Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/402 Esas
KARAR NO : 2021/244

DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli)
DAVA TARİHİ : 18/02/2021
KARAR TARİHİ : 08/12/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 05/01/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Tecavüzün Tesbiti İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacılar vekili dava dilekçesi ile, müvekkili … Oyuncak firmasının 09/09/2005 tarihinden bugüne her türlü oyuncak ticareti alanında faaliyet gösteren sektörün saygın işletmelerinden olduğunu, diğer Müvekkil … firmasının 1986 yılında Finlandiyada kurulmuş oyun, oyuncak, giysi, aksesuar ve ev eşyaları tasarım, üretim ve ithalatı alanlarında faaliyet gösteren uluslarası bir işletme olduğunu, müvekkillerin zeka oyunları sınıfında yer alan … strateji oyununun ise 46 yaş sınıfında 2 kişilik oynanan, duyular, konstantrasyon, düşünme, akıl yürütme becerilerini geliştirmeye yönelik … oluşturmak amacıyla oynanan oyunun, …. ile belirli kurallar çerçevesinde oynanan, oyun tasarımı alanında 2005 yılından beri bir çok Uluslararası ödüller almış bir oyun olduğunu, zeka oyunları içerisinde yer alan … strateji oyununun 5846 FSEK kapsamında korunan, ilmi ve edebi eserler kategorisine dahil, eser niteliğinde olduğunu, … oyununun eser niteliğinde olduğunun İzmir FSHHM … 08.05.2019 tarihli bilirkişi heyet raporu ve İstanbul …. FSHHM … talimat dosyası 21.11.2019 tarihli heyet raporu ile sabit olduğunu, müvekkili … Oyuncak firmasının diğer müvekkili … firması ile arasındaki ticari ilişki kapsamında oyunun tek yetkili distribütorü olduğunu, oyunun yaratıcısı ve eser sahibi … olup, Uluslararası Tescil No:… ve TPMK nezdinde … nolu marka tescili ile koruma altında olan oyunun, fikri haklarının müvekkil … tarafıdan lisans sözleşmesi ile satın alındığını, bu hak sahipliğinden doğan fikri mülkiyet kapsamındaki kanuni haklarının FSEK ilgili maddelerinde belirtildiğini, oyunun kurallarının tercümesini yapan … Oyuncak’ın aynı zamanda işleme eser sahibi olduğunu, müvekkillerinin Türkiyedeki tek yetkili ticari hak sahibi olduğu halde, davalı …. Oyuncak tarafından oyunun “…” ismi ile …. adı altında taklit edilerek üretilip satışının yapıldığının davalının işyerine ait satış mağazasından satın alınan ürün ile kendileri tarafından tespit edildiğini, ürün üzerindeki barkod okutularak elde edilen bilgiden … isimli oyunun … ünvanı ile kayıtlı olduğunun görüldüğünü, oyun kutusunun arkasında davalı firma unvan ve bilgilerinin, oyun kuralları tarifnamesinin müvekkil tarifnamesi ile aynı şekilde yazılmış haliyle yer aldığını, müvekkillerinin hiçbir izni olmaksızın oyun ve oyuncağının birebir taklit edilerek tanıtım ve satışının hem Bağcılar İstoç mağazalarında hemde internet satış sitesi adreslerinde yapıldığını, davalı tarafından … oyununun, oyun mantığı, ilkeleri, tarifnamesi, kurgu ve kuralları, kutu üzerindeki görselleri ve oyun hedefi, oynanma biçimi, anlatım ve tarzının, birebir aynı olduğunu, FSEK kapsamında olan oyunun kanuni ticari haklarının açıkça ihlal edildiğini, fikri haklara tecavüz ile haksız rekabet fiillerinin oluşturulduğunu, üretim kalitesi düşük taklit ürünle tescilli ürün itibarının zedelendiğini, davalı tarafından … yani tercümesi “…” anlamına gelen ifadesinin, … oyun tasarımı ve mantığından birebir alıntı olduğunun açıkça göstergesi olduğunu, tüm bu sebeplerle FSEK, TTK hükümlerinden doğan hakları gereği, davalının eylemlerinin müvekkillerinin FSEK kapsamında “eser” olarak korunan … oyunundan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, tecavüzün ve haksız rekabetin men’ine, durdurulmasına, giderilmesine, davalının tecavüze konu ürünü “…” ya da başka bir isimle üretmesinin, internet ortamı dahil satmasının, pazarlamasının, tanıtımını ve reklamını yapmasının, ticari olarak elinde bulundurmasının önlenmesine ve durdurulmasına, tecavüze ve haksız rekabete konu “…”/başka bir isimli ürünlerin üretildikleri, satıldıkları, piyasaya sunuldukları ve ticari amaçlarla bulunduruldukları her yerde toplanmasına, bu ürünlere el konulmasına ve imhasına, bunların imalinde kullanılan makine, kalıp, alet vs. teçhizata el konulmasına, mümkünse imhalarına ya da müvekkili … Oyuncak’a teslimlerine, tecavüz ve haksız rekabet konusu ürünle ilgili her türlü tanıtım ve reklam vasıtasının da aynı şekilde imhasına veya müvekkiline teslimine ve işbu dilekçenlizde belirtilen linklere erişimin engellenmesine hükmedilmesini, hükmün ilanına, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı adına dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğ edildiği, davaya cevap vermediği anlaşılmakla davanın reddini istediği kabul edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dosya davacı vekilinin tespit talebi doğrultusunda bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 25/05/2021 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “1- Endüstriyel Tasarımların şekil olarak benzer olup olmadığı hususunda yapılan incelemede; Davalı taraf … oyun kutusu ambalajında ve içeriğinde kullanılan ürün görseli ile kutu içinden çıkan oyun ürününün, şekil tasarımı olarak dış görünüşü, genel kurgusu, hacimi, kalınlığı, ölçeği, biçim ve detaylarıyla, Davacı Taraflara ait … oyunu ile aynıyet derecesinde birebir olacak şekilde ve karıştırılmaya sebebiyet verecek nitelikte benzer olduğu, … adlı kutulu oyunun, oyun dizilim ve kurgusunun, … oyun tarifnamesi ile benzer olup olmadığı hususunda yapılan incelemede; Davalı tarafa ait … ibareli oyunun, oyun dizilimi ve oynanma şekli bakımından kurgulanmasına ilişkin, tescilli eser iteliğinde olduğu beyan edilen … oyununun ayırt edici niteliği olan oyun kurgusu, mantık dizilimi ve oyun tarifnamesinden oluşan kullanım tarifnamesi ile karıştırılmaya sebebiyet verebilecek nitelikte birebir benzer olduğu, Davalı taraf oyun ve kurgusundaki benzerliğin ortalama tüketici nezdinde Davalı taraf oyunu ile Davacı taraflara ait oyunun aynı oyun olduğunu kolaylıkla algılatacak nitelikte olduğu, bu bakımdan ticari bakımdan … ibareli ürünün … oyununu üreten aynı firmaya ait olduğu algısını oluşturabilecek nitelikte ticari bir yanıltmaya da sebebiyet verebilecek nitelikde benzerliğin var olduğu, Dava Dilekçesinde belirtilen linkler kontrol edilmiş olup, 23.03.2021 tarihinde linkler üzerinden ulaşılabilen mazağa bilgilerinin, ürün görsel bilgilerinin ekran görüntüleri ve detayların sunulduğu, Marka ile Oyunun Fikir ve Sanat Eserleri kanunu yönünden; davaya konu emtia, endüstriyel eser mahiyetinde bir ilmi eser olması, bu eserin tasarım özelliği dolayısıyla kazandığı güzel sanat eseri formunda kaligrafisinin yapılarak derleme eser sıfatı da kazandığı, bu hali ile eser sayılmakta olduğu, Davalı yanın kusurlu eylemleri ile davacının münakit lisans sözleşmesi ile FSEK md. 18 kapsamında kullanım hak ve yetkisine sahip olduğu eser sahibine ait işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve umuma arz salahiyetleri olarak tanım bulan eserin MALİ HAKLARINA tecavüz teşkil eden eylemlerde bulunduğu, Davalı yanın kusurlu eylemleri ile eser sahibinin manevi hakları, eserin umuma arz salahiyeti (FSEK md. 14),- adın belirtilmesi salahiyeti (FSEK md. 15), – Eserde değişiklik yapılmasını men etmek (FSEK md. 16) olarak tanım bulan ve … isimli eserin adının (… VS. sair adlarla) değiştirilmesi ile (lisans almaksızın) piyasaya arz zamanı ve şeklinde karar verme yetkilerini de kapsayan manevi haklarına tecavüz teşkil eden eylemlerde bulunduğu, Davalı yanın eylemlerinin FSEK mevzuatı kapsamında eser sahibinin mali ve manevi haklarına tecavüz teşkil etmesinden ötürü FSEK md. 77 hükmü gereği davalı yan emtiasının üretim, satış ve dağıtımının tedbiren durdurulmasına karar verilmesinin takdirinin Mahkemeye ait olmak üzere isabetli göründüğü, Davacı vekilinin eserin markasına dair delillerini dava dosyasına sunmuş olduğu görülmekte ise de, konunun TÜRKPATENT nezdinde ihtiyari olarak tescilin sağlanması mümkün olan endüstriyel tasarım kütüğüne tesciline dair bir delil dosyada yer almadığından ayrıca SMK amir mevzuatı kapsamında taraflarınca bir belirleme yapılmadığı, keza davalı yana ait … emtiasının isminin ad ve alametlerinin izinsiz değiştirildiği görülmüş olup TÜRKPATENT nezdinde korunan … markası ile şeklen ve tellaffuz olarak bir benzerliği bulunmadığı, bu anlamda marka tecavüzü bahsinin değerlendirme dışı olduğu, Davalının fiilleri aynı zamanda davacı ve eser sahibi aleyhine haksız rekabet teşkil etmekte olduğu, Normlar hiyerarşisi gereği, yarışan mevzuat hükümlerinden özel kanun hükümlerine öncelik verilmesi ile hakka tecavüzün eşer sıfatını haiz bir mala karşı işlenmesi dolayısıyla haksız rekabet hükümlerinden doğan talepler ESEK koruması mevcut iken dosya kapsamında dikkate alınmasının mümkün görülmediği, emtianın eser vasfında olmadığının kabulü halinde ancak bu taleplerin değerlendirilmesinin genel hükümler uyarınca mümkün yine görülebileceği keza haksız fiillerin kusur ile tespit olunduğu, takdirin Mahkeme’ye ait olduğu, Mahkeme’nin Haksız Rekabet bahsi dairesinde de taleplerin haklılığının birlikte yahut daha önce yahut yeknesak olarak karara konu edilmesi kanaati mevcut ise; dolayısıyla Davalının; TTK md. 55 a/4; TTK md.55 c 1/3; TTK md.55/1 c.3.; TTK md. 55/1 e. hükümlerine aykırı olarak RAKİP sıfatı ile dürüstlük kuralına aykırı mahiyette başkasının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanan ve başkalarının emtiası ile karıştırılmaya yönelik eylemlerde bulunmak, sektörel iş şartlarına uymamak, teknik çoğaltma yöntemleri ile başkasına ait pazarlanmaya hazır emtiadan yararlanmak, hususunda da KUSURU İLE haksız rekabette bulunduğu ve TTK MD. 56/1 (A) ve davamı hükümleri kapsamında ihtiyati tedbir talebinin yine TTK mevzuatı uyarınca da kabul edilebilir olduğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davalı vekili 07/12/2021 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporunun çok büyük bir kısmında yasal düzenlemelere yer verildiğini, dava konusu ürünlerin incelemesi ve değerlendirilmesi hususunun yüzeysel olarak değerlendirildiğini, bilirkişi raporunda dava konusu … isimli ürünün eser niteliğinde olduğu değerlendirmesinin sadece davacı yanın tek taraflı beyanları üzerinden değerlendirildiğini, dava konusu oyunun hangi özellikleri dikkate alınarak FSEK kapsamında eser niteliğinde olduğuna ilişkin değerlendirme yapılmadığını, bilirkişi raporunun kabulünün mümkün olmadığını, itirazları doğrultusunda yeni bir bilirkişi raporu alınmasını talep etmiştir.
Dava, davacıların eser sahibi, münhasır lisans sahibi, işleme eser sahibi sıfatları ile hak sahibi olup olmadıkları, davalının “….” isimli eserden kaynaklı haklara tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, men’i, önlenmesi ve durdurulması talebine yöneliktir.
FSEK 1/B maddesine göre eser sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleridir. Buna göre bir ürünün eser vasfını haiz olabilmesi için subjektif unsura (sahibinin hususiyetini taşıması) ve objektif unsura (kanunda sınıflandırılan eser gruplarından birine dahil olma) bir arada sahip olmalıdır.
Davaya konu ürün bir kutulu masa oyunudur. Söz konusu oyunun anonim olmayan kuralları ile hazırlanmış olan parçaların ve ürünlerin sahibinin hususiyetini taşıyacağı ayrıca FSEK 6.maddesi düzenlenmesi karşısında da ürünün özgün mantığını yazılı ve görsel şemalarla açıklayan, belirli tarifleri içeren oyun kuralları kitapçığının tercüme (işleme) eser olarak kabulünün gerektiği hukuki kanaatine ulaşılmıştır.
Eser sahipliği yönünden yapılan değerlendirmede ise;
FSEK 8/1 uyarınca “Eserin sahibi onu meydana getirendir.” Kanuni düzenlemeler ve yüksek mahkeme içtihatlarına göre ancak gerçek kişiler eser sahibi olabilirler. Tüzel kişiler ise eserden doğan hakların devri yolu ile bu haklara tecavüz halinde dava açma hak ve ehliyetine sahip olabilirler.
Somut olayda davaya konu eserin sahibinden mali haklarını devir alan davacı …’un diğer davalıya bu haklarını lisans yolu ile kullandırdığı, davacılar eser sahibi olmasalar da bu itibarla her iki davacınında eserden kaynaklı haklara tecavüz iddiasında bulunabilecekleri ve davacı olabilecekleri anlaşılmıştır.
Davalıya ait olan “…” isimli ürünün ise üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi ile oyun dizilimi ve oynanma şekli bakımından kurgulanmasına ilişkin, eser niteliğinde olan “…” oyununun ayırt edici niteliği olan oyun kurgusu, mantık dizilimi ve oyun tarifnamesinden oluşan kullanım tarifesi ile ayniyet derecesinde benzer olduğu, bu itibarla davacılara ait eserden kaynaklı haklara tecavüz oluşturduğu anlaşılmıştır.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Davaya konu olayda davalının FSEK çerçevesinde tecavüz oluşturan eylemlerinin aynı zamanda haksız rekabet oluşturduğu gibi, ticaretini yapmış olduğu ” …” isimli ürünün, davacılara ait “…” isimli ürün ile tüketici nezdinde karıştırmaya yol açacak derecede benzerlik içermesinin TTK 55.maddesi kapsamında rakip sıfatıyla, dürüstlük kuralına aykırı mahiyette başkasının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanma, başkasının ürünü ile karıştırılmaya yönelik eylemlerde bulunma, sektörel iş şartlarına uymama, teknik çoğaltma yöntemleri ile başkasına ait pazarlanmaya hazır emtiadan yararlanma fiillerini oluşturduğu ve haksız rekabete neden olduğu anlaşılmıştır.
Davalının tecavüz ve haksız rekabet içeren eylemleri nedeniyle davasının kabulüne karar verilirken, alınan bilişim uzmanı raporuna göre erişim engeli talep olunan internet adreslerinin dava dışı 3.kişilere ait olduğu anlaşılmış, mahkememizce davada yargılama dışı 3.kişilerin hak ve menfaatlerini etkileyecek şekilde hüküm kurulamayacağı gerekçesiyle bu kısım yönünden red kararı verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile;
-Davalının, davacılara ait eserden doğan haklara tecavüz ve haksız rekabetinin tespiti ile bu tecavüz ve haksız rekabetin men’ine, durdurulmasına, tecavüz oluşturan davalı yana ait “…” isimli ürünün üretiminin, satış ve pazarlamasının, tanıtım ve reklamının yapılmasının, ticari olarak elde bulundurulmasının önlenmesine ve durdurulmasına, söz konusu “…” isimli ürünlere, bu ürünlerin tanıtım ve reklamının yer aldığı tanıtım vasıtalarına ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılmaları kayıt ve koşuluyla makine, kalıp ve teçhizatlara el konularak imhasına,
-İnternet sitelerine erişimin engellenmesi talebinin REDDİNE,
-Hüküm özetinin masrafı davalı taraftan karşılanmak suretiyle tirajı en yüksek ulusal çapta yayın yapan 3 gazeteden birinde ilanına,
2-Harçlar peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen internet sitelerine erişimin engellenmesi talebi yönünden 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 73,00 TL posta tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.073,00 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre hesaplanan 2.458,40 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç olmak üzere toplam 118,60 TL harç giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekili ve davalı vekili ile davalı şirket yetkilisinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.08/12/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸