Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/145 E. 2021/155 K. 22.09.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/145 Esas
KARAR NO : 2021/155

DAVA : FSEK – Tazminat
DAVA TARİHİ : 05/04/2019
KARAR TARİHİ : 22/09/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 17/10/2021

Mahkememizde görülmekte bulunan FSEK – Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı dava dilekçesi ile, davalı …’nin isteği ile iki yıl çalışarak ….. yaptığını ve 1975 yılında teslim ettiğini ve eserin açılışına ilişkin dönemi gazetelirnde ve haber kanallarında haber olarak yer verildiğini, Belediyenin eserini 40 yıl kullandığını, eserin orijinal ve kasabanın sembolü olduğunu, daha sonraki süreçlerde özel yaşamındaki sebeplerden dolayı davalı … ikametgahından ayrıldığını, ancak yıllar sonra kendisinin rızası olmadan bulunduğu yerden kaldırıldığını, Çay Belediyesinin bu eser karşılığında hiçbir ödemede bulunmadığını, İstanbul Defterdarlığından sorulan sorguda da 350.000,00 TL telif hakkı aldığının iddia edildiğini, ancak bu ödemenin kendisine yapılmadığını, o yıllarda eserin bu kadar telif ücreti hak ettiğini, eserin önceleri hep övgü aldığını, ancak sonra da ödeme yapmadıklarını, bu durumun kayıt altına alındıktan sora eserin Çay Belediyesi tarafından kaldırıldığını, oysa o eseri gerçekleştirebilmek için 2 yıl boyunca çok emek harcadığını, 40 yıl boyunca bedeli ödenmeden kullanılan bu eseri geri istediğini, ayrıca hiçbir karşılık ödenmeden kullanılan bu eserin mali karşılığının kendisine ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı asil 13/03/2021 tarihli celsede alınan beyanında, davalıdan 350.000,00 TL maddi tazminat ve 50.000,00 TL manevi tazminat talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının Çay Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ….. esas, ….. karar sayılı dosyası ile işbu davaya konu eserin bedelinin kendisine ödenmediği iddiası ile tazminat davası açtığını, bu davanın zamanaşımı sebebi ile reddedildiğini, Yargıtay incelemesinden geçen dosyanın onandığını, taraflar arasındaki hukuki ilişki eser sözleşmesi olmadığından görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, bu nedenle görev itirazında bulunduklarını, davaya konu eserin Afyonkarahisar İli’nde yapıldığını, davacının iddia ettiği şekliyle de manevi tazminata konu fiilin Çay İlçesi’nde gerçekleştiğini, yetki itirazında bulunduklarını, çeşitli nedenlerle eserin kaldırıldığını, 2013 yılında davacı tarafından açılan davadan da anlaşılacağı üzere bu tarihten itibaren davacının eserin kaldırıldığını bildiğini, bu sebeple davanın zamanaşımı sebebiyle reddinin gerektiğini, davacı tarafça Çay Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davada sunduğu belgelerden de anlaşılacağı üzere anıtı yatıran tarafın müvekkili olmadığını, davacının tüm talep ve iddialarının anıtı yaptıran derneğe yöneltilmesinin gerektiğini, taraflar arasında bir sözleşmenin mevcut olmadığını, davacının bu işi gönüllü olarak yaptığını ve kaç yıl süre ile anıtı yerinde kalacağına yahut kaldırılabileceğine dair bir saki gütmeden bu anıtın yapıldığını, davacının daha önce açtığı davada elde edemediği haksız kazancı işbu dava ile sağlamaya çalıştığını, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davalı tanığı talimat mahkemesi aracılığıyla dinlenilmiş, tanık …… alınan beyanında; davalı Belediye’de 1974-1996 yılları arasında inşaat teknisyeni olarak görev yaptığını, davacıyı tanımadığını, eserin onun tarafından yapıldığına ilişkin herhangi bir bilgisinin olmadığını, …… anıtı ile alakalı olarak çalıştığı dönemde herhangi bir ihale, sözleşme vs.yapılmadığını, dönemin belediye başkanı tarafından sözel olarak yaptırıldığını hatırladığını, çalışmasının son zamanlarında …… Anıtı’nın tarihsel sürece bağlı olarak yıprandığını ve deforme olduğunu, ne zaman kaldırıldığını hatırlamadığını, kendisinin çalıştığı dönemlerde Belediye’nin çalışanlara maaşlarını yatırmakta güçlük çektiğini, bundan dolayı da söz konusu anıtın para karşılığı yaptırılmış olacağını düşünmediğini beyan etmiştir.
Çay Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …. esas, …… karar sayılı dosyası celp olunmuş, tetkikinde; davacının …, davalının Afyonkarahisar İli Çay Belediyesi olduğu, davanın, eser sözleşmesinden kaynaklanan tazminat talebine yönelik olduğu, yargılama sonunda davacının davasının zamanaşımı nedeniyle reddine karar verildiği, hükmün 24/02/2016 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Dosya, davalının davacıya ait eserden kaynaklı mali ve manevi haklara tecavüzünün bulunup bulunmadığı, tecavüz varsa maddi tazminatın miktarı hususlarında rapor tanzim etmek üzere bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler 06/08/2021 tarihli raporlarında; “davaya konu eserin 1975 yılında Afyon ilinin Çay İlçesine bir “…..” olarak adlandırılan Kurtuluş Savaşı ve Devrimlerini anlatan çeşitli rölyeflerin bulunduğu anıtın FSEK kapsamında eser niteliğinin bulunduğu, davaya konu eserin ….. tekniği ile çalışıldığı …… portresinin sanatçının yeteneği ve becerisi ile şekillenen başarılı bir çalışma olduğu, davacı eser sahibinin tüm hakları doğrultusunda eserin metre karesi ve tekniği baz alınarak eser bedelinin 336.000 TL olarak tespit edildiği, davacı eser sahibinin manevi haklarının ihlali sebebiyle FSEK m.70/1 uyarınca manevi tazminat talep hakkının bulunduğu, manevi tazminat talebinin mahkemenin takdirinde olduğu, davacı eser sahibinin manevi haklarının ihlali sebebiyel ayrıca uğradığı maddi zararın somut dosyadaki bilgi ve belgelerden tespit edilemediğinden davacının TBK hükümleri uyarınca maddi tazminat talep edemeyeceği” hususlarını tespit ve rapor etmişitr.
Dava; davacının eserinden kaynaklanan haklara, davalı tarafın tecavüzü nedeniyle tazminat ve eser sözleşmesinden kaynaklı alacak talebine yöneliktir.
Davalı vekilinin görev itirazı “eser”den ve “eser sahipliğinden” kaynaklı ve FSEK hükümlerine göre açılmış davada ihtisas mahkemesi olan mahkememizin görevli olması; yetki itirazı FSEK 66 md hükmü çerçevesinde davacının ikametgahı mahkemesi olan mahkememizin yetkili olması ve davanın “Tümden” kesin hüküm nedenleriyle reddi talebinin ise kesin hüküm kapsamında olmayan manevi haklara tecavüz iddialarının da bulunması sebepleri ile reddedilmiştir.
Davacının taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklı alacak davasını, daha önce aynı eser, aynı sözleşme, aynı iddia ve talepler ile Çay Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …… esas ve ……karar sayılı dosyasına konu ettiği, mahkemece yapılan yargılama sonucu verilen kararın 24/02/2016 tarihinde kesinleştiği, huzurdaki davanın ise bu kesinleşme tarihinden sonra, 05/09/2019 tarihinde ikame edildiği anlaşıldığından alacak davasının kesin hüküm sebebiyle usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
Manevi tazminat talebi yönünden yapılan değerlendirmede ise; dosyaya sunulan deliller, alınan rapor ile taraf beyanları ışığında davaya konu heykelin “eser” vasfını haiz olduğu, davacının “eser sahibi” olduğu ve davalının söz konusu eseri, eser sahibi olan davacının bilgisi ve onayı olmaksızın sergilendiği yerden kaldırmış olduğu anlaşılmaktadır. Davacının eser sahipliğinden kaynaklı manevi haklarından eserin bütünlüğünü koruma hakkı, umuma arz hakkı ve esere ulaşma hakkının davalı yanın eseri sergilendiği yerden kaldırması ve yeniden ulaşılamayacak hale getirmesi suretiyle zarar gördüğü, bu zararın manevi bir zarar olduğu tespit edilmiştir. Eser sahipliğinden kaynaklı manevi hakların nitelikleri itibariyle korunmalarının süresiz olduğu gibi vazgeçilemez ve devredilemez mahiyette oldukları sabittir. Her ne kadar davalı vekili bu noktada zamanaşımı itirazında bulunmuşsa da devam eden haksız fiil (somut olayda bu eserden kaynaklı manevi haklara tecavüz fiilidir) durumunda, zarar da devam ediyor olacağından zamanaşımı süresinin işlemeyeceği mütalaasıyla, davalının zamanaşımı itirazı kabul edilmemiştir.
Somut olayın özellikleri, ihlal edilen manevi hakların niteliği, tecavüz fiilinin ağırlığı, niteliği ve süresi hep birlikte nazara alındığında davalının talep ettiği 50 bin TL manevi tazminatın yeterli ve uygun olduğu vicdani ve hukuki kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklı alacak davasının aynı taleple görülen Çay (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla)Asliye Hukuk Mahkemesi’nin…. e-k sayılı ilamının 24/02/2016 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından HMK 114/1-i, 115 gereği USULDEN REDDİNE,
2-Davacının manevi tazminat davasının KABULÜ ile;
-50.000,00 TL manevi tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Peşin alınan 853,88 TL harç ve 5.123,25 TL ıslah harcının toplamı 5.977,13 TL harçtan, alınması gereken 3.415,50 TL karar ve ilam harcının mahsubu ile, 2.561,63 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirmekle, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4 maddesine göre, maddi tazminat talebinin reddi yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 240,90 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 2.240,90 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 280,12 TL’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 40,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 35,00 TL.’sinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvuru, 853,88 TL peşin ve 5.123,25 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 6.021,53 TL harç giderinden, iade olunan 2.561,63 TL harcın mahsubu ile, 3.459,90 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
9-Karar kesinleştiğinde kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı asilin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/09/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸