Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/685
KARAR NO : 2023/433

DAVA : Alacak (Hava Taşımacılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 17/08/2021
KARAR TARİHİ : 04/05/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 22/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hava Taşımacılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin yaş meyve sebze ihracatı yapmak amacıyla davalı …. Taşımacılık A.Ş. İle …,…,..,…,..,… pozisyon numaralı 7 ayrı sevkiyat ile mal gönderdiğini, taşıma işleminden önce taşıma yapılacak malların özel saklama koşullarında ( +2, +4 derece ) saklanması gerektiği hususunun davalı şirkete bildirildiğini, taşıma işlemi sırasında düzenlenen konşimento dahil tüm belgelere özel saklama koşulunun eklendiğini, söz konusu sevkiyatlarla taşınan mallarda taşıma sırasında ısı dalgalanmalarının şiddetli olması sebebiyle bozulmalar meydana geldiğini, alıcı tarafından tespit edilen bozulmaları belgelendirmek amacıyla uluslararası geçerliliği olan ekspertiz firmasına mallar üzerinde inceleme yaptırıldığını, incelemede taşıma sırasında konteyner içinde bulunan ısı kayıt raporu tutan cihaz verilerinin de incelendiğini, bu cihaz verilerine göre taşıma sırasında ısı dalgalanmalarının şiddetli olduğunu ve olması gereken sıcaklık değeri olan +2, +4 derecenin çok üzerinde +30 derecelerin ölçüldüğünün tespit edildiğini, ekspertiz firması tarafından mallarda tespit edilen bozulmaların rapor altına alındığını, bu sebeple müvekkilinin toplamda 53.816,00-USD’nin dava tarihi olan 16/08/2020 tarihli Merkez Bankası Döviz Alış Kuru 8,57 üzerinden yapılan hesaplama ile 461.203,12-TL zarara uğradığını, … pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan …. numaralı ekspertiz raporunda, sevkiyatı yapılan malların %43,19’unda bozulma ve hasar tespit edildiği, ayrıca ısı kayıt cihazı incelenmesinde taşıma sırasında özellikle 02/07/2020 tarihinde +16,5 ile +20 derece arasında ölçüm yapıldığının raporlandığını, …. ve … pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan … numaralı ekspertiz raporunda, iki farklı pozisyon numarası için tek bir rapor düzenlenmesinin sebebinin varışlarının aynı zamanda olması ve incelemenin birlikte yapılmasından dolayı olduğu, … ve …. sayılı uçuş ile varış yapan malların incelemesinde %46,28’inde hasar tespit edildiği, ısı kayıt cihazı ile yapılan ölçümlerde 04.07.2020 tarihi ile 06.07.2020 tarihleri arasında +7 ile +17.5 dereceler arasında sıcaklık ölçüldüğü ve buna bağlı bozulmalar olduğunun tespit edildiği, … pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan …. numaralı ekspertiz raporunda, sevkiyatı yapılan malların %55,10’unda hasar tespit edildiği, ısı kayıt cihazı incelemesinde 08.07.2020 ile 10.07.2020 arasında +3 ile +8.6 derece ölçüldüğü havaalanı sıcaklık değerinin ise 122 derecelere vardığının tespit edildiği, … pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan …. numaralı ekspertiz raporunda, sevkiyatı yapılan malların %26,82’sinde hasar tespit edildiği, ısı kayıt cihazı incelemesinde yol boyunca +5 ile +10 derece ölçüldüğünün tespit edildiği, … pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan … numaralı ekspertiz raporunda, sevkiyatı yapılan malların %36,63’ünde hasar tespit edildiği, isi kayıt cihazı incelemesinde yol boyunca +5 ile +10 derece ölçüldüğünün tespit edildiği, …. pozisyon numaralı sevkiyat için tutulan ….. numaralı ekspertiz raporunda, sevkiyatı yapılan malların %38,13’ünde hasar tespit edildiği, ısı kayıt cihazı incelemesinde yol boyunca +5 ile +10 derece ölçüldüğünün tespit edildiği, müvekkili şirketin hasarlı teslim edilen mallara ilişkin ayıp bildirimlerinin yasal süresi içerisinde yapıldığı, … pozisyon numaralı sevkiyatın 02.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 03.07.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 07.07.2020 tarihinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, …. ve … pozisyon numaralı sevkiyatın 06.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 07.07.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 08.07.2020 tarihinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, … pozisyon numaralı sevkiyatın 10.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 12.07.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 16.07.2020 tarihinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, ….pozisyon numaralı sevkiyatın 21.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 23.07.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 24.07.2020 tarihinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, …. pozisyon numaralı sevkiyatın 23.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 25.07.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 27.07.2020 tarıhinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, …. pozisyon numaralı sevkiyatın 31.07.2020 tarihinde varış yaptığı, 02.08.2020 tarihinde ekspertiz incelemesine başlandığı, söz konusu ekspertiz raporu da dahil edilerek 04.08.2020 tarihinde e-posta yolu ile davalı şirkete ihbar edildiği, mallar için düzenlenen ekspertiz raporları doğrultusunda malın alıcısı tarafından müvekkili şirkete “credit note” düzenlenerek credit note faturaları üzerinden eksik ödemeler yapıldığı, bu eksik ödemelerin müvekkil şirketin davalı tarafından yapılan sevkiyatlarda hasarlı teslimat sebebiyle oluşan zararı gösterdiği, eksik ödemelerin aşağıdaki gibi olduğu;… pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 3.240,00-$, … pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 6.180,00-$, … pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 6.846,00-$, …. pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 6.000,00-$, … pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 14.850,00-$, …. pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 11.200,00-$ ve …. pozisyon numaralı sevkiyata ilişkin olarak 5.500,00-$ olmak üzere toplamda 53.816,00-$ zararın mevcut olduğu, açıklanan nedenlerle, davalının sorumluluklarını tam olarak yerine getirmemesi sebebiyle müvekkili şirketin uğradığı 53.816,00-$’ın dava tarihi olan 17.08.2020 tarihli Merkez Bankası Döviz Alış Kuru 8.46 üzerinden yapılan hesaplama ile 455.283,36-TL zararın arabulucuya başvuru tarihinden itibaren işleyecek olan bankalarca mevduata uygulanan en yüksek oranda faizi ile davalıdan alınarak müvekkili firmaya verilmesini, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP; Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, reddi gerektiğini, davacı tarafın taşıma konusu emtiaların ısı dalgalanması sonucu hasarlandığını, emtianın alıcısı tarafından davacı tarafa 53.816,00-USD tutarında “credit note” fatura edildiğini ve bundan müvekkili şirketin sorumlu olduğunu iddia ettiği, dava konusu taşımaların uluslararası hava yoluyla eşya taşıması olduğu, Uluslararası taşımalarda yurt içi taşımalardan farklı olarak bazı uluslararası düzenlemeler ve kurallar olduğu, …. Teslim Şekilleri olarak anılan bu düzenlemelerin …. (… ) tarafından düzenlenen, eşyanın taşınması ile teslimi aşamalarında sorumluluklar ve maliyetlerin taraflar arasında dağılımını belirleyen kurallar olduğu, huzurdaki davaya konu taşımalara bakıldığında; …. numaralı hava taşıma senedi tahtında taşıması gerçekleştirilen emtiaya ilişkin davacı tarafından dava dışı alıcısı muhatap kılınmak suretiyle düzenlenen 29.06.2020 tarih ve …. numaralı faturada …. teslim şekli, ….. numaralı hava taşıma senedi tahtında taşıması gerçekleştirilen emtiaya ilişkin davacı tarafından dava dışı alıcısı muhatap kılınmak suretiyle düzenlenen 02.07.2020 tarih ve ….. numaralı faturada …. teslim şekli, … numaralı hava taşıma senedi tahtında taşıması gerçekleştirilen emtiaya ilişkin davacı tarafından dava dışı alıcısı muhatap kılınmak suretiyle düzenlenen 19.07.2020 tarih ve ….. numaralı faturada …. teslim şekli, …. numaralı hava taşıma senedi tahtında taşıması gerçekleştirilen emtiaya ilişkin davacı tarafından dava dışı alıcısı muhatap kılınmak suretiyle düzenlenen 19.07.2020 tarih ve … numaralı faturada …. teslim şekli, …numaralı hava taşıma senedi tahtında taşıması gerçekleştirilen emtiaya ilişkin davacı tarafından dava dışı alıcısı muhatap kılınmak suretiyle düzenlenen 28.07.202 tarih ve …. numaralı faturada …. teslim şekli, davacı tarafın davaya konu taşımaların müvekkili şirket tarafından yapıldığını iddia ettiğini, dosyada mübrez hava taşıma senetlerinden de anlaşılacağı üzere müvekkili şirketin taşıma ilişkisinin tarafı olmadığını, davacı tarafından dosyaya sunulan; … numaralı hava taşıma senetlerinde müvekkili şirketin taşıyıcı sıfatıyla yer almadığının görüleceğini, işbu taşıma senetlerinin sağ üst köşesinde büyük harflerle “…” şeklinde de belirtildiği üzere hava taşıma senetlerinin …. tarafından düzenlendiğini, eğer bu taşımalarda herhangi bir hasar meydana geldiyse bundan fiili taşıyıcı …. sorumlu olduğunu, bu nedenle işbu davanın fiili taşıyıcı ….”nın “…. Mah. ….. Cad. No:3/1 Bakırköy/İstanbul” adresine ihbarını talep ettiklerini, ….. numaralı hava taşıma senetlerinde de Müvekkili Şirketin taşıyıcı sıfatını havi olmadığının görüleceğini, işbu taşıma senetlerinin sağ üst köşesinde büyük harflerle “…..” şeklinde de belirtildiği üzere hava taşıma senetlerinin ….. tarafından düzenlendiğini, davacının iddia ettiği şekilde bu taşımalarda herhangi bir hasar meydana geldiyse bundan fiili taşıyıcı ….in sorumlu olduğunu, bu nedenle işbu davanın fiili taşıyıcı …. …. Şubesi’nin “… Mah. .. Cad. … Apt. No:191/12 Şişli/İstanbul” adresine ihbarını talep ettiklerini, tüm bu hava taşıma senetlerinin sağ alt köşesine bakıldığında müvekkili şirketin “…..” yani acente sıfatıyla yer aldığının görüleceğini, müvekkili şirketin işbu taşıma kapsamında salt …. acentesi olarak hareket ettiğini, müvekkili şirketin dava konusu taşımalarda yüklendiği görev; 19.07.2005 tarihli Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen Hava Kargo Acentalarının Görev, Yetki ve Sorumlulukları Hakkında Özel Kurallar nezdinde ruhsatlı acentenin sorumluluğu olduğunu, müvekkilinin …. Acentesi olarak bu sorumluluklarını yerine getirdiğini, kendisine herhangi bir kusur atfedilemeyeceğini, müvekkili şirketin işbu taşıma açısından TTK md. 102 gereğince acente olarak kabulü gerektiğini, bu kapsamda TTK md. 105/f.2 gereği acente sıfatıyla hareket eden kişilerin müvekkili adına dava açabileceği gibi kendisine karşı da aynı sıfatla dava açılabileceğini, bu durum Yargıtay kararlarında, kesin ve net olarak acente sıfatıyla hareket edilmesi halinde acentelere doğrudan değil, ancak acenteliğini yaptığı şirkete izafeten dava açılabileceği ve acenteliği üstlenilen şirket hakkında kurulan mahkeme hükümlerinin acenteler hakkında uygulanamayacağı belirtildiğini, meydana geldiği iddia olunan hasardan taşıyıcının sorumlu olmadığını, davaya konu taşımaların niteliği gereği bozulabilir kargo (perishable cargo) olduğunu, bu tür taşımalarda ambalajlama, paketlemenin çok önemli olduğunu, taşıma konusu malların varış noktasından teslim noktasına kadar bozulmayacak şekilde paketlenmesi gerektiğini, paketlemenin … (…) standartlarına uygun olarak yapılması gerektiğini ve buna göre taşıma konusu emtianın hava taşıması sırasında özel kutular içerisinde, hava ile teması en aza indirilecek şekilde ve ürün sıcaklığı belirtilerek konulması gerektiğini, ancak bu raporlarda davacı tarafından yapılan ambalajlamanın … standartlarına uygun olup olmadığına ilişkin hiçbir ifade yer almadığını, her bir taşımaya ilişkin hasar bildiriminin süresi içinde yapılmadığını, davaya konu olayda emtiaların hava yolu taşıması sarasında hasarlandığı iddia edildiğinden uyuşmazlığa Montreal Konvansiyonu uygulanacağını, Konvansiyonun “Şikayetlerin Zamanına Uygun Olarak Yapılması” başlığını taşıyan 31. maddesi “Hasar durumunda, teslim almaya yetkili şahıs hasarın fark edilmesinden sonra derhal ve en geç, kontrol edilmiş bagajlar durumunda alınan tarihten itibaren yedi gün içerisinde ve kargo halinde de alınan tarihten itibaren en geç on dört gün içerisinde taşıyıcıya şikayette bulunmalıdır.” şeklinde olduğunu, işbu hüküm uyarınca teslimden itibaren on dört gün içerisinde taşıyıcıya yazılı olarak şikayette bulunmaması halinde taşıyıcı aleyhine dava açılamayacağı açık olarak düzenlendiğini, her ne kadar davacı tarafın her bir taşımaya ilişkin e-mail aracılığıyla hasar bildiriminde bulunduğunu ifade etmişse de bu beyanın gerçeklikle örtüşmediğini, bir an için e-mail ile bildirim yapıldığı varsayılsa da e-mail ile yapılan bu bildirimin Montreal Konvansiyonu şartlarına uygun yazılı bir bildirim olarak değerlendirilemeyeceğini, davacı tarafından müvekkili şirkete şikayet/hasar bildirimi yapılmadığından davacının davasının reddi gerektiğini, davacı tarafından dosyaya sunulan ekspertiz raporunun hükme esas alınabilmesinin mümkün olmadığını, ekspertiz raporlarında emtianın neden hasara uğradığı, taşıma sırasında hasarlanıp hasarlanmadığı ve iddia olunan hasarın kimin kusurundan kaynaklı olarak oluştuğunun belli olmadığını, sadece emtiada ısı dalgalanması oluştuğu bilgisinin yer aldığını, işbu ekspertiz raporlarında hasarın nedeninin açıklanmadığını, bu durumda kusurun kime atfedileceği belli olmadığı gibi hasarın ambalaj hatasından kaynaklanıp kaynaklanmadığına ilişkin bir değerlendirme yapılmadığını, hasarın hava yolu ile taşıma sırasında mı meydana geldiğinin de belli olmadığını, ekspertiz raporlarında taşıma konusu emtiaların bir kısmının hasara uğradığının belirtildiğini, ancak sağlam olan kısımların sovtaja tabi tutulup tutulmadığının belli olmadığını, hasara uğrayan emtialara ilişkin imha tutanağının da mevcut olmadığını, bu kapsamda davacı tarafından dosyaya sunulan ekspertiz raporlarının kanunda yer alan şartları sağlayan bir inceleme içermediğini, müvekkili şirketin de katılımıyla müşterek bir rapor olacak şekilde hazırlanmadığının ortada olduğunu, müvekkili şirketin yalnızca taşıyıcının sınırlı sorumluluk hükümleri kapsamında sorumlu olacağını, kabul anlamına gelmemek üzere, şayet müvekkili şirketin herhangi bir kusuru tespit edilirse Monteral Konvansiyonu’nun “Gecikme, Bagaj ve Kargoyla Bağlantılı Sorumluluk Sınırları” başlıklı md. 22/f.3 uyarınca taşıyıcının sorumluluğunu her bir kilogram için 19 SDR ile sınırladığı, her ne kadar emtiaların fiilen taşınması müvekkili şirket tarafından gerçekleştirilmemişse de müvekkili şirkete mezkur olaylarla ilgili kusur atfedilmesi ihtimaline binaen Montreal Konvansiyonu’nun sınırlı sorumluluğa ilişkin hükümlerinin tazminatın hesaplanmasında uygulanmak zorunda olduğunu, davanın aktif ve pasif husumet itirazı yönünden reddine, kabul görmezse haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan ve delil yokluğundan reddine, işbu davanın fiili taşıyıcıları … ‘nun “…. Mah. … Cad. No:3/1 Bakırköy/İstanbul” adresine ve …. Şubesi’nin “…. Mah. …. Cad. ….. Apt. No:191/12 Şişli/İstanbul” adresine ihbarını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, davacı tarafından açılan tazminat istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının yaptırmış olduğu taşıma hizmeti nedeniyle emtianın hasara uğramasından kaynaklı olarak davalıdan alacaklı olup olmadığı, uyuşmazlığın dava konusu taşıma ve saklamanın tabi olduğu hükümlerin tespiti, hasar tazmin talebi için ihbar yapılmasının zorunlu olup olmadığı, ihbarın süresinde ve usulune uygun olarak yapılıp yapılmadığı, davaya konu emtianın zarar görmesinin sebepleri, taşıma ve saklama koşullarının davalıca bilinip bilinmediği, taşıma ve saklama koşullarına uyulup uyulmadığı, dava konusu emtianın hasarı nedeniyle oluşan zarardan davalının sorumlu olup olmadığı, sorumlulukları bulunmakta ise gerçek zararın tespiti, davacı alacaklı ise miktarının ne olduğu hususlarındadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularında dosyanın taşıma bilirkişisi ve gıda mühendisi bilirkişilerden oluşan heyete tevdine karar verilmiş olup, alınan bilirkişi heyeti kök raporunda özetle; ….. havayolları tarafından taşınan toplam 5.288,40 kg taze kiraz için düzenlenen … numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde, ….ve ….. havayolları tarafından taşınan toplam 5.338,32 kg taze kiraz için düzenlenen …. numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde, …….. tarafından taşınan toplam 3150 kg taze kiraz için düzenlenen ….. numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde, … ve … havayolları tarafından taşınan toplam 9984 kg taze kiraz için düzenlenen … numaralı Havayolu Konşimentosunda Taşıma Bilgileri bölümünde, …. tarafından taşınan toplam 9425 kg taze kiraz için düzenlenen ….. numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde, ….. tarafından taşınan 2025 kg taze kiraz için düzenlenen …. numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde, …. ve …. havayolları tarafından taşınan toplam 5.338,32 kg taze kiraz için düzenlenen …. numaralı Havayolu Konşimentosunun Taşıma Bilgileri bölümünde +2/+4 derecede soğukta taşınması gerektiğini, çabuk bozulabilir ürün olduğu belirtildiğini, dolayısıyla taşıma ve saklama koşullarının davalıca bilindiğini, dava konusu emtiaların uygun olmayan sıcaklıklara maruz kaldığını, bu durumun ısı kayıt cihazı veri kayıtları ile ispatlandığı, dolayısıyla taşıma ve saklama koşullarına uyulmadığını, dava konusu ürünlerin uçuş tarihleri ile varış yerine varmalarının ardından hasarlı malların tespiti için ekspertiz firmasına yapılan ihbarların aynı gün veya ertesi gün olduğunu, incelemelerin de ivedi bir şekilde yapıldığını, ihbarın süresinde ve usulune uygun olarak yapıldığını, dava konusu emtiaların paketlenmesi ve istiflenmesi konusunda yapılan incelemelere göre, taze kirazların büyük polietilen ambalaj içinde, her tarafında havalandırma delikleri olan oluklu fiber kutuyla paketli olduklarını, düzgün şekilde paketlendiklerini, tüm paletlerin/kutuların sağlam olduğu ve dış durumlarının düzgün olduğunun görüldüğünü, düzgün bir şekilde istiflendikleri, bu durumun dava dosyasına eklenen ekspertiz raporlarında yer alan fotoğraflarla da sabit olduğunu, dava konusu emtialardaki bozulmanın taşıma sırasında ısı dalgalanmalarının şiddetli olması sebebiyle olduğunu, dava dosyasında bulunan ekspertiz raporlarına göre, dava konusu emtialardan … pozisyon numaralı sevkiyatın %43,19’unun, … ve …. pozisyon numaralı sevkiyatın %52,83’ünün, …. pozisyon numaralı sevkiyatın %55,10’unun, …. pozisyon numaralı sevkiyattaki 28 mm ebatlarındaki taze …ın %36,82’sinin, 26 mm ebatlarındaki taze …ın %37,38’inin, …. pozisyon numaralı sevkiyatın %38,63’ünün, … pozisyon numaralı %38,13’ünün yumuşadığı ve posa yapısının bozulduğu, hasarlanan emtianın miktarı ile ilgili olarak uzmanlık alanımıza girmediği için değerlendirme yapılamadığını, taşımacılık yönünden tespit ve değerlendirme; somut olayda, davalı …. Taşımacılık firması müşterisi ….. firmasının yurt dışına sevk ettiğini, bozulabilir nitelikte taze napolyon kirazı ürünlerin havayolu argo taşınması işini partiler halinde organize ettiğini, söz konusu taşımalara ilişkin Airwaybill/Hava Yük Senetleri düzenlediğini, taşımaları ise havayolu taşıyıcıları … ve …. Havayollarına bıraktığı tespit edildiğini, bilindiği üzere, taşıyıcı taşıma işini kendisi ifa edebileceği gibi bu edinimini, taşıma işini kendi nam ve hesabına yapacağı taşıma sözleşmesi ya da sözleşmeleri ile kısmen veya tamamen diğer taşıyıcı/taşımacılara bırakabileceğini, bu durumda gönderene veya gönderilene karşı taşımayı taahhüt edene asıl-üst/akdi, taşıma işini kendisine bıraktığı taşıyıcı/taşımacılara alt/fiili taşıyıcı adı verildiğini, TTK m.888 hükmü çerçevesinde fiili taşımacı ile akdi taşıyıcı taşıma işinin yapılmasından müteselsilen ve müştereken sorumlu tutulduklarını, TTK’nın 888 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında “asıl taşıyıcı ile fiili taşıyıcı müteselsilen sorumludurlar.” hükmü ile ile fiili taşıyıcının fiil ve ihmallerinden doğan zararlardan asıl/akdi taşıyıcının müteselsilen sorumlu olacağı öngörüldüğünü, uyuşmazlığa konu davada, davacı … ile davalı … davacı … Türkiye’den yurtdışına uçak kargo ile yapacağı taze kiraz sevkiyatları için anlaşmış, bu anlaşma çerçevesinde davalı taşıyıcı davacı müşterisi adına Airwaybill/Hava Yük Senetleri düzenlediğini, bu durumda davalı … firmasının asıl/akdi, davalının taşımayı bıraktığı dava dışı …. ile …. HAVAYOLLARI’nın alt/fiili taşıyıcı oldukları tespit edildiğini, somut olayda Türkiye’den Hong Kong’a yapılan emtia taşıması olması nedeniyle, havayolu ile yapılan kargo-yük taşımalarına Varşova Konvansiyonu, La Haye Değişiklikleri, 4 no.lu Montreal Protokolü ile saptanmış yükümlülükler kapsamında, bu kurallara taraf olan Türkiye, 1999 yılında imzalamış bulunduğu “Havayoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme” 26.03.2011 tarihinde onaylamış bulunduğunu, bu nedenle, anılan sözleşme Türkiye içinde bağlayıcı olmakla birlikte, davada taşımanın Türkiye’den Hong Kong / Çin Halk Cumhuriyeti’ne yapıldığı ve her iki ülkenin de Konvansiyona taraf olmaları dikkate alındığında 4 no.lu Montreal Protokolü ile değişik Varşova Konvansiyonu hükümlerine göre uygulama alanı bulacağı ve bu kapsamda sorumluluk tespiti yapılması gerekeceğini, 6102 sayılı TTK ve 2920 sayılı TSHK hükümleri yürürlükte ise de, uluslararası taşımalar için yürürlüğe giren ve bir iç hukuk kuralı haline gelen Montreal Konvansiyonu’nun öncelikli olarak MÖHUK m.1/2 ve Anayasanın m.90 gereğince uygulanması gerekeceğini, ancak Konvansiyonda yer almayan bazı hükümler yönünden iç hukuk kuralları uygulama alanı bulacağı da Mahkemenin takdirinde olmak üzere değerlendirileceğini, taşıyıcının sorumluluğuna baktığımızda, taşıyıcı emtia-kargo/yükü teslim aldığı hali ile gönderilen alıcısına süresinde tam ve hasarsız teslim etmek zorunda olduğunu, bu anlamda taşıyıcı edinimini yerine getirirken emtiayı koruma borcunu da üstleneceğini, taşıyıcının eşyayı koruma borcu dolayısıyla, emtia zararı ile zıyaından-gecikmeden doğan sorumluluğu, kargo-yük alması ile başlayacağı ve emtianın tasarruf hakkı sahibine ya da gönderilene teslim ile son bulacağını, Varşova/Montreal Konvansiyonu esas olarak havayolu ile yapılan uluslararası taşımalarda düzenlenecek taşıma belgeleri ile meydana gelecek zararlardan dolayı taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin hükümleri ihtiva ettiğini, konvansiyon sınırlı sayıda sebepler dışında sorumluluktan kurtulma imkanı tanımakta olup, genel bir kurtulma öngörmediği gibi özellikle kargo taşımaları bakımından kusursuz sorumluluk öngördüğünü, davalı taşıyıcı 7 (yedi) ayrı gönderi için Airwaybill/Hava Yük Senedi düzenlemiş ve fiili taşımaları diğer (….) hava taşıyıcılarına bırakmıştır. Bozulabilir nitelikteki taze kiraz ürünlerinin konşimentolar üzerinde +2/+4 derecede taşınması gerektiği Handling Information bölümlerinde kayıtlı olduğunu, ancak, dosyada mübrez Ekspertiz Raporlarında bozulabilir ürünlerin varış yerlerinde kısmi hasara uğrayarak zıyaı olduğu, sebebinin ısı kayıt cihazlarından okunan sıcaklık değerinin belirtilen sıcaklık değerlerinin çok üzerinde olduğu, emtiaların taşınması için uygun olan ısıda taşınmadıkları tespit ile rapor edildiğini, yani alt/fili hava taşıyıcısı firmaların uçak kargo kompartımanlarında gerekli olan ısı ayarını sağlayamadıkları, dolayısıyla meydana gelen kısmi hasar ve zıyaı da sorumlu ve kusurlu oldukları değerlendirildiğini, yükün zıyaı veya hasarı durumunda Konvansiyon Madde 18’de, “Taşıyıcı kargonun tahrip olması yada zarar gelmesi durumunda uğranmış hasara karşı sadece bu şekilde uğranmasına neden olan olayın hava yoluyla taşıma esnasında meydana gelmiş olması durumunda sorumludur.” hükmünü havi olduğunu, Konvansiyon 22/3 Maddesinde, “Kargo taşımacılığında kontrol edilmiş kargonun taşıyıcının sorumluluğuna verildiği anda gönderen kargonun ulaşacağı yerde teslimi ile ilgili özel bir fayda beyanında bulunmadığı ve durumun gerektirmesi halinde ilave bir ödeme yapmadığı (sigorta pirimi) müddetçe, taşıyıcının kargonun tahrip olması kaybolması ya da kargoya hasar gelmesi halinde her kilogram için sorumluluğu 17 Özel Çekme Hakkı (SDR) ile sınırlıdır.” denildiğini, (Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) 28 Aralık 2019 tarihi itibariyle 22 ÖÇH/SDR olarak güncellediğini, Varşova/Montreal Konvansiyonu’nun 23 üncü maddesinde Özel Çekme Hakkı’nın milli paraya nasıl çevrileceğine ilişkin bir düzenleme mevcut olduğunu, sorumluluk davası neticesinde ÖÇH cinsinden hükmolunan tazminat miktarının milli para biriminin ÖÇH bakımından değerine göre yapılır (MK m.23/1). 1 ÖÇH kaç Türk Lirasına tekabül edeceği karar tarihinde hesaplanacağını, tüm bu arz edilen bilgiler ışığında Mahkemenin çekişme konusu 7 (yedi) ayrı AWB/Hava Yük Senedi muhteviyatı kiraz ürünlerinin davalı taşıyıcı tarafından zıyaı hasara uğratıldığını benimsemesi halinde, MK m.18 ve m.23/3 hükmü uyarınca zarar miktarının hesaplanması için hasara uğrayan ürünlerin brüt kilogramlarının bilinmesine ihtiyaç bulunduğunu, ancak, dosya içeriğinde hasar ve zıyaı uğrayan kiraz ürünlerinin brüt kilogramlarına ilişkin somut veri bulunmadığını, dolayısıyla bilirkişilerce bu yönde bir hesaplama yapılamayacağı hususu Mahkemenin takdirinde olduğunu, ancak, söz konusu hasar zıyalı uğrayan taze kiraz ürünlerinin dosyada mübrez Ekspertiz Raporu bulgularına ve yukarıda gıda mühendisi bilirkişinin tespitleri çerçevesinde, davaya konu edilen taze kiraz emtialarının zarar görmesinin sebeplerinde ana unsur; taşıma ve saklama koşullarının davalı akdi …. A.Ş. ve dava dışı fiili taşıyıcılar … ile …. tarafından bilinmesine karşın, öngörülen ısı ayarlarında taşınmaması sebebiyle hasar oluştuğunun kabul edileceğini, bu durumda, TTK m.886/1’de, “Zarara kasten veya pervasızca bir davranışla ve böyle bir zararın meydana gelmesi ihtimalinin bilinciyle işlenmiş bir fiilin veya ihmalinin sebebiyet verdiği ispat edilen taşıyıcı veya 879/b uncu (taşıyıcının, taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin ‘alt/fiili taşıyıcılar’ görevlerini yerine getirmeleri sırasında fiil ve ihmallerinden kendi fiil ve ihmalleri gibi sorumludur.” hükmü uyarınca ve münhasıran mahkemenin takdirinde olmak üzere değerlendirildiğinde, taşımacılık yönünden sonuç olarak; 7 (yedi) ayrı AWB/Hava Yük Senedi muhteviyatı bozulabilir nitelikli kiraz ürünlerinin zıyar uğramasında, taşıyıcının meydana gelen zarara kasten ve pervasızca bir davranışla ve böyle bir zararın meydana gelmesi ihtimalinin bilinciyle işlenmiş bir fiil veya ihmalinin sebebiyet verdiğinin değerlendirildiğini, meydana gelen hasar eyleminde davalı akdi taşıyıcı …. A.Ş.’nin sorumlu ve kusurlu olduğunu, davacı …. firmasının davalıdan hasar alacağını talep edebileceğini, ancak nihai sorumluluğun dava dışı alt/fiili taşıyıcılar …. ve …. üzerinde olduğu kanaati oldukları bildirilmiştir.
Tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme günü belirlenerek bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, alınan bilirkişi heyeti raporunda özetle; dava konusunun, taraflar arasında akdedilen Taşıma Sözleşmesi kapsamında yapılan sevkiyatlarda taşıma sırasında ısı dalgalanmalarının şiddetli olması sebebiyle taşınan mallarda bozulmaların meydana geldiği iddiası ile oluşan zarara ilişkin 53.816,00-USD’nin davalı … tahsili talebinden ibaret olduğu, davacının ticari defterlerine göre; davacı … incelenen kendi ticari defterlerinde ekstre bitimi olan 28.02.2021 tarihi itibariyle davalı ile olan borç/alacak bakiyesinin bulunmadığı, davacının 2020-2021 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, davalının 2020-2021 yılları ticari defterlerinin lehine delil niteliğinin bulunduğu, davalının ticari defterlerine göre; davalı … incelenen kendi ticari defterlerinde ekstre bitimi olan 28.02.2021 tarihi itibariyle davacı ile olan borç/alacak bakiyesinin bulunmadığı, dava konusu somut olayda uyuşmazlığın, taraflar arasındaki akdedilen Taşıma Sözleşmesi kapsamında davalı şirket tarafından taşınan emtialarda bozulmaların meydana gelmesi akabinde davacı şirketin uğradığı zararın tazmini noktasında toplandığı anlaşılmakla tarafların incelenen ticari defterlerinin birbirini teyit ettiği, bu bağlamda tarafların cari hesap olarak birbirlerine borçlu/alacaklı durumda olmadığı, kök raporda belirtildiği üzere, taşıma sırasındaki sıcaklık değerleri ile ilgili olarak, kök rapordaki sıcaklık incelemelerinin ekspertiz raporları ile birlikte dava dosyasına eklenen sıcaklık ölçerlerin taşıma tarihlerindeki sıcaklık kayıtlarının incelenmesi suretiyle tespit edildiği, dava konusu kiraz emtialarınn yurt dişi sevkiyatlarının, “ihracatçı/taşımacı/Tarım İl Müdürlüğü/Gümrük” kombinasyonunda işlevlerin yürütülmesi ile sağlandığı, gümrük işlemlerinin gerçekleşmesinin akabinde sevk edilmesinin, ürünler üzerinde herhangi bir kusurun bulunmadığını, taşıyıcının ürünleri sorunsuz bir şekilde teslim aldığını gösterdiği kanaatini oluşturduğu, teknik yönden yapılan incelemelerde; Toplam olarak 15.182,9 Kg hasarlı ürün tespit edildiği, Takdir Sayın Mahkemeye ait olmak üzere Montreal Konvansiyonu gereğince hasarlı ürün bedeli olarak kg başına 22 SDR (Özel çekme hakkı)hesaplaması veya 15.182 kg’lık toplam hasarlı ürün için taşıma esnasında Gıda Bilirkişisi tarafında tespit edilen rayiç bedel ortalaması 41.04/6=6,84 (15.182,9×6.84=103.851,03 veya Montreal Konvansiyonu madde 22/3 e uygun olarak 15.182,0 x 22 SDR=33.402,3 değerlendirildiği, (Merkez Bankası 27.10.2022 SDR Kur 24,0301-TL olup karşılığının – (33.402,3 x 24.0301=802.660,61-TL olduğu,) meydana gelen hasar eyleminde davalı akdi taşıyıcı … A.Ş.’nin sorumlu ve kusurlu olduğu, davacı … firmasının davalıdan hasar alacağını talep edebileceği, ancak nihai sorumluluğun dava dışı alt/fiili taşıyıcılar … ve …. üzerinde olduğu kanaati bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirilmesinde ; Dava, davacı tarafından açılan tazminat istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının yaptırmış olduğu taşıma hizmeti nedeniyle emtianın hasara uğramasından kaynaklı olarak davalıdan alacaklı olup olmadığı, uyuşmazlığın dava konusu taşıma ve saklamanın tabi olduğu hükümlerin tespiti, hasar tazmin talebi için ihbar yapılmasının zorunlu olup olmadığı, ihbarın süresinde ve usulune uygun olarak yapılıp yapılmadığı, davaya konu emtianın zarar görmesinin sebepleri, taşıma ve saklama koşullarının davalıca bilinip bilinmediği, taşıma ve saklama koşullarına uyulup uyulmadığı, dava konusu emtianın hasarı nedeniyle oluşan zarardan davalının sorumlu olup olmadığı, sorumlulukları bulunmakta ise gerçek zararın tespiti, davacı alacaklı ise miktarının ne olduğu hususlarında olduğu uluslararası taşımalar da Montreal Konvansiyonu’nun uygulanması gerekeceği, dosya da alınan bilirkişi raporuna göre davacı taraf yaş meyve sebze ihracatı yapmak amacı ile davalı taraf ile anlaşarak 7 ayrı hava yolu taşımacılık sevkiyatı ile taze kiraz gönderildiği ,davaya konu ürünlerin varış yeri olan Hong Kong da teslimi sırasında alıcı tarafından kirazların bir kısmının bozulmalar ve yumuşamalar tespit ediliği, bunun akabinde alıcı tarafından hasar tespiti için eksprertiz raporunda toplam olarak 15.182,9 Kg hasarlı ürünün olduğu ,dava konusu ürünlerin uçuş tarihleri ile varış yerlerine varmalarnın ardından hasarlı malların tespiti için ekspertiz firmasına yapılan ihbarların aynı gün veya ertesi gün olduğu , bozulabilir nitelikteki taze kiraz ürünlerinin konşimentolar üzerinde +2/+4 derecede taşınması gerektiği ,ısı kayıt cihazlarından okunan sıcaklık değerinin belirtilen sıcaklık değerlerinin çok üzerinde olduğu, emtiaların taşınması için uygun olan ısıda taşınmadığı toplam olarak 15.182,9 Kg hasarlı ürün olduğu , Montreal Konvansiyonu 22/3 maddesine uygun olarak 22 SDR (Özel çekme hakkı)hesaplaması 15.182,0 x 22 SDR=33.402,3 olarak tespit edilmiş olup davacının akdi taşıyıcı olduğu, 6102 sayılı TTK.nın 875 ve 879. maddeleri uyarınca taşıyıcı, eşyanın taşınmak üzere teslim alınmasından teslim edilmesine kadar geçecek süre içinde, eşyanın hasarından veya teslimindeki gecikmeden doğan zararlardan; kendi adamlarının, taşımanın yerine getirilmesi için yararlandığı kişilerin görevlerini yerine getirmeleri sırasındaki fiil ve ihmallerinden, kendi fiil ve ihmali gibi sorumludur.” maddesi kapsamında davalının meydana gelen hasardan akdi taşıyıcı olarak sorumlu olduğu , hükme esas alınan bilirkişi rapoorun da Montreal Konvansiyonu 22/3 maddesine uygun olarak 22 SDR (Özel çekme hakkı)hesaplaması 15.182,0 x 22 SDR=33.402,3 olarak tespit edildiği hususu vetalep ile bağlılık ilkesi de dikkate alınarak mahkememizce resen yapılan hesaplamada ( dava tarihi 17/08/2021 tarihi itibarı ile Sdr 11.9763 olup 33.402,3X 11. 9763 SDR : 400.035,96 TL ) olduğu, davacının davalıdan 400.035,96 TL hasar bedelini talep edebileceği anlaşılmakla hükme esas alınan bilirkişi raporu da dikkate alınarak açılan davanın kısmen kabul-kısmen reddine; 400.035,96 TL’nin 30/06/2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:

Açılan davanın KISMEN KABUL-KISMEN REDDİNE;
1-) 400.035,96 TL’nin 30/06/2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinden 1.159,82-TL’sinin davacıdan, 160,18-TL’sinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Alınması gereken 27.326,46-TL harçtan, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 7.775,11-TL’nin mahsubu ile eksik kalan 19.551,35-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Dava ilk açılış harç gideri olan 7.834,41-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olarak toplam 1.903,00-TL’den kabul oranına göre hesaplanan 1.672,08-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olarak toplam 38,00-TL’den red oranına göre hesaplanan 4,61-TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince takdir olunan 59.005,03-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin e-duruşma ortamında yüzüne karşı, davalı vekili ve İhbar olunanlar … vekili ile …. vekilinin yüzlerine karşı yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 04/05/2023

Katip ….
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır