Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/274
KARAR NO : 2022/211

DAVA : Faydalı Model Belgesi Hükümsüzlüğü ve Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 13/06/2020
KARAR TARİHİ : 14/10/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 14/11/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi Hükümsüzlüğü ve Davacının, Davalıya ait Faydalı Model Belgesi’nden Doğan Haklara Tecavüz Oluşturmadığının Tespiti davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı şirketin işbu davanın açılmasından evvel, müvekkilinin ürettiği … markalı el arabası ürünlerinin kendisine ait …. sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan haklara tecavüz oluşturduğu iddiası ile müvekkiline ihtarname gönderdiğini, fakat henüz müvekkiline karşı bir ihlal davası açmadığını, müvekkilinin üretim ve ticaretini gerçekleştirdiği … markalı el arabası ürünlerinin davalı yana ait …. sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan hakları ihlal etmediği kanaatinde olduğunu, davalının faydalı modelinin konusunun özellikle tarım ve inşaat sektörü başta olmak üzere birçok sektörde malzeme taşımak amacıyla kullanılan el arabaları ile ilgili olduğunu, açıklık taşımayan ve özellikle tescil başvuru tarihinden evvel tekniğin bilinen durumuna dahil olduğu birçok belge ile sabit olan ve bu nedenle yenilik vasfına sahip olmadığı anlaşılan …. sayılı faydalı modelin davalı tarafından tescil ettirilmesindeki amacın, haksız biçimde müvekkilinin ve diğer rakiplerinin piyasaya girişini veya onların mevcut ticari faaliyetlerini engellemek ve bu şekilde haksız ticari avantajlar sağlamak olduğunu, bu tescil, açıklanan biçimde gerçekleşecek haksız rekabet eylemlerine hukuki kisve giydirme girişiminin ürünü olup, tamamen kötüniyetli bir şekilde yapıldığını, hakkın kötüye kullanılmasını kanunun korumayacağının açık olduğunu, bunun yanında, davalı tarafın müvekkiline ihtarname göndererek aynı sektörde ticari faaliyette bulunan müvekkiline … markalı el arabası ürünlerinin üretimi hakkında, …. numaralı faydalı model belgesinden doğan haklara tecavüz oluşturduğuna yönelik, -içerik olarak hukuka uygunluğu bulunmayan- haksız iddialarda bulunduğunu, davalı tarafın haksız itham ve iddiaları nedeniyle müvekkilin … markalı el arabası ürünleriyle ilgili ticari faaliyeti çok ciddi biçimde etkilendiğini, karşı yanın açıklık taşımadığı ve yeniliğe sahip olmadığı halde tescil ettirilmiş …. sayılı Faydalı Model Belgesinden doğan zahiri haklarını müvekkile karşı ileri sürmeye kalkışması ve aynı zamanda haksız rekabet oluşturan anılan iddiaları nedeniyle müvekkilin Türkiye’de giriştiği ticari ve sınai faaliyetinin ve bu amaçla yapmış olduğu ciddi ve fiili girişimlerin, SMK’nın 154.maddesi uyarınca davalıya ait …. sayılı Faydalı Model Belgesinden (FMB) doğan hakkına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine karar verilmesini istemekte hukuki yararı bulunduğunu, davalıya ait …. sayılı faydalı model belgesine konu buluşun açıklık taşımadığından ve yeni olmadığından bahisle hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, müvekkilinin … markalı el arabası ürünleriyle ilgili olarak Türkiye’de giriştiği ticari ve sınai faaliyetin ve bu amaçla yapmış olduğu ciddi ve fiili girişimlerin açıklık taşımayan ve yeniliğe sahip olmadığı halde tescil olunan davalıya ait …. sayılı faydalı model belgesinden doğan hakkına tecavüz teşkil etmediğinin tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin, Türkpatent nezdinde kayıtlı …. tescil numaralı faydalı model belgesine sahip olduğunu, şirket bünyesinde ar-ge çalışması sonucunda geliştirdiğini ve hak sahibi olarak ticari faaliyetlerinde kullandığını, davacı şirketin, davalı adına faydalı model belgesi bulunan söz konusu ürünü izinsiz kullanmasından bahisle, “üretim, tanıtım ve satış faaliyetlerine son verilmesi” amacıyla davacı tarafa ihtarname gönderildiğini, davacı tarafça yapılan ihlale son verilmesi yerine işbu davanın açıldığını, davalıya ait faydalı modelin şase(1), tekerlek(2), damper(3), elçek(4), makas(5) ve 20’lik pim(6) bölümlerinden oluşması ile karakterize edildiğini, söz konusu faydalı modeline konu buluşun yenilik özelliğini taşıdığını, davacının ihlal konusu ürünü ve davalı şirketin dava konusu faydalı model belgesi bulunan ürünün değerlendirilmesinde, davacıya ait ürünün, müvekkiline ait faydalı model belgesine sahip, tescilli bulunan üründeki özelliklerin/unsurları (ya da eşdeğerini) taşımasının ihlal olarak kabul edileceğini, açıklanan nedenlerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davalı adına kayıtlı faydalı model belgesi sicil kayıtları celp olunmuştur.
Davacı tarafça, …. Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümünde görev yapan Dr. Öğr. Üyesi …. tarafından hazırlanan uzman görüşü dosyaya sunulmuştur.
Dosya, davalı yana ait …. tescil numaralı faydalı modelin yenilik vasfının bulunup bulunmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı ve davacının ticari faaliyetlerinin söz konusu faydalı modelden kaynaklanan davalı haklarına tecavüz oluşturup oluşturmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 14/11/2021 tarihli raporlarında; “Dava konusu TR …. referanslı faydalı modelin … dokümanı karşısında yenilik kriterine sahip olmadığı ve incelemeye konu ürünün …. referanslı faydalı modelin koruma kapsamında kaldığı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 29/11/2021 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporunda davalı faydalı model belgesinin açıklık taşımaması sebebiyle hükümsüzlüğüne ilişkin iddialarıyla ilgili net bir belirleme yapılmadığını, davalıya ait …. sayılı faydalı model belgesinin “açıklık taşımaması ve yeniliğe sahip olmamasına rağmen” 551 sayılı KHK’daki “incelemesiz sistemden” yararlanmak suretiyle tescil olunduğunu, bilirkişi raporunda davalıya ait faydalı model belgesinin dava dilekçesinde sundukları D2-D5 sayılı dökümanlar karşısında da yenilik vasfının bulunmadığını iddia ettiklerini, buna karşın bilirkişi raporunda davalı faydalı model belgesi ile sunulan D2-D5 sayılı dökümanların karşılaştırılmadığını, bu yönden raporun eksik olduğunu, bilirkişilerin müvekkili ürününün eşdeğer kullanım yoluyla davalıya ait yenilikten yoksun faydalı model belgesinin kapsamında kaldığı yönündeki görüşlerini kabul etmediklerini, müvekkiline ait … model el arabası ürününün, …. sayılı faydalı modelin 1 nolu ana istemindeki tüm özellikleri aynı şekilde ya da eşdeğer olarak taşımadığından davalıya ait faydalı modelin koruma kapsamında kalmadığını, itirazları doğrultusunda ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili 30/11/2021 tarihli dilekçesi ile, bilirkişilerin raporunda “ihlal incelemesi” altında belirtmiş oldukları görüş ve değerlendirmeleri haklı ve hukuka uygun olup bu yöndeki görüşlerine katıldıklarını, bilirkişilerin müvekkili ürününe ilişkin yenilik değerlendirmesi hususundaki görüşlerin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, hükme esas alınacak nitelikte olmadığını, müvekkili faydalı modelinin davaya mesnet gösterilerin uluslararası mecrada tescilli ….karşısında yenilik unsurunu taşıdığını, bilirkişi raporuna beyan ve itirazları doğrultusunda dosyanın yeni bir bilirkişi heyetine tevdi ile yeni bir bilirkişi raporu alınmasına, mahkeme aksi kanaatte ise itirazları giderecek şekilde, mevcut heyetten ek rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilerek ek rapor tanzimi için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 23/05/2022 tarihli ek raporlarında; “Dava konusu TR …. referanslı faydalı modelin …. dokümanı karşısında yenilik kriterine sahip olmadığı ve İncelemeye konu ürünün TR …. referanslı faydalı modelin koruma kapsamında kaldığı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Dava, davalıya ait faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü ve davacının, davalıya ait faydalı model belgesinden doğan haklarına tecavüz oluşturmadığının tespiti talebine yöneliktir.
Hükümsüzlüğe konu … tescil numaralı faydalı model SMK’nun yürürlüğünden önce başvurularak edinilmiş bir tescil olması dolayısıyla mülga 551 sayılı Patent KHK hükümlerine göre uyuşmazlığın çözümlenmesi gereklidir.
“Faydalı model belgeleri 551 sayılı Patent KHK’nın 154 vd.maddeleri uyarınca, yeni ve sanayiye uygulanabilir bir buluş olması koşuluyla on yıl süreyle korunurlar. Kanunda geçen yenilik unsuru mutlak nitelikte olup, faydalı model ile teknik soruna getirilen çözümün daha önce Türkiye içinde veya dünyada kamuya açıklanmamış olması gerekir. Faydalı model belgelerinde, patentler yönünden geçerli “buluş basamağı” şartı yok ise de, mutlaka “küçük buluş” niteliğinde basit çözümlerle teknik bir soruna çözüm getiriliyor olması gerekir. Yeni ve küçük buluş özelliği içermeyen bu nedenle faydalı model belgesi olarak tescil edilemeyen ve üstün bir hakkın bulunmadığı ürünler ve iş faaliyetlerinin bu defa haksız rekabet ile korunması da söz konusu olamaz. Faydalı model belgesine konu haklar ise kural olarak kendi özel yasalarında ve on yıllık süreyle sınırlı olarak korunurlar.”(Y.11.HD. 15/04/2021 T. 2019/1432 E. 2021/3687 K.)
Somut olayda, yukarıda anılı ilkeler çerçevesinde yapılan değerlendirmede, davaya konu …. numaralı faydalı modelin 1 adet bağımsız, 4 adet bağımlı isteme sahip olduğu, yenilik kırıcı olarak sunulan 15/02/2006 yayın tarihli D1 belgesi ile davalıya ait faydalı modelin istemlerinin karşılaştırmasında söz konusu belgenin faydalı modelin bağımsız istemindeki tüm unsurları içerdiği, tarifnamede 20’lik pim ölçüsünün seçilip, D1 belgesinde pim ölçüsünün belirtilmemesinin ise, faydalı model belgesinde 20’lik pim ölçüsünün seçilme sebebinin gösterilmemesi ve pim boyutunun ürünün performansını değiştirip, etkilemeyeceği gerekçeleri ile yenilik değerlendirmesinde dikkate alınmadığı, bağımlı istemlerin ise ana istemde belirtilen unsurların tek tek yeniden ve sadece işlevleri ile tekrar yazılmasından ibaret olmaları sebebiyle yenilik unsuru içermedikleri ve faydalı modelin hükümsüzlük koşulunun oluştuğu anlaşılmıştır.
Verilecek hükümsüzlük kararının geçmişe etkili sonuç doğurması nedeniyle davacının söz konusu faydalı model belgesi kapsamında kalan ürünlerinin ise faydalı modelden doğan haklara tecavüz oluşturmayacağı anlaşıldığından davacının menfi tespit davasının da kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile,
-Davalıya ait …. tescil numaralı faydalı modelin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE,
-Davacı yana ait ürünlerin söz konusu hükümsüzlük kararının geçmişe etkili mahiyeti nedeniyle davalıya ait …. tescil numaralı faydalı modele tecavüz oluşturmadığının TESPİTİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın, davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen hükümsüzlük davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen menfi tespit davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafça yapılan 54,40 TL peşin harç, 54,40 TL başvurma harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 240,50 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.349,30 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/10/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸