Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/210 Esas
KARAR NO : 2018/807

DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/03/2017
KARAR TARİHİ : 10/07/2018
K.YAZIM TARİHİ : 30/07/2018

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde ve duruşmalardaki beyanlarında özetle, müvek- kili şirketin, davalının talebi üzerine Çin Halk Cumhuriyeti’nden özel üretim ürün tedarik ettiğini, davalı şirketin 08/03/2016 tarihinde fiyat teklifinde bulunulduğunu, davalının bu teklifi onaylaması üzerine % 40 oranında ön ödeme talep edildiğini, sürekli görüşmelere ve talebi rağmen davalının ancak 22/03/2016 tarihinde 14.517,85 TL tutarında (% 40 oranından az) ön ödemede bulunduğunu, aynı tarihte de Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki üretici firmaya sipariş geçildiğini, Çin’de bulunan firmanın teslim süresini ön ödeme tarihinden itibaren 10-12 hafta olarak bildirdiğini, buna göre 22/03/2016 tarihinden başlayacak 12 haftalık teslim süresinin 14/06/2016’da sona ereceğini, ancak davalı firmanın keşide ettiği 13/06/2016 tarihli ihtarname ile siparişi haksız olarak iptal ettiğini ve ön ödemenin iadesini istediklerini bildir- diğini ve bu bedelin iadesi talebiyle Küçükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı dosyası üzerinden takibe giriştiklerini beyanla müvekkilinin söz konusu takibin dava sonuna kadar tedbiren durdurulmasını ,müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitini ve bedelsiz kalan çekin iptalini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalıya yüklenmesini talep ve dava etmiş,yargılama giderinin davalıya yüklenmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve duruşmalardaki beyanla özetle,müvekkili şir- ketin ,davacı tarafın 08.03.2016 tarihli teklifi üzerine ( EK-1 ) 9.500 € +…. Elektrik aksamını sipariş ederek yine davacı tarafın olan % 40 sipariş avansını da … Bankası….. Hesaplarına KDV’si ile birlikte 4.484 € olarak ödediğini, davacının müvekkili şirkete fatura göndermediğini, davacının teklif mektuplarında satın alınan ünitenin teslim sü- resinin 10-12 hafta olarak belirtildiğini, bu sürenin bitmesine rağmen teslimin yapılmadı- ğını, 12. Haftanın 31/05/2016 tarihinde bittiğini, müvekkili şirketin yaptığı görüşmelerde karşısında muhatap bulamadığını, ancak sipariş konusu ürünlerin halen İtalya’da olduğu bil- gisinin verildiğini, teslimin daha da gecikeceğinin anlaşıldığını, çimento fabrikasında üreti- me geçilemediğinden zararın büyümesinin önlenmesi için farklı çözümler üretmek zorunda kaldıklarını, siparişin bu nedenle iptal edildiğini ve davacı tarafa gönderilen ihtarname ile yapılan ön ödemenin iadesinin istendiğini, ihtarnanemenin sonuçsuz kalması üzerine takibe girişildiğini beyanla davanın reddini savunmuş,yargılama gideri ile vekalet ücretinin dava- cıya yüklenmesini talep etmiştir
Dava, İİK 72/3 maddesine dayalı menfi tespit ve takibin iptali talebine ilişkindir.
Davalı tarafından, davacıya “Elektrik Üretim Ünitesi” siparişi verildiği ve davacının da 08/03/2016 tarihli teklif mektubu ile 9,500,00 EUR + KDV fiyat teklif ettiği, davalı tarafından sipariş bedelinin % 40’ı olan 14.517,85 TL’nin (4.484 EUR’nun) ön ödeme olarak davacıya gönderildiği, sipariş konusu ürünün teslimi için 10-12 haftalık sürede mutabık kal- dıkları tartışmasızdır.
Davalı, teslimde gecikme yaşandığı/temerrüt iddiası ile siparişi iptal etmiş ve ön öde- menin iadesi için davacı aleyhine icra takibi başlatmıştır. Davacı ise teslimde sadece 10 günlük gecikme yaşandığını, bununda davalıya ait siparişin özel olarak yurt dışında üretil- mesinden ve üretici firmanın gecikmesinden kaynaklandığını, kendilerinden kaynaklanan bir gecikme olmadığı iddiası ile menfi tespit talebinde bulunmaktadır.
Buna göre uyuşmazlık taraflar arasındaki sözleşmenin feshi koşullarının oluşup oluş- madığı ,ürün bedeli olarak paranın iade koşullarının oluşup oluşmadığı, davacının bu ön öde- menin iadesi talebiyle Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden başlatılan takip nedeniyle davalı tarafa borçlu olup olmadığı (borcun var olup olmadığı) ile borç miktarının ne olduğu hususunda toplanmaktadır.
Taraflar dava konusu uyuşmazlığın sulh ve arabuluculuk yoluyla çözümü hususunda talep ve başvuruda bulunmadıklarından davanın esasına girilmiştir.
İbraz edilen bilgi ve belgelere göre yapılan incelemede;
-08/03/2016 tarihinde, davacı tarafından davalıya Teklik mektubu gönderildiği, aka- binde aynı tarihte gönderilen e-mailde;“…Sipariş işlemlerini başlatmamız için, ekte profor- mada belirtildiği gibi sipariş bedelinin %40’nı ön ödeme olarak Banka hesabımıza gönde- riniz, buna müteakip siparişiniz onaylanacaktır…” denildiği,
-21/03/2016 tarihinde, davacının davalıya gönderdiği e-mail ile; “Ödeme ile ilgili ola- rak son durum nedir ?” denildiği,
-22/03/2016 tarihinde, davalının davacıya ön ödeme olarak 14.517,85 TL Banka havalesi ile ödeme yaptığı,
-28/04/2016 tarihinde, dava dışı üretici firmanın davacıya teslim tarihini 10 Haziran olarak bildirdiği,
-13/06/2016 tarihinde, davalının, davacıya Kartal ….. Noterliği’nin …. Yevm. Nolu ihtarnamesi ile “..08,03.2016 tarihli teklif mektubunuzda, satın alınan ünitenin teslim tarihi 10-12 hafta olarak belirlenmiş ve bu süre bitmiş olmasına rağmen teslimatı yapmamış bulun- maktasınız. Bununla ilgili şirket yetkililerimizin tarafınızla yaptığı görüşmelerde de yetkili bir muhatap bulamadıklarından, teslimatın akıbetinin ne olacağı hakkında bilgi de edinileme- miştir…. Taahhüt etmiş olduğunuz süre olan 12 haftanın bitim tarihi 31/05/2016’dır. En son 10/06/2016 tarihinde şirketinizle yaptığımız görüşmede de ne yetkili bir muhatap, nede tesli- mat ile ilgili bilgi alınamamış, ancak sipariş konusu parçaların halen İtalya’da üretimde olduğu bilgisi tarafımıza verilmiştir…Taahhüt edilen süreden 2 hafta gecikmiş olmasına rağ- men, birkaç gün içinde teslim edilemeyeceği haftalarca daha gecikeceği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Çimento fabrikasında üretime geçilemediğinden, zararın büyümesini önlemek için müvekkil şirket farklı çözümler üretmek zorunda kalmış ve farklı maliyetlerle karşılaşmış bulunduğundan sipariş iptal edilmiştir…Tarafınıza ödenmiş olan 4.484 EUR bedelin 22/03/ 2016 tarihinden itibaren reeskont avans faizi ile en geç 5 gün içinde ödemenizi, aksi takdirde yasal yollara başvurulacaktır.” denildiği, siparişin iptal edildiği ve yapılan ödemenin iadesi talebinin ihtaren bildirildiği,
-16/06/2016 tarihinde, davacı tarafından davalıya Bakırköy …. Noterliği’nin …. yev- miye nolu cevabi ihtarnamesi ile “…Muhatap şirket ürün bedelinin % 40’nı 22/03/2016 tari- hinde müvekkilin banka hesabına ödemiştir… müvekkilinin banka hesaplarının kontrolünde 05/04/2016 tarihinde ödemenin yapıldığı öğrenilmiştir. Bu tarih itibariyle ürünlerin siparişi verilmiştir …Sözleşmenin 05/04/2016 tarihinde geçerlilik kazandığı, bu tarih itibariyle teslim süresinin 29/06/2016 tarihi olacağı… ödemenin yapıldığı tarih baz alınarak muhatap firmaya 22/06/2016 tarihinde ürünlerin teslim edileceğinin bildirildiği, ancak müvekkilinden kaynak- lanmayan sebeplerle ürün tedarikinde gecikme yaşandığı… üretici firma ile yaşanan prob- lemlerden dolayı ürün tesliminin Haziran’ın son haftası yapılacağının, gecikmeye dair 09/ 06/2016 tarihinde mail atıldığı, mailden sonra haksız olarak sözleşmenin feshini içeren ihtarname keşide edildiği…müvekkili şirkette muhatap bulunmadığının doğru olmadığı, İbrahim Budak tarafından sürekli bilgi verildiği… sözleşmeye göre ürünlerin teslimat tarihinin 29/06/2016 tarihi olduğu, teslimat tarihinde belirsizlik söz konusu olmadığı… teslimde kendilerinden kaynaklanan bir gecikme olmadığı ve siparişin 29/06/2106 tarihinde teslim edileceği”nin ihtaren bildirildiği,
-28/06/2016 tarihinde alacaklı …tarafından borçlu … aleyhine 4.484,00 Euro bedelli 08/03/2016 tarihli sözleşmenin feshi/iptali ile 22/03/2016 tarihinde peşin ödenen 4.484,00 Euro karşılığı 14.513,81 TL AA + 276,58 TL (84.45 Euro) işlemiş faizden ibaret toplam 14.790,40 TL alacağın tahsili istemiyle Küçükçekmece …. İcra Müdür- lüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden ilamsız takip başlatıldığı, ödeme emrinin 01/07/2016 tarihinde teblğ edildiği, 11/07/2016 tarihinde borçluyu temsilen vekilinin ibraz ettiği dilekçe ile ” takip alacaklısına her hangi bir borçlarının bulunmadığı”ndan bahisle borca itiraz ettiği, icra dairesince itiraz süresinde yapılmadığından takibin devamına karar verildiği, borçlunun mahkememize müracaatla menfi tespit talepli iş bu davayı ikame ettiği,
-29/06/2016 tarihinde, davacı tarafından davalıya gönderilen e-mail ile ” siparişinizin gümrük işlemleri devam ediyor ve bugün itibariyle tamamlanacağı öngörülüyor… Ödeme yaptıktan sonra lütfen sevkiyat adresinizi ve sevkiyat şeklini bildiriniz…” denildiği,
-29/06/2016 tarihinde, davalı tarafından davacıya gönderilen e-mail ile “Sipariş iptal edildiğinden, Ürünlerin taraflarınca teslim alınmayacağı” nın bildirildiği,
-30/06/2016 tarihinde, davacı tarafından davalıya gönderilen e-mail ile “Firmanızla anlaşmamız sonucu özel üretim olan ilgili ürünün size bildirdiğimiz 29/06/2016 tarihi iti- bariyle teslimata hazır bulunmaktadır. Ürün görüşmelerimiz sonucu, ihtiyacınıza özel olarak tasarlanıp çizimleri yapılmış firmanız tarafından onaylandıktan sonra üretim için üretici firmamıza ürettirilmiştir. Özel üretim ürünlerin ne iadesi ne da iptali mümkün olmamakta- dır. …Ödeme işleminizi gerçekleştirdikten sonra ürün faturası ile kesilip sevkiyat isteğinize göre sevk edilecektir….Ödeme yapılmadığı takdirde gerekli hukuki yollara başvurulacaktır.” denildiği görülmüştür.
Bu tespitlere göre , davacı tarafından davalıya 08/03/2016 tarihli Teklif Mektubu ile “Elektrik Üretim Ünitesi” için 9.500,00 EUR + KDV ve 10-12 hafta teslim süresi ile teklif verildiği, davacının teklif verdiği ürünün kendi imalatı değil, yurt dışına yaptırılacak özel bir imalat olduğu çekişmesizdir.
Aynı tarihte (08/03/2016), davacının davalıya gönderdiği e-mail ile ön ödeme olarak sipariş bedelinin %40’nın ödenmesinden sonra siparişin onaylanacağı bildirilmiştir.
Davalı, ön ödeme olarak 22/03/2016 tarihinde 14.517,85 TL ödeme yapmıştır. Gerek ödeme tarihi, gerek ödenen miktar hususlarında taraflar arasında ve bilirkişi SMMM …. tarafından incelenen defter kayıtlarında herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır,
Davalının ön ödemeyi 22/03/2016 tarihinde (Salı günü) yaptığı dikkate alındığında 6098 sayılı TBK’nun 92. Md gereğince ,teslim için kararlaştırılan 12 hafta sonrasının 14/06/ 2016 tarihine (Salı gününe) denk geldiği, dolayısıyla teslim gününün 14/06/2016 tarihi olarak kabulü gerekmektedir.
Davalı teslim süresi dolmadan 1 gün önce, davacıya gönderdiği 13/06/2016 tarihli ihtarname ile ” teslimde yaşanan gecikme” nedeniyle siparişin iptal edildiğini bildirmiştir.
Davacı ise dava konusu malları 29/06/2016 tarihinde teslim için hazır etmiş olup teslimde 15 gün gecikme olduğu anlaşılmaktadır,
Satıcının teslim borcunda temerrüde düşmesi halleri ve sonuçları TBK’nun 123. , 124. ve 125. maddelerinde düzenlenmiş olup kanunda aynen:
MADDE 123- Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde, taraflardan biri temerrüde düştüğü takdirde diğeri, borcun ifa edilmesi için uygun bir süre verebilir veya uygun bir süre verilmesini hâkimden isteyebilir.
Süre verilmesini gerektirmeyen durumlar
MADDE 124- Aşağıdaki durumlarda süre verilmesine gerek yoktur:
1. Borçlunun içinde bulunduğu durumdan veya tutumundan süre verilmesinin etkisiz olacağı anlaşılıyorsa.
2. Borçlunun temerrüdü sonucunda borcun ifası alacaklı için yararsız kalmışsa.
3. Borcun ifasının, belirli bir zamanda veya belirli bir süre içinde gerçekleşmemesi üzerine, ifanın artık kabul edilmeyeceği sözleşmeden anlaşılıyorsa.
Seçimlik haklar
MADDE 125- Temerrüde düşen borçlu, verilen süre içinde, borcunu ifa etmemişse veya süre veril- mesini gerektirmeyen bir durum söz konusu ise alacaklı, her zaman borcun ifasını ve gecikme sebebiyle tazminat İsteme hakkına sahiptir. Alacaklı, ayrıca borcun ifasından ve gecikme tazminatı isteme hakkından vazgeçtiğini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden doğan zararın giderilmesini isteyebilir veya sözleşmeden dönebilir. Sözleşmeden dönme hâlinde taraflar, karşılıklı olarak ifa yükümlülüğünden kurtulurlar ve daha önce ifa ettikleri edimleri geri isteyebilirler. Bu durumda borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat edemezse alacaklı, sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini de isteyebilir.
Borçlunun Temmerrüdü
MADDE 118- Temerrüde düşen borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcun geç ifasından dolayı alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür” hükümlerine yer verilmiştir.

Yargılama konusu somut olay dosyadaki deliller ışığında değerlendirildiğinde ;14/ 06/2016 tarihinde teslimi gereken sipariş konusu “Elektrik Üretim Ünitesi”nin davacı satıcı tarafından 15 gün gecikmeyle 29/06/2016 tarihinde teslim için hazır edildiği, satıcının teslim borcunu ifada temerrüte düştüğü tartışmasızdır. Ancak dava konusu Elektrik Üretim Ünitesi” davacı tarafça seri üretimi yapılmayan ve davalının siparişi üzerine yurt dışında üretilip tedarik edilen bir üründür. Sözleşmenin feshi /iptali halinde üretimi 12 hafta kadar zaman alan bu ürünün davalı tarafça başka bir firmadan derhal satın alınması ve temin edilmesi de çok zor olacak , yeni bir tedarik sürecinin beklenmesi gerekecektir. Ayrıca söz konusu ürünün davacı firma tarafından başkasına satılması da mümkün olmayacaktır. Sonuçta ürünün 29/06/2016 tarihinde teslime hazır hale getirildiği de gözetildiğinde- iki haftalık gecikme bile olsa bile- teslim borcunun ifası ve varsa davalı taraf zararının tazmini seçeneği somut olayın özelliğine, ticari örf ve teamüllere , dürüstlük kuralına ve hakkaniyete daha uygun bir çözüm olacaktır. Bu nedenle davalının sözleşmenin feshine ve bedel iadesine ilişkin talebi yerinde görülmemiş, takibin haksız olduğu ve davacının bu takibe konu alacak nedeniyle davalıya borçlu olmadığı, ancak dava konusunun yargılamaya muhtaç olduğu ve davalının takipte kötü niyetli olduğunun ispat edilemediği, kötü niyet tazminatına ilişkin şartların oluşmadığı sonucuna varılmakla davanın kabulüne karar verilip aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1-Davanın KABULÜNE,
İİK 72/3 maddesi gereğince davacı/borçlunun Küçükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün …. Esas sayılı dosyası üzerinden takibine girişilen dava ve takip konusu 14.513,81 TL lik alacak nedeni ile davalıya borçlu olmadığının tespiti ile takibin iptaline,
Yasal şartlar oluşmadığından kötü niyet tazminatı taktirine yer olmadığına,

2- Harçlar Kanunu gereğince tahsili gereken 991,44 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 247,86 TL peşin nispi harcın mahsubu sonucu bakiye 743,58 TL harcın davalıdan tahsil edilerek Hazine’ye irat kaydına,

3-Kendisini vekil ile temsil ettiren davacı lehine AAÜT gereğince takdir olunan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine,

4- a.)Davacı tarafından sarf olunan ; ( 31,40 TL başvurma harcı + 247,86 TL peşin nispi harç + 4,60 TL vekalet harcından ibaret ) 283,86 TL harç ile ( 700,00 TL bilirkişi ücreti + 152,60 TL posta/ tebligat/müzekkereden ibaret ) 852,60 TL yargılama giderinin davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
b.)Davalı tarafça sarf olunmuş yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar tesisine yer olmadığına,
c-) Sarf olunmayan gider/delil avansının karar kesinleştikten sonra ilgilisine iadesine dair,
5235 sayılı Kanunun geçici 2’nci maddesine göre, Bölge Adliye Mahkemeleri’nin kurulmasına ve 20 Temmuz 2016 tarihinde göreve başlamalarına dair kararların 07/11/2015 tarih ve 29525 sayılı Resmî Gazete’de ilan edildiği anlaşılmakla; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 ilâ 360’ncı madde hükümleri gereğince, mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf,başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile, mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzereDavacı/Vekili Av. …, Davalı/Vekili Av. …. ‘ın yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
10/07/2018

Katip …

Hakim …