Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/464 Esas
KARAR NO : 2022/19

DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 28/04/2021
KARAR TARİHİ : 23/02/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin 1981 yılından bu yana özellikle plastik kap sektöründe faaliyet gösteren, sektörün önde gelen ve saygın firmalarından biri olduğunu, davalı tarafın da müvekkili ile aynı sektörde faaliyet göstermekte olup, …. numaralı endüstriyel tasarımın maliki olduğunu, dava konusu 12.10.2020 başvuru tarihli … numaralı endüstriyel tasarımın piyasada çok uzun yıllardan beri mevcut olan, bir çok üreticinin kullandığı harcı alem bir tasarım olduğunu, davalı tarafın, dava konusu … numaralı endüstriyel tasarımı ilk kez 14.01.2016 tarihinde kamuya sunduğunu, davalıya ait … numaralı endüstriyel tasarım davalının internet sitesi olan http://www…… adresinin, …. adresinden internet yayın tarihine bakıldığında 14.01.2016 tarihi olduğunun görüldüğünü, davalı tarafın daha evvel Dünya’nın bir çok ülkesinde de var olan bu tasarımı kendi internet sitesinde kamuya sunduğunu, bu sebeple kamuya arzın gerçekleştiğini, söz konusu tasarımın harcı alem bir hal aldığını, üzerinden yaklaşık 5 yıl geçtikten sonra kendi piyasasındaki rakiplerine karşı haksız kazanç sağlamak maksadıyla haksız bir tasarım tescili gerçekleştirdiğini, 12.10.2020 başvuru tarihli ve … numaralı endüstriyel tasarım tesciline konu tasarımın, yenilik ve ayır edicilik unsurlarından yoksun olduğunu, davalı tarafın, yenilik ve ayırt edicilik unsurlarından yoksun olan, harcı alem … numaralı endüstriyel tasarım tesciline konu tasarımına müvekkilinin tecavüz ettiğini ileriye sürerek, müvekkilini rahatsız ettiğini, davalının şekli tesciline dayalı olarak ticari rakibi olan müvekkilini baskı altına almak ve haksız menfaat temin etmek istediğinin açık olduğunu belirtmiş ve ihtiyati tedbir taleplerinin kabulüne, müvekkilin telafisi imkansız zarar ve ziyanlarının engellenmesi için, davalının … numaralı endüstriyel tasarım tesciline konu tasarımından kaynaklanan haklarının dava sonuna kadar müvekkiline karşı ileriye sürülmesinin engellenmesine, davanın kabulüne, davalıya ait … numaralı çoklu endüstriyel tasarım tescilinin hükümsüzlüğüne ve TPMK sicilinden terkinine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının tescile konu tasarımın ilk olarak 2016 yılında kamuya sunulduğunu iddia ederek “http://…. adresinin, … adresinden internet yayın tarihine bakıldığında 14.01.2016 tarihli olduğu görüldüğünü söylediğini, davacının dilekçesinde belirttiği http:… adresinin müvekkilinin internet sitesinin ana sayfasının uzantısı olduğunu ve söz konusu tasarımla ilgisi bulunmadığını, davacının sunduğu ekran görüntüsünde ….adresinden “http://… ” uzantısının sorgulandığının görüldüğünü, bu uzantının servis tabaklarının sergilendiği uzantı olup burada yalnızca tescile konu tasarımın bulunmadığını, başka tasarımların da bulunduğunu, davacının dilekçesinde yer verdiği ekran görüntüsünden de bu durumun anlaşıldığını, ….. adresinde davacının yer verdiği “http://….” uzantısı sorgulandığında takvim kısmında 14.01.2016 ile 28.02.2021 tarihleri arasında söz konusu sayfanın içeriğinin 8 kez değiştirildiği bilgisinin bulunduğunu, dolayısıyla sitedeki söz konusu uzantı ilk kez 14.01.2016 tarihinde açılmışsa da; bu tarihin, tescile konu tasarımın 14.01.2016 tarihinde siteye eklendiğini göstermediğini, davaya konu tasarımın tasarım tescil belgesinin 21.02.2021 tarihinde düzenlenmiş olup, “http://….” uzantısı altında son kez 28.02.2021 tarihinde kayıt yapılmış olmasından da tescile konu tasarımın 28.02.2021 tarihinde siteye konulduğunun açıkça anlaşıldığını, …. adlı sitenin güvenilirliğinin de tartışmaya açık olup, yalnızca bu siteden alınmış ekran görüntüsüne de dayanılarak müvekkiline ait tasarımın davacı tarafından kullanımına izin vermek müvekkilini telafisi güç zararlarla karşı karşıya bırakacağını, davacının tescile konu tasarımın tescil tarihinden önce kamuya sunulduğu yönündeki iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirtmiş ve davaya cevaplarının kabulüne, ihtiyati tedbir kararının uygulanması talep edilmediğinden ihtiyat-i tedbir kararının kendiliğinden kalmış sayılmasına, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davalı adına tescilli tasarımın sicil kayıtları celp olunmuştur.
Dosya, davalıya ait … numaralı çoklu endüstriyel tasarımın yenilik sıfatını haiz olmaması nedenleriyle hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler 23/12/2021 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “hükümsüzlüğü talep edilen … numaralı servis tabağı tasarımının davalı adına tescilli olduğunu, davalı tarafa ait hükümsüzlüğü talep edilen … numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 12/10/2020 tarihi itibari ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davalı vekili 13/01/2022 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile, raporda …. adlı sitenin güvenilir olmadığı yönündeki itirazlarının değerlendirilmediğini, davaya konu tasarımın tasarım tescil belgesinin 21/02/2021 tarihinde düzenlenmiş olup, “http://….” uzantısı altında son kez 28/02/2021 tarihinde kayıt yapılmış olmasından da tescile konu tasarımın 28/02/2021 tarihinde siteye konulduğu açıkça anlaşılmaktadır.” şeklindeki iddialarının da raporda değerlendirilmediğini, hazırlanan raporun son derece haksız, mesnetsiz usul ve yasalara, gerçeklere ve hakkaniyete aykırı, davaya dayanak olabilecek mahiyette olmadığını bu yüzden bilirkişi heyet raporuna beyan ve itirazlarının kabulü ile dosyanın beyan ve itirazları doğrultusunda ek rapor alınmak üzere yeniden bilirkişi heyetine tevdine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; davalı adına tescilli tasarımların hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talebine yöneliktir.
SMK’nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK’nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan “bilgilenmiş kullanıcı” özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Davaya konu somut olayda, davacı yana ait tasarım ile hükümsüzlüğe dayanak tasarımların bütün ögeleri bakımından ayniyet derecesinde benzer biçim, oran, yüzey özelliği ve yerleşimlerin olduğu; bilgilenmiş kullanıcı baz alındığında davalı tasarımının ayırdedici vasfının bulunmadığı, alınan raporlar ve sunulan delillerle anlaşılmıştır.
Davalı, internet ortamında tespit edilen hükümsüzlüğe dayanak ürünlerin yayın tarihleri ile ilgili itirazlarını sunmuşsa da, bilirkişilerin yalnızca davacı yanın sunduğu siteler değil, res’en araştırıp buldukları siteler vasıtasıyla da aynı ürünü tespit ettikleri, uzantıların kayıt tarihinden ziyade ürüne yapılan yorum tarihlerinin de incelenerek baz alındığı, hem ürünlerin yüklenme hem de kullanıcı yorumlarının tescil tarihinden önce olmasının birbirini doğrular mahiyette olduğu ve bu itibarla davalı itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Tüm bu gerekçeler ile davacının davasının kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalıya ait … tescil numaralı çoklu endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 274,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.392,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/02/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır