Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/193 Esas
KARAR NO : 2022/101

DAVA : Endüstriyel Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması ve Önlenmesi ile Maddi, Manevi ve İtibar Tazminatı
DAVA TARİHİ : 24/10/2019
KARAR TARİHİ : 08/06/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 07/07/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Durdurulması ve Önlenmesi ile Maddi, Manevi ve İtibar Tazminatı davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, davacının kabin yapımında kullanılan alüminyum malzemeler üreten sektöründe lider firmalardan olduğunu, ..,… ve … sayılarla tescilli tasarımların sahibi olduğunu, tescilli tasarımlarını 2016 yılından beri kullandığınu, bu tasarımları ve ticaret unvanıyla yurt içinde ve yurt dışında faaliyetlerine devam ettiğini, yıllık cirosu ve piyasa payının oldukça yüksek olduğunu, kalitesi ve hizmetler ile müşteri nezdinde güven kazandığını, davalı … San. ve Tic. A.Ş.’nin müvekkili adına tescilli tasarımları aynen taklit ederek diğer davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye sattığı, diğer davalının ise bu ürünleri piyasa koşullarının altında bir fiyatla sattığını, davalıların bu suretle müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ettiklerini, haksız kazanç elde ettiklerini ve müvekkilini zarar uğrattıklarını, ayrıca davalı …. Alüminyum’un “www……com.tr” internet sitesinde müvekkiline ait tescilli tasarımların bulunduğunu ve internet sitesi üzerinden de satışının gerçekleştiğini, söz konusu sitede “… Serisi, … Serisi, … Serisi” başlıkları altında bulunan tasarımların müvekkiline ait tescilli tasarımlar olduğunu, davalıların bu eylemlerinin tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunu, davalılardan …. San. ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası üzerinde yapılan delil tespiti üzerine hazırlanan 18.06.2019 tarihli bilirkişi raporunda, “…internet sitesinde yapılan incelemede, aleyhine tespit istenen firmaya ait … nolu tescil belgesindeki 1.1 nolu ürün ile yine … Serisindeki, … Serisi adlı ürünün, … nolu tescil belgesindeki 7.1 nolu ürün ile aynı olduğu görülmektedir” şeklinde tespitte bulunulduğunu, davalılar aleyhine keşif yapılmasına rağmen davalıların hukuka aykırı eylemlerinin hem işyerleri hem de internet sitesi üzerinden devam ettiğini, açıklanan nedenlerle davalıların tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden eylemlerinin durdurulması ve önlenmesini, tecavüz teşkil eden ürünlere ve üretimle kullanılan her türlü araçlara el konularak imha edilmesine, davalıların tecavüz teşkil eden eylemleri nedeniyle müvekkilinin uğradığı maddi zarara ilişkin olarak HMK m.107 hükmü çerçevesinde tahkikat sırasında belirlenecek maddi tazminatın, haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalıların tecavüz teşkil eden eylemleri sebebiyle 100.000,00 TL manevi ve 100.000,00 TL itibar kaybı tazminatının haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekilinin, dava dilekçesindeki delil tespiti talebinin kabulü ile davalı … San ve Tic A.Ş. Adresinde tasarım uzmanı bilirkişisi refakatinde tespit yapılmasına karar verilmiş, bilirkişi 25/11/2019 havale tarihli raporunda; “aleyhine tespit talep edilen … San. ve Tic. A.Ş.’ye ait işyerinde tespite konu ürünlerin üretim, numune, depolama ve satışının yapıldığının tespit edildiği; tespit talep eden tarafa ait … no ile tescilli profil tasarımı ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait profil tasarımı arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları; tespit talep eden tarafa ait … no ile tescilli profil tasarımı ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait profil tasarımı arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları; tespit talep eden tarafa ait … no ile tescilli profil tasarımı ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait profil tasarımı arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları” hususlarını tespit etmiştir.
CEVAP : Davalı …. San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesi ile, Sayın Mahkemeye sunulan 25.11.2019 tarihli bilirkişi raporunda gerçeği yansıtmayan sonuçlara varıldığını, davacı adına tescilli olan davaya dayanak gösterilen tasarımların yenilik ve ayırt edicilik kriterini taşımadığını, bu tasarımların başvuru tarihinden önce yurt içinde ve yurt dışında üçüncü kişiler tarafından kullanımının mevcut olduğunu, bu tasarımların dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti. adına … sayılı faydalı model ile benzer olduğunu, yine bahse konu tasarımlara konu profillerin duşakabin ürünlerinde rulmanların/tekerleğin çalıştığı ray profiller olduğunu, piyasadaki rulmanların standart olduğunu ve bu ürünlerin benzeri ya da aynısının ulusal ve uluslararası piyasada kullanılmakta olduğunu, müvekkili şirketin işyerinde bulunan ürünler ile davacı adına tescilli tasarımların benzer olmadığını, davacı adına tescilli tasarımların ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özelliklerinden kaynaklandığını, bu tasarımlarda tasarımcının seçenek özgürlüğünün olmadığını, tasarımın kullanıldığı ürünün başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesinin zorunlu olduğunu, işlevsel zorunluluk taşıyan tasarımların koruma kapsamı dışında kaldığını belirtilerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı …. San. ve Tîc. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesi ile, davacı adına tescilli olan davaya dayanak gösterilen tasarımların yenilik ve ayırt edicilik kriterini taşımadığını, bu tasarımların başvuru tarihinden önce, 2000’li yılların başından itibaren yurt içinde ve yurt dışında üçüncü kişiler tarafından kullanımının mevcut olduğunu, bu sektörde faaliyet gösteren firmaların kataloglarında ve internet sitelerinde bu tasarımların yer aldığını, bu tasarımların dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti. adına … sayılı faydalı model ile benzer olduğunu, yine bahse konu tasarımlara konu profillerin duşakabin ürünlerinde rulmanların/tekerleğin çalıştığı ray profiller olduğunu, piyasadaki rulmanların standart olduğunu ve bu ürünlerin benzeri ya da aynısının ulusal ve uluslararası piyasada kullanılmakta olduğunu, müvekkili şirketin işyerinde bulunan ürünler ile davacı adına tescilli tasarımların benzer olmadığını, Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası kapsamında müvekkiline ait işyerinde yapılan keşif sonrası hazırlanan 29.04.2019 tarihli delil tespit raporunda müvekkili işyerinde bulunan profiller ile davacı tasarımları arasında taklit fiilinin vuku bulmadığı yönünde görüş bildirilirken 18.06.2019 tarihli ek raporda müvekkili şirketin internet sitesinde bulunan bazı profillerin davacı adına tescilli profiller ile benzer olduğu yönünde görüş bildirildiğini, bahse konu ek raporda hiçbir teknik açıklama, detay, resim, karşılaştırma vs. bulunmadığını, hangi internet sitesine ne zaman girildiğinin, hangi ürünlerin incelendiğinin anlaşılamadığını, bilirkişinin işyerinde gerçekleştirdiği keşif sırasında internet itesinde bulunan ürünlere rastlanılmadığını ve ilgili bilirkişi raporlarının hükme esas alınmasının mümkün olmadığını, davacı adına tescilli tasarımların ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özelliklerinden kaynaklandığını, bu tasarımlarda tasarımcının seçenek özgürlüğünün olmadığını, tasarımın kullanıldığı ürünün başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesinin zorunlu olduğunu, işlevsel zorunluluk taşıyan tasarımların koruma kapsamı dışında kaldığını, müvekkili şirket nezdinde bulunan ürünler ile davacı tasarımlarının benzer olmadığını belirtilerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacı adına kayıtlı ..,…,.. tescil numaralı tasarımlara ilişkin sicil kayıtları celp olunmuştur.
Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin …. değişik iş sayılı dosyası uyap üzerinden celp olunmuş, tetkikinde: talep edenin … A.Ş., karşı tarafın … San.ve Tic. Ltd. Şti.olduğu, tespit sonucu alınan bilirkişi raporunda; “tespit isteyene ait … nolu tasarımlar ile …. nolu tasarımlar bakımından tespit yapılan adreste yapılan incelemede, ekteki fotoğraflardan da görüleceği üzere, benzer bazı profillerin bulunduğu ancak tasarımların aynen taklit edildiği hususunun varit olmadığı, tespit yapılan işyerindeki mevcut profillerin aynen taklit edildiği belirtilen profillere uymadığı” tespit edildiği görülmüştür.
Davacı vekilince dava dilekçesi ekinde sunulan Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasından alınan 18.06.2019 tarihli bilirkişi ek raporunda “29.04.2019 tarihli raporda, ….. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait işyerinde yapılan tespite ilişkin görüşleri belirtilmekle birlikte … nolu tescil belgesindeki 1.1 nolu ürünün aynısının işyerinde var olduğu hususunun sehven belirtilmediği, bu ürünün tespite konu işyerinde bulunduğunun fotoğraflardan da görülebileceği, önceki raporda internet sitesinde inceleme yapılmadığı, internet sitesinde yapılan incelemede, aleyhine tespit istenen firmaya ait … Serisindeki, …. nolu ürünün, tespit isleyene ait …. nolu tescil belgesindeki 1.1 nolu ürün ile ve …. Serisindeki … Serisi adlı ürünün … nolu tescil belgesindeki 7.1 nolu ürün ile aynı olduğu” hususlarının rapor edildiği görülmüştür.
Davalılardan ….. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. yönünden, davalıların davacıya ait …,…,..,…,.. sıra nolu, …,..,…,… ve … nolu tasarımlardan doğan haklarına tecavüzlerinin ve haksız rekabetlerinin bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, oluştuysa miktarı hususlarında rapor tanzimi için Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne talimat yazılmış, Ankara …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … talimat sayılı dosyası üzerinden alınan 26/04/2021 tarihli bilirkişi raporunda; “Davalı ….. Aluminyum’un kullanımına konu olan, Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasına sunulan görsellerden kırmızı çerçeve içerisinde belirtilen tasarımın, davacı adına tescilli olan … sayılı (1) nolu tasarımla ayniyet derecesinde benzer olduğu, yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığı, davalının tercihi olan bir lisans sözleşmesine dayalı olarak hesaplanabilecek tazminat, dava dosyası içerisinde emsal bir lisans sözleşmesi bulunamamasından dolayı hesaplanamamış olup, İstanbul ticaret odasının görüşleri doğrultusunda davalının tecavüze konu ürün cirosu üzerinden bir tazminat hesaplaması yöntemi denenmiş, ancak davalının bu ürün satışına yönelik ticari defterleri içerisinde de bir bilgiye ulaşılamadığı, bu sebeplerden dolayı tazminat hesaplaması yapılamayacağı” hususlarını tespit ve rapor ettikleri görülmüştür.
Davacı vekili rapora karşı 03/06/2021 havale tarihli beyan dilekçesi ile, her ne kadar bilirkişi heyeti tarafından dosyaya sunulan raporda eksik incelenen bir kısım hususlar bulunsa da, söz konusu raporun taraflarınca açılan davanın haklılığını açık bir şekilde gösterdiğini, mahkemece dosyaya sunulan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya, davalılardan ….. Metal Alüminyum Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi’nin davacıya ait …,…,… tescil numaralı çoklu tasarımlardan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, oluştuysa miktarı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 06/09/2021 tarihli raporlarında; “Davalı taraf işyerinde tespit edilen ürün profillerinin, detaylarda ve bütünsel genel görünümünde, …. tescil nolu Profil Tasarımı ile aynıyet derecesinde benzer olduğu, davalı taraf işyerinde tespit edilen ürün profillerinin, detaylarda ve bütünsel genel görünümünde … numaralı Profil Tasarımları ile aynıyet derecesinde benzer olduğu, davalı taraf işyerinde tespit edilen ürün profillerinin, detaylarda ve bütünsel genel görünümünde … nolu Profil Tasarımı numaralı Profil Tasarımı ile aynıyet derecesinde benzer olduğu, davacı Tarafa ait, …, … tescil nolu profil tasarımları ile aynıyet derecesinde benzer olduğu tespit edilen Davalı ürünlerinin bilinçli tüketici nezdinde tescilli tasarımlarla aynı ürün algısı yaratarak yanıltıcı olabileceği ve tescilli ürünlerle karıştırılmaya sebebiyet verebilecek nitelikte olduğu, tescilsiz tasarımların hukuki ve ticari kullanımına ilişkin izinsiz kullanımın söz konusu olduğu, tasarım haklarının ihlal edilmesi nedeniyle haksız rekabet ve tazminat koşullarının var olduğu, Mali yönden yapılan incelemede; davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. tarafından, diğer davalı ….. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne 17.06.2016 – 24.10.2019 tarihleri arasında toplam 324.765,20 kg, ortalama birim satış fiyatı 14,75 TL ve KDV hariç toplam 4.791.693,88 TL tutarında alüminyum profil satıldığı tespit edilmiş olup, satış faturalarında ve defter kayıtlarında ürün cinsi açıklamaları ve kayıtları; “Pres Alüminyum Profil, Alüminyum Profil, Boyalı Alüminyum Profil, Eloksallı Alüminyum Profil, Ahşap Desen Boyalı Alüminyum Profil” açıklaması ile yapılmış olduğundan, davacının …, …, …. tescil nolu profil tasarımları ile benzer nitelikte olduğu tespit edilen alüminyum profil satışlarının, davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.’nin satış faturaları ile defter kayıtlarının tetkikinden tespitinin mümkün olmadığı, davacının tescilli profil tasarımlarının süresinin dava tarihi itibariyle yaklaşık 3 yıl olması, bilinirliliğine ve tanınmışlığına dair kanıt bulunmaması nedeniyle, emsal lisans bedelinin %5 oranında olacağı ve dava konusu alüminyum profillerin, satılan alüminyum profiller içerisindeki payının %60 olduğu varsayımı ile davacının talep edebileceği maddi tazminat miktarının 143.750,00 TL olarak hesap edildiği, ancak, davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. tarafından, diğer davalı ….. San ve Tic. Ltd. Şti.’ne satılan alüminyum profillerin ne kadarının dava konusu alüminyum profillere ait olduğunun tespit edilememesi ve maddi tazminat hesabının varsayıma dayalı olması nedeniyle, davacının talep edebileceği maddi tazminat miktarının TBK’nın 50 ve 51. maddeleri kapsamında Mahkeme tarafından takdir edilmesinin uygun olacağı, talep edilen manevi tazminatın Mahkemenin takdirinde olduğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.

Davalı ….. Alüminyum Şirketi vekili bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesi ile, bilirkişi raporunda, Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasında alınan raporların esas alınmasının hatalı olduğunu, dava konusu tasarımların müvekkili şirket tarafından satışının söz konusu olmadığını, yapılan hesaplamanın tamamen hatalı olduğunu, tazminat miktarının Türk Borçlar Kanunu’nun 50 ve 51.maddeleri uyarınca mahkeme tarafından hesaplanmasının koşullarının mevcut olmadığını, itirazları doğrultusunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına, davacının her bir talebi bakımından haksız ve mesnetsiz bulunan işbu davanın müvekkili şirket yönünden tüm taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 27/09/2021 tarihli dilekçesi ile, bilirkişi raporundaki İstanbul Ticaret Odası’nın 08/02/2021 tarihli cevabi yazısında “..bildirilen tecavüze konu olan markadan elde ettiği cironun %15’i lisans bedeli belirlenmesinde uygun olacağı yönünde” görüş bildirilmesine rağmen, lisans bedelinin bunun üçte bir altına inilerek, afaki bir biçimde %5 oranı üzerinden uygulanmasının son derece hatalı olduğunu, itirazları doğrultusunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasını, aksi ihtimalde HMK 107/2 hükmü gereğince, bilirkişi raporu doğrultusunda taleplerini artırmak üzere tarafların süre verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce, taraf vekillerinin yeni yahut ek rapor taleplerinin reddine karar verilmiş ve davacı vekiline talep artırım dilekçesini sunmak üzere süre verilmiş, davacı vekili 03/12/2021 tarihli dilekçesi ile, maddi tazminat yönünden 143.750,00 TL alacağın haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Dava; davalıların, davacıya ait tasarımlardan doğan haklara tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti, durdurulması ve önlenmesi ile maddi, manevi ve itibar tazminatı talebine yöneliktir.
SMK’nun 55.md’sine göre tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Burada kanun koyucu patent ve faydalı modelden farklı olarak fonksiyona değil, görünüme koruma bahsetmiştir. Bu nedenle tecavüz iddiaları da ürünün “görünümü” nazara alınarak değerlendirilmelidir.
Bir tasarımın koruma kapsamı belirlenirken o tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünde oluşturduğu genel izlenim ile bariz bir benzerlik gösteren bütün tasarımların birlikte dikkate alınması gerekir. Kıyaslanan tasarımlar arasında sadece küçük ayrıntılarda farklılık varsa tasarımların aynı olduğu kabul edilir. Yine bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile herhangi bir tasarımın böyle bir kullanıcı üzerinde oluşturduğu genel izlenim arasında genel bir farklılık varsa tasarım ayırd edici niteliğe sahip demektir. Burada, tasarım alanında, özellikle dikkat edilmesi gereker husus korumanın, görünüm, şekil, doku ve ergonomi gibi özelliklere hasredilmesidir. Tasarım hakkı ürün ve eşyaların teknik işlevini değil, dış görünümünü konu etmektedir.
Somut olay bakımından yapılan değerlendirmede, dosyaya sunulan deliller ışığında bilirkişi vasıtası ile yapılan inceleme neticesinde davalı ….. Metal uhdesinde tespit edilen ürünler ile davacı yana ait … tescil numaralı tasarım arasında ayniyet derecesinde benzerlik bulunduğu; görsellerine yer verilen diğer ürünlerin ise davacıya ait …, …, .. ve … tescil numaralı tasarımlara bilinçli tüketici nezdinde karıştırma sonucunu doğuracak ölçüde benzerlik içerdiği; diğer davalı …..’e ait ürün görsellerinin ise davacı yana ait … numaralı tasarım ile ayniyet derecesinde benzerlik içerdiği, bu itibarla her iki davalı yönünden de tasarım hakkına tecavüzün yasal koşullarının oluştuğu anlaşılmıştır.
Davalılar davaya konu profil ürünlerinde teknik zorunluluktan kaynaklı seçenek özgürlüğünün dar olduğu yönünde savunma yapmış iseler de, alüminyum profiller açısından, profilin kullanım amacı ve beklenen fonksiyonlarına göre değişen çok sayıda profil tasarımının piyasada örneklerinin bulunduğu, bu örneklerin görsellerine bilirkişi raporunda yer verildiği ve profillerin tasarımı kullanım amacı ve yeri, maliyeti, dayanıklılık, izolasyon kapasitesi, fonksiyonellik gibi pek çok faktörle etkilenmekle birlikte bu ürünlerin tasarımı konusunda tasarımcıyı sınırlayan herhangi bir unsurun bulunmadığı ve iddianın aksine tasarımcının seçenek özgürlüğünün geniş olduğu tespiti yapılmıştır.

Davalıların, davaya konu tescilli tasarımların yenilik unsurunu barındırmadığı yönündeki iddiaları ise işbu yargılamanın konusu olmaması nedenleri ile inceleme ve değerlendirmeye alınmamıştır.
Davalılardan ….. A.Ş.davaya konu tecavüz oluşturan ürünlerin satışının yapılmadığına yönelik savunmasının, söz konusu davalının ticari defterleri üzerinde bilirkişi vasıtası ile yapılan inceleme ile doğrulandığı görülmüştür. Hukukumuzda tazminat sorumluluğu temeli itibarı ile bir haksız fiil sorumluluğudur. Haksız fiil sorumluluğu için ise yasal koşul, kusur ve illiyet bağı ile birlikte “zarar” olgusudur. Somut olayda davalı ….. SMK 81.madde kapsamında davacının tescilli tasarımı ile ayniyet taşıyan ürünleri ticari amaçla bulundurmuş ve bu itibarla tasarım hakkına tecavüz fiilini gerçekleştirmiş olsa da, tazminat sorumluluğu bakımından davacının zararına sebep olduğu yönünde davacı iddialarını destekleyecek başkaca bir delil sunulmamıştır. Zira iddiaya dayanak diğer hususlarda olduğu gibi “zarar” iddiası yönünden de ispat yükü davalıdadır.
Tarafların sunduğu tüm deliller ışığında ticari defterler üzerinde yapılan incelemede herhangi bir zarar tespit edilememiş, davacı ise bu yönde başkaca bir delil sunamamıştır. Bu durumda yasal unsurları oluşmayan tazminat taleplerinin söz konusu davalı yönünden reddi cihetine gidilmiştir.
Bilirkişiler, yapılan mali inceleme neticesi “Davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. tarafından, diğer davalı ….. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne 17.06.2016 – 24.10.2019 tarihleri arasında toplam 324.765,20 kg, ortalama birim satış fiyatı 14,75 TL ve KDV hariç toplam 4.791.693,88 TL tutarında alüminyum profil satıldığı tespit edilmiş olup, satış faturalarında ve defter kayıtlarında ürün cinsi açıklamaları ve kayıtları; “Pres Alüminyum Profil, Alüminyum Profil, Boyalı Alüminyum Profil, Eloksallı Alüminyum Profil, Ahşap Desen Boyalı Alüminyum Profil” açıklaması ile yapılmış olduğundan, davacının ..,..,… tescil nolu Profil Tasarımları ile benzer nitelikte olduğu tespit edilen alüminyum profil satışlarının, davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.’nin satış faturaları ile defter kayıtlarının tetkikinden tespitinin mümkün olmadığı…” “Ancak, davalı ….. Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. tarafından, diğer davalı ….. San ve Tic. Ltd. Şti.’ne satılan alüminyum profillerin ne kadarının dava konusu alüminyum profillere ait olduğunun tespit edilememesi ve maddi tazminat hesabının varsayıma dayalı olması nedeniyle, davacının talep edebileceği maddi tazminat miktarının TBK’nın 50 ve 51. maddeleri kapsamında Sayın Mahkeme tarafından takdir edilmesinin uygun olacağı…” şeklinde görüş ve tespitlerini bildirmiş olmakla, sunulan tüm deliller ışığında davacının seçtiği hesap yöntemine göre net ve sağlıklı bir sonuca ulaşılamadığı, tazminatın taktiren belirlenmesi gerektiği kanaatine ulaşılmıştır.
Davalı ….. A.Ş.’nin haksız fiilinin boyutu, ihlal edilen hakkın derecesi, kusurun ağırlığı ve sunulan deliller hep birlikte değerlendirildiğinde; 100.000,00 TL maddi ve 50.000,00 TL manevi tazminatın Borçlar Kanunu 50 – 51 maddesi hükümleri çerçevesinde hakkaniyetli olduğu; talep edilen 50.000,00 TL manevi tazminatın yukarıda anılı kriterler çerçevesinde dengeleyici ve adil olduğu kanaatine varılmakla, davanın, davalı ….. A.Ş.yönünden kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla, davalıların, davacı tasarım hakkına tecavüz oluşturan eylemleri aynı zamanda ticari dürüstlük kuralına aykırıdır ve haksız rekabet oluşturmaktadır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle davacının davasının kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının ….. A.Ş’ye yönelik davasının KISMEN KABULÜ ile;
-Davalının davacıya ait …; …. tescil numaralı tasarımlarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespiti ile durdurulmasına, önlenmesine, tecavüz teşkil eden ve 25/11/2019 ve 07/09/2021 tarihli bilirkişi raporunda görsellerine yer verilen ürünlere ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılmaları kayıt ve koşuluyla üretim araçlarına el konularak hüküm kesinleştiğinde imhasına,
-B.K.50-51.maddeleri nazara alınarak 100.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi tazminatın 13/11/2019 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalı ….. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin maddi ve manevi tazminat talebinin reddine,
-İtibar tazminatı talebinin reddine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen tecavüz ve haksız rekabetin tespiti talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen maddi tazminat talebine yönelik 13.450,00 TL vekalet ücretinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 10/1.maddesine göre kabul edilen manevi tazminat talebine yönelik 7.300,00 TL vekalet ücretinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Davalı ….. A.Ş.kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen maddi tazminat talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne verilmesine,
-Davalı ….. A.Ş.kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 10/2.maddesine göre red edilen manevi tazminat talebine yönelik 7.300,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne verilmesine,
2-Davacının ….. A.Ş.’ye yönelik davasının KISMEN KABULÜ ile;
-Davalının davacıya ait … tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve haksız rekabetinin tespiti ile durdurulmasına, önlenmesine, tecavüz oluşturan ve Ankara …. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin …. değişik iş dosyası ile tespiti yapılan davalı yana ait ürünlere el konularak hüküm kesinleştiğinde imhasına, söz konusu davalının üretime yönelik faaliyeti olmadığı anlaşılmakla üretim araçlarına el konularak imhası talebinin reddine,
-Maddi tazminat, manevi tazminat ve itibar tazminatı taleplerinin ayrı ayrı reddine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen tecavüz ve haksız rekabetin tespiti talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
-Davalı ….. A.Ş.kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/4.maddesine göre red edilen maddi tazminat talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne verilmesine,
-Davalı ….. A.Ş.kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 10/3.maddesine göre red edilen manevi tazminat talebine yönelik 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne verilmesine,
3-Alınması gereken 10.246,50 TL harçtan, davacı tarafça yatırılan 3.586,30 TL peşin harç ve 2.514,20 TL tamamlama harcının mahsubu ile bakiye 4.146,00 TL harcın, 4.065,30 TL’sinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden; 80,70 TL’sinin davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 6.000,00 TL bilirkişi ücreti, 1.353,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 7.353,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul ve reddi oranında hesaplanan 4.902,00 TL’nin, 3.268,00 TL’sinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden; 1.634,00 TL’sinin davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,

5-Davacı tarafından yatırılan 44,40 TL başvurma harcı, 3.586,30 TL peşin harç ve 2.514,20 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 6.144,90 TL harç giderinin, 6.064,20 TL’sinin davalı ….. Metal Alüminyum Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden; 80,70 TL’sinin davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak hazineye irad kaydına,
6-Davalı ….. A.Ş.tarafından yapılan 150,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul ve reddi oranında hesaplanan 100,00 TL’sinin davacıdan alınarak davalı ….. Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ye verilmesine, bakiyesinin davalı şirket üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekili ve ….. Alüminyum Şirketi vekilinin yüzüne karşı, davalı ….. A.Ş.vekilinin yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.08/06/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸