Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/260 Esas
KARAR NO : 2022/90

DAVA : Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabeti Tespiti,
Men ve Ref’i ile Tazminat
DAVA TARİHİ : 18/03/2020

– BİRLEŞEN BAKIRKÖY 1. FSHHM 2021/110 ESAS SAYILI DOSYASI –

BİRLEŞEN DAVA : Endüstriyel Tasarım Hükümsüzlüğü
BİRLEŞEN DAVA TARİHİ : 11/03/2020
KARAR TARİHİ : 25/05/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 24/06/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili … Plastik ve Kalıp Sanayi, 1990 yılında plastik endüstrisi için kalıp üreten bir firma olarak kurulmuş olup, ilerleyen yıllarda sektöründe öncü bir şirket konumuna geldiğini, müvekkil tüketicilere en iyi şekilde hizmet vermek amacı ile uzun yıllardan beri sektöründe AR-GE çalışmaları yaptığını, bu kapsamda 14.04.2017 tarihinde … tescil numarası ile dershaneler, okullar, seyahatler, piknik alanları gibi ortamlarda kullanılmakta olan radyüslü menteşe köşelerine sahip çok gözlü ve hazneli Beslenme Kutusu (Çantası) tasarımını tescil ettirdiğini, davalı … PLASTİK – …, müvekkilin Türk Patent nezdinde 14.04.2017 tarih ve …. tescil numaralı “Beslenme Kutusu (Çantası)” tasarımının birebir aynısını üreterek, satışını yaptığını, bu durumun Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D. İş sayılı delil tespiti dosyasından alınan bilirkişi raporu ile tespit edildiğini, davalının ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak suretiyle müvekkilin tescilli tasarım hakkını ihlal ettiği dilekçemiz ekinde mahkemenize sunulan bilirkişi raporuyla da sabit olduğunu, bilirkişi raporuyla da anlaşılacağı üzere müvekkile ait tescilli tasarımların, saklama ve taşıma fonksiyonları, biçim, oran, malzeme ve renkleri, öge ve grafik etiket alanları, kilit detay bağlantıları davalı tarafından birebir taklit edildiğini, bu durum orjinal olduğunu düşünerek bu taklit ve kalitesiz ürünlerden satın alan tüketicilerin müvekkile olan güvenlerini azaltmakta böylelikle yıllarca süren faaliyetlerine ve ticari itibarına zarar verdiğini, açıklanan nedenlerle müvekkili adına tescilli … tescil numaralı beslenme kutusu (çantası) isimli tasarımdan doğan haklarına davalı tarafça tecavüz teşkil edecek şekilde üretilmesi, piyasaya sürülmesi, satılması, ticari amaçla kullanması ve bu amaçlarla bulundurması nedenleriyle haksız rekabet oluşturmasının yanı sıra tasarımların taklit edilmesi sebebiyle müvekkilin tescilli tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitine, haksız rekabet ve tecavüzün durdurulmasına; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL maddi, 1.000,00 TL manevi tazminatın davalı taraftan alınarak müvekkile verilmesine, tecavüz oluşturan ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara el konulmasına, yargılama masrafı ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin, 1960 yılından bu yana müşterilerine kaliteli plastik ev, mutfak, banyo gereçleri sunmakta, gelişen taleplere uygun ürünler üreterek hayatı kolaylaştırmayı hedeflemekte olduğunu, davacı, müvekkilin üretmekte olduğu beslenme çantasına benzer bir beslenme çantasını aşağıda görselleri paylaşıldığı üzere üretmekte olduğunu, davacının tescilli tasarımı, aşağıda tek tek belirtildiği üzere birçok firma tarafından kullanılmakta olup, tasarımın herhangi bir yenilik vasfı bulunmadığını, bu sebeple de müvekkilimiz tarafından İstanbul …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas numaralı dosyası ile … tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğü ve tasarımın sicilden terkinine ilişkin dava ikame edildiğini, ilgili ürünün ilk uygulaması 2010 yılında yapılmış olup 2014 yılında bir … firması tarafından piyasaya yayılmış ve kullanılır hale gelmiştir. Söz konusu ürün …ve …. tasarım numarası ile Türk Patent Enstitüsü nezdinde tescil edildiğini, … Limited tarafından https://….com/… internet sitesinde de satışı yapıldığını, davacının tescilli tasarımı dava dışı … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 2014 yılında … numarayla tescil edildiğini, aynı ürün tasarımı … Plastik Sanayi Ve Dış Ticaret Anonim Şirketi üzerine de … numarayla tescilli olduğunu, herhangi bir tescil olmaksızın ürünü kullanan Irak Plastik, söz konusu beslenme çantasını birçok farklı platformda satışa sunduğunu, tasarımlar incelendiğinde tüm tasarımların plastik maddeden beslenme çantası olması amacıyla üretildiği, birkaç gözden oluşan kilitli kaplar olduğu, davacının tasarımının herhangi bir yenilik vasfı taşımadığı, tasarımın herkes tarafından kullanılan anonim bir tasarım olduğu açık olduğunu, davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Bakırköy 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 22/06/2021 tarih, 2021/110 esas, 2021/145 karar sayılı kararıyla dosyanın mahkememiz işbu dosyası ile hukuki ve fiili irtibat nedeniyle birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.
BİRLEŞEN DAVADA DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 1960 yılından beridir kaliteli plastik ev, mutfak, banyo gereçleri üreten işletmenin sahibi olduğunu, davalının müvekkilin üretmekte olduğunu beslenme çantasına benzer bir beslenme çantasını imal ettiğini, davalının beslenme çantası Türk Patent Enstitüsü tarafınca … tescil edildiğini, dava konusu ürün … ve … tasarım numarası ile Türk Patent Enstitüsü nezdinde tescil edildiğini ve çeşitli internet sitelerinde satışı yapıldığını, davalının tescilli tasarımı dava dışı … Sanayi ve Ticaret Limited şirketi tarafından 2014 yılında …tescillendiğini, davalı ürünle dava dışı … ürünü birebir aynı olduğunu, aynı ürün tasarımı … Plastik Sanayi ve Dış Tic. Anonim Şirketi üzerine … tescillendiğini, davalı ürünle dava dışı … Plastik ürün birebir aynı olduğunu herhangi bir yenilik vasfı bulunmadığını, dava konusu tasarım herhangi bir yenilik vasfına haiz olmadığından tasarımın üçüncü şahıslara devrinin engellenmesini davalı adına… numarasıyla tescilli tasarımın yenilik vasfının taşımadığının tespit edilmesi iptal edilerek hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA CEVAP : Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; müvekkil davalının adresinin Başakşehir/İstanbul olduğunu, yetkili ve görevli mahkemenin Bakırköy Fikri Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi olduğunu, davalı müvekkilinin Plastik ve Kalıp Sanayi sektöründe 1990 yılında faaliyete geçtiğini, sektöründe uzun AR-GE çalışmaları sonucu öncü tanınan bir firma konumuna geldiğini, “..” markasıyla plastik ev eşyaları üretiminde faaliyet gösterdiğini, 14.04.2017 yılında … tescil numarası ile çok gözlü ve hazneli Beslenme Kutusu (çantası) tasarladığını, davacı tarafın bahsettiği gibi tescilli tasarımın … firması tarafından kullanılır hale geldiğini belirtilmişse de müvekkile ait tescilli tasarım ile ilgili firmaya ait tasarım birbirinden farklılar teşkil ettiğini, davacı tarafın iddiaları gerçeği yansıtmadığını, davacı taraf davalı müvekkilin Türk Patent nezdinde 14.04.2017 tarih … tescil numarasıyla “Beslenme Kutusu (çantası)” tasarımının birebir aynısını üreterek satışını yaptığını, Bakırköy…. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D.iş sayılı delil tespiti dosyasının alınan bilirkişi raporu ile bu durumun ispatlandığını, Bakırköy …. İcra Müdürlüğünün … e sayılı nezdinde ürünlere tedbir konulduğunu, davacı tarafça müvekkilin haklarına tecavüz edildiği ticari amaçla satışı yapılarak haksız rekabet oluşturduğu tecavüzün durdurulması talepli olarak Bakırköy …. Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, Müvekkilin uzun uğraşlarla oluşturmuş olduğu müvekkil adına tescilli tasarım ile ayırt edilemeyecek derecede benzer tasarımların üretilmesi reklamının yapılması piyasaya sürülerek satışının yapılması ortalama tüketici kitlesi nezdinde iltibas yaratan karşı tarafın eylemi müvekkilin ilgili kanun uyarınca tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiğini davanın yetki ve esas yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davaya konu tasarımın sicil kayıtları celp olunmuştur.
Dosya, ana dava bakımından davalının davacıya ait … tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin bulunup bulunmadığı; birleşen dava bakımından birleşen dosya davalısına ait … tescil numaralı tasarımın hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 05/10/2021 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “davacı taraf adına tescilli … numaralı tasarım ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları, davacı taraf adına tescilli … numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 14.04.2017 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı, birleşen dava açısından, davalı/karşı davacıya ait tasarımın, tescil tarihi olan 14 Nisan 2017 öncesinde, .. tescil no.lu tasarım kapsamında 11 Şubat 2014 başvuru tarihi itibariyle piyasada yer alan ve üretilen bir ürün olduğu, davalıya ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasfının bulunmadığı, tescil şartı taşımayan bir ürün görünümünün tescillendiğinin görüldüğü, dolayısıyla, yasanın aradığı anlamda hükümsüzlük şartlarının mevcut olduğu, hükümsüzlük davasının geçmişe etkisi dikkate alındığında asıl davada davalı/karşı davacının kullanımının tasarıma tecavüz teşkil etmeyeceği ve bağlantılı olarak haksız rekabetin oluşmayacağı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı-birleşen dosya davalı vekili 26/10/2021 tarihli rapora karşı itiraz dilekçesi ile, bilirkişi raporundaki müvekkili tasarımının koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı yönündeki değerlendirmeyi kabul etmediklerini, müvekkiline ait tasarım ile ilgili firmaya ait tasarımın birbirinden farklı olduğunu, ürünün tasarımı sürecinde arge çalışmaları sonucunda piyasada bulunan ürünlerin menteşelerinin büyük ve köşeleri ele zarar verecek derecede keskin, ergonomi dışı tasarıma sahip olduğunun tespit edildiğini, müvekkilinin, muadillerinden ayırdedici nitelikte köşeleri yuvarlatılmış yapıda radyüslü menteşe tasarladığını, radyüslü menteşe köşelerine sahip beslenme kutusunun, … numaralı faydalı model belgesi ile tescillendiğini, …firmasına ait beslenme çantasının açılış şekli birbirinden farklı olduğu gibi iç tasarım olarak da birbirinden farklı olduğunu, davalının, müvekkilinin TPMK nezdinde tescilli tasarımının birebir aynısını üreterek satışını yaptığını, bu durumun değişik iş dosyası ile tespit edildiğini, Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyadan aldırılan rapor ile işbu bilirkişi raporu arasında azımsanmayacak seviyede farklı kanaatler yer aldığını, aynı uyuşmazlık konusu hakkında aldırılan iki farklı rapor arasında hiçbir tutarlılık bulunmadığını, bu çelişkinin giderilmesi gerektiğini, açıklanan nedenlerle itirazları doğrultusunda yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasını, aksi takdirde ek rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl dava, davalının, davacı adına tescilli .. tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, men ve ref’i ile tazminat; birleşen dosyada dava, birleşen dosya davalısı adına tescilli … tescil numaralı tasarımın yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine sahip olmadığı gerekçesiyle hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
Birleşen dosyada, asıl dosyada davaya dayanak tasarımın hükümsüzlüğü talep edildiğinden ve hükümsüzlük kararının geçmişe etkisi nedeniyle öncelikle incelenmesi gereken husus davaya konu tasarımın başvuru tarihi itibariyle yenilik ve ayırt edicilik kriterlerine sahip olup olmadığıdır.
SMK’nun 56/4. Maddesine göre bir tasarımın aynısı tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Yenilik tanımındaki küçük ayrıntının sınırları somut olaya göre farklılık göstermektedir. Aynı tasarımlardaki renk, malzeme veya boyutsal farklılıklar çoğu zaman tek başına bir ürünü farklılaştırmada yeterli olmadığından küçük ayrıntı olarak nitelendirilir. Zira bu özellikler tasarımın görünüm özellikleri açısından asli unsuru oluşturmamakta ve istisnai bazı durumlar haricinde tasarımın kimliğini etkilememektedir.
Yenilik incelenmesinde esas alınacak referans tarihi tescilli tasarımlar açısından başvuru ve rüçhan tarihidir. Yani SMK 56/4-a gereği tescilli tasarımın aynısı başvuru veya rüçhan tarihinden önce Dünya’nın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise söz konusu tescilli tasarım yeni kabul edilecektir.
Bir tasarımın ayırt edicilik özelliği ise SMK’nun 56/5 maddesinde belirlenmiştir. Buna göre bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
Ayırt edicilik tasarımın koruna bilmesi için kıyaslanan tasarımlarla arasındaki farklılığın seviyesinin belirlenmesi için konulmuş bir kriterdir.
Kanunda yer alan “bilgilenmiş kullanıcı” özel bir bilgiye sahip olmadan markalar alanında markaları karşılaştırabilen ortalama tüketici kavramı ile ilgili sektörde teknik bilgiye sahip uzman arasındaki kişidir. Ayırt edici niteliğin belirlenmesinde tasarımların karşılaştırmasını yapacak bilgilenmiş kullanıcı üretici, satıcı, tasarımcı veya teknik uzman değildir. Sektörde bu tür tasarımların olduğunu bilen dikkatli ve deneyimli ürün kullanıcısıdır.
Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınır. (SMK 56/6 mad.) tasarımcılar sektörel ve fonksiyonel bazda her zaman aynı derecede seçenek özgürlüğüne sahip değildir. Tasarımlarını yaparken belirli sınırlar içinde kalmaları gerekebilir. Bir tasarımcı ne kadar seçenek özgürlüğüne sahipse tasarımını o derece farklılaştırabilir.
Somut olayın yukarıda anılı ilkeler çerçevesinde yapılan değerlendirmesinde; asıl davada davacı adına kayıtlı tasarımın başvuru tarihinin 14/04/2017 olduğu, bu başvuru tarihinden önce davacı ürününün benzerinin 11/02/2014 başvuru tarihli … tescil numaralı tasarım tescili ile dava dışı … Plastik .. ve Tic Ltd. Şti.tarafından kamuya sunulmuş olduğu, yenilik kırıcı olarak 14/07/2017 öncesi internete yüklenen görseldeki ürün ile davalı tasarımının ögelerinin benzer biçim, oran ve yerleşimde olduğu, davalı itirazlarında yer alan menteşe köşelerinin keskinliği, iç bölümlerindeki sayı farklılığı şeklinde tasnif edilen farklılıkların ayrıntı düzeyinde kaldığı ve genel görünümü ve bilgilenmiş tüketici nezdinde oluşan izlenimi değiştirecek mahiyette bulunmadığı, bu itibarla davacı-birleşen dosya davalısı tasarımının yenilik ve ayırt edicilik niteliğini haiz olmadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Yenilik ve ayırdedicilik kriterini karşılayamayan davacı-birleşen dosya davalı tasarımının hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiş ve söz konusu hükümsüzlük kararının geçmişe etkili mahiyeti nazara alınarak asıl davadaki aynı tasarımdan doğan haklara tecavüz iddiası yönünden asıl davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Asıl davada; davacının davasının REDDİNE,
-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen tecavüz ve haksız rekabetin tespiti talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/2 maddesine göre reddedilen maddi tazminat talebine yönelik 1.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen manevi tazminat talebine yönelik 1.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Bakırköy 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2021/110-145 Sayılı dosyasında davacının davasının KABULÜ ile … tescil numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne, karar kesinleştiğinde sicilden terkinine,
-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın birleşen dosya davalısı Mehmet …’den alınarak hazineye irad kaydına,
-Birleşen dosya davacısı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 7.375,00 TL vekalet ücretinin, birleşen dosya davalısı Mehmet …’den alınarak, birleşen dosya davacısı …’e verilmesine,
-Birleşen dosya davacısı tarafından yapılan 54,40 TL peşin harç, 54,40 TL başvurma harcı, 1.500,00 TL bilirkişi ücreti ve 11,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 1.619,80 TL yargılama giderinin, birleşen dosya davalısı Mehmet …’den alınarak, birleşen dosya davacısı …’e verilmesine,
-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/05/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸