Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/575 Esas
KARAR NO : 2022/166

DAVA : Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 15/10/2021
KARAR TARİHİ : 21/09/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 03/10/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarım Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafın müvekkili aleyhine Çorlu … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyası ile adına tescilli … (3) numaralı tasarımdan doğan hakların ihlal edildiği iddiası ile delil tespiti talep edildiğini, ancak davalı çoklu tasarımı olan … (1), (2), (3) numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olmadığını, davalı tarafın başvuru tarihinden çok öncesinde başka firmaların piyasaya arz ettiğini, tasarımlar arasında karşılaştırma yapılırken tasarıma konu ürün açısından seçenek özgürlüğünün mevcut olup olmadığı, ne derecede olduğunun belirlenmesinin gerektiğini, bu manada bir değerlendirme yapıldığında davaya konu tasarımlar açısından seçenek özgürlüğünün geniş olduğunu, açıklanan nedenlerle, davalı adına TPMK nezdinde tescilli olan … (1), (2) ve (3) nolu tasarım tescillerinin hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, TPE nezdinde kayıtlı … (1)(2)(3) numaralı tasarımların müvekkili adına kayıtlı olduğunu, işbu tescilinin SMK hükümleri gereği koruma altına alındığını, bu nedenle müvekkilinin işbu tasarım hakkına tecavüz edenlere karşı tüm yasal haklarını kullanma hakkının her zaman bulunduğunu, davacı tarafın bir çok yerde müvekkiline ait bu tasarım haklarını ihlal ettiğini, bu nedenle tespit yapıldığını ve alınan bilirkişi raporu ile müvekkiline ait tasarım hakkını ihlal ettiğinin tespit edildiğini, müvekkilinin dava konusu tasarımları her ne kadar 2020 yılında tescil etmişse de aslında uzun zamandan beri bu kek kalıplarını üretip sattığını, dava dilekçesinde bildirilen dava dışı firmaya ait tasarım ile müvekkili tasarımlarının birbirlerinden farklı olduklarını, davacının örnek gösterdiği tasarım ile davalı müvekkiline ait tasarımlar arasında belirgin farklılıkların söz konusu olduğunu, açıklanan nedenlerle davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davacı vekilinin dava dilekçesindeki tespit talebi üzerine, bilişim uzmanı bilirkişi vasıtasıyla internet üzerinden inceleme yapılmış ve davalı tasarımına benzer olduğu iddia olunan görsellerin sunulduğu görülmüştür.
Çorlu …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyası celp olunmuştur.
Dosya, davalıya ait … tescil numaralı tasarımın hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 22/06/2022 havale tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “Hükümsüzlüğü talep edilen … – 1-2-3 sıra numaralı tasarımların tescilinin başvuru tarihi olan 27/08/2020 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadıkları ve belirtilen nedenlerle hükümsüzlük şartlarının oluştuğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davalı vekili 05/08/2022 tarihli dilekçesi ile, müvekkilinin tasarıma konu ürünleri, tescil tarinidne çok önce farklı pazar modelleri vasıtasıyla ürettiğini, satışa sunduğunu ve dava konusu tasarımları geliştirmek, tasarlamak, üretmek, piyasada saygın ve tanınır hale getirmek için ciddi emek, sermaye ve zaman sarfettiğini, dava konusu tasarımların uzun zaman önce tasarım hakkına sahip olan müvekkili şirketin, bu tasarımlarını SMK ve TTK başta olmak üzere hukuki korumalardan yararlanmak üzere TPE nezdinde tescil ettirdiğini, davacı yanın kötüniyetli olduğunu, bilirkişi heyetinin değerlendirmesinin tamamen haksız olduğunu, dava konusu tasarımların, huzurdaki davaya dayanak olarak gösterilen görsellerden farklı olduğunu, ayrıca bu görseller ile davalı müvekkiline ait tasarımlar arasında belirgin farklılıkların söz konusu olduğunu, bilirkişinin farklılıklar bulunmadığı ve bir bütün olarak benzer algılandığı yönündeki değerlendirmesinin son derece hatalı olduğunu, hükme ve denetime elverişli olmayan bilirkişi raporuna yönelik itirazlarının karşılanması amacıyla yeni bir bilirkişiden rapor aldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davalı adına kayıtlı … – 1-2-3 numaralı tasarımların yeni ve ayırt edici olmaması iddiasına dayalı hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
SMK’nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK’nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan “bilgilenmiş kullanıcı” özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.

Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Somut olayın yukarıda anılı ilkeler çerçevesinde yapılan değerlendirmesinde; davalı adına kayıtlı tasarımın başvuru tarihinin 27/08/2020 olduğu, bu başvuru tarihinden önce davalı adına kayıtlı …-1 numaralı tasarım tesciline benzer ürünün dava dışı .. Ltd.firması adına kayıtlı …. numaralı tasarım ile kamuya sunulduğu; …-2 numaralı tasarım tesciline benzer ürünlerin başvuru tarihi olan 27/08/2020 tarihinden önce 28/01/2014, 22/02/2016, 16/05/2018 tarihlerinde dava dışı firmalar tarafından kamuya sunulmuş oldukları; … numaralı tasarım tesciline benzer ürünlerin başvuru tarihi olan 27/08/2020 tarihinden önce 08/08/2016, 10/07/2017 ve 19/01/2018 tarihlerinde dava dışı firmalar tarafından kamuya sunulmuş oldukları bilirkişi raporlarıyla sabittir.
Yenilik kırıcı olarak 27/08/2020 tarihinden önce dava dışı firmalar tarafından kamuya sunulan ürünler ile davalı tasarımlarının benzer biçim, oran ve biçimde olduğu, bu itibarla davalı tasarımının yenilik ve ayırt edicilik niteliğini haiz olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalıya ait …-(1), (2), (3) nolu tasarımların HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 5.500,00 TL bilirkişi ücreti ve 268,60 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 5.887,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
6-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/09/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸