Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/534 Esas
KARAR NO : 2022/67

DAVA : Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 12/08/2021

BİRLEŞEN MAHKEMEMİZ 2022/90 ESAS SAYILI DOSYASINDA

DAVA : Tasarıma Tecavüzün Tespiti, Men’i, Ref’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 17/08/2021
KARAR TARİHİ : 20/04/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/04/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tasarım davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına tescilli ….. (3) numaralı tasarım daha önce başka bir firma tarafından davalı başvurusundan çok öncesinde piyasaya sürüldüğünü, bu manada davaya konu tasarımın yeni ve ayırt edici niteliğe haiz olmadığını, https://….com/… https:…., https://… ve …. arama motorunda Ağustos 2010-10/08/2018 tarihleri arasında “….” anahtar kelimesi ile yapılacak araştırma ve sonuçları dilekçede yer verilen internet sitelerinden alınan görsellerden anlaşılacağı üzere davalı adına tescil edilen tasarımın ayırt edilemeyecek kadar benzeri daha önce piyasaya sürüldüğünü, dolayısıyla açtıkları işbu hukuk davasında da delil olarak kullanılabilmesi ve bu görsellerin daha sonra internet sitelerinden kaldırılması gibi bir risk bulunması nedeni ile bunun önüne geçilebilmesini temin edecek şekilde karşı tarafa tebliğ yapılmaksızın yukarıda verdikleri internet sayfalarında ve linkler üzerinde bir bilişim uzmanı bilirkişi marifetiyle tespit ve inceleme yapılmasına karar verilmesini, davalı adına Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli olan ….. (3) numaralı endüstriyel tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, yargılama masrafları ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davalının dava dilekçesinde müvekkiline ait ….. nolu tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığını iddia etmiş ve hükümsüzlük talebinde bulunarak yatırdığı teminatla aldığı ihtiyati tedbir karan gereğince ilgili tasarıma yönelik tescilden doğan hakların müvekkili tarafından kullanılamayacağına yönelik karar aldığını, ancak müvekkilinin kulbu davalının yenilik kırıcı sunduğu kulptan farklı olup, iddiasının reddinin gerektiğini, davalının dosyaya sunduğu yenilik kırıcı ürünler ise müvekkilinin ürünüyle birebir aynı olmayıp farklılıkları mevcut olduğunu, Bilirkişi tarafından bu farklılıklar ayrıntılı tespit edilmediğini, dosyaya sunulan bilirkişi raporunun davalının sunduğu yenilik kırıcı ürünler ile aynı olduğu belirtildiğini, ancak bilirkişi tarafından teknik olarak ayrıntılı inceleme yapılmadığını, ürünün tüm unsurları karşılaştırılarak müvekkilinin ürünüyle davalının sunduğu yenilik kırıcı ürünler karşılaştırılmalı ve ona göre rapor verilmesi gerektiğini, müvekkili tarafından sadece internetteki üründen esinlenilmiş olup, müvekkili tarafından bir takım yenilik ve ayırt edicilik unsurları eklenerek müvekkil ürünü farklı bir tasarım olarak tescil edildiğini belirtmiş ve davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Bakırköy …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 01/03/2022 tarih, … esas, … karar sayılı kararıyla, dosyanın mahkememiz dosyasıyla birleştirilmesine karar verildiği, mahkememizce 06/04/2022 tarihli karar ile dosyanın işbu dosyadan tefriki ile ayrı bir esasına kaydına karar verildiği ve mahkememizin … esas sırasına kaydının yapıldığı görüldü.
Mahkememizce …. esas sayılı dosya üzerinden 06/04/2022 tarihli tensip tutanağı ile, davalının, davacı adına tescilli ….. tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüzün tespiti, men’i, ref’i ile tazminat davasının tefrikine karar verildiği, tefrik üzerine dosyanın 2022/90 esas sırasına kaydının yapıldığı ve işbu dosya ile birleştirildiği görülmüştür.
BİRLEŞEN DOSYADA DAVA : Birleşen dosya davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin mobilya aksesuarlarının üretimi ve satışı işi ile iştigal olduğunu, bu hususta müvekkilinin ürettiği ve ortaya çıkardığı ürünlere ilişkin olarak tasarım tescillerine önem verdiğini, bu bağlamda ….. tescil numaralı tasarımı TPMK nezdinde tescil ettirdiğini, taraflarınca piyasada yapılan araştırma sonucunda davalının müvekkiline ait tasarım konusu ürünleri genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek derecede benzerini ürettiğini, piyasaya sunduğunu, ticari amaçla kullandığını, davalının bu eylemlerinin müvekkilinin tescilli tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, davalının müvekkili adına tescilli tasarımlara yönelik tecavüz ve haksız rekabetinin tespitini, men’ini, ref’ini, şimdilik 5.000,00 TL maddi , 5.000,00 TL manevi tazminatın, delil tespiti yapılan 12/07/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA CEVAP : Birleşen dosya davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı tarafından bu davaya dayanak tasarımlardan ….. (3) tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğü istemiyle Bakırköy …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında dava ikame edildiğini, huzurdaki dosyanın Bakırköy …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep ettiklerini, davacı adına tescilli tasarımların daha önceden başkaları tarafından davalı başvurusunun öncesinde piyasa sürüldüğünü, bu sebeple davaya konu tasarımın yeni ve ayırt edici niteliğe haiz olmadığını, davanın mesnetsiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davalı adına tescilli tasarım tescil belgeleri celp olunmuştur.
Dosya, davacı vekilinin tespit talebi üzerine bilişim uzmanı bilirkişisine tevdi edilmiş, bilirkişi 23/08/2021 tarihli tespit raporunu sunmuştur.
Mahkememizce 13/10/2021 tarihli ara kararı gereği, mevcut bilişim uzmanı bilirkişisine bir bir tasarım uzmanı ve bir sınai mülkiyet uzmanı bilirkişisi eklenerek davalı adına tescilli ….. tescil numaralı tasarımın yenilik ayırt edicilik vasıflarının olup olmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 04/02/2022 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporunda; “Hükümsüzlüğü talep edilen ….. – 3 sıra numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 08/05/2019 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı ve belirtilen nedenlerle hükümsüzlük şartlarının oluştuğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 17/02/2022 havale tarihli dilekçesi ile, davaya konu davalı adına tescilli …..(3) numaralı tasarımın hükümsüzlüğü için dava dışı … tarafından açılan Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasına sunulu bilirkişi raporunu emsal olarak sunmuş, emsal olarak sunulu bilirkişi raporunda; davalı adına tescilli …..(3) numaralı tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıflarını haiz olmadığı hususlarının tespit edildiği görülmüştür.
Ana dosyada dava; davalı adına tescilli tasarımın hükümsüzlüğü talebine; birleşen dosyada dava, davalının, davacıya ait tasarımdan doğan haklarına tecavüzün tespiti, ref ve men’i ile tazminat talebine yöneliktir.
Asıl dosya yönünden yapılan değerlendirmede;
SMK’nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK’nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan “bilgilenmiş kullanıcı” özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Somut olayın yukarıda anılı ilkeler çerçevesinde yapılan değerlendirmesinde; davalı tasarımının ayırt edilemeyecek benzerinin başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş olduğu, zira bilişim uzmanı tarafından tarihleri tespit olunan önceki tarihli görsellerdeki ürünleri oluşturan bütün ögelerin benzer biçim ve oranlarda olduğu; genel izlenimde belirgin farklılıkların bulunmadığı, bu itibarla davalı tasarımının yenilik niteliğini haiz olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Yenilik kriterini karşılayamayan davalı tasarımının esas dava yönünden hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiş ve söz konusu hükümsüzlük kararının geçmişe etkili mahiyeti nazara alınarak birleşen davadaki aynı tasarımdan doğan haklara tecavüz iddiası yönünden davacının davasının reddine karar verilmiştir.
Birleşen davadaki haksız rekabet iddiaları yönünden ise;
Her ne kadar tecavüze dayanak tasarımın yenilik niteliği bulunmaması sebebiyle hükümsüzlüğüne karar verilmişse de Y.11. H.D’nin yerleşik içtihatlarına göre (11 HD. 21/03/2008 tarih, 2008-1816 E., 2008-3687 K.; 11 HD. 20/03/2018 tarih, 2016/7972 E., 2018/2136 K.) ” tescilli sınai hak konusu olmayan bir ürünü Türkiye’de ilk defa kullanan kişi büyük emek ve para harcayarak tanıtmışsa, aynı ürün bir başkası tarafından sırf bu emek ve tanınmışlıktan istifadeye yönelik olarak ve iltibasa sebebiyet verecek şekilde kullanıldığı takdirde bu davranışın ticari dürüstlük kuralıyla bağdaşmayan bir davranış ve haksız rekabet oluşturacağının kabulü gerekmektedir.”
Ne var ki davaya konu olayda davacının davaya konu tasarımı “büyük emek ve para harcayarak tanıttığına” ve davalının da “sırf bu emek ve tanınmışlıktan istifadeye yönelik olarak” hareket ettiğine ilişkin dosyaya herhangi bir delil sunulmamıştır. Bu durumda haksız rekabet iddialarının ispatlanamadığı kanaatiyle bu yöndeki davanın de reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
ASIL DAVADA;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalıya ait ….. tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç, 3.400,00 TL bilirkişi ücreti ve 111,50 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere 3.630,10 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
BİRLEŞEN MAHKEMEMİZE AİT 2022/90 ESAS SAYILI DOSYADA;
1-Davacının davasının reddine,
2-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat talebine yönelik 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen manevi tazminat talebine yönelik 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.20/04/2022

Katip ….
¸

Hakim …
¸