Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/169
KARAR NO : 2022/82

DAVA : Faydalı Model Belgesi’nin Davacıya Devri/Faydalı Model
Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 22/07/2019
KARAR TARİHİ : 11/05/2022
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 04/06/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Faydalı Model Belgesi’nden kaynaklanan uyuşmazlık kapsamında yapılan açık yargılama sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin …. Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümü mezunu olduğunu, geçmişteki 35 yıllık bilgi birikimi ile, geçmişinde dava konusu periton diyaliz cihazları ile ilgili dünyanın en büyük şirketlerinde çalışarak tecrübelenmiş biri olarak, 2016 yılında çok iyi bildiği ve uzmanlık alanı olan fikir ve teknik çizimi tamamen kendisine ait olan … ortaya çıkardığını, müvekkilinin 7 Eylül 2016 tarihinde icat ettiği cihazını davalı şirkete sunum yaparak hayata geçirmek üzere tanıttığını, davalı şirketin …. cihazını hayata geçirmek istediklerini belirtmeleri üzerine, müvekkilinin kendisinin icat ettiği cihazı detaylarıyla ve teknik çizimiyle birlikte yeniden bir sunum yaparak davalı şirkete tanıttığını, müvekkilinin, yine davalı şirkette işe başlamadan evvel, periton diyalizinin bir çeşidi olan ve …. cihazından tamamen bağımsız …. (Sürekli Ayaktan Periton Diyaliz Cihazı)nin de dünyada ilk kez olmak üzere buluşunu gerçekleştirdiğini, davalı şirket ile müvekkilinin ,… çalışmasını yapmak üzere anlaştıklarını, ancak davalı şirketin hukuka ve hakkaniyete aykırı biçimde …. cihazına ait fikrin ve teknik çizimin dahi müvekkiline ait olduğunu bilerek, kötüniyetli biçimde …. cihazın için TPMK nezdinde kendi adına …. başvuru numarası ile faydalı model belgesi için başvurduğunu, 21/03/2019 tarihinde adına tescilini sağladığını, müvekkilinin davalı şirkette çalışmaya başlamadan önce, davalı şirketin hiçbir medikal cihaz üretiminin bulunmadığını, işbu dava konusu olan …. serbest buluş niteliği taşıdığını, dava konusu buluşun, müvekkili davalı şirket bünyesinde çalışırken icat edilmediğini, hizmet buluşu niteliğini haiz olmadığını, davalı şirketin, müvekkilinin Ankara’daki AR-GE ofisinde işe başladıktan sonra, müvekkili buluşunu hayata geçirmek için kendi adına … ‘a destek olunması için başvurduğunu, buluşun müvekkiline ait olduğunu, yapılan başvurunun da müvekkili adına olması gerektiğini, müvekkilinin, davalı şirketin patent vekili olan …. ‘ya yapılan başvuru konusunda rızası olmadığını dile getirmesine rağmen, müvekkilinin, davalı şirket tarafından sürekli oyalandığını, açıklanan nedenlerle, davalı şirketin TPMK nezdindeki …. tescil numaralı 21/03/2019 tarihinde faydalı model belgesinde gerçek hak sahibinin müvekkili … Olması nedeniyle, patentin(faydalı model belgesi) gaspı gerçekleşmiş olup, faydalı model belgesinin müvekkiline devrini ve hükmün ilanını, mahkemece talepleri gibi karar verilmez ise, davalı şirketin …. tescil numaralı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmesini, işbu dava sonunda verilecek karar ile davalı şirket adına düzenlenen faydalı model belgesinin, gerçek hak sahibinin müvekkili olduğunun tespiti halinde, davalı şirketin dava konusu cihaz için … başvuru numaralı, … yayın numaralı Uluslararası Patent başvurusunda bulunmuş olduğundan, bu başvuruda Türkiye’de koruma sağlayacak kararın hükümsüzlüğüne karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, 1986 yılında İstanbul’da faaliyete başlayan müvekkilinin, hastane ürünlerinin üretimini yapan bir firma olduğunu, 2011 yılından itibaren Tekirdağ’da %100 yerli sermaye ile ticari faaliyetini yürüttüğünü, davacının 05/11/2016 tarihinde …. İlaç’ta periton diyaliz projesi kapsamında periton diyaliz cihaz geliştirmelerinde görev almak üzere işe alındığını, yani davacının iş görme borcunun diyaliz cihazı geliştirme olduğunu, davacının 01/04/2019 tarihinde işten ayrıldığını, davacının işe alım sürecinde müvekkiline bir sunum yaptığını, sunumun periton diyaliz hastalığına etki eden bileşenlerden oluştuğunu, sunum içerisinde periton diyalizinde kullanılan çözeltilerden (uzmanlık alanı değildir), … ‘den, yani periton diyaliz tedavisinde aletli periton diyaliz tedavi seçeneğinden, tarihçesinden ve tüm dünyaca bilinen ve bu tedavi seçeneğinde kullanılan …. den bahsedildiğini, … cihazı geliştirmesi için davacının, müvekkili firma içinde bizatihi kendisinin belirlediği altı kişilik bir ekip kurulduğunu, gerekli tüm altyapı kurularak kendisinin de bu birimin başına geçirildiğini, kendisinin proje yürütücüsü ve Ar-Ge Müdürü olduğunu, projede göre alan ekibin görevinin ise …. cihazı geliştirmek olduğunu, davacının ….. cihazı geliştirmek için işe alındığını, ancak davacı bunu başaramayınca müvekkiline yurt dışından ….. transferi satın almayı önerdiğini, …… firmasıyla yapılan görüşmede bu yönde bir satın almaya sıcak bakmayan müvekkiline bu sefer davacının, … cihazının uzun geliştirme süreci alacağını bunun daha basiti olan …. cihazı geliştirme teklifinde bulunduğunu, davacının, dava dilekçesinde sözünü ettiği çizimleri ilk kez 23/11/2016 tarihinde, yani iş ilişkisinin kurulduğu tarihten sonra, müvekkiliyle başlaytığını, bunun üzerine davacının bilgisi dahilinde …. cihazıyla ilgili 28/12/2016 tarihinde faydalı model başvurusu yapıldığını, bu belgeyle eş zamanlı bir de … nolu Uluslararası Patent Başvurusu yapıldığını, davacının kurduğu ekibin çalışmaları sonunda … cihazıyla ilgili 09/05/2017 tarihinde patent başvurusu yapıldığını, bu işlemin halen başvuru aşamasında olduğunu, gerek faydalı model gerekse de patent başvuru süreçlerinin, davacı ile birlikte yürütüldüğünü, söz konusu buluşların hizmet buluşu niteliğinde olması nedeniyle bu başvuruların tamamında davacının buluşçu, müvekkilinin başvuru sahibi olarak gösterildiğini, müvekkilinin TÜBİTAK başvurusunun 29/12/2016 tarihinde gerçekleştiğini, proje dönemi olarak 01/01/2017-31/03/2018 belirlendiğini, müvekkili ve TÜBİTAK’ın maddi gücüyle yürütülen geliştirme çalışmalarında halojen lamba teknolojisinin solüsyon ısıtmada kullanılabilirliğinin uygun olmayacağı sonucuna varıldığını, bu nedenle incelemeli patent olarak gerçekleştirilen başvuruya incelemesiz patent olarak devam edildiğini, davacının, 23/11/2016 tarihinde müvekkili ile ilk kez paylaştığı çizimlerin patent başvurusunda kullanılmadığını, davacının kötüniyetli olduğunu, davacının işe alım esnasındaki sunumunda …. cihazlarını tanıttığı iddiasının doğru olmadığını, davacının, 2016 yılındaki faydalı model, sonrasında 2017 yılındaki patent başvurusu aşamalarında bu taleplerine dile getirmediğini, aradan üç yıl geçtikten sonra birtakım talepleri ileri sürmesinin inandırıcı olmadığını, bu taleplerin hukuki bir dayanağının bulunmadığını, davacının, söz konusu buluşları iş ilişkisi sırasında geliştirdiğini, bu geliştirmelere konu buluşları da hobi olarak geliştirilmediğini, buluşların tamamının müvekkilinin kaynaklarından yararlanılarak ve işin bir gereği olarak geliştirdiğini, açıklanan nedenlerle davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davalı adına tescilli ……. sayılı faydalı model belgesine ait sicil kayıtları celp olunmuştur.
TÜBİTAK’tan davalı … İlaç San ve Tic A.Ş.’ye ait …. projesi için hazırlanan tüm denetim raporları celp olunmuştur.
Bakırköy … Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 10/12/2019 tarih, …. esas, …. karar sayılı kararıyla, dosyanın işbu dosya ile birleştirilmesine karar verilmiş, mahkememizce 16/03/2022 birleşen dosyanın tefrikine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı tanıkları, talimat mahkemesiyle dinlenilmiş, davacı tanığı … beyanında; “Davacı … ile davacının …. ilaç şirketinde çalışmaya başlamasından evvel tanışıklığı bulunduğu, kendisinin ARGE birimlerinde tekniker olarak görev yaptığını, 2016yılının Mayıs-Haziran aylarında davacının kendisine …. ve …. cihazlarına ilişkin bir fikri olduğunu, kendisinden teknik resim yönünden faydalanarak bu fikri eskiz kağıt üzerine çizmesini istediğini, davacının bu istemi üzerine oluşturduğu fikri, kağıt üstüne aktardığını, davacının 2016 yılının Kasım ayında davalı şirkette işe başladığını, bu şirkette kendisinin de Ocak 2017 yılında işe başladığını, davacının oluşturduğu cihaz fikirleri davalı şirket tarafından değiştirilmeden üretildiğini, davalı şirkette çalışmaya başladıktan sonra …. ve ….. cihazları için davacı ile çalışmaya başladıklarını, davalı şirketin …. cihazının bir yıl sonraki nefroloji fuarına yetiştirilmesini talep ettiğini, ancak bu cihazın üretim süreci karmaşık olduğundan nispeten daha basit olan … cihazının üretimini öncelemeyi davacının teklif ettiğini, davalının bu teklifi kabul ettiğini, nefroloji fuarına …. cihazının yetiştirildiğini, …. cihazı bakımından ise üstlerine düşen çalışmayı yaptıklarını, ancak davalı şirketin solisyon kasetini kendi yapmayı üstlendiğini, İstanbul’da …. firması ile bu hususta anlaşma sağlandığını, ancak yaklaşık 7 ay anlaşma yapılan bu şirket ile uzlaşma sağlanamadığı için davalı şirket taraftan kaynaklı olarak bir gecikme yaşandığını, davalı şirketin davacıya hizmet buluşu adı altında veya buluşçu olmasından kaynaklı bir ücret ödediğini görmediğini,… cihazının ticarileştirilmesinden sonra davacıya %25 oranında satışlarda pay verileceğini davacının kendisine söylediğini, … projelerinin her ikisinin de birlikte çalışıldığını, patent başvurusuna konu …… isimli ürünün katlanabilir özellikte iken …. adlı ürün katlanamaz, …… adlı ürüne telefon ve bluetooth ile bağlanılabilinir, …. adlı ürüne ise telefon ve bluetooth ile bağlanılamaz, … nin çift yönlü haberleşme özelliği bulunduğunu, …. nin böyle bir özelliğinin olmadığını, davacı ile davalı şirkette çalışmaya başlamadan önce, davalı şirketin tıbbi cihaz üretimi bulunmadığını, mekanik ve yazılımsal ürün üretimi söz konusu olmadığını, bu konuda teknik kadrosunun da olmadığını, sadece solisyon firması olduğunu, davacının, davaya konu fikir ürünlerini davalı şirketten önce … A.Ş ye sunduğunu, bu arada davalı şirkete de bir sunum yaptığını, davalı şirketin teknik alt yapıyı hazırlayacağını ve daha çabuk bir şekilde olumlu bir geridönüş yaptığı için davaya konu fikir ürünlerinin üretilmesi konusunda davalı şirket ile anlaşıldığını ve çalışmalara başlandığını” beyan etmiştir.
Tanık … alınan beyanında; “davacıyı yaklaşık 20 yıldır tanıdığını, kendisinin fizikçi olduğunu ve elektronik konusunda uzman olduğunu, davacı ile daha önce …. firmasında birlikte çalıştıklarını, davacının …. diyaliz cihazı bakımından aklında projeler olduğunu, birlikte bu konuları konuştuklarını, davaya konu …. ve …. cihazlarının fikri arka planını kendisiyle paylaştığını, davacının …. firmasından emekli olarak ayrıldığını, kendisi ile daha sonra başka bir firmada yine birlikte çalıştıklarını, davacının, davaya konu bu fikri ürünleri hayata geçirmek için maddi kaynak veya destek arayışında olduğunu, …. A.Ş isimli şirkete bu projelerin sunumunu yaptığını, daha sonra davalı … isimli şirkete 2016 yılının Eylül ayı gibi sunumda bulunduğunu, bu sunumda projeye ilişkin fikri alt yapıyı açıkladığını, daha sonra kendisine …. şirketinin projeye çok sıcak yaklaştığını,…. Üniversitesi … de yer tahsisi yapılacağını, bu projede kendisinin de yer almasını istediğini, ayrıca davalı şirket çalışanı …. olarak hatırladığı yetkili tarafından davacıya birlikte bu projede çalışmak üzere ve iş ortaklığı yapılmak üzere mail atıldığını bizzat gördüğünü, kendilerinin ….. Üniversitesi … de gerekli fiziksel alt yapının hazırlanmasını beklerken davalı şirketin kendilerinden habersiz olarak davaya konu fikri ürünleri kendisininmiş gibi tescil başvurusuna konu ettiğini sonradan öğrendiklerini, davalı şirket ile başlangıçta … cihazının argesi için anlaşıldığını, davalı bu ürünün bir yıl sonraki nefroloji fuarına yetiştirilmesini istedi, ancak davacının bunu teknik olarak mümkün olmadığını belirterek …. cihazını bu fuara yetiştirebileceğini söylediğini, davalı şirketin bu teklifi kabul ettiğini, kendilerinin her iki cihazı eş zamanlı olarak çalışmaya başladıklarını, talep edilen cihazı fuara yetiştirdiklerini, ayrıca …. cihazı yönünden ….. desteği alındığını, davalının, davacıya iş ortaklığı kapsamında ürünlerin ticarileştirilmesinden sonra %25 pay verileceği hususunu davacıdan duyduğunu, davacı, davalının bu taahhütlerini yazılı hale getirilmesini talep etse de davalı şirketin bu talepleri sürekli öteleyici şekilde davrandığını, gerek … gerekse …. cihazlarının çalışmaları arka plandaki fikri ürüne uygun olarak çalışıldığını, … cihazı için teknik olarak önemli unsurlardan birinin ısıtıcı kaseti olduğunu, buna ilişkin olarak davalı şirketin …. şirketinden bu parçayı temin edip kendilerine tahsis edecek iken bu konuda yaklaşık 5-6 aylık bir gecikme yaşandığı için ….. çalışmalarının sekteye uğradığını, dava konusu buluşlar için davalı şirket tarafından davacıya herhangi bir ücret ödendiğini görmediğini” beyan etmiştir.
Dosya, davalı adına kayıtlı … tescil numaralı faydalı modelin buluş sahibinin kim olduğu, davacı firma ile iş akdi dahilinde geliştirilip geliştirilmediği, bu bağlamda hizmet buluşu olup olmadığı, davacıya hükmen devir veya hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 12/10/2021 tarihli raporlarında, “davalı ….. İlaç Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi adına 28/12/2016 tarihinde …. no ile yapılan …..” başlıklı faydalı model belgesi başvurusunun 21/03/2021 tarihinde tescil edildiği, buluş sahibi olarak …’in belirtildiği, söz konusu buluş kapsamının hizmet buluşu olduğu” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Davacı vekili 22/10/2021 tarihli rapora itiraz dilekçesi ile, bilirkişi raporunun 21.sayfasında ….. numaralı buluş adının “…. ” olarak tabir edilmesinin yanlış olduğunu, ….. numaralı buluşun davalı şirkette işe girmeden önce müvekkilinin ….. ile yapmış olduğu görüşmede ilk kez açıklandığı … Sisteminin farklı yönlerinden biri olup, yapılan toplantı sonrası maillerde belirtildiğini, bilirkişi raporunun 48.sayfasının 3 numaralı maddesinde, müvekkilinin proje hazırlanmasına katkı sunduğunun ileri sürüldüğünü, sanki müvekkilinin daha önce var olan … ve …. cihazları buluşlarının proje yürütümleri için müvekkilinin işe alındığı algısının oluşturulduğunu, raporda, davalı şirket iddialarına göre değerlendirme yapıldığını, bilirkişi raporunun 48.sayfasının 3.2.numaralı maddesinde …. Bey ve … Bey arasındaki yazışmaların cihazın nasıl çalıştığı, cihaz parça içerikleri hakkında bilgi vermediğini, bu yüzden bir buluşu anlatmak bir yana bir fikri bile anlatacak yeterli özelliklere sahip olmadığının belirtildiğini, bu iddiaların tamamen haksız ve hakkaniyete aykırı olduğunu, bilirkişilerin dosya kapsamında sunulan mail içeriklerini yeterli incelemediğini, bilirkişi raporunun 50.sayfasında müvekkilinin iş akdinin periton diyaliz cihazlarının geliştirilmesi olduğunun anlaşıldığı ifade edilerek, dosya kapsamına alınan somut delilleri bulunan dilekçelerde yer alan beyanların bir anda çöp olduğunu, bu somut gerçeklerden uzak değerlendirmenin kabulünün mümkün olmadığını, davalı firmanın, dava konusu … ve …. cihazlarına ilişkin daha önce hiçbir….. çalışması, fikri olmadığını, bilirkişi raporu kapsamında …. ve …. cihazlarına ait buluşların hizmet buluşu olduğu değerlendirmesinin kabulü anlamına gelmemek üzere, söz konusu buluşlar hizmet buluşu niteliğinde varsayılsa bile müvekkiline yasal olarak ödenmesi gereken buluş bedellerinin hiçbir şekilde ödenmediğini, açıklanan nedenlerle, itirazları doğrultusunda ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili 18/11/2021 tarihli rapora beyan dilekçesi ile, müvekkili ….. adına başvurusu yapılan …. nolu faydalı model belgesinin hizmet buluşu olduğu, buluş üzerinde hak sahibinin de müvekkili ….. olduğunun ve iş akdi dahilinde meydana getirildiğinin tespit edildiğini davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davalı adına tescilli ….. tescil numaralı faydalı model belgesinin davacıya devri, terditli olarak hükümsüzlüğü talebine yöneliktir.
Davacı, söz konusu faydalı modelin kendisine ait olduğunu, davalı yanca buluşunun gasbedildiğini; davalı yan ise söz konusu faydalı modelin hizmet buluşu kapsamında kendisine ait olduğunu beyan ve iddia etmektedir.
Davaya konu faydalı model 21/03/2019 tarihinde buluş sahibi davacı, başvuru sahibi davalı olarak tescil altına alındığı dosyaya celbedilen TPMK kayıtlarından anlaşılmaktadır. Dosyaya sunulan deliller ve taraf beyanlarına göre faydalı modelin buluş sahibi davacıdır. Birleşen, ancak yargılama devam ederken tefrik olunan Bakırköy … Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasına 22/07/2019 tarihinde davacı … tarafından sunulan dilekçede, davacının açık beyanına göre davacının 06/11/2016 – 29/03/2019 tarihleri arasında davalı firmada çalıştığı, buna göre … sayılı faydalı modelin başvurusu sırasında davacının davalı firmanın çalışanı olduğu hususları tespit olunmuştur. Davacının, davalı firma çalışanı olduğu dönemde kendisine … projesinin hazırlama görevi verildiği, Medikal Cihazlar Ar-ge müdürü olarak atandığı, bu görev ve pozisyonların yeni cihaz ve teknolojiler geliştirmek olduğu, taraflar arasındaki iş ilişkisinin mahiyetinin davalının davacıyı işe alarak ve yatırım yaparak davalının davacı için yeni …. cihazları geliştirmesi olduğu; bu şekilde geliştirilen davaya konu faydalı modelin ise hizmet buluşu niteliğinde kabul edilmesi gerektiği kanaatine ulaşılmıştır. Davacı tanıkları ise davacının buluş sahibi olduğu hususunu doğrulamakla birlikte, hizmet buluşu niteliğinin aksini ispata yeterli beyanda bulunmamışlar; bu itibarla fikir olarak iş akdinden önce oluşmakla birlikte son haline iş ilişkisi içerisinde ulaşan ve tarafların bizatihi iş ilişkisi kurulma iradesine sebep olan (davalının, davacıyı işe alarak Ar-ge bölümüne yatırım yapmasına sebep olan) davaya konu buluşun sahibinin davalı olduğu, patent gasbı ve hükümsüzlük koşullarının somut olayda gerçekleşmediği kanaatiyle davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın, davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ürcet Tarifesine göre 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 199,00 TL tebligat-tezkere masrafı ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.199,00 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/05/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸