Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/781
KARAR NO : 2023/740

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/08/2022
KARAR TARİHİ : 12/07/2023
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 14/07/2023

DAVA; Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında kumaş alım satımına ilişkin ticari ilişki kurulduğunu, karşılığında çeklerin verildiğini, müvekkilinin ekte sunulan tahsilat makbuzlarını 13/06/2022 tarihinde düzenlediğini, davalı şirket ile alım satıma konu boyalı örme kumaşların derhal teslimi konusunda anlaştıklarını, taraflar arasındaki sözleşmeye konu bir kısım malların teslim edildiğini, bu kumaşlara ilişkin çeklerin dava konusu edilmediğini, 2.000.000 TL bedelli çeklere ilişkin ise kumaş teslimatı yapılmadığını, 5 adet çekin avans olarak davalıya verildiğini ve karşılığında kumaş sipariş edildiğini, davalı şirket ile iletişim kurulamadığını, davalı tarafça edimlerin yerine getirilmediğini, bir çok kişinin de bu durumda olduğu duyumunu aldıklarını, müvekkili tarafından Antalya Serik CBS’ye başvurduklarını, dosya numarasını bildireceklerini belirterek davanın kabulü ile borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı adına yapılan usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen cevap dilekçesi ibraz edilmemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, avans olarak verildiği ve bedelsiz kaldığı iddia olunan çekler nedeniyle borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, uyuşmazlığın dava konusu çeklerin davacı tarafından davalıya kumaş alımı satımı için avans olarak verilip verilmediği, çekler bu sebeple davalıya verilmiş ise edimlerin ifa edilip edilmediği, çekler nedeniyle davacının borçlu olup olmadığı hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlığın tespiti amacıyla tarafların ticari defter ve belgeleri ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak rapor alınmasına karar verilmiş, davalının ticari defter ve belgelerini ibraz etmemesi üzerine, sadece davacının ticari defter ve belgeleri üzerinde davacının adresi itibariyle Antalya ATM vasıtasıyla bilirkişi inceleme yaptırılmıştır.
SMMM … tarafından düzenlenen raporda, davacı firma … (…. Tekstil) firmasının yasal defter kayıt ve belgeleri’nin Elektronik Ortamda tutulduğu tarafıma cari hesap ekstresi gönderildiği ancak onaylı e-defter beratlarının tarafıma verilmediği, …. San.ve Tic.Ltd.Şti.’den Kdv dahil 1.100.000,00 TL tutarında boyalı örme kumaş aldığı bunun karşılığında çek verilecek 600.000,00 TL’sini … Şahıs firmasından ödediği geriye kalan 500.000,00 TL’lik borcun 400.000,00 TL’sini diğer davacı firma olan … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti’nin verdiği çekten ödendiği toplamda 1.000.000,00 TL ‘lik ödeme yapıldığı geriye kalan Davacı firmaların verdiği çekler karşılığında davalı firmanın mal göndermediği davacı firmalara başka fatura düzenlenmediğinden anlaşılmakta olup davacı firmaların (vade farkı,faiz) uygulanmadan kalan alacağı 1.900.000,00 TL’lik alacağı tarafıma gönderilen ve rapor ekinde ibraz edilen imzalı cari hesap ekstresinden’de anlaşılacağı üzere bu tutar Şüpheli ticari alacaklar hesabında izlendiği, … (…. Tekstil)’e ait 2022 T.Yılı Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi İle … Tekstil San.ve Ticaret Ltd.Şti.’nin 2022.T.Yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesi mali müşaviri tarafından düzeltme verileceği söylenmiş tarafıma verilmemiştir. Bu Hususlara dayanarak ; … (… Tekstil ) ve … Tekstil San.ve Tic.Ltd.Şti. ‘nin toplam Borcunun : 1.100.000,00 TL olduğu bunun 1.000.000,00 TL’sinin ödendiği verilen çeklerin toplamının; 3.000.000,00 TL olduğu geriye kalan (3.000.000,00 TL – 1.100.000,00 TL) = 1.900.000.00 TL (faiz hariç) alacağı olduğu , davalı firmaya Verilen Çeklerin avans olarak verildiği, karşılığında sipariş verilen boyalı örme kumaşların teslim edilmemesi ve fatura düzenlenmediği, karşılığı olmadan çeklerin tahsilatlarının yapıldığı, davacı firmaların yukarıda belirtilen tutar kadar zarara uğradığı belirtilmiştir.
Dava hukuki niteliği itibariyle, ticari satım ilişkisi kapsamında davalıya verilen çek bedelleri kadar mal teslim edilmediğinden bahisle çek bedelleri kadar borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
TBK’nın 207/2 maddesinde; “Sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir adet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdür” hükmü yazılı olup buna göre asıl olanın peşin satış olduğu düzenlenmiştir. Çek, bir ödeme aracı olup, çeklerin mevcut bir borcun tasfiyesi maksadıyla verildiği yolunda yasal karine mevcuttur. Bu durumda, davacının söz konusu çekleri mevcut bir borcun ödenmesi amacıyla verdiğinin kabulü gerekir. Yasal karinenin aksini yani çekin borç ödenmesinden başka bir amaçla verildiğini, bedelsiz bir avans çeki olduğunu iddia eden davacının bunu kesin delillerle ispatlaması gerekir. (Yargıtay 19. HD 2018/2939 Esas, 2019/4786 Karar sayılı 2017/3521 Esas, 2019/1844 Karar sayılı emsal içtihatları) Somut olayda, davacılar verilen çekler karşılığında mal teslim edilmediğini savunmuşsa da, çeklerin avans olarak önden verildiğine dair herhangi bir kayıt ve yazılı belge mevcut değildir. Avans ödemesi biçiminde satım ilişkisini doğrulayacak davalıdan sadır olmuş herhangi bir yazılı bilgi ve belge mevcut değildir. Hal böyleyken, avans iddiası ispata muhtaçtır. Davalı taraf, ticari defter ve belgelerini ibraz etmemiştir. Bununla birlikte, menfi tespit ve istirdat talebine konu çeklerin ticari defterlere kaydedilmesi zorunluluğu bulunmadığı gibi, somut olaya HMK’nın 220/3. maddesinin uygulanması da mümkün değildir. Bu nedenle mahkememizce verilen kesin süreye rağmen davalının ticari defter ve kayıtlarını ibraz etmemesi nedeniyle HMK’nın 220/3. maddesi uyarınca davacının beyanlarına itibar edilerek davanın kabulüne karar verilmesi mümkün değildir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 09.11.2021 tarih ve 2017/(19)11-1662 Esas 2021/1357 Karar sayılı İlamı) İspat yükü üzerinde olan davacı tarafından iddianın HMK 200 maddesi uyarınca usulüne uygun delillerle kanıtlanamadığı tesbit edilmiş olmakla açılan davanın reddine karar verilerek aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
AÇILAN DAVANIN REDDİNE,
1-Alınması gereken 269,80 TL’nin davacı tarafından peşin yatırılan 80,70 TL’den tenzili sonucu eksik bakiye 189,10 TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
2-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
3-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, anlatıldı.12/07/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır