin borcuna kayıtlandığı, borca karşılık alacaklı durum da olan … İplik şirketine tevdi edildiği gözetildiğinde davacı tarafın şekil şartlan itibarıyla yetkili hamil olduğunun tespit edildiği anlaşılmıştır.
Dava, İİK madde 72 ‘e göre açılan menfi tespit ve TTK’nun 792. maddesine dayalı, çek bedelinin istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukuki ilişkinin mevcut olmadığının (yok olduğunun) tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir.
Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir.
Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır.
6098 sayılı TBK.nun 39 maddesinde; irade bozukluğuna dayalı olarak açılan menfi tespit davalarında 1 yıllık hak düşürücü süre öngörülmüştür.
Önemle vurgulanmalıdır ki; menfi tespit davasında deliller normal bir hukuk davasındaki gibidir:
Menfî tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer; fakat, davacıya (borçluya) düştüğü hâller de vardır:
Davacı (borçlu), davalının (alacaklının) varlığını iddia ettiği hukuki ilişkiyi (meselâ borcu) sadece inkâr etmekle yetinmekte ise, yani bu hukuki İlişkinin (borcun) hiç doğmadığını ileri sürmekte ise ispat yükü davalıya düşer. Çünkü, hukuki ilişkinin (borcun) varlığını iddia eden davalı olduğu için, ispat yükü davalı alacaklıya düşer (HMK m. 190; MK m.6). Fakat, senedin karşılıksız olduğunu ispat yükü, davacıya (borçluya) düşer. – Bunun gibi, davacı (borçlu), davalının (alacaklının) iddia ettiği alacağın ödeme, ibra ve takas gibi bir nedenle son bulduğunu ileri sürerse, bu iddiayı ispat yükü de davacı borçluya düşer (Kuru, s:143).
TTK’nun 792. maddesinde,”Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” düzenlemesi mevcuttur. Açıklanan kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu da kanıtlaması gerekip, çeki elinde bulunduran davalı yeni hamil, çeki edinme nedenini kanıtlamakla yükümlü değildir.
6102 sayılı yasanın 792. maddesi ve 687. maddesi uyarınca; davacı tarafından, çekin hamili olan davalının bu çeki ciro yoluyla iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olduğunun, başka bir deyişle kötü niyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunun kanıtlanması gerekir.
Dosya tüm deliler ile birlikte değerlendirildiğinde; davacı … nin …bank … Şubesine ait … no ve 20.01.2020 vadeli 34.520,00 TL bedelli çekin lehdarı olduğunu, söz konusu çekin, … Geri Dönüşüm Hırd. Al.Sal. Tic. Ltd.Şti den ciro yolu ile iktisap edilerek, müvekkilinin, ticari ilişkisinin bulunduğu dava dışı … İplik San, Ve Tic. Ltd. Şti ‘ne yine ticari ilişki neticesinde cirolanarak … Kargo aracılığı le kargoya verildiğini, … Kargo çalışanı …’in elindeki tüm kargo evraklarının hırsızlık sonucunda çalındığını ve çekin müvekkilinin hakimiyetinden çıktığını, çekin çalınmasını takiben , Kocaeli …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açtığını, Dava konusu çekin Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğünün … Esas Sayılı takip dosyası ile müvekkili aleyhine kambiyo senetlerine özgü ödeme emri gönderildiğini, müvekkilinin icra takibine itiraz ettiğini, çekin keşidecisinin … Geri Dönüşüm Ltd. Ştii olduğu ve davacının ise, çekin asıl lehdarı olduğunu, davacının alacaklı gözüken şirket dahil olmak üzere diğer 4. Ciranta şirket ile herhangi bir ticari ilişkilerinin bulunmadığını, davacının zarara uğradığından bahisle davalılara borçlu olmadığının tespiti ile çeki elinde bulunduran son hamilin kötü niyetli olması nedeni ile çekin istirdadı talebinde bulunulmuş olup, davacının bu iddiası bakımından bilirkişi deliline başvurmuş olması nedeni ile ticari defterler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup 02.04.2021 tarihli Bilirkişi …tarafından düzenlenen raporda Dava konusu çekin ilk iktisabında 20.09.2019 tarih ve … no’lu çek giriş bordrosu ile … Geri Dönüşüm Ltd. Şti den alınarak, 20.09.2019 tarih ve … nolu yevmiye maddesi ile Yevmiye defterine kayıt edildiği, dava konusu çekin aynı gün, 20.09.2019 tarih ve … no’lu yevmiye maddesi ile … İplik San ve Tic. Ltd. Şti nin borcuna kayıtlandığının tespit edilmesi karşısında davacının çeki iradesi dışında elinden çıktığını ve davalılara borçlu olmadığını aralarında ticari ilişkinin olmadığını ispat etmiş olup bu nedenle menfi tespit davasının kabulüne karar vermek gerekmiştir. Davacının TTK 792 uyarınca istirdat talebi bakımından ise, her ne kadar davacı yetkili hamil iken elinden çekin çıktığını ispatlamış ise de çekin görünüşteki hamilinin çeki kötü niyetle veya ağır kusurlu olarak iktisap ettiğinin de ispatı gerekmekte iken ciro silsilesinin düzgün olması ve davacının dosyaya son hamilin kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğunu ispatlayamamış olması nedeni ile bu talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının açmış olduğu menfi tespit davasının KABULÜNE,
1-Davacının Büyükçekmece …. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takibe konu …bank … Şubesine ait … seri nolu 20.01.2020 keşide tarihli 34.520,00-TL bedelli çek nedeni ile davalılara borçlu olmadığının tespitine,
Davacının istirdat davasının REDDİNE,
2-Alınması gerekli 2.358,10 TL harçtan peşin alınan 589,52 TL peşin harcın mahsubu ile 1.768,58 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3- Davacı tarafından yatırılan 54,40- TL başvuru harcı, 589,52 -TL peşin nispi harç, 7,80-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 651,72- TL harcın davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT gereğince 5.178,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 133,60 TL tebligat müzekkere gideri, 800 TL Bilirkişi ücreti toplamı 933,60 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılıp harcanmayan masrafın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı HMK 394/5 ve 341/1 maddesi gereğince tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 30/06/2021

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza

“iş Bu Evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanununun 5. Madde Uyarınca Güvenli Elektronik İmza İle İmzalanmış Olup, 22. Madde Uyarınca Da Islak İmza İle İmzalanmayacaktır.”