Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/276 Esas
KARAR NO : 2021/101

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/12/2015
KARAR TARİHİ : 09/06/2021
K. YAZILDIĞI TARİH : 21/06/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili …’nın ……. amblemini çizen, tanınmış bir grafik tasarımcı ve ressam, reklamcı olup aynı zamanda grafik resim, …. ve karikatür çalışmaları da yapan çok yönlü bir sanatçı olduğunu, müvekkilinin 2006 yılında bir kozmetik firmasının “…..” ürünü için “……. ” aşamasını Türkiye’de hiç görülmemiş şekilde anlatım konusunda ilk ve tek mükemmel çizim olan kimyasal reaksiyon ile tıkalı boru açılmasına ait özel olarak illüstrasyon (çizim, resimleme) çalışması yaptığını ve ardından ürünün ambalaj tasarımını da gerçekleştirdiğini, davalının 12’li kutular şeklinde satılan ürününün dış kutusunun her yüzünde olmak üzere toplam 4 yerinde, içindeki ürünlerin üzerinde ise ön ve arkasında olmak üzere 2 yerinde müvekkilinin …… grafik eseri izinsiz olarak davalı tarafından kullanıldığını ve ekonomik fayda sağlandığını, davalının müvekkilinin eser üzerinde isminin belirtilmesi, umuma sunma hakkı gibi manevi haklarının yanı sıra; çoğaltma, kullanma ve tasarım ücretinden maddi menfaat elde etme gibi müvekkilinin birden çok manevi ve mali hakkına tecavüz ettiğini, hiçbir mali hak devri sözleşmesi yapmadan ve hiçbir bedel ödemeden kullandığını, açıkça hukuka aykırı olduğunu, bu nedenle FSEK 6/1 gereği fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan atılıp taraflarına verilmesine, FSEK m.70/1 gereği 10.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınıp taraflarına verilmesine, FSEK m.67 gereği, manevi haklarına tecavüzün ref’i için davalı tarafından müvekkilinin illüstrasyon çizimi eserini izinsiz olarak ürün kutularına basıp, çoğaltıp, izinsiz kullanarak satışının ve her türlü ticaret mevkiine konulmasına engel olunmasına, davalının müvekkiline ait illüstrasyon eserin izinsiz basıp, çoğaltarak kullanmasının bir daha tekrarlanmaması için tecavüzün men’ine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı taraf her ne kadar davaya konu edilen illüstrasyon çalışmasının sahibi bulunduğun iddia etmiş ise de bu hususta Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun aradığı netliğin mevcut olmadığını, davaya konu çizimlerin üzerinde davacının isminin yer almadığını, çizimlerin dava dışı firmanın ürünleri üzerinde yer alarak kamuya sunulduğunu, bu nedenle davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davaya konu grafik çalışmanın eser niteliğini haiz olmadığını, bu çalışmaya benzer bir çok başka çizimin başka firmalarca da kullanıldığını, dava konusu grafik çalışmanın bir güzel sanat eseri olmadığını, herhangi bir estetik değer taşımadığını, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Bursa Grafik Tasarımcılar Derneği, Görsel Sanatlar Akademisi, Grafik Tasarımcılar Platformu’ndan dava konusu davacıya ait eser için emsal ücret araştırması yapılmıştır.
Dosya davacı tarafa ait söz konusu iddia edilen ve dosyaya ibraz edilen illüstrasyonların grafik eseri niteliğinde olup olmadığı, davalının izinsiz kullanımı olup olmadığı, kullanım nedeniyle davalı taraf defterleri yerinde incelenmek suretiyle maddi tazminata ilişkin ayrıntılı ve denetlemeye uygun rapor tanziminin istenilmesine karar verilmiş, bilirkişi heyeti ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “davacı tarafa ait grafik tasarımın illüstrasyonunun görsel olarak algılanibilir ve seçilebilir bir biçimde karakterize bir görünüm sergilediği, bu yönde özel bir biçim, form ve anlatım diline sahip olduğu, fikri bir çalışmanın yansıması olduğu, piyasada sıkça kullanılan sıradan ve vasat nitelikte spiral boru formundan farklı olarak yeni ayırt edici estetik değere sahip olduğu, FSEK 4/6 hükmü gereği grafik eser niteliği yani güzel sanat eseri olduğu, FSEK 11 ve 12 madde uyarınca yapılan değerlendirmeye göre davaya konu grafik eserin dosyadaki e posta yazışmaları daha önce 2006 yılında dava dışı firmaya gönderilmesi, dosyadaki orjinal tasarım dosyaları CD sinin dikkate alındığında , FSEK 11 madde çerçevesinde davacının eser hakkı sahibi olduğu, dosyaya ibraz edilen davacı grafik eser çalışması ,davalı kullanımları dikkate alındığında ; davalının ürünlerde kullandığı spiral boru kesidinin davacıya ait grafik eser ile birebir aynı olduğu, izin alınmaksızın grafik eserin birebir kullanılmasının FSEK 22 ve 23 madde çerçevesinde davacı haklarının ihlali olduğu, davalı tarafın satışları dikkate alındığında ,söz konusu ürün satışında 435.41 TL muhtemel kazanç hesabı yapıldığı, FSEK 68/1 madde hükmüne göre dosyada tazminat hesabı ya da emsal bedele ilişkin herhangi bir veri bulunmadığından telif ücretinin 1.000,00 TL olabileceği , 3 katının 3.000,00 TL olabileceği” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Tarafların dosyaya ibraz ettikleri beyanlar ve belgeler dikkate alınarak dava konusu hususun eser niteliği ve rayiç bedel konusunda sunulan belge ve itirazlar dikkate alınarak bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler ek raporlarında; “kök rapordaki değerlendirmelerinin aynen geçerli olduğunu, Yargıtay uygulamasına göre hem FSEK m.68 hem de FSEK m.70.f.2 veya FSEK m.70.f.3 kapsamında maddi tazminat talep edildiğinde talep edilen toplam bedelin anılan seçenekler uyarınca istenebilecek en çok bedel ile sınırlı olmakla davacının bu taleplerinden hangisi yüksek ise en yükseğine hükmedilmesi gerektiği” hususlarını rapor ettikleri görülmüştür.
Yargılama sonunda 09/05/2017 tarih, …… esas, ….. karar sayılı kararıyla davacının davasının kısmen kabulü ile, 9.000,00 TL maddi tazminatın 04/04/2013 tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faizi ile birlikte ve 7.500,00 TL manevi tazminatın 04/04/2013 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin maddi ve manevi tazminat talebinin reddine, taraflar arası farazi sözleşme kurulmuş olduğundan men taleplerinin reddine karar verildiği, taraf vekillerinin istinaf talebi üzerine dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine gönderildiği anlaşılmıştır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ….. Hukuk Dairesi’nin 10/06/2020 tarih, ……. esas, …. karar sayılı kararı ile mahkemece emsal ücret araştırması için yazılan müzekkerelerde ihlal tarihinin yazılmadığı, müzekkerelerin 2017 yılı Ocak tarihli olması nedeniyle bildirilen emsallerin güncel bedellere yönelik olduğu, mahkemece 2013 yılı itibariyle emsal bedellerin sorulması ve daha sonra bilirkişi heyetinden ek rapor alınması gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi yerinde görülmeyerek karar kaldırılmış ve mahkememize gönderilmiştir.
Bozma sonrası davacı …’nın vefat ettiği, davacı vekili Kadıköy ….. Noterliği’nin 09/09/2020 tarih, ….. yevmiye numaralı mirasçılık belgesini sunarak tek mirasçı olan …’ya ait vekaletnamesini sunduğu görülmüştür.
Bozma sonrası yapılan yargılamada davacıya ait eserin 2013 yılı için emsal ücret araştırması yapılarak dosya ek rapor tanzimi için bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler 23/03/2021tarihli raporlarında; “davacının talep edeceği telif ücretinin 2013 yılı için 3.500,00 TL olabileceği, davacının FSEK m.68 çerçevesindeki 3 katı talebinin takdirinin mahkemeye ait olacağı” hususlarını rapor ettikleri anlaşılmıştır.
Mahkememizce toplanan tüm deliller, tüm dosya kapsamı ve Bölge Adliye Mahkemesi’nin 10/06/2020 tarih, ……. esas, ….. karar sayılı kararı doğrultusunda yapılan araştırma ve alınan rapor ışığında; davacının murisine ait çizimlerin eser vasfında olduğu, murisin bu çizimlerde eser sahibi olduğu ve davalının, davacıdan izin almaksızın yapmış olduğu kullanımın eserden kaynaklı maddi ve manevi haklarını ihlal ettiği anlaşıldığından 2013 yılı için belirlenen 3.500 TL telif ücretinin FSEK 68.maddesi uyarınca 3 katına davacının talebi ile arttırılarak bulunan 10.500 TL maddi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, maddi tazminata hükmedilmesi nedeniyle taraflar arasında farazi sözleşmesel ilişki kurulduğu kabul edilerek men ve ref taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
İhlal edilen hakların mahiyeti, ihlalin boyutu ve tarafların ekonomik durumları hep birlikte değerlendirilerek 7.500 TL manevi tazminatın yeterli ve uygun olduğu kanaatiyle davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile;
-Davalının davacı murisine ait eserden kaynaklı mali ve manevi haklarını ihlal ettiği anlaşıldığından 3.500,00 TL olarak tespit ve takdir olunan emsal kullanım bedelinin FSEK 68.madde uyarınca 3 katı artırılmak suretiyle toplam 10.500,00 TL maddi tazminatın ve 7.500,00 TL manevi tazminatın 04/04/2013 tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
-Taraflar arasında farazi sözleşmesel ilişki kurulmuş olduğundan men ve ref taleplerinin REDDİNE,
2-Alınması gereken 1.229,58 TL harçtan, 187,86 TL peşin harç, 215,00 TL ıslah harcı ve 28/07/2017 tarih, …. esas, …… harç sayılı 725,00 TL’lik harç tahsil müzekkeresi ile tahsil edilen bakiye karar harcının mahsubu ile bakiye 101,72 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen maddi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen manevi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat yönünden 3.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen manevi tazminat yönünden 2.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen ref ve men talepleri yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 322,70 TL tebligat ve müzekkere gideri, 2.100,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.422,70 TL yargılama giderinin kabul/red oranına göre hesaplanan 1.855,68 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yatırılan 187,86 TL peşin harç, 215,00 TL ıslah harcı, 27,70 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 430,56 TL harç giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı asilin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/06/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸