Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/503 Esas
KARAR NO : 2022/190

DAVA : Faydalı Model Belgesi’nden Doğan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti ile Maddi Tazminat
DAVA TARİHİ : 16/06/2021
KARŞI DAVA : Faydalı Model Belgesi Hükümsüzlüğü
KARŞI DAVA TARİHİ : 05/07/2021
KARAR TARİHİ : 05/10/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 31/10/2022
Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi’nden Kaynaklanan davanın yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin, kış bahçesi çatı sistemlerini tüketicilerle buluşturan, yüksek kalite, yaratıcılık, çeşitlilik ve kişiye özel projeler ile faaliyetlerini sürdürmekte olan sektörünün lider firmalarından biri olduğunu, müvekkilinin Türkpatent nezdinde kayıtlı … tescil numaralı “…” başlıklı faydalı modelin başvuru sahibi olduğunu, uyuşmazlık konusu faydalı modelin restoran, çardak, bina vb.yapıların üzerine yerleştirilerek otomatik açılıp kapanabilen bir çatı sistemi ile ilgili olduğunu, Antalya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporu ile müvekkili faydalı modelinin 1 numaralı bağımsız isteminde belirtilen tüm unsurların davalının SMK’ya aykırı şekilde ticari faaliyetini yaptığı muadil ürününde bulunduğunun tespit edildiğini, davalıya ait ürünün, müvekkili adına kayıtlı … tescil numaralı faydalı model ile koruma altında bulunan ürün ile benzer özellikler taşıdığının belirtildiğini, SMK’nın 141.maddesinde faydalı model sahibinin izni olmaksızın yapılan fiillerin tecavüz teşkil edeceğinin açıkça belirlendiğini, davalı fiillerinin, müvekkilinin sahibi olduğu faydalı model açısından TTK 55.maddesine göre haksız rekabet teşkil ettiğini, açıklanan nedenlerle, davalının, müvekkilinin faydalı model belgesinden doğan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetlerinin tespitini, durdurulmasını, men’ini, şimdilik 50.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsilini, tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulmasına el konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde müvekkiline mülkiyet hakkı tanınmasına, tecavüz edene ait el konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesini, üzerlerindeki markaların silinmesini veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhasına, hükmün ilanına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP ve KARŞI DAVA : Davalılar/karşı davacılar vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, müvekkili şirketlerin ticari merkezlerinin Antalya ilinde olduğunu, yetkili mahkemenin Antalya Mahkemeleri olduğunu, yetki yönünden itiraz ettiklerini, davacının talepleri bakımından müvekkillerine husumet yöneltilmesinin hatalı olduğunu, müvekkili …. San Tic A.Ş.herhangi bir açılır tente üretimi yapmadığını, bu hususun Antalya …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasında yapılan keşif esnasında da görüldüğünü, bu müvekkili yönünden ihlalin varlığından söz etmenin mümkün olmadığını, müvekkillerinin ticari merkezlerinin de tamamen farklı olduğunu, farklı iki şirket olduğunu, bu nedenle her iki müvekkilinin ortak üretimi gibi dava ikame edilmesinin kabul edilemez olduğunu, müvekkili … Sistemleri şirketinin ise ekte sunulan 15/12/2018 tarihli “Faydalı Model Lisans Sözleşmesi” uyarınca … Ltd Şti firması tarafından … numaralı başvuruya esas endüstriyel tasarımı kullandığını ve ürettiğini, müvekkilince kullanılan tasarımın bu şekilde yasal dayanağa sahip olduğunu, bu tasarım yönünden bir iptal söz konusu değilken başka bir tasarımın benzerlik iddiasında bulunmasının kanuna açıkça aykırı olduğunu, davacının benzerlik iddiasının yerinde olmadığını, müvekkilinin kullanmış olduğu tasarıma ilişkin faydalı model araştırma raporunda tespit isteyene ait tasarımların da yer aldığı inceleme ve değerlendirme sonucu yenilik ve sanayide uygulanabilirlik özelliklerini taşıdığının tespit edildiğini, bu araştırma raporunun savunmalarını destekler nitelikte olduğunu, davacı ve dayandıkları tespit raporunda, ürünün tasarımsal özelliklerinden ziyade işlevsel yani teknik zorunluluk arz eden özellikleri üzerinden benzerlik incelemesi yapıldığını ve benzerlik yorumlarında bulunulduğunu, bu kapsamda yapılan inceleme ve ürünlerin zorunlu işlevi olan açılıp kapanma işlevi, motor aksamları gibi olgulara dayalı olarak benzerlik iddiasına bulunulmasının kabul edilemez olduğunu, karşı dava olarak, müvekkili tasarımlarının birbirine benzemediğini, davacının davaya dayanak … numaralı faydalı model tescilinin yasal koşulları sağlamadığını, davacının tescilinin 55.madde kapsamında bir tasarım niteliğine haiz olmadığını, davacının tescile konu tasarım talebin ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünden kaynaklanmadığını, tamamen ürünün işlevsel özelliklerini ihtiva ettiğini, davacı ürününün çalışabilir olması için zorunlu işlev özelliklerine dair tasarım başvurusu yapmış olup kanuni tanım kapsamında geçerli bir tasarımdan söz edilemeyeceğini, davacının tasarımının yeni ve ayırt edici özelliği bulunmadığını, hükümsüzlüğüne karar verilmesini, asıl davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP : Davacı/karşı davalı vekili karşı davaya cevap dilekçesi ile, müvekkiline ait faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesi talebi ile mahkeme nezdinde açılmış bulunan işbu davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, reddine karar verilmesi gerektiğini, uyuşmazlığa konu … numaralı faydalı model tescilinin Mülga 551 sayılı Patent Haklarının Korunması hakkında Kanun Hükmünde Kararname döneminde gerçekleştiğini, önceki mevzuat ile 6769 sayılı Sına Mülkiyet Kanunu’nun uygulanacağı konuların belirlenmesinin usulen yerinde olacağını, huzurdaki davda uyşuşmazlık konusuna ilişkin olarak 551 sayılı PatKHK hükümleri uygulama alanı bulacağını, karşı davacının hukuki yararının bulunmadığını, karşı davacı vekilinin hükümsüzlük talebi ile açmış olduğu karşı davada, esas davada olduğu gibi SMK’nın tasarımı düzenleyen hükümlerine dayanmak suretiyle argümanlarını oluşturduğunu, davalı karşı davacı vekilinin delillerinden hareketle; hükümsüzlüğü talep edilen … tescil numaralı faydalı modelin koruma kapsamına dahil edilen kıstaslarının, başvuru tarihinden çok daha önceleri Türkiye’de ve dünyada ortaya konulmuş kriterler olduğunun açıkça tespit olunduğa dair beyanlarına katılmadıklarını, söz konusu beyanlar teknik olarak da gerçeği yansıtmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacı adına kayıtlı faydalı model tescil belgeleri celp olunmuştur.
Antalya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyası uyap üzerinden celp olunmuş, tetkikinde; talep eden … San.Tic. A.Ş.tarafından, karşı taraf … San Tic Ltd Şti, …. San. Tic. A.Ş.aleyhine delil tespiti talebinde bulunulduğu, tespit sonucu alınan bilirkişi raporunda; “karşı tarafa ait ürünün, tespit isteyen adına kayıtlı … nolu faydalı model ile koruma altında bulunan ürün ile benzer özellikler taşıdığı, karşı taraf vekili tarafından ileri sürülen lisans belgesi ve sair iddiaların değerlendirmesinin yargılamayı gerektirmesi ve bu alanda görevlendirme almamış olmaları sebebiyle yapılamadığı” hususlarını rapor ettikleri görülmüştür.
Dosya, asıl dava yönünden, davalıların, davacıya ait … tescil numaralı faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, oluştuysa miktarı hususlarında; karşı dava yönünden, karşı davalı adına tescilli … tescil numaralı faydalı modelin hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 25/03/2022 tarihli raporlarında; “Dosya içerisinde Davacı tarafından sunulan linkler kontrol edilmiş https://www…com/ alan adı kontrol edilmiş Alan Adının 07.04.2010 tarihinde alındığı/kayıt edildiği, Alan Adı Sahibi/Yetkilisi bilgilerinde; Name: …., Street: ….. City: Antalya, State: …, Postal Code: …., Country: TR, Phone: …., Email: info@….com.tr bilgilerinin olduğu, https://www…com/ içerisinde bulunan web sitesi iletişim bilgilerinde … Cadde no:… Döşemealtı Antalya … – info@…com.tr – …@….com.tr yazdığı, https://www…. linki kontrol edildiğinde linkte bulunan videonun … isimli … hesabında 23 Şubat 2020 tarihinde yayınlandığı, Davalının dosyaya sunmuş olduğu USB bellek içerisinde bulunan 12 adet video … içerisinde aranmış tasarım karşılaştırılması yapılması için videolar indirilmiş, alınan ekran görüntüleri yukarıda sunulmuştur. Video 1 : https://www….com/… linkinde bulunan videonun 17 Temmuz 2013 tarihinde yayınlandığı, Video 2 : https://www… linkinde bulunan videonun 4 Kasım 2015 tarihinde yayınlandığı, Video 3 : https://…. linkinde bulunan videonun 11 Haziran 2012 tarihinde yayınlandığı, Video 4 : … linkinde bulunan videonun 16 Nisan 2014 tarihinde yayınlandığı, Video 5 : https://www… linkinde bulunan videonun 18 Şubat 2020 tarihinde yayınlandığı, Video 6 : https://www…. linkinde bulunan videonun 31 Mayıs 2015 tarihinde yayınlandığı, Video 7 : https://… linkinde bulunan videonun 14 Şubat 2015 tarihinde yayınlandığı, Video 8 : https://www… linkinde bulunan videonun 20 Mart 2014 tarihinde yayınlandığı, Video 9 : https://www…. linkinde bulunan videonun 19 Temmuz 2013 tarihinde yayınlandığı, Video 10 : https://www…. linkinde bulunan videonun 12 Kasım 2016 tarihinde yayınlandığı, Video 11 : https://www…. linkinde bulunan videonun 27 Şubat 2016 tarihinde yayınlandığı, Video 12 : https://www… linkinde bulunan videonun 7 Ekim 2015 tarihinde yayınlandığı, Dosya içeriği itibari ile davalı-karşı davacıya ait, davacı-karşı davalının TR … tescil numaralı faydalı modeli koruma kapsamı içerisinde kalan bir ürününü mevcut olduğunun ispatlanamadığı, Dosya içeriği itibari ile davacı-karşı davalının TR … tescil numaralı faydalı model belgesinin hiçbir isteminin başvuru tarihi itibari ile yeni olmadığının ispatlanamadığı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davalılar/karşı davacılar vekili 25/04/2022 tarihli dilekçesi ile, asıl davanın haksız ve mesnetsiz olduğunun raporla da tespit edildiğini, asıl dava yönünden müvekkili …. San.ve Tic. A.Ş.’nin 15/12/2018 tarihli faydalı model lisans sözleşmesi uyarınca … Ltd. Şti firması tarafından …. numaralı başvuruya esas faydalı modeli kullanmakta ve üretmekte olduğu diğer müvekkili …. San Tic. A.Ş.’nin ise zaten üretim yapmadığı hususlarına değinildiğini, netice itibari ile raporun asıl dava yönünden yerinde olduğunu, karşı dava yönünden yapılan değerlendirmenin eksik ve hatalı olduğunu, dosyaya sunulan …. San ve Tic A.Ş.firmasınca … tescil numaralı “….” isimli profil tasarımlarının davacı/karşı davalının kullandığı tasarımlar ile birebir aynı olduğunu, bilirkişi heyetince eksik inceleme yapıldığını, itirazları doğrultusunda ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davacı/karşı davalı vekili 05/05/2022 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporda gerekli teknik incelemeler yapılmadığını, hukuki değerlendirmelerde bulunarak yetki aşımında bulunulduğunu, herhangi bir teknik bilgi ve karşılaştırma içermeyen raporun hükme esas alınmasının kanuna, hukuka ve hakkaniyete aykırı olacağını, bu sebeple mahkeme tarafından işbu bilirkişi raporunun hükme esas alınmayarak aynı bilirkişilerden ek rapor alınmasını, mahkeme aksi kanaatte ise yeni bir bilirkişi heyetinden yeni rapor alınmasını talep etmiştir.
Taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilmesi amacıyla dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 12/09/2022 tarihli raporlarında; “dosya içeriği itibariyle davalı-karşı davacıya ait, davacı-karşı davalının … tescil numaralı faydalı modeli koruma kapsamı içerisinde kalan bir ürününü mevcut olduğunun ispatlanamadığı, dosya içeriği itibariyle davacı-karşı davalının … tescil numaralı faydalı model belgesinin hiçbir isteminin başvuru itibari ile yeni olmadığının ispatlanamadığı, görüşlerinde bir değişiklik olmadığı” hususlarını rapor ettikleri görülmüştür.
Asıl dava, davalının, davacıya ait faydalı model belgesinden kaynaklanan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, durdurulması ve men’i ile maddi tazminat talebine; karşı dava, karşı davalıya ait faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
SMK’nun 141 Maddesi ile, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek, kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent veya faydalı model hakkını gasp etmek ve patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmenin, patent ve faydalı model belgesine tecavüz oluşturacağı belirtilmiştir.
Faydalı modele tecavüz iddiası yönünden öncelikle faydalı modeldeki hakkın kapsamının belirlenmesi gerekir. Koruma konusunun kapsamını istem ve istemler oluşturur. İstemler esas olup, çizim, resim ve tarifname yardımcı unsurlardır.
Tecavüz eyleminin tespiti yönünden suçlanan (davalı) ürününde davacıya ait faydalı modelin ana istemini oluşturan tüm unsurların birlikte tespit edilmesi gereklidir. Buna göre istemler bazında usulüne uygun bir kıyaslama ve inceleme içermeyen Antalya …. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasındaki raporun tecavüz fiilinin ispatı için yeterli bir delil teşkil etmediği kanaatine ulaşılmıştır. Buna mukabil, mahkememizce alınan heyet raporunda davacı faydalı modelinde bulunan ve 1 numaralı bağımsız isteminde yer alan 1’den 12’ye kadar olan unsurların davalı ürünlerinde tespit edimlemesi nedeni ile tecavüz fiilinin unsurlarının oluşmadığı anlaşılmıştır.
Karşı dava yönünden yapılan değerlendirmede ise, Hukukumuza göre faydalı modelin unsurları yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirliktir. Bu unsurlardan herhangi birinin eksikliği hükümsüzlük sonucunu doğurur.
Faydalı model tescilinin ilk şartı, buluş olduğu iddia edilen konunun “yeni” olmasıdır. Bu yeniliğin kapsamı faydalı modelin istemlerine göre belirlenir. Tescil ve hükümsüz kılınmama şartı olarak yeniliğin ne olduğunu ise 6769 sayılı SMK’nun 82, 83 ve 84.maddelerine göre tespit etmek gerekir. Buluşa patent alınması ve alındıktan sonra hükümsüz kılınmaması için yapılan başvuru tarihinden ve varsa rüçhan tarihinden önceki tarih itibarıyla yenilik araştırması yapılması gerekir. Dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir zamanda kamunun ulaşabileceği biçimde açıklanmış buluşa ilişkin bilgi mevcutsa artık o buluş yerinde değildir.
Bir buluşun yeni ve korumadan faydalanabilir olması için içerdiği tüm unsurların (istemlerin) tekniğin bilinen durumu ile birebir aynı özelliklere sahip olmaması gerekir. “Tekniğin bilinen durumu” kavramı ve kriterinin uygulamada geniş yorumlanması gerektiği kabul edilmektedir. Buluşun öncelik talep edilen tarihinden önce dünyada herhangi bir yerde açıklanmış, ulaşılabilir hale gelmiş bilgiler tekniğin bilinen urumunu oluşturur. Bir buluşun tekniğin bilinen durumuna dahil olması halinde patent tescili kabul edilmez; eğer inceleyen uzmanın gözünden kaçarak patent verilmiş olsa bile iptal edilmesi (hükümsüz kılınması) gerekir.
Karşı davalıya ait faydalı modelin yenilik özelliğini kırıcı olarak sunulan videoların istemlerin birebir karşılaştırılmasına uygun olmaması; res’en yapılan araştırmada da yenilik kırıcı başka bir delile rastlanmaması nedeniyle ispatlanamayan karşı davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Tüm bu nedenlerle asıl davanın ve karşı davanın ayrı ayrı reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Asıl davanın ve karşı davanın ayrı ayrı REDDİNE,
2-Asıl dava yönünden; davacı tarafça yatırılan 853,88 TL peşin harçtan, alınması gereken 80,70 TL harcın mahsubu ile arta kalan 773,18 TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Asıl dava yönünden; davalılar kendilerini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespit davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Asıl dava yönünden; davalılar kendilerini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Karşı dava yönünden; alınması gereken 80,70 TL harçtan, davalı/karşı davacılar tarafından yatırılan 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın, davalı/karşı davacılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
6-Karşı dava yönünden; davacı/karşı davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen hükümsüzlük davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı/karşı davacılardan alınarak, davacı/karşı davalıya verilmesine,
7-Taraf vekilleri tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
8-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.05/10/2022

Katip …
e-imzaldır

Hakim ….
e-imzalıdır