Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/251 Esas
KARAR NO : 2022/186

DAVA : Faydalı Model Belgesi’nden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması ve Tazminat
DAVA TARİHİ : 25/02/2020
KARAR TARİHİ : 30/09/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 24/10/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi’nden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması ve Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin ”….” buluş başlığı altında buluşunu 22.02.2016 tarihinde …. tescil numarası ile faydalı model olarak tescil ettirdiği ve alanında teknik anlamda çalışmalara başladığını, buluşun konusunun, çift açılımlı menteşelerin ayarlarının yapımında kullanılan, bir silindirik gövdenin alt ve üst uçlarına uygulanmış başlıklar, bahsedilen başlıkların yan yüzeylerinde konumlanmış olan menteşeyi sıkıştırmaya yarayan dişler içeren bir ayar parçası olup, bahsedilen başlıklar üzerinde yıldız şeklindeki montaj aparatının içerisinde oturabileceği şekilde form verilmiş ayar parçasının bahsedilen montaj aparatı vasıtasıyla sıkıştırılarak menteşe ayarının yapılmasını sağlayan montaj aparatı yuvası içerdiğini, davalı …’nin Müvekkili adına tescilli Faydalı modelin aynısını taklit ederek ürettiğini, davalı tarafından taklit olarak üretilen ürünlerin 2018 yılında sektörel fuarda teşhir edilerek ve sözde faydalı model tescilli olduğunu beyan ederek kataloglarda yer verdiğini, müvekkili şirketin bu durumu öğrenmesinden sonra 09.11.2018 tarihinde Kadıköy …. Noterliği …. yevmiye nolu ihtarnamenin karşı tarafa gönderildiğini, Bakırköy … Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nin … D. İş dosyası ile davalıdan alınan numune sonucunda bilirkişi tarafından hazırlanan raporda tespit mahallinde görülen ayar parçasının, … başvuru nolu ”…” başlıklı faydalı modelin koruma kapsamında olduğu saptandığını, söz konusu faydalı modelin taklit edilmesi nedeniyle müvekkili olan şirketin maddi/manevi zarar gördüğünü, açıklanan nedenlerle davalının, müvekkili şirket adına kayıtlı faydalı model belgelerinden kaynaklı haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti ile durdurulmasını, tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara el konularak ürün, cihaz ve makineler üzerinde davacı adına mülkiyet tanınmasına, şimdilik 25.000,00 TL maddi, 25.000,00 TL manevi tazminat talep ettiklerini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin yıllardır müşterilerine imalat ve otomasyon sistemlerinde ihtiyaç duyabilecekleri her türlü mühendislik, danışmanlık, anahtar teslimi proje yönetimi, sistem tasarımı ve servis hizmetlerini tek bir kaynaktan sunduğunu, davacı modelinin yenilik vasfı içermediğini, davacının … nolu faydalı model müracaatının, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’ndan önce yapılmış olduğundan, tescilinin araştırma raporu olmadan yapılmış olduğunu ve eski KHK hükümlerine göre verilmiş yalnızca bir belge niteliğinde olduğunu, yeni kanun ile birlikte tüm faydalı modellerin tescil edilmeden önce araştırma sürecine girdiği ve detaylı bir incelemeden geçtikten sonra yenilik vasfını haiz ise tescil edilebildiğini, söz konusu ürünün kalıp makinesi olduğu ve Çinli firmalardan temin edilmekte olup herkes tarafından bilinen soğuk şekillendirme makinesi olduğunu, ürünü elde etmek için kullanılan kalıplar farklı olmasına karşın … nolu dosyanın koruma kapsamında olmadığını, kalıp makinesinin de …. nolu dosya koruma kapsamında olmadığını, davacının hali hazırda ürünü kullanmakta olduğuna ilişkin herhangi bir emare ya da delilinin dosya kapsamında bulunmadığını, Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş numaralı dosyasına sunulan raporun kabul edilebilir nitelikte olmadığını, müvekkilinin davaya konu ürünü üretmediğini, müvekkili şirkete ait işyerinde yapılan tespite ilişkin raporda herhangi bir üretimden bahsedilmediğini, …nolu dosya kapsamında olan yıldız formu ve ilgili ürünün müvekkili tarafından üretilmediğinı, satılmadığını ve dağıtılmadığını, müvekkilinin … nolu başvurusunda ve tespitte alınan numunenin yapılmasının sebebinin, ilgili setskur vidasının üretimi esnasında yıldız formu verilir iken metalin şekillendirilmesi esnasında bazı kaidelere dikkat edilememekte olması ve neticesinde çabuk deformasyonlar yaşanması olduğunu, müvekkilinin yıldız form kullanılmadan üretim ortaya koyduğunu, davaya konu ürünün ise yıldız formda olmayıp tamamen yıldız harici yapıları içerdiğini, davaya konu dayanak olarak iletilen … dosya 1. isteminde açıkça yıldız formu ifade edildiğini, müvekkilinin yıldız formu kullandığına ilişkin hiçbir delilin söz konusu olmadığını, yıldız formunun ince olan kanalları baskı direncinin az olması sebebiyle çabuk bozulduğunu ve istenilen sıkışmayı sağlayamadığını, ayrıca parçanın birkaç defa çıkarılması halinde kullanılamaz hale geldiğini, müvekkilinin bu problemi gördüğünü ve bu açıdan değerlendirme ve gelişme yaparak ilgili formun sıkıntılarını tespit ettiğini, hem kullanım hem de üretim sırasında aksama yaşanmasını ortadan kaldıracak yenilikleri ortaya koyduğunu, müvekkilinin işbu davaya dayanak yapılan tespitte yer alan, katalog ürününü geliştirme ve test aşamasında olduğunu, bir üretime konu edilmediğini, çalışmalarını ve denemelerini devam ettirdiğini ve piyasaya sürmediğini, davacının katalogda gördüğü ve numunesini fuarda gördüğü ürünün kendi ürününden kat ve kat iyi olduğunu algıladığını, art niyetli olarak müvekkilinin ürünü çıkarmasını ve ticaretini yapmasını engelleme gayesi ile işbu davayı ikame ettiğini, açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacı adına tescilli faydalı model belgesi celp olunmuştur.
Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyası celp olunmuş, tetkikinde, talep eden … San ve Tic Ltd Şti tarafından, karşı taraf … San ve Dış Tic Ltd Şti aleyhine delil tespiti talebinde bulunulduğu, tespit sonucu alınan bilirkişi raporunda; “Karşı yanın belirtilen adresinde yapılan inceleme neticesinde, tespit mahallinde görülen ayar parçasının, talep eden adına tescilli … sayılı “….” buluş başlıklı faydalı modelin koruma kapsamında olduğu” hususlarının rapor edildiği görülmüştür.
Dosya, davalının davacıya ait …. tescil numaralı faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, oluştuysa miktarı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 26/07/2021 havale tarihli raporlarında; “… referanslı faydalı modelin bağımsız isteminde yer alan tüm unsurların Davalı tarafından sunulan delillerde gösterilmediği ve Bilirkişi Heyeti tarafından bağımsız istemde yer alan tüm unsurların bu delillerde gözlemlenmediği, Mali yönden yerinde inceleme yapılması için 26 ve 27 Temmuz günleri hazır edilmesi istenen ticari defter ve evrakların iletildiği e-maillere karşılık, taraf vekilleri tarafından, tatil nedeniyle iş yerlerinin kapalı olmasından dolayı, en erken 2 ya da 3 Ağustos günlerinin inceleme günü olarak belirlenmesinin uygun olacağının bildirildiği, Teknik yönden yapılan incelemede, davalının davacıya ait … tescil numaralı faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin bulunmadığının, dolayısıyla tazminat koşullarının oluşmadığının anlaşıldığı, Şayet Sayın Mahkemece aksi kanaate varılacak olursa, taraf defterleri üzerinde dava konusu “….” ürününe ilişkin, mali yönden yerinde incelemenin en erken 2 ya da 3 Ağustos günlerinde yapılabileceği” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 06/09/2021 tarihli dilekçesi ile, raporun birçok yerinde “dava dosyasında incelenmek üzere numune bulunmadığı, dava konusu faydalı model ile ilgili olduğu düşünülen birkaç parçanın baz alındığı, tarafların defterlerini henüz sunmadığı için mali yönden inceleme yapılamadığı, …. sayılı faydalı modeli bağımsız isteminde yer alan tüm unsurların davalı tarafından sunulan delillerde gösterilmediği..” şeklinde ifadelere yer verildiğini ve açıkça heyet incelemesinin birçok eksiklik içerecek şekilde ve yetersiz bir araştırma sonucu hazırlandığını, raporun hüküm kurmak açısından kabul edilemez olduğunu, işbu tespitlere rağmen davalının eylemlerinin müvekkilinin faydalı modelden kaynaklanan haklarına tecavüz teşkil etmediği sonucuna varılmasının anlaşılamadığını, raporu kabul etmediklerini, davalı şirketin bünyesinde bulunan örneklerin değişik iş dosyası içerisinde yer aldığını, mali yönden de yeterli araştırma yapılmasının gerektiğini, bu durumun eksik bırakılarak hazırlanan raporun hukuka aykırı olduğunu, davalı şirketin davanın yönünü değiştirmek için makinanın Çin’de satıldığını yazdığını, ancak müvekkili şirketin makine de çalışan kalıp sisteminin buluşunu aldığını, müvekkili şirketin ürünün soğuk şekillendirmesini (talaşsız imalat olarak) üretilmesine faydalı model aldığını, dosyaya sunulan dergideki ilanda 2 adet ürün olduğunu, müvekkili şirketin tesciline tecavüzü gerçekleştirilen ürünün “….” yazılan ürün olduğunu, raporu kabul etmediklerini, eksiklikler giderilip yeniden rapor alınmasını talep etmiştir.
Değişik iş dosyasında görevli bilirkişi ile irtibata geçerek varsa elindeki ürün numunelerinden istenilerek, değişik iş dosyası da değerlendirilip, tartışılmak ve ürün örneği incelenmek suretiyle tecavüzün vuku bulup bulmadığı hususunda ek rapor tanzimi için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 20/12/2021 tarihli raporlarında; “…. D.İş dosyasında görevli bilirkişinin 30.09.2021 tarihli dilekçesinden bilirkişide ürün numunesi bulunmadığı anlaşıldığından ürün örneği üzerinde bir inceleme yapılamadığı, davalının ticari defter kayıtları ile tüm ürünlerinin satışına ilişkin satış faturalarının tetkiki neticesinde, davaya konu olan ürünün (PVC Pencere Menteşeleri İçin Ayar Parçası) satışının yapılmadığının tespit edildiği, davacı vekiline 08.11.2011 tarihli e-mail ile; Yerinde inceleme ilgili olarak, daha önce hazır edilmesi istenilen ticari defter ve belgelerin hazır olup, olmadığı hususunda bilgi verilmesinin istendiği, ancak, bugüne kadar birkaç defa telefon ile sorulmuş olmasına rağmen, olumlu bir yanıt alınamadığından, davacı yana ait ticari defter kayıtlarına ilişkin herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılamadığı, davalının ticari defter kayıtları ile tüm ürünlerinin satışına ilişkin satış faturalarının tetkikinde; davalının davaya cevap dilekçesi ve bilirkişi raporuna karşı beyan dilekçesinde de belirtmiş olduğu gibi, davaya konu olan ürünün (PVC Pencere Menteşeleri İçin Ayar Parçası) satışını yapmadığı tespit edilmiş olduğundan, davacının maddi tazminat talebine ilişkin hesaplama yapılamadığı” hususlarını rapor etmişlerdir.
Her ne kadar ara karar gereği değişik iş dosyasındaki ürünler ile birlikte değişik iş dosyasında tespit olunan tüm hususlar değerlendirilmek suretiyle ek rapor tanzimi talep edilmiş ise de sunulan raporlarda değişik iş dosyasının delil olarak değerlendirilip incelenmediği anlaşılmakla bu hususta bilirkişilerden ek rapor alınmasına, özellikle değişik iş dosyasındaki tespit, rapor ve görsellerin iddialar doğrultusunda incelenerek ek rapor tanzim edilmesine karar verilmiş, bilirkişiler 21/06/2022 havale tarihli ek raporlarında; “değişik iş dosyasında yer alan raporda ve bilirkişi heyetinin hazırladığı kök raporda incelenen üründe … referanslı faydalı modelin bağımsız isteminde yer alan tüm unsurların gözlemlenmediği yönünde görüş ve kanaatleri hususunda nihai takdirin mahkemeye ait olduğu” hususlarını bildirdikleri görülmüştür.
Davacı vekili 06/07/2022 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporunu kabul etmediklerini, davaya konu faydalı modeli incelemeye ve mahkeme tarafından belirtilen hususları değerlendirerek dosya kapsamında faydalı model olma şartlarını taşıyıp taşıyamama koşulları noktasında inceleme ve denetleme yetkisinin makina mühendisi bilirkişisi tarafından tespit edilebileceğini, bu alanda uzman olmayan kişilerce hazırlanan raporun değerlendirmeye alınamayacağını, değişik iş dosyasında alanında uzman bilirkişi tarafından yapılan incelemede “faydalı modelin koruma kapsamında olduğu” şeklinde kanaat olmasına rağmen işbu dosyadaki bilirkişi heyetinin uzmanlık alanları dahi olmayan bir alanda görüş ve kanaat bildirmelerinin kabul görülemez olduğunu, faydalı modeller karşılaştırıldığında buluş konusunun aynı olmasının dahi davalarındaki haklılıklarını gösterdiğini, ancak bu hususun bilirkişi heyeti tarafından kabul görülmediğini, nihai değerlendirme mahkemeye ait olduğundan dolayı söz konusu itirazlarının dikkate alınmasını talep ettiklerini, bilirkişiler tarafından sadece müvekkili şirkete ait olan … nolu faydalı modele inceleme yapıldığını, değişik iş dosyasında davalı şirketin işyerinde yapılan incelemelerde müvekkiline ait faydalı model örneğinin bulunduğunu, tecavüz tespitinin yapılmasında önem teşkil ettiğini, bilirkişi raporuna itirazları hususunda eksiklikler de giderilip tamamlanarak farklı bir bilirkişi heyetinden yeniden rapor alınmasını talep etmiştir.
Dava, davalının, davacıya ait faydalı model belgesinden kaynaklı haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, durdurulması ve tazminat talebine yöneliktir.
SMK’nun 141 Maddesi ile, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek, kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent veya faydalı model hakkını gasp etmek ve patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmenin, patent ve faydalı model belgesine tecavüz oluşturacağı belirtilmiştir.
Faydalı modele tecavüz iddiası yönünden öncelikle faydalı modeldeki hakkın kapsamının belirlenmesi gerekir. Koruma konusunun kapsamını istem ve istemler oluşturur. İstemler esas olup, çizim, resim ve tarifname yardımcı unsurlardır.
Somut olayın değerlendirilmesinde, dosyaya sunulan tüm deliller ışığında, davalı yana ait ürünlerde davacı yana ait faydalı modelin bağımsız isteminde 1.b ile yer alan unsurları içermediği, değişik iş raporunda davalı ürününün faydalı modelin koruma kapsamında olduğu sonucuna varılmasına rağmen aynı raporda fotoğraflar üzerinde 1.b istemine karşılık gelen 13 numaralı diş unsurunun gösterilmediği, bu itibarla faydalı model tecavüzünün yasal koşullarının oluşmadığı anlaşılmış ve davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen manevi tazminat davası yönünden 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından yapılan 69,50 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30/09/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸