Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/550 Esas
KARAR NO : 2022/184

DAVA : Endüstriyel Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüzün Tespiti, Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 14/09/2021
KARAR TARİHİ : 30/09/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 19/10/2022
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüzün Tespiti, Maddi ve Manevi Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin nargile sektörü gibi sınırlı sayıda firmanın faaliyet gösterdiği nargile sektöründe nargile üreten bir firma olduğunu, sektörde yenilikçi anlayışı ile birçok patentli ve tasarım tescili ürününün mevcut olduğunu, TPMK nezdinde … ve …. nolu tasarımın müvekkili adına kayıtlı olduğunu, davalının müvekkilinin tescilli tasarımların aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutulmak suretiyle tecavüz edildiğini belirterek, açıklanan nedenlerle davalının, davacıya ait tasarımlarından doğan haklarına tecavüzün tespitini, bu tecavüzden dolayı 10.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline, tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünlerin ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulmasına ve el konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde müvekkiline mülkiyet hakkı tanınmasına, hüküm özetinin ilanına, yargılama giderinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava dilekçesi, davalı adına usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davaya cevap vermediği anlaşılmakla, davanın reddini istediği kabul edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacı adına tescilli tasarımların sicil kayıtları celp olunmuştur.
Davacı vekilinin tespit talebi üzerine dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 02/11/2021 havale tarihli raporlarında; ” Adreste İnceleme: …Mah. …. Sk. … Apt. No: 7 A Gaziosmanpaşa / İSTANBUL adresinde …’nin faaliyet gösterdiği tespit edilmiş olup, adreste dava konusu tasarımlara rastlanmadığı, Adreste İnceleme: … Mah. … Cad. … San. Sit. No: 117/119 Bayrampaşa / İSTANBUL adresinde …’nin faaliyet göstermediği tespit edilmiş olup, adreste dava konusu tasarımlara rastlanmadığı, Adreste İnceleme:3 …. Mah. … Cad. …. No: 2 D: 18 Eminönü Fatih / İSTANBUL adresinde …’nin faaliyet gösterdiği tespit edilmiş olup, adreste dava konusu … tasarıma benzer 2 adet ürün tespit edildiği, Yapılan değerlendirme sonucunda tespit isteyen davacı tarafa ait …numaralı tasarım ile aleyhine tespit istenen iş yerinde bulunan ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, Dosyanın mevcut delil durumu itibariyle, SMK 81/1 a uyarınca davalı kullanımının davacıya ait … numaralı tescilli tasarıma TECAVÜZ NİTELİĞİ arz edip etmediğine dair nihai hukuki nitelendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu” hususlarını tespit ve rapor ettikleri görülmüştür.
Dosya, davalının, davacıya ait … ve … tescil numaralı tasarımlarından doğan haklarına tecavüzünün bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, oluştuysa miktarı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 02/09/2022 havale tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “Yapılan değerlendirme sonucunda davacı tarafa ait … numaralı tasarım ile Davalı iş yerinde bulunan ürünler arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, Dosyanın mevcut delil durumu itibariyle, SMK 81/1 a uyarınca davalı kullanımının davacıya ait … numaralı tescilli tasarıma tecavüz niteliği tecavüz niteliği arz ettiği, Davacı tarafın incelenen ticari defterlerinin sahipleri lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı tarafın incelenen ticari defterlerinin sahipleri lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı tarafın ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan incelemelerde, ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu tasarıma ait ürün satışlarının tespit edilemediği, Davalı tarafın, satış faturaları üzerinde yapılan incelemelerde, davacı tarafın tescilde kullandığı “…” ibaresi ile aynı ibare kullanılarak davalı tarafından, dava tarihinden önceki iki yıllık dönemde 32.992 adet ürün satışı tespit edildiği, ancak bu ürünlerin dava konusu tasarıma ait ürün olup olmadığının, satış faturaları üzerinde ayırt edici bir kod ve/veya açıklama kullanılmadığından tespitinin mümkün olmadığı, Mahkeme tarafından, davalı tarafın ticari kayıtları üzerinde tespit edilen “….” açıklaması ile yapılan satışların tamamının hesaplamaya dahil edilmesinin istenmesi halinde, davalı tarafın dava tarihinden önceki iki yıllık dönemde, ticari kayıtlarında tespit edilen 32.992 adet ürünü davacı taraf piyasada satışa sunmuş olsaydı elde edeceği muhtemel kazancın 25.403,84 TL. olarak hesap edildiği, davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar Kanununun 50. ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun Mahkemenin takdirinde olduğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 03/09/2022 tarihli dilekçesi ile, 10.000,00 TL maddi tazminat taleplerini ıslah ederek 20.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili 30/09/2022 tarihli celsede alınan beyanında, netice-i talep “3.” numarada bulunan “Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünlerin ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulması ve el konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde müvekkilimize mülkiyet hakkı tanınması” taleplerine ilişkin şuanda taleplerinin olmadığını, bu taleplerden feragat ettiklerini, sadece ıslah dilekçesi doğrultusunda maddi ve manevi tazminat taleplerinin ve tecavüzün tespiti taleplerinin olduğunu beyan etmiştir.
Dava, davalının, davacıya ait tasarımdan doğan haklarına tecavüzün tespiti ile maddi ve manevi tazminat talebine yöneliktir.
SMK’nun 55.md’sine göre tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Burada kanun koyucu patent ve faydalı modelden farklı olarak fonksiyona değil, görünüme koruma bahsetmiştir. Bu nedenle tecavüz iddiaları da ürünün “görünümü” nazara alınarak değerlendirilmelidir.
Bir tasarımın koruma kapsamı belirlenirken o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünde oluşturduğu genel izlenim ile bariz bir benzerlik gösteren bütün tasarımların birlikte dikkate alınması gerekir. Kıyaslanan tasarımlar arasında sadece küçük ayrıntılarda farklılık varsa tasarımların aynı olduğu kabul edilir. Yine bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcı üzerinde oluşturduğu genel izlenim arasında genel bir farklılık varsa tasarım ayırd edici niteliğe sahip demektir. Burada, tasarım alanında, özellikle dikkat edilmesi gereker husus korumanın, görünüm, şekil, doku ve ergonomi gibi özelliklere hasredilmesidir. Tasarım hakkı ürün ve eşyaların teknik işlevini değil, dış görünümünü konu etmektedir.
Tüm dosya kapsamı, mevcut delil durumu, alınan bilirkişi raporları ve yukarıda değinilen yasal düzenlemeler topluca değerlendirildiğinde; davacıya ait … numaralı tasarım ile davalı kullanımı arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izleminde belirgin farklılıklar bulunmadığı ve bu sebeple benzer olarak algılandıkları, böylelikle davalı eylemlerinin davacının tasarımdan doğan haklarına tecavüz oluşturduğu anlaşılmıştır.
Toplanan tüm deliller ve alınan bilirkişi raporuna göre davalı yanın ticari defterlerindeki kayıtların yalnızca “…” olarak tutulduğu, satışa arzedilen birden fazla modelde ilgili ürün bulunduğu nazara alındığında ne kadarlık kısmının, tecavüz oluşturan ürünlerin satışını oluşturduğunun tespit edilemediği, bu durumda TBK 50-51.maddeleri mucibince somut olayın özellikleri ile tarafların ticari hacimleri gereği 20 bin TL maddi tazminat takdirinin yerinde olduğu hukuki kanaatine varılmıştır.
İhlal edilen hakkın boyutu, kusurun derecesi ve tarafların mali durumları nazara alınarak talep edilen 10.000,00 TL manevi tazminatın yeterli ve dengeleyici olacağı kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davacının davasının kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalının, davacıya ait … tescil numaralı tasarımına tecavüzünün tespiti ile, bu tecavüzden dolayı 20.000,00 TL maddi, 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Hüküm özetinin masrafı davalı yandan karşılanmak suretiyle ulusal çapta yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına,
2-Alınması gereken 2.049,30 TL harçtan, davacı tarafça yatırılan 59,30 TL peşin harç ve 171,00 TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 1.819,00 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen tecavüzün tespiti davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen maddi tazminat davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen manevi tazminat davası yönünden 10.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç, 171,00 TL ıslah harcı, 7.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 250,10 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 7.539,70 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30/09/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸