Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/64
KARAR NO : 2021/89
DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 04/01/2018
KARAR TARİHİ : 26/05/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 02/06/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA; Davacı vekilinin dava dilekçesinden özetle; müvekkilinin tesisat malzemeleri sektöründe uzun yıllardır faaliyet göstermekte olduğunu TPMK’da tescilli “…….” buluş başlıklı 21/03/2011 başvuru tarihli …… başvuru ve tescil numaralı faydalı model ile tescilli olduğunu, davalı şirketin de aynı sektörde faaliyet göstermekte olduğunu, …… tescil numarası ile ” ……. ” buluş başlıklı faydalı model tescil belgesi almış olduğunu, müvekkilinin tescilli ürününü kendi firması dışında da Türkiye içerisinde pek çok şahıs ve şirket için imal etmekte ve satmakta olduğunu, müvekkilinin faydalı modelinin emsallerinden son derece farklı olduğunu, üretim maliyetleri ve zamandan tasarruf edilerek üretildiğini, üretim esnasında yekpare yapıdaki ürünün daha kısa sürede daha az işçilik ve kalifiye eleman gereksinimi ile daha az maliyetle som kullanıcısının hizmetine sunulmakta olduğunu, davalının TPMK nezdinde …… tescil numaralı faydalı modelinin 6769 sayılı SMK’nun 142.maddesi çerçevesinde yenilik kriterini taşımadığını, ayrıca başvuru tarihinden önce bilinmekte ve kamuya arz edilmekte olduğunu, davalı ürünü ile müvekkiline ait ürün arasında karşılaştırmada önceki tarihli olan müvekkiline ait buluşun istemlerinde belirtilmiş olan unsurlara eşdeğer nitelikte unsurların sonraki tarihli davalıya ait Faydalı Model başvurusunda var olduğunun aşikar olduğunu, istemlerinde korunması istenen özelliklerin ve anlatılan parçaların her iki üründe de bulunduğunun görüldüğünü, müvekkiline ait faydalı model başvurusunun davalının başvurusundan önceki tarihlerde olduğunu, her iki ürünün de esas itibariyle aynı işlevi gördükleri ve bunu aynı şekilde gerçekleştirdiklerini, müvekkilinin faydalı modelinin Birleşik Devletler patentinden de farklı olduğunu, gövdenin yekpare bir hazne içermekle birlikte gövdenin banyo zemininde oluşturulan kana içerisine yerleştirilme biçimi, ızgara-zemin seviyesinin ayarlanma biçimi, ızgara-gövde bağlantı tertibatı ve buna bağlı olarak ekstra sızdırmazlık katmanı kullanımının tamamen farklı olduğunu, davalının faydalı modelinin ise yurt dışında kullanılan faydalı modeller gibi parçalı olduğunu, ve hiçbir yenilik içermediğini belirterek davalı şirketin adına TPMK nezdinde kayıtlı olan …… başvuru numaralı faydalı model konulu buluşun 6769 sayılı SMK aramış olduğu yenilik vasfını taşımadığından, başvuru tarihinden önce bilindiğinden ve kamuya arz edilmiş olduğundan hükümsüz kılınmasına, terkine, mahkeme kararının ilan edilmesine, karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP; Davalı vekilinin cevap dilekçesinden özetle; öncelikle davacı tarafın müvekkiline ait faydalı modele başvuru ve ilan aşamasında itiraz etmediğini, müvekkiline ait buluşta, davacıya ait buluştan farklı olarak sabit hazne altındaki federli(tırnaklı) yapı sayesinde buluş zeminine çok daha sağlam bir şekilde yerleştirilebilmekte olduğunu, gerek davacıya ait faydalı modelde gerekse başvuru tarihinde piyasadaki ürünlerde böyle bir tırnaklı yapının bulunmadığını, müvekkili tarafından geliştirilen ve üretilen faydalı modelin bu yönüyle yenilik ihtiva edip tercih edildiğini, davacıya ait buluşta buluşun açıklaması kısmında “gövde ile su gider boğazının yekpare yapıya haiz olması ve komple plastik malzemeden mamul olmasıdır.” şeklinde olup, müvekkiline ait buluşta “…kapak profil kısım çelikten yapılmasıdır. Bu sayede hem görüntü güzelliği sağlanmakta hem de plastik gibi dayanımı az olmamaktadır.” şeklinde tanımlandığını, ayrıca müvekkiline ait buluşta, davacıya ait buluştan farklı olarak “portatif hazne içerisindeki eğimli yapı sayesinde suya bir akış hızı kazandırmakta ve su gider sifonuna çok daha kolay ve hızlı bir şekilde yönlendirmektedir” davacıya ait buluşta ve piyasada mevcut modellerde ise böyle bir eğim mekanizması ve su akışına hız kazandırma özelliğinin bulunmadığını, taraflara ait faydalı modelin hitap ettiği alıcı ve tercih nedenleri farklılıklar arz ettiğini, bu anlamda buluşlar hitap ettiği kişilerce farklı teknik özelliklerine göre tercih meselesi edilecek nitelikte olduğunu, birbirlerinin muadili veya ikamesi olmadığını, modellerin sahip olduğu parçaların kabul anlamına gelmemekle birlikte benzerlik gösteriyor olduğu kabul edilse dahi, bu benzerlik modellerin tasarımındaki teknik ve şekli zorunluluklar nedeniyle oluşabilecek zaruri benzerliklerden ibaret olup, söz konusu parçalar aynı işlev özelliklerine sahip olmayan, aynı amaca hizmet etmeyen nitelikte olduğunu, müvekkiline ait faydalı modelin tescile ve korunmaya değer, yenilik içeren, sanayiye uygulanabilen bir faydalı model olduğunu, bu nedenlerle bu aşamada ve kötü niyetli ikame edilen haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Yargılama sırasında deliller toplanmış; Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davaya konu faydalı model tescil belgeleri ve ilgili dosya evrakları ile İstanbul (Kapatılan) …… Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin …… esas, ….. karar sayılı dosyasından dilekçeler, raporlar ve karar örnekleri celp edilmiştir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller ve taraf iddiaları ışığında, davaya konu faydalı modelin, dosyaya ibraz edilen taraf delilleri incelenmek suretiyle, ayrıca bilirkişi heyetinin mesleki bilgi ve görgüsü ile yapacağı incelemeye göre, faydalı modelin yenilik vasfının bulunup bulunmadığı konusunda rapor tanzim etmek üzere, dosya marka patent uzmanı, uzman öğretim görevlisi ve sektör uzmanından oluşacak bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, bilirkişiler düzenlemiş oldukları 01/07/2019 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında özetle; “…… “…… ‘ buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin 551 sayılı KHK’nin 156 maddesine göre yenilik vasfına haiz olmadığı” hususları belirtilmiştir.
Davalı vekili bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile; bilirkişi heyetinin teknik incelemesinin yeterli ve bilimsel bir incelemeye dayanmadığını, yenilik incelemesinde, faydalı modele konu ürün itibariyle teknik ilerleme sağlanıp sağlanmadığına bakılması gerektiğini, buluş incelemesinde söz konusu olan problem/çözüm yöntemleri ile, tekniğinde uzman kişinin kendisinin genel bilgisine göre böyle bir buluşu gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğine bakılmayacağını, bilirkişi heyeti tarafından ürün numuneleri üzerinden birebir inceleme yapılmadığı bu nedenle de teknik inceleme ve değerlendirmenin bu denli eksik, teknik değerlendirmeden yoksun olmasına neden olduğunu bildirerek yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasını talep etmiştir.
Mahkememizin 11/12/2019 tarihli celse ara kararında; “Taraflar ürün numuneleri sunulduktan sonra yalnızca ürünlerin teknik yönlerine ilişkin itirazlar yönünden değerlendirilmek üzere ek rapor tanzimin istenilmesine karar verilerek dosya daha önceki bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, bilirkişiler düzenlemiş oldukları 14/09/2020 tarihli ek raporlarında özetle;” Davacı su gideri ve davalı su giderinin, yapıldıkları malzemeler bakımından benzer olduklarını, davacı su gideri ve davalı su giderinin, hazne içi eğimli yapısı bakımından benzer özelliklerde olduklarını, davacı su gideri ve davalı su giderinin, taban bölgesinde yer alan tırnak yapısı bakımından farklı özelliklerde oldukları” hususlarını bildirmişlerdir.
Davacı vekilinin 14/09/2020 tarihli bilirkişi ek raporuna beyan dilekçesi ile; davalı tarafından tescilli olduğu iddia edilen faydalı modelin, yenilik vasfına haiz olmadığını, bu sebeple, bilirkişilerce işbu hususun ve resen tespit edilecek davaya konu faydalı modele konu ürünün istem, buluş ve fonksiyon yönünden aynı nitelikte olan başkaca bir ürün olup olmadığının irdelenerek tespit edilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin 14/09/2020 tarihli bilirkişi ek raporuna beyan dilekçesi ile; davacının iddiasının aksine, müvekkiline ait buluştaki eğimin, özellikle ek raporda ve kök raporda belirtilen tırnaklı yapı, sabit hazne yüksekliğinin yarısından daha az yüksekliğe ait set duvar parçası içermesi, çelik malzemeden yapılmış olması gibi özellikleri gerek piyasadaki diğer ürünlerde gerekse davacının tescilli buluşunda yer almayan, davacı tarafından sunulmayan yenilik içeren farklı teknik özellik olduğunu bildirmiştir.
Mahkememizin 16/10/2020 tarihli celse ara kararında; “Heyete bir bilişim uzmanı bilirkişi eklenmek suretiyle davaya konu faydalı modelin yenilik unsuru açısından davacı yan adına tescilli faydalı model dışında yenilik unsurunu kaldırabilecek nitelikte başka ürünlerin olup olmadığı hususunun araştırılarak ek rapor tanziminin istenilmesine karar verilerek dosya bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, bilirkişiler düzenlemiş oldukları 18/03/2021 tarihli ek raporlarında özetle; “Davacı yan tarafından dosyaya sunulan https://www……. adresindeki “…… kanalının, davalı adına kayıtlı TR …… nolu ” ……. ” buluş başlıklı faydalı model belgesinin yenilik vasfını ortadan kaldırmadığı, internet üzerinde re’sen yapılan incelemede elde edilen http://www…… htm internet sitesinde görülen ürünlerin, TR …… nolu “…….” buluş başlıklı faydalı model belgesinin yenilik vasfını ortadan kaldırmadığı” hususlarını bildirmişlerdir.
İstanbul …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi (Kapatılan)’nin ….. esas ve …… karar sayılı dosyası incelendiğinde; 21/04/2016 tarihli gerekçeli kararın gerekçesinde …’a ait ….. sayılı faydalı modelde yer alan istemlerin, ……. firmasına ait olan ve 2009 yılında …….. şirketi tarafından Türkiye’de de piyasaya sunulan “…….” adlı ürün karşısında da yeni olmadığı, faydalı model belgesindeki kök istemin unsurlarının belirtilen şirkete ait 2009 tarihli üründe yer aldığı görüşünün açıklandığı, davacı tarafın dayandığı faydalı modeldeki ana istemin ve buna bağımlı 2, 3 ve 4 nolu istemlerin, faydalı model başvuru tarihi olan 21/03/2011 tarihi itibariyle yenilik koşulu taşımadığı, böylece 551 sayılı KHK’nın 154, 156 ve 165 maddeleri gereğince bu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiği sonucuna varıldığı, hükmün temyiz edildiği, Yargıtay ……. HD.’nin …… E, ….. K. 26/02/2018 tarihli ilamı ile onandığı ve yine aynı Daire’nin ……. E, …… K. 09/12/2019 tarihli ilamı ile karar düzeltme talebinin de reddine karar verilerek, hükmün 09/12/2019 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Dava Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
Hükümsüzlüğe konu ……. tescil numaralı faydalı model SMK’nun yürürlüğünden önce başvurularak edinilmiş bir tescil olması dolayısıyla mülga 551 sayılı Patent KHK hükümlerine göre uyuşmazlığın çözümlenmesi gereklidir.
“Faydalı model belgeleri 551 sayılı Patent KHK’nın 154 vd.maddeleri uyarınca, yeni ve sanayiye uygulanabilir bir buluş olması koşuluyla on yıl süreyle korunurlar. Kanunda geçen yenilik unsuru mutlak nitelikte olup, faydalı model ile teknik soruna getirilen çözümün daha önce Türkiye içinde veya dünyada kamuya açıklanmamış olması gerekir. Faydalı model belgelerinde, patentler yönünden geçerli “buluş basamağı” şartı yok ise de, mutlaka “küçük buluş” niteliğinde basit çözümlerle teknik bir soruna çözüm getiriliyor olması gerekir. Yeni ve küçük buluş özelliği içermeyen bu nedenle faydalı model belgesi olarak tescil edilemeyen ve üstün bir hakkın bulunmadığı ürünler ve iş faaliyetlerinin bu defa haksız rekabet ile korunması da söz konusu olamaz. Faydalı model belgesine konu haklar ise kural olarak kendi özel yasalarında ve on yıllık süreyle sınırlı olarak korunurlar.”(Y.11.HD. 15/04/2021 T. 2019/1432 E. 2021/3687 K.)
Yukarıda anılı ilkeler ışığında yapılan incelemede; dosyaya sunulan raporlara göre davalıya ait hükme konu faydalı model ile davacıya ait ….. tescil numaralı faydalı modelin yalnızca taban bölgesinde yer alan tırnak yapısı bakımından farklı özelliklere sahiptir. Ancak 1 no’lu bağımsız istemi davacı faydalı modeline benzerliği ve diğer istemlerinin de bağımlı olması nedeniyle yenilik unsuruna haiz olmadığı anlaşılmıştır. Her ne kadar dosyaya sunulan ve dava dışı firmalara ait modeller ile davalı faydalı modeli arasında benzerlik tespit edilememiş ise de münhasıran davacıya ait faydalı modelin yenilik kırıcı olabileceği kuşkusuzdur.
Her ne kadar davalı taraf davacıya ait faydalı modelin hükümsüzlüğüne ilişkin kararın yargılama devam ederken kesinleşmiş olduğundan bahisle, bu faydalı modelin yenilik kırıcı olarak değerlendirmeye alınmaması gerektiğini beyan etmiş ise de; İstanbul ……. FSHM’nin ilgili dosya münderecatına göre davacı faydalı modelinin yenilik vasfına haiz olmaması nedeniyle hükümsüzlüğüne karar verilmiş olduğu; yenilik vasfı olmadığı mahkeme kararı ile kesinleşmiş bir faydalı modele benzerliği tespit edilen davalı yana ait faydalı modelin ise hükümsüzlüğüne sırf bu nedenle dahi karar verilmesi gerektiği hukuki kanaatine ulaşılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacının davasının KABULÜ ile;
1-Davalıya ait …… tescil numaralı faydalı modelin hükümsüzlüğüne, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
2-Alınması gereken 59,30 TL harçtan peşin alınan, 35,90 TL harcın mahsubu ile, bakiye 23,40 TL harcın, davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvurma harcı, 35,90 TL peşin harç, 5.650,00 TL bilirkişi ücreti ve 294,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 6.015,80 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.26/05/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır