Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/487 Esas
KARAR NO : 2023/563

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/06/2021
KARAR TARİHİ : 26/05/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/07/2023

Davacı tarafından mahkememize açılan dava dosyasının incelenmesi sonunda;
İSTEM:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; davacının adresinde 25/12/2020 tarihinin akşamında hırsızlık eylemi gerçekleştiğini, yaşanan bu hırsızlık sonucunda davacının kasasında bulunan imzalı imzasız yaklaşık 50 adet müşteri çeki ile bir miktar para ve ziynet eşyası çalındığını, hırsızlık olayı ile ilgili Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …. Soruşturma dosyası açıldığını, hırsızlık eylemi ile ilgili bazı şüphelilerin gözaltına alındığını, ancak çeklerin ortaya çıkmadığını, savcılık soruşturmasının devam ettiğini, davacının çalınan tüm çeklerinin davalı … elinde çıktığını ve sürekli diğer davalılar yoluyla eline geçtiğini, davalının kötü niyetli ağır kusurlu hamil olduğunu beyanla keşidecisi …. Ltd. Şti olan ve davacı …’a diğer davacı … Tic. Ltd. Şti tarafından teslim edilen …. Bankası Aş …. Şubesine ait … numaralı 10/04/2021 tarihli 18.000,00 TL bedelli çekin yetkili hamil olan davacı rızası hilafına hırsızlık suçuna konu edilmesi sebebiyle icra takibine konu edildiği İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına veya çekin takibe konulduğu başkaca icra dosyasına ödenecek paraların çekin yetkili hamilinin kim olduğu yönünden ihtilaf olduğundan kim tarafından ödenirse ödensin davalıya ödenmesinin tedbiren durdurulmasını, iş bu çekin istirdadını ve davacının davalılara borcunun olmadığının tespitini, davalı tarafa alacak miktarının %20 sinden aşağı olmamak üzere tazminat hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür.
YANIT:
Davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.vekilinin cevap dilekçesinde özetle; söz konusu iş bu davada dava şartı olarak zorunlu arabulucu başvurusu yapılmadığını, iş bu sebeple davanın usulden reddi gerektiğini, davacının talebinin dava açılmadan arabuluculuk dava şartının yerine getirilmemesi kanunda öngörülen gerekçelerden yoksun olması, sayın mahkemenin kararının açık ve somut olarak hangi sebebe ve delillere dayandığının gösterilmemesi, gerekçesiz oluşu ve bu nedenle anayasaya, hmk’na ve yargıtay içtihadı birleştirme büyük genel kurulu kararına, yerleşik yargıtay içtihatlarına açıkça aykırılığı nazara alınarak dosyanızdan verilen tedbir talebinin reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davacının çek iptali davası açıldığına yönelik itirazının da yersiz olduğunu, sözü edilen davanın muhatabı müvekkil olmadığını, iş bu davanın tek taraflı olarak açılmış çek iptali davası olduğunu, davacı tarafın her ne kadar söz konusu çeklerin kasadan çalındığını iddia etse de buna ilişkin savcılık şikâyeti tutanağından (içeriğinden çeklerin kasada olduğu ispatlanmamıştır) başka herhangi bir belge ibraz etmemiş olduğunu ve ilgili çekleri kargo firmasına teslimine ilişkin dosyaya ispata yarar bir belge sunamadığını, açıklanan nedenlerle öncelikle dava şartı olan arabuluculuk başvurusu yerine getirilmediğinden davanın usulden reddini, tedbire yukarıda belirttiğimiz kapsamda itiraz eder ve tedbir talebinin reddine karar verilmesini arz ve talep eder, takiben Haksız ve mesnetsiz davanın reddine, Davacı tarafın İİK.m. 72 uyarınca % 20 den az olmamak üzere tazminat ödemesine, Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini iddia ve talep ettiği görülmüştür. Diğer davalılara dava dilekçesi, ekleri ve tensip tutanağı usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş, davalı tarafça cevap dilekçesi ibraz edilmediği görülmüştür.
KANITLAR VE GEREKÇE:
-Dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 792. Maddesi uyarınca açılmış bulunulan istirdat istemine ilişkindir.
-Mahkememizce soruşturma dosyaları, davaya konu hırsızlık olayına ilişkin benzer mahiyetteki dava dosyaları celp edilerek incelenmiş, ticari defter kayıtları incelenmiş, taraf delilleri toplanmıştır.
-Mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verilen Birleşen Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. Esas sayılı dosyasının iş bu dosyadan tefrikine karar verilmiştir.
-TTK’nın 792. maddesine göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.”
-Söz konusu düzenleme uyarınca rızası hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına yahut menfi tespite karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesinin gerekmektedir. Bu durum karşısında davada ispat yükü, çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulünün kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldıracağı açıktır. Mahkememiz dosyası yukarıda yer verilen hususlarda tarafların ticari defterlerinin incelenmesi amacıyla bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından düzenlenen 09/03/2023 tarihli raporda özetle; davacı …’ın 2020-2021-2022 yılına ait ticari defterler ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu ve sahibi lehine delil niteliği bulunduğu, davacı … TİC. LTD. ŞTİ.’nin 2020-2021-2022 yılına ait ticari defterler ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu ve sahibi lehine delil niteliği bulunduğu, davalı … TEKSTİL SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’nin 2020-2021-2022 yılına ait ticari defterler ve kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu ve sahibi lehine delil niteliği bulunduğu, davalı …. San. Tic. Ltd. Şti.’nin ve Davalı …’ın 20.02.2023 tarihli defter inceleme günü gelmediği, yerinde inceleme talebinin bulunmadığı, bu nedenle ticari defterleri üzerinde inceleme yapılamadığı, bu husustaki değerlendirme Mahkemenin takdirinde olduğu, davaya konu olan çekin, … Bankası’na ait, … numaralı, 18.000,00 TL tutarlı, 10.04.2021 keşide tarihli olduğu, dava dışı …. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından davacı … Tic. Ltd. Şti. adına düzenlendiği, Çekin ciro silsilesinin; Davacı … Tic. Ltd. Şti. Davacı … Davalı … Davalı …. San. Tic. Ltd. Şti. Davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. şeklinde olduğu, çekin en alt kısmında, “iş bu çek 14.04.2021 tarihinde ibraz edilmiş olup, T.C. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının …. Sayılı dosyasına istinaden çeke işlem yapılmamıştır. Çek aslı kolluk kuvvetlerine teslim edilmiştir. Hesap bakiyesi 818.582,05 TL’dir.” İbaresinin bulunduğu, T.C. İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Özel Soruşturma Bürosunun kaşe ve imzasının olduğu ve 28.05.2021 tarihinin belirtildiği, davaya konu olan çekin davacılar tarafından tahsilat makbuzları ile teslim alındığı, ticari defterlere çekin teslim alındığı şirketin cari hesabından alacaktan düşülmek üzere kaydedildiği, çek ile ilgili herhangi bir doğrudan (Havale/Eft. Vs.) ödemenin olmadığı, davacıların ticari defter ve kayıtlarda, davalılar ile ilgili herhangi bir cari hesap hareketinin, borç veya alacak durumunun bulunmadığı, ticari ilişkinin olmadığı, davaya konu olan çekin davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. tarafından çekte kendisinden önce ciranta konumunda bulunan Davalı …. San. Tic. Ltd. Şti.’nin cari hesabından alacaktan düşülmek üzere kaydedildiği, çek ile ilgili herhangi bir doğrudan (Havale/Eft. Vs.) ödemenin olmadığı, davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti’nin ticari defter ve kayıtlarına davacılar ve diğer davalı … ile ilgili herhangi bir cari hesap hareketinin, borç veya alacak durumunun bulunmadığı, ticari ilişkinin olmadığı, diğer davalılar … ve …. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’nin dosya muhteviyatına ticari defter ve kayıtlarını sunmadığı, inceleme günü gelmediği, yerinde inceleme talebinin de bulunmadığı, ticari defter ve kayıtlarının incelemediği, diğer davalılar … ve …. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’nin davaya konu olan çek üzerinde davacı …’dan sonra ve Davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti’nden önce cirosunun bulunduğu, davaya konu olan çek üzerindeki ciroların kopuk olduğu, dosya muhteviyatına sunulan ticari defter kayıtları, bilgi ve belgeler ışığında davaya konu olan çek ve ticari defterler üzerinde davacıların davalılara herhangi borcunun bulunmadığı görüş ve kanaatinin bildirildiği görülmüştür.
-Dosyada mevcut tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu çekin davacının rızası hilafına elden çıktığı dosyamız arasına celp edilen savcılık dosyasından anlaşılmaktadır. Davacının çekin yetkili hamili olup olmadığının tespiti için tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup bu kapsamda davalılar Hüseyin ve Royal’in ticari defter ve belgelerini ibraz etmemeleri üzerinde sadece davacı ve davalılardan …’in ticari defter ve kayıtları incelenmiştir. Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davacı tarafından ticari defter ve kayıtlarına göre dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ispat edilmiştir. Yerleşik yargıtay uygulamalarına göre TTK’nın 792. maddesine göre çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gerekmektedir.
-İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …., Karar No: …. sayılı ilamında: “Dosya kapsamı incelendiğinde davacının taraf olduğu ve dava konusu edilmeyen farklı çeklerin de benzer ciro silsileleriyle davalıya geçtiği ve davalı tarafından bankaya ibraz edildiği görülmüş, bunun üzerine UYAP’nda yapılan tespitler itibariyle, davalı taraf hakkında farklı hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının ve ceza davasının henüz sonuçlanmadığı görülmüş ise de, davalının farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği sabittir. Bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekmiştir. O halde ilk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin davalıdan istirdatına karar verilmesi gerekirken…” hususlarına yer verilmiştir.
-İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … sayılı ilamında:”Dosya kapsamı ve dosyaya yansıyan deliller üzerine UYAP’nda yapılan tespitler neticesinde davalı Atmaca….A.Ş’nin hırsızlık sonucu elinden çıktığını iddia ettiği 2 ayrı senedi yine aynı ciro silsilesindeki şirketler ile davalı ….. Ltd.Şti’nin hamil olarak Konya … İcra Dairesinde .. ve …. eses sayılı dosyalar ile takip başlattığı ve davalı … Ltd.Şti hakkında hırsızlık suçlarına konu çok sayıda çeki elinde bulundurması nedeniyle başlatılan ceza soruşturmalarının bulunduğu ve birçok olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer ve farklı cirantalardan ciro yoluyla devralıp, son hamil olarak farklı kişi veya şirketler aleyhine icra takiplerine konu edildiği sabittir. Bu durumda davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğunun kabulü gerekir. İlk derece mahkemesince ağır kusurlu olarak iktisap edilen çekin nedeniyle davacının borçlu olmadığı kabul edilerek çek nedeniyle icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvusunun esastan reddine karar verilmiştir.” hususlarına yer verildiği görülmektedir.
-İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: … Sayılı ilamının Yargıtay incelemesinden geçerek Yargıtay ….. Hukuk Dairesi’nin Esas No: …, Karar No: …sayılı kararı ile aynı gerekçelerle onanarak kesinleştiği görülmektedir.
-Belirtilen ve son dönemlerde istikrar kazanmış içtihatlar doğrultusunda davacı vekili tarafından huzurda görülen davanın davalıları aleyhine menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açılmış olduğunun belirtilmesi üzerinde bilgileri verilen bir kısım dosyalar dosyamız arasına celp edilmiştir. UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar hakkında menfi tespit ve istirdat istemli olarak bir çok davanın açıldığı tespit edilmiştir. İlgili dosyaların incelenmesinde menfi tespit ve istirdat istemli olarak davaların açıldığı, davalara konu çeklerin aynı ya da benzer nitelikte ciro silsileleri ile davalılardan …’e geçtiği tespit edilmiştir. Yine UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada davalılar aleyhine farklı davacılar tarafından farklı hırsızlık olaylarına dayanılarak menfi tespit ve istirdat davası açıldığı görülmüştür. Huzurda görülen davadan daha önce davalı Develi İplik aleyhine Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası ve Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyaları ile da benzer ciro silsileleri yer almaktadır. Her ne kadar davalı … tarafından dava konusu çekin meşru hamili olduğu iddia edilmiş ise de İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin ….. Hukuk Dairesi’nin ve Yargıtay ….. Hukuk Dairesi’nin yukarıda alıntılanılan kararlarında da belirtildiği üzere huzurda görülen davanın davalılarının, farklı hırsızlık olayları yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralarak son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiği; bu durumda bir tacir olarak basiretli davranması gereken davalının, keşidecileri ve lehdar-cirantaları farklı olan çok sayıda hırsızlık iddiasına konu çeki yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında ağır kusurlu olduğu, davacının dava konusu çekin yetkili hamili olduğu ve hırsızlık sonucu rızası hilafına çekin elinden çıktığı ahkememizce kabul edilmiştir.
-Her ne kadar davacı tarafın dava dilekçesinden davacılar … Ticaret Limited Şirketi ve … yönünden istirdat ve menfi tespit talebinde bulunulmuş ise de dava konusu çekin davacı … uhdesinde iken rızası dışında elden çıktığı, çek üzerinde hak sahipliği bulunmayan … Ticaret Limited Şirketi yönünden istirdat ve menfi tespit isteminde bulunulamayacağı kanaatine varıldığından davacı … Ticaret Limited Şirketi’nin açmış olduğu menfi tespit ve istirdat istemli davaların reddine karar verilmiş, davacı … yönünden açılan menfi tespit davasının ise tüm davalılar bakımından kabulüne karar verilmiştir.
-Her ne kadar davacı tarafından tüm davalılar bakımından çekin istirdatı talep edilmiş ise de istirdat davasının çeki elinde bulunduran kişiye karşı açılmasının gerekmesi karşısında davalılar Hüseyin ve Royal Triko bakımından davacının istirdat talebinin reddine, diğer davalı ….. bakımından ise istirdat talebinin kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafın çek istirdatı talebinin davacı … yönünden kabulü ile;
-… Bankası’na ait, … numaralı, keşidecisi dava dışı …. San. Tic. Ltd. Şti. Olan, 10.04.2021 keşide tarihli, 18.000,00 TL bedelli çekin davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’den İSTİRDATINA,
2-Davacı … Tic. Ltd. Şti. yönünden İSTİRDAT TALEBİNİN REDDİNE,
3-Diğer davalılar yönünden istirdat talebinin PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİYLE REDDİNE,
4-Davacı tarafın menfi tespit talebinin davacı … yönünden kabulü ile;
-… Bankası’na ait, … numaralı, keşidecisi dava dışı …. San. Tic. Ltd. Şti. Olan, 10.04.2021 keşide tarihli, 18.000,00 TL bedelli çek yönünden davacı …’ına davalılara BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE
5-Davacı … Tic. Ltd. Şti. yönünden menfi tespit talebinin REDDİNE,
6-Kabul edilen istirdat talebi yönünden Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 1.229,58-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 307,40- TL harcın mahsubu ile bakiye 922,18- TL harcın davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’den tahsili ile hazineye irat kaydına,
7-Kabul edilen menfi talebi yönünden Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 1.229,58-TL karar ve ilam harcının davalıardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Davacı tarafından peşin harç olarak yatırıla n307,40- TL harcın davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yargılama sırasında yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 3.00,00 TL bilirkişi ücreti, 421,60 TL tebligat ve posta masrafı olmak üzere 3.480,90-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
10-Davalılar tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin davalılar üzerinde bırakılmasına,
11-Kabul edilen istirdat talebi yönünden davacı … taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap edilen 9.200,00- TL tek vekalet ücretinin davalı … Tekstil San. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacı …’a verilmesine,
12-Kabul edilen menfi tespit talebi yönünden davacı … taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap edilen 9.200,00-TL tek vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacı …’a verilmesine,
13-Davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi kendisini vekil ile ile temsil ettirdiğinden davacı … Tic. Ltd. Şti. Tarafından açılan istirdat davasının reddi nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap edilen 9.200,00-TL tek vekalet ücretinin davacı … Tic. Ltd. Şti’nden alınarak davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne verilmesine,
14-Davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi kendisini vekil ile ile temsil ettirdiğinden davacı … Tic. Ltd. Şti. Tarafından açılan menfi tespit davasının reddi nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap edilen 9.200,00-TL tek vekalet ücretinin davacı … Tic. Ltd. Şti’nden alınarak davalı … Tekstil Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne verilmesine,
15-Bakiye gider/delil avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa derhal iadesine,
16-Davacı tarafça yatırılan teminatın karar kesinleştikten 1 ay sonra tazminat davası açılmadığı ve talep edildiği takdirde Hukuk Muhakemeleri Kanunu 292. maddesi gereğince iadesine,
Dair; tebliğden itibaren İKİ HAFTA içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından incelenecek olan istinaf yolu açık olmak üzere davacılar vekili ile davalı … vekilinin e-duruşma ortamında yüzlerine karşı, diğer davalıların yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/05/2023

Katip … Hakim ….
E-imzalıdır E-imzalıdır