Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/297 Esas
KARAR NO : 2022/24

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/09/2013
BİRLEŞEN DAVA TARİHİ : 14/12/2020
KARAR TARİHİ : 25/02/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin uzman tezi olarak hazırlamış olduğu, ” …. … ” adlı eserin, izni olmaksızın 1 ve 2 sıradaki muhatapların adıyla 3 sıradaki muhatap dergide yayınlanması sonucu uğradığı haksızlık nedeniyle tecavüzün önlenmesine, makaledeki isimlerin iradesi dışında isimleri eklenen davalı isimlerinin çıkartılmasına, bu şekilde düzeltilmiş makalenin dergide aynı şekilde yayınlanmasına, ayrıca kararın yüksek tirajlı ulusal bir gazete de yayınlanmasına, müvekkilinin onurunu inciten tecavüz nedeniyle davalılardan müteselsil olarak 5.000 TL maddi ve 20.000 TL manevi olmak üzere toplam 25.000 TL tazminatın tahsiline, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle ;davaya konu makalenin dergide yayım tarihinin 2010 Aralık ayı olduğunu, oysa ki dava tarihinin 2013 Eylül ayı olduğunu, gerek 818 sayılı B.K. gerekse 6098 sayılı yasa hükümleri çerçevesinde davacının haksız fiil sebebiyle tazminat isteminin zamanaşımına uğradığını ,davanın reddini talep ve beyan etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin doktora tezi olarak “Edirne İli merkezindeki lise öğrencilerinde ….” adıyla bir tez hazırladığını, müvekkilinin tez danışmanının Prof. Dr. … olduğunu, tezin kabul edilerek … Merkezinde tıpta uzmanlık tezi olarak yayınlandığını, tez danışmanı …’ın tezin bilimsel bir dergide yayınlanmasını talep ettiğini, tezin … Dergisinde yayınlandığını, müvekkili İngiltere’de yaşadığı için tezin makaleye dönüştürülerek yayınlandığını, ancak yayınlanan makalenin müvekkilinin arzu ettiği şekilde olmadığını, eser sahipliği haklarına tecavüz edildiğini çok sonraları öğrenebildiğini, bunun üzerine adı geçen dergiye 21/02/2012 tarihinde bir yazı göndererek durumun düzeltilmesini talep ettiğini, derginin kayıtsız kalması karşısında bukez ihtarname gönderdiğini, dergi yöneticisi cevaben eserin yayınlanması için dergiye başvuru yapan kişinin … olduğunu, makalenin iki hakeme gönderildiğini, düzeltmelerin … tarafından yapılarak tekrar yayına gönderildiği ve makalenin bu şekilde yayınlandığını belirttiğini, bunun üzerine müvekkili tarafından Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava …, … ve dergi hakkında eser sahipliği haklarına tecavüzün kaldırılması ve maddi ve manevi tazminat istekli dava açıldığını, karar sonrası dosyanın Yargıtay’dan bozularak döndüğünü, bozma gerekçesinde … hakkında dava açılmasının gerektiğinden bahsedildiğini, bu nedenle makalenin müvekkiline aidiyetinin tespitine, makalede yazar olarak yer alan davalı isminin çıkartılarak makalenin bu şekilde düzeltilmiş haliyle … Dergisi’nde yayınlanmasına, işbu davanın Yargıtay kararı gereğince Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle ;davada taraf sıfatıyla … gösterilmiş olup tüzel kişiliği bulunmayan Dergi Yayın Yönetmeliğine tebligat yapılmasının usule ve yasaya aykırı olduğunu, davada tarafın Devlet Tüzelkişiliğini temsilen 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu olduğunu, …. Dergisi Danışma kurulunda da yer alan diğer davalı Prof. Dr….’ın 03.05.2010 tarihinde o dönem derğinin mail adresi …[email protected] adresine kendi mail adresi …@hotmail.com adresinden mail göndererek mailin ekinde sunduğu araştırma makalesini değerlendirmeye alınmasını talep ettiğini, dava konusu olan makalenin yayınını Prof. Dr. …’ın talebi doğrultusunda çeşitli incelemelerden geçirilerek yapıldığını, bu doğrultuda Dergi Yayın Yönetmeliğinin hiç bir kusuru olmaması hasebiyle davanın reddi gerektiğini, diğer taraftan ,tazmini istenilen zararın ne suretle gerçekleştiğinin ve uğranıldığı iddia edilen zararın ne miktarda olduğununda kanunu deliller ile ispatının lazım gerektiğini, dava konusu hadisenin de tazmini gerektirici bir husus bulunmadığından davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle ; davanın zamanaşımı yönünden reddine , bu kabule şayan görülmediği takdirde davanın esastan reddine karar itası ile mahkeme masrafları ile vekalet ücretlerinin karşı tarafa tahmiline karar itasını saygı ile bilvekale arz ve talep etmiştir.
Yargılama sonunda; Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 29/11/2016 tarih, … esas, … karar sayılı kararı ile, “Davacı tarafın davasının kısmen kabul kısmen reddi ile davacıya ait ” …” adlı tezin …. Dergisinde Aralık 2010, ….cilt …sayısında ekleme isimlerin davacının izni dışında makale şeklinde yayınlanmasının FSEK 15 kapsamında tecavüz olduğunun tespiti ve menine, eklenen isimlerin … ve …ün çıkarılmak suretiyle makalenin …. Dergisinde makale olarak yeniden davacı ve davalı …’ ın ismi belirtilmek suretiyle yeniden yayınlanmasına tecavüzün bu şekilde giderilmesine, makalenin yeniden yayını söz konusu olup hükmün ilanı talebinin reddine, maddi tazminat konusunda bir zarar söz konusu olmayıp bu husustaki talebin reddine, Manevi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile 5.000 TL manevi tazminatın müştereken ve müteselsilen davalılardan tahsili davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine” karar verilmiş, dosya taraf vekillerinin temyiz talebi üzerine Yargıtay’a gönderilmiştir.
Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin 22/10/2018 tarih ve …. esas, …. karar sayılı ilamıyla, “…Dava dilekçesindeki niteleme itibarıyla uyuşmazlığın çözümü 5846 sayılı FSEK’in 15. maddesine dayalı eser sahipliğine ilişkin olduğundan, mahkemece verilen karardan dava dışı …’ün hukuki durumu da etkilenmektedir. Bu bakımdan, adı geçenin hakkında da dava açılması sağlanıp onun huzuruyla uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekirken mahkemece dava dışı …’ün taraf olmadığı bir dava da bahsi geçenin de eser sahibi olmadığından bahisle hakkında hüküm tesisi doğru görülmemiş, taraf teşkiline ilişkin anılan eksikliğin giderilmesi için kararın resen bozulması gerekmiştir. Kabule göre de, esasen eserde haksız olarak değişiklik yapılması halinde 5846 sayılı FSEK’in 67/4-1. bendi uyarınca eser sahibi eserin değiştirilmiş şekilde çoğaltılmasının men edilmesini ve tecavüz edenin tedavülde bulunan çoğaltılmış nüshalarındaki değişiklikleri düzeltmesini veya bunların eski hale getirilmesini isteyebilir. Değişiklik eserin dergide yayımı sırasında yapılmışsa eser sahibi masrafı tecavüz edene ait olmak üzere, eseri değiştirilmiş şekilde yayınlamış olan dergi idaresinden değişikliğin ilan yolu ile düzeltilmesini talep edebilir. Mahkemece, anılan madde hükmü dikkate alınmadan eserin düzeltilmiş şekliyle yeniden yayınlanmasına karar verilmesi de doğru görülmemiş, kararın temyiz eden davalılar yararına bozulması gerekmiştir…” şeklinde karar verildiği görülmüştür.
Bozma sonrası davacı tarafça, davalı … aleyhine açılan birleşen … esas sayılı dosyasına yönelik, davalı …’ün 26/10/2021 tarihli dilekçesi ile, sulh sözleşmesini ibraz ettiği, sulh sözleşmesi içeriğinde, Dr. … tarafından yazılan, …. ” başlıklı Tıpta Uzmanlık Tezine Prof. Dr. …’ün yaptığı bilimsel katkıyı dikkate alarak, …. Dergisi’nde yayımlanacak makalede Prof. Dr. … adının yer alması konusunda anlaştıklarını, tarafların birbirlerinden yargılama gideri ve avukatlık ücreti yönünden herhangi bir talepleri bulunmadığını bildirdiği görülmüştür.
Asıl dava yönünden yapılan incelemede;
Asıl dava, “davacıya ait esere tecavüzün önlenmesi, maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir” davalı tarafça, söz konusu …. Dergisi’nde davaya konu eserin eser sahibi olarak davacı isminin yanında davalı … ve birleşen dosya davalısı … isimlerinin geçmesi, davacının eser sahibi olarak sahip olduğu manevi haklardan “eserde değişiklik yapılmasını men” hakkına aykırılık oluşturmaktadır.
FSEK 16.maddesi hükmüne göre eser sahibinin izni olmadıkça eserde veya eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz. Eser sahibinin adı, eserin içeriği, adı ve şekli bakımından bir bütünlük arzeden eserin bütünlüğünün korunması hususunda eser sahibinin manevi çıkarı vardır. Bu kapsamda, eser üzerinde, eser sahibinin izni dışında yapılacak değişikliklikler hususiyete, eser sahibinin ününe ve şerefine zarar verebilir. Somut olayda, eser sahibi olarak davacının ismi yanında eklemeler yapmak, davacının ününe, şeref ve saygınlığına zarar verici mahiyette görüleceği gibi eserin bütünlüğünü bozucu bir müdahaledir ve manevi hak ihlali olarak nitelendirilmelidir.
Davacının eser sahipliğinden kaynaklı manevi haklarının ihlali dolayısıyla oluşan tecavüzün ref’i için mahkememizce uyulan bozama ilamı doğrultusunda değişikliğin ilan yolu ile düzeltilmesine karar vermek gerekmiştir.
Tecavüz dolayısıyla oluşan manevi zararın tazmini yönünden, ihlal edilen hakkın boyutu, ihlalin ve kusurun derecesi birlikte değerlendirilerek 5 bin TL manevi tazminata hükmedilmiştir. Eserden doğan hakların ihlali nedeniyle maddi tazminat talep edilmek için kusur ve zarar şartı bulunmaktadır. Zarar fiili zarar veya yoksun kalınan kâr şeklinde olabilir. Davaya konu olayda davacıya ait eserin davacı eser sahibinin isminin yanı sıra davalıların ismi de eser sahibi olarak yer alacak şekilde yayınlanmasından kaynaklı davacı yanın dosyaya somut delillerle yansıtabildiği bir maddi zararı bulunmamaktadır. Bu yönden davacı talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen mahkememize ait … esas sayılı dosya yönünden ise tarafların sulh olması karşısında sulh nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
ASIL DAVADA;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE;
-” ….” isimli eserin …. Dergisi’nin Aralık 2010, … Cilt ….. Sayısında “… ve …” ekleme isimleri ile makale şeklinde yayınlanmasının FSEK madde 15 kapsamında davacının eserden kaynaklanan haklarına tecavüz olduğunun tespitine, bu tecavüzün men’ine, masrafı davalılara ait olmak üzere söz konusu değişikliğin …nce ilan yolu ile düzeltilmesine,
-5.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminatın reddine,
-Maddi tazminat talebinin reddine,
-Hüküm özetinin masrafı davalılar tarafından karşılanmak suretiyle ulusal çapta yayın yapan tirajı en yüksek 3 gazeteden birinde ilanına,
2-Davacı tarafından yatırılan 426,95 TL peşin harçtan 341,55 TL karar harcının mahsubu ile arta kalan 85,40 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre eserden kaynaklanan haklara tecavüzün tespiti talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre manevi tazminat talebi yönünden 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalılar kendilerini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat talebi yönünden 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Davalılar kendilerini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen manevi tazminat talebi yönünden 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 2.100,00 TL bilirkişi ücreti, 765,50 TL tebligat/posta masrafı olmak üzere toplam 2.865,50 TL yargılama giderinin kabul/red oranına hesaplanan 1.337,23 TL’sinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı tarafından yatırılan 341,55 TL peşin harç, 24,30 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 365,85 TL harç giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davalı … tarafından yapılan 228,00 TL yargılama giderinin, red/kabul oranına göre hesaplanan 121,60 TL’sinin davacıdan alınarak davalı …’e verilmesine,
10-Davalı … tarafından yapılan 150,00 TL yargılama giderinden red/kabul oranına göre hesaplanan 80,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalı …’ne verilmesine,
11-Davalı … tarafından yapılan 150,00 TL yargılama giderinden red/kabul oranına göre hesaplanan 80,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalı …’a verimesine,
12-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
BİRLEŞEN MAHKEMEMİZE AİT … ESAS SAYILI DOSYADA;
1-Sulh nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Tarafların yargılama gideri ve avukatlık ücreti talepleri olmaması karşısında bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin ve davalı … vekilinin yüzüne karşı diğer davalıların yokluklarında verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/02/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸