Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/136 Esas
KARAR NO : 2021/106

DAVA : Endüstriyel Tasarım’ın Davacıya Devri/Hükümsüzlüğü ile Tazminat
DAVA TARİHİ : 23/01/2019
KARAR TARİHİ : 11/06/2021
KARŞI DAVA : Endüstriyel Tasarım’dan Doğan Haklara Tecavüz’ün Tespiti ve Tazminat

KARŞI DAVA TARİHİ : 05/03/2019
K,YAZILDIĞI TARİHİ : 02/07/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan davada yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ve cevaba cevap dilekçesi ile, müvekkilinin ülkemiz ekonomisine katkı ve istihdam sağlayan, işgücü oluşturan, tamamı yerli sermaye ve emek sonucu belli bir düzeye gelen, tanınan ve alanına yatırım yapan bir şirket olduğunu, müvekkili adına 07/07/2017 tarihinde “…..” başlıklı …… nolu faydalı model belgesi başvurusuna konu ürünü davalı tarafından taklit edilerek piyasaya sürüldüğünü ve …… no ile tasarım tescili yaptırdığını, tasarımın gerçek hak sahibi olan ve faydalı model belgesi için öncelikli tarih olan 07/07/2017 tarihinden çok sonra 20/03/2018 olduğunu, dava konusu ürünün tasarım tescili alınmamış olsa bile SMK gereğince tescilsiz tasarım olarak müvekkili adına 3 yıl koruma altında olacağını, davalı tarafa davacı şirketçe tasarım gasbını sonlandırması ve davacıya devrini talep eden ihtarname tebliğ edildiğini, cevabi ihtarnamede gerçeğe aykırı iddialarla tasarım tescilinin devrini reddetmiş olduğunu, davaya konu ürünül davalının müvekkilinden ilk olarak 22/08/2017 tarihinde 1000 set beyaz renkli çamaşırlık olarak satın almış olduğunu, daha sonra söz konusu ürünün muhatap tarafından müvekkilinden satın alınmaya devam edildiğini, davalının bildiği ve satın aldığı ürün için tasarım tescili almış olduğunu ve sınai mülkiyet kanununda yer alan ve yasaklanan tasarım gasbını gerçekleştirdiğini, diğer yandan davalı tasarımının yenilik ve ayırtedicilik vasıflarını da taşımadığını, açıklanan nedenlerle davalı adına tescilli tasarımın müvekkili tasarımının gaspı sonucunda tescil edildiğinden terditli olarak davalı adına olan tescilin müvekkili adına tesciline, kabul edilmediği takdirde davalı tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığından hükümsüzlüğü ile sicilden terkinini, ayrıca davalının müvekkiline ait ürünü kötüniyetli olarak tescil ettirip piyasada kendi ürünü olarak pazarlayıp reklam ve tanıtımını yaptığından, yine müvekkiline mailler göndererek sahip olduğu hakları engellemek istediğinden, faydalı model belgesine tecavüz gerçekleştirdiğinden, zenginleşme amacı gütmeyecek şekilde 5.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA : Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, davacı firma adına ……. sayı ile tescilli olduğu iddia edilen ve dava dilekçesi ekinde başvuru formu yer alan belge ve başvurunun sahte olduğunu, davacı şirket yetkilisi ……, şirket yetkilisi ve aynı zamanda sahte belgede buluş sahibi görünen ……, marka vekili olarak gözüken ……. hakkında Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’na taraflarınca suç duyurusunda bulunulduğunu, müvekkili şirketin uzun zamandır mobilya ve aksesuarlarını üreten kendi sektöründe öncü ve yenilikçi bir firma olarak tanınan geliştirdiği farklı tasarımları ve modelleri daha kullanışlı hale getirmek için önemli derecede arge çalışmaları yapan bir şirket olduğunu, davaya konu ürün açılır kapanır şekilde dizayn edilmiş olan dolap kapağının içine yerleştirilen ve içerisinde çamaşır ve sair eşyayı muhafaza eden bir ürün olduğunu, daha önce tescili yapılan ürün ile hemen hemen aynı şekil ve çalışma sistemine sahip fakat ahşap malzemeden üretilmiş bir ürünün müvekkili şirket tarafından tasarlanıp uygulanmış olduğunu, malzemelerde yaşanan problemler sonucunda müvekkili şirketin hem uzun ömürlü ve hem de kolay deforme olmayacak şekilde davaya konu ürünün tasarımını yaptığını, söz konusu tasarımını 2D ve 3D modellemesini yaptırarak bu sepet desenini ve dolap çizimlerini davacı firmaya mail, usb ve cep telefonu aracılığı ile teslim ettiğini ve ürünün kendileri adına fason olarak üretilmesini talep etmiş olduklarını, karşı taraf ile yapılan anlaşama gereği ürünleri sadece müvekkili şirket için üretmesi gerekirken ürünü başka dolaplara da uyarlamak suretiyle üretmeye ve satmaya başladığını, karşı tarafın hem haksız kazanç kapısını kapatmamak ve hem de müvekkilinin bu ürünü kendi mobilyalarında kullanmasının önüne geçmek istemekte olduğunu, haksız ve kötüniyetle müvekkiline karşı dava ikame eden davacı şirketin dürüstlük kuralına aykırı tüm işlemleri göz önüne alınarak uğradıkları zarar ve ziyanın tazmini bakımından şimdilik 500.000,00 TL maddi ve manevi zararların davacı şirkette tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
KARŞI DAVADA CEVAP : Davacı/karşı davalı vekili karşı davaya cevap dilekçesi ile, davalı-karşı davacı her ne kadar dilekçelerinin sonuç bölümünde “500.000-TL tutarındaki maddi ve manevi zararımız” demiş ise de usul hukuku gereği maddi ve manevi tazminat tutarlarının miktar olarak ayrı ayrı belirtilmesi ve dayanaklarının da açıkça yazılmasının zorunlu olduğunu, müvekkilinin TPMK nezdinde faydalı model belgesi için başvuru tarihi ve giriş kaydının resmi bir dayanak olduğunu, davalı karşı davacının da bu emsalde bir yazılı delil ile ancak hak iddia edebileceğini, kaldı ki bu şekilde bir delil de sunulamayacağını, davaya konu ürünün müvekkili şirkete ait olduğunu, karşı davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacı adına başvuru konusu faydalı model dosyası ve davalı adına tescilli tasarım tescil belgesi celp olunmuş, davalı tanıkları dinlenilmiştir.
Tanık …… duruşmadaki beyanında; “davaya konu dolap içi çamaşır sepeti yapısı isimli buluşun kendisine ait olduğunu, yaklaşık 5 yıldır davalı firmada satış, üretim departmanlarında müdür olarak çalıştığını, davacı firmadan zaman zaman ürünleri ürettirip satın aldıklarını, tarif ettikleri şekilde daha önceki parçaları başarıyla üretip kendilerine sundukları için davaya konu olan dolap içi çamaşır sepeti yapısını da bulduktan sonra davacı firmaya ayrıntılarıyla anlattığını, görüşmeler yaptıklarını, bu görüşmeler neticesi anlaşma sağladıklarını ve üretim başladığını, bu arada kendisinin TPMK nezdinde de tescil için başvurduğunu, ancak sürecin yabancısı olduğu için bazı eksiklikler meydana geldiğini, bu arada davacı firma ile anlaşmazlıklarının oluştuğunu, zira kendileri bu ürünü üreterek piyasaya sürdüklerini, sonrasında da dava açıldığını, davacı firma kendisinin talebine red cevabı gelince üretime geçtiğini, aralarındaki …… konuşmalarının da halen mevcut olduğunu, kendisinin izni olan firma haricinde rakibi olan firmalara da satış yaptıklarını öğrenince aralarında anlaşmazlık olduıunu, davacı firmanın yetkilisi …..’in talebine red cevabı gelince “senin patent patlamış, artık kamuya mal oldu. İstediğim gibi üretir satarım” dediğini, davalı vekilince sunulan elle çizim resimlerinin ve ….. görüşme ekran görüntülerinin kendisine ait olduğunu, hatta bunları …….’in yanında çizdiğini, yine gösterilen ….. görüşme kaydının da kendisine ait olduğunu, halen cep telefonunda da mevcut olduğunu, bunları çizip davacı firmaya gösterene kadar davacı firmanın böyle bir buluştan ve üründen haberinin olmadığını, ilk defa kendisinin gösterdiğini, bu ürünün tasarımı sırasında davacı şirkete numune gönderdiklerini, gönderiye ilişkin kargo fişinin dahi mevcut olduğunu, davalı …… firmasının ağabeyine ait olduğunu, kendisinin hissedar değil çalışan sıfatıyla firmada bulunduğunu, dosyaya sunulan diğer ürün fotoğrafları ve ….. görüşmelerinde kendisinin davacı firma yetkilisine çizip verdiği ve talep ettiği şekilde üretime geçtiklerinin bilgisini vermek üzere davacı firma yetkilisince kendisine gönderdiğini, görüşme ekran görüntülerinin doğru olduğunu” beyan etmiştir.
Tanık … duruşmadaki beyanında; “2012 yılından beri davacı firmada çalıştığını, halihazırda ürün geliştirme ve satış müdürü olduğunu, davalı …… firması sahibi ……’in bir ürünlerinden kaynaklı müşterilerinden şikayet aldıklarını, bu şikayetler doğrultusunda ürünlerini geliştirmek istediklerini söyleyerek kendilerine müracaat ettiklerini, onun bu şikayetleri ve talepleri doğrultusunda mevcut ürettikleri ürüne ne gibi değişiklikler yapabileceklerini kendisine anlattığını ve o görüşmede kara kalem olarak çizim yaptıklarını, bu yaptıkları çizimler üzerinde uzlaştıklarını, davacı firma arge departmanına gittiğini ve bu ürünün geliştirildiğini, aslında söz konusu ürün halihazırda davacı firmanın üreterek piyasaya sunduğu mevcut ürünün bir parça daha gelişmişi olduğunu, tamamen yeni bir buluş olmadığını, ……’in söz konusu ürün için dolap tescili almak istediğini söylediğini, kendisine dolapla ilgili tescil alabileceğini ama ürünle ilgili tescil alamayacağını, zira bu ürünün davacılara ait olduğunu söylediğini, onun da “tamam zaten o şekilde alacağım” dediğini, hatta o sırada internet üzerinde satış yapan diğer firmalar ile rekabet halinde olduklarını, tasarımların kopyalanması durumunun sıklıkla yaşandığını, kendilerine ait orjinal dolap tasarımlar olduğunu ve bu tasarımlarını tescil ettirmek istediğini söylediğini, kendisine gösterilen elle çizim fotoğrafları ve ….. görüşme ekran fotoğraflarının doğru olduğunu, görüşmede resim olarak gönderilen ürünün taraflarınca üretilen ürün olduğunu, gösterilen resimlerden birinin dolap resmi olduğunu, bu resmin içerisinde çamaşır sepeti kısmının olmadığını ve taraflarınca geliştirilen faydalı modelle bir ilgisi bulunmadığını, diğerinde ise tel sepete benzer bir çizim söz konusu olduğunu, bu çizimin kendisine ait olmadığını, kime ait olduğunu bilmediğini, … konuşurken dolap için tasarım tescili almak istediğini söylediğinde dolap için alabileceğini ama sepet için alamayacağını. sepetin kendilerine ait olduğunu ve aksesuar olduğunu söylediğini” beyan etmiştir.
Dosya davalı tarafa ait …. tescil numaralı endüstriyel tasarımın gerçek hak sahipliği, hükümsüzlük koşullarının bulunup bulunmadığı, haksız rekabetin oluşup oluşmadığı, davalının itibar zedeleyici davranışlarının bulunup bulunmadığı, maddi tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı ve karşı dava açısından davalının davacıya ait tescilli tasarıma tecavüzünün bulunup bulunmadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzim etmek üzere bilirkişilere tevdi edilmiş, bilirkişiler 11/06/2020 havale tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında; “asıl dava bakımından; dava konusu tasarımın gerçek hak sahibinin 07/07/2017 önceki tarihli “….. ” başlıklı ….. nolu faydalı model başvurusunun sahibi olan davacı/karşı davalı şirket olduğu, davacı/karşı davalı tarafa ait faydalı model başvurusu(tescilsiz tasarımı) ….. ile davalı/karşı davacı tarafa ait 20/03/2018 başvuru tarihli ….. numaralı endüstiryel tasarım tescilli – Ekmeklik ve Gıda Saklama Dolabı tasarımı arasında bilgilenmiş kullanıacı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin benzerlikler bulunduğu, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, bu itibarla davalı/karşı davacı adına tescilli ….. nolu tasarımın başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırtedicilik niteliğinin olmadığı, davalı/karşı davacı tarafın, davacı/karşı davalı tarafın tescilsiz tasarımından kaynaklanan haklarını gasp etmek sureti ile tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabette bulunduğu, her ne kadar davacı/karşı davalının ……. numaralı faydalı model başvurusu 21/02/2019 tarihli Resmi Patent Bülteninde yayınlanmış ise de SMK md.141/3 uyarınca davalı/karşı davacı faydalı model başvurusundan Kadıköy ……. noterliği’nin 18/12/2018 tarihli ….. yevmiye sayılı ihtarnamesi ile haberdar edilmiş olduğundan, davacı/karşı davalının faydalı modelden kaynaklı haklarına tecavüz sebebi ile dava açmaya yetkili olduğu, davalı/karşı davacının fiillerinin SMK md.141/1-a ve b bentleri uyarınca davacı/karşı davalının ……. numaralı faydalı model başvurusundan kaynaklanan haklarına tecavüz oluşturduğu, davalı/karşı davacının ….. numaralı tasarımın başvurusu 20/06/2018 tarihinde olduğundan SMK md.155 uyarınca savunma gerekçesi olarak ileri sürülemeyeceği, karşı dava bakımından; davacı/karşı davalının önceki tarihli tasarım hakkının varlığı göz önüne alınarak davacı/karşı davalı fiillerinin davalı/karşı davacının sonraki tarihli endüstriyel tasarım tescili aleyhine tasarım hakkına tecavüz koşulları oluşturmadığı” hususlarını tespit ve rapor etmişlerdir.
Asıl dava; davalı adına tescilli endüstriyel tasarımın terditli olarak davacıya devrine, aksi takdirde hükümsüzlüğü ile manevi tazminat talebine yönelik, karşı dava; karşı davalının karşı davacıya ait tescilli tasarıma tecavüzün tespiti ile tazminat talebine yöneliktir.
Mahkememizce dosyaya sunulan tüm deliller ve alınan bilirkişi raporunun tetkikinde; davacı adına tescilli ……. numaralı faydalı modelin 07/07/20107 tarihli başvurusunda yer alan görünüm ile davalıya ait 20/03/2018 tarihli …… tescil numaralı endüstriyel tasarım kıyaslandığında, her ikisinin de hazır kesim plaka malzemeden montaj ile oluşturulmuş mobilya olduğu, her ikisinin de düşey açılan dörtgen kapak detayı ve kapağa bağlı olarak açılan hazne bulunduğu, yine her ikisinde zemin kenarından bağlı, üst kenarından ön taraf yönünde açılan ve belirlenmiş mesafede duran kapak ve hazne detayı bulunduğu, her iki hazne detayının yan kenarlarının yüzeyinde ardışık sıralanmış değişken çaplarda eliptik şekilde dekoratif havalandırma delikleri olduğu, kapaklı hazne detayı tasarımlarının benzer şekil, biçim, oran ve yerleşimde olduğu, davacı faydalı modelinin görseli ile davalı tasarımının esas unsurunun kapağın ön yüzey önünde düşey açılması ve kapağa sabit açılan haznenin sol ve sağ yüzeyinde görülen dekoratif havalandırma ögeleri olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktıkları genel izlenimde benzer olarak algılandıkları anlaşılmıştır. Tarafların beyanları nazara alındığında da davalı yanın temel olarak tasarımın, davacı faydalı modeline benzerliği hususunda bir itirazının bulunmadığı, aksine faydalı modelin kendilerince geliştirildiği ve davacı yanın bu faydalı modeli ve tasarımını gasbettiği iddialarıyla karşı dava açtığı anlaşılmaktadır. Ne var ki davalı karşı davacı tarafın bu iddialarını, davacı yana ait tescilli bir sınai hak mevcutken münhasıran tanık delili ile ispatlamaları mümkün değildir. Zira d avalı tanığı davalının iddialarını destekler beyanda bulunmuşken, davacı tanığı da davacı iddialarını destekler beyanda bulunmuştur. Davalı yan, dosyaya sunmuş olduğu ….. yazışmalarının taraflar arasında davacı yanın da inkar etmediği ticari ilişkiyi doğruladığı ancak faydalı model veya tasarım gasbını ispata yarar olmadığı görülmüştür. Davalı yanın sunmuş olduğu kataloglarda tarih yer almadığı, internet sitelerinde davacının başvuru tarihinden önceki bir tarihte davaya konu ürün görseli bulunmadığı, sunulan görsellerin ise davacıya ait ürün katalog resimleri olduğu, elle yapılan çizimin ise davaya konu tasarımın davacı tescil tarihinden önce davalı yanca oluşturulduğu hususunu ispatlayamadığı, bu hali ile davacı yanın tescilli sınai mülkiyet hakkının aksini ispatlayacak mahiyette delilin dosyaya sunulamadığı kanaatine ulaşılmıştır.
Bu durumda asıl dava yönünden davacının önceki tarihli faydalı model belgesindeki çizim ile benzer mahiyette olan davalı tasarımının yenilik unsurunu içermediği, hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, davalının bu tasarım ile üretip ticaretini yaptığı ürünlerin, davacıya ait sınai mülkiyet haklarını ihlal ettiği ve tazminat koşullarının oluştuğu, davacı yanın talep ettiği 5 bin TL manevi tazminatın, ihlalin boyutu ve davalı yanın ekonomik düzeyi karşısında, tamamının kabulünün hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmış ve asıl davanın kabulüne karar verilmiştir.
Asıl dava yönünden kabul edilen hükümsüzlük talebi ile davalı yanın tasarım tescilinden doğan hakları geçmişe etkili olarak kalktığının kabulü nedeniyle bu tasarıma tecavüz iddiasından kaynaklı karşı davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Asıl davada;
*Davacının davasının KABULÜ ile;
-Davalı adına tescilli ….. tescil numaralı endüstriyel tasarımın SMK 71.maddesi uyarınca davacıya devrine, karar kesinleştiğinde sicilde davacı adına kaydına,
-Davalının fiillerinin tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğu anlaşıldığından 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
*Alınması gereken 341,55 TL harçtan peşin alınan 44,40 TL peşin harç ve 85,40 TL tamamlama harcının mahsubu ile bakiye 211,75 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
*Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hükümsüzlük davası yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
*Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre manevi tazminat davası yönünden 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
*Davacı tarafından yapılan 44,40 TL peşin harç, 44,40 TL başvurma harcı, 85,40 TL tamamlama harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 200,00 TL posta/tebligat masrafı olmak üzere toplam 3.374,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
*Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
2-Karşı davada;
*Karşı davacının davasının REDDİNE,
*Alınması gereken 59,30 TL harcın karşı davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
*Karşı davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen maddi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin karşı davacıdan alınarak karşı davalıya verilmesine,
*Karşı davalı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen manevi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin karşı davacıdan alınarak karşı davalıya verilmesine,
*Karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
*Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliyesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/06/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸