Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/782 Esas
KARAR NO : 2021/1046

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/10/2019
KARAR TARİHİ : 09/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkillerinin Turizm, İnşaat ve Enerji alanında ticari faaliyette bulunduklarını, müvekkillerinden …’nın …. İnşaat Tic. A.Ş.’nin ortağı ve yetkilisi olduğunu, davalının ise … Turizm Tarım ve Hayvancılık A.Ş.’nin ortağı ve yetkilisi olduğunu, müvekkillerinin ortağı ve yetkilisi oldukları … Turizm Enerji İnş. Tic. A.Ş. aracılığı ile Kültür ve Turzim Bakanlığı tarafından ihale yoluyla kiraya vermek amacıyla ihaleye çıkardığı … mevkiinde bulunan 40.000 m2 alanlı .. parsel sayılı taşınmaz için ihaleye girdiklerini, bu ihale sürecinde davalı ile yaptıkları şifahi ve takibe konu senedin arkasına kısmen yazdıkları anlaşmaya göre, davalının ihaleye çıkan diğer yerleri alması ve burada kayak tesisi inşa etmesi halinde ve 5 parselin de müvekkillere tahsisi halinde parselin 15.000 m2 lik kısmının özel imarla belirlenmek şartıyla müvekkillerinin yapacağı inşaata müdahale etmeyecek olan alandan davalının inşa edeceği kayak tesisine geçit amaçlı kullanılmak üzere davalı tarafın kullanımına verileceği konusunda mutabık kaldıklarını, taraflar arasında varılan mutabakat neticesinde müvekkilleri tarafından boş olarak imzalanmış tanzim ve vade tarihi, alacaklısı boş olan, borçluları … ve … olan 300.000,00 TL tutarlı bononun müvekkilleri tarafından imzalanmış ve davalıya senedin imzalandığı tarihteki şirket yetkilisi olarak Teminat Senedi olarak teslim edilmiş olduğunu, bu senedin Teminat Senedi olduğunun bononun arkasına yazılmış olduğunu, ancak müvekkilleri tarafından ihale yoluyla alınan bahse konu taşınmazın Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ihalenin yapıldığı tarihte müvekkillerinin yetkilisi olduğu …. Yatırım A.Ş.’ye tahsisinin yapılmamış olduğunu, daha sonra şirketlerin değişmiş olduğunu, davalı tarafından müvekkillerine ihtarname keşide edildiği tarihte herhangi bir tahsis yapılmamış olduğunu, davalının temsil ettiği … Turizm Tarım ve Hayvancılık A.Ş.’nin lehine Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından herhangi bir tahsis yapılmamış ve taraflar arasında mutabakata varılan ve takibe konu teminat senedinin de arkasına yazılan anlaşmanın temel/kurucu şartının yerine gelmemiş olduğunu, yani davalıya ve yetkilisi olduğu şirkete Kültür ve Turzim Bakanlığı tarafından herhangi bir tahsis yapılmadığından, davalının geçit amaçlı kullanacağı taşınmaza ihtiyacı kalmadığından, müvekkillerinin teminat amacıyla boşa olarak imzalayarak verdikleri senedin davalıya verilme sebebinin de ortadan kalkmış olduğunu beyanla; öncelikle müvekkilleri tarafından imzalanmış olan ve vade tarihi, tanzim tarihi lehdar kısmı davalı tarafından doldurulmuş olan, arkasıda açıkça TEMİNAT SENEDİ olduğu yazılı olan davaya konu senetten dolayı müvekkillerinin hiçbir borcunun bulunmaması, davaya konu senedin davalının temsil ettiği eski tarihli şirkete teminat amaçlı verilmiş olması, sözleşmenin kurucu şartlarının yerine gelmemiş olması SENET ARKASINDA TEMİNAT SENEDİ OLDUĞUNUN AÇIKÇA YAZMASI, senedin herhangi bir ticari ilişki veya borç doğurucu herhangi bir ticari ilişki veya borç doğrucu herhangi br ticari işlem sonucu verilmiş olmaması sebebiyle; Bakırköy …. İCra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasına yatıracakları dosya borcunun tamamına ilişkin paranın dava sonuna kadar alacaklıya ödenmemesi için İ.İ.K. 72/2 ve devamı maddeleri gereğince icra takibinin durdurulması yönünde İhtiyati Tedbir kararı verilmesine, davalı tarafından Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takibe konu yapılan alacaklısı … olan, borçluları … ve … olan 01.11.2016 tanzim, 11.11.2016 vade tarihli 300.000,00 TL tutarlı bonodan dolayı davacı müvekkillerinin davalı tarafa borçlu olmadıklarının tespitine, davaya konu 300.000 TL bedelli senedin ve buna bağlı icra takibinin iptaline, icra takip tutarı olan 415.992,01 TL’nin %20 sinden aşağı olmamak üzere hükmedilecek kötüniyet tazminatının davalı taraftan alınarak davacı müvekkililere ödenmesine, yargılama gideri ve avukatlık ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davada derdestlik durumu bulunduğunu, davacının, dava dilekçesinde de belirttiği üzere, iş bu dosyadan hemen önce aynı konu hakkında Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. Esas sayılı dosyası üzerinden dava açılmış, ancak mahkemece, zorunlu arabuluculuk başvurusu yapılmadığından bahisle, davacının tedbir talebi kabul edilse de, davanın usulden reddine karar verilmiş olduğunu, ancak kararın kesinleşmemiş olduğunu, bu sebeple huzurdaki davanın, derdestlik dava şartı yokluğundan reddi gerektiğini, hukuki menfaat yokluğu söz konusu olduğunu, halen derdest olan davada verilen tedbir kararı uyarınca, dava konusu miktarın icra dosyasına zaten depo edilmiş ve davacının uhdesinden çıkmış olduğunu, bu durumda açılması gereken davanın menfi tespit değil, istirdat davası olduğunu, davada talep edilmesi gereken, icra dosyasına yatmış olan paranın istirdatı olduğunu, davacının ise, iş bu davanın açıldığı tarihte para uhdesinden çıktığı halde davanın açıldığı zamandaki fiili durum ile uyuşmayan netice-i talep ile borçlu olunmadığının tespitini ve icra dosyasına yatacak paranın alacaklıya ödenmemesini talep etmekte olduğunu, oysa ki para zaten yatmış olduğunu, bu haliyle davacının iş bu davayı açmakta hukuki menfaati olmadığını, davanın dava şartı yokluğundan da reddi gerektiğini, davacının kısaca, ortada teminat senedi olduğunu ve teminat senedinde belirtilen şartın yerine gelmediğini iddia etmiş olduğunu, oysa ki; ortada teminat senedi olmadığını, bilindiği üzere bir senedin teminat senedi olarak kabulü için, senet üzerinde sadece teminat senedi ibaresinin yer alıyor olmasının yeterli olmadığını, bononun teminat amaçlı verildiğinin kabul edilebilmesi için, neyin teminatı olarak verildiğinin ya bononun önündeki veya arkasındaki yazılar veya ayrı bir belge (İİK’nun 169/a maddesinde öngörülen) ile teminat senedi olduğunun kanıtlanması gerektiğini, senet üzerinde, senedin teminat amaçlı olarak verildiğine yönelik bir açıklama yer almasının tek başına bononun/çekin geçerliliğini etkilemeyeceğinin kabul edilmekte olduğunu, dava konusu takibe konu edilen senedin borç ikrarı içermemesi halinde hakkında ihtiyati haciz kararı verilmesinin de mümkün olmadığını, nitekim ihtiyati haciz kararı veren Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… D.iş dosyasının da isabetli olarak ihtiyati haciz kararı vermiş olduğunu, zira, senedin arka kısmından hiçbir şey anlaşılamamakta olup, neyin teminatı olduğunu açıkça belirtmediği sebebiyle senedin teminat senedi olmasının mümkün olmadığını, davacının, taraflarca mutabakata varıldığını iddia ettiği hadiseleri kabul etmediklerini, ancak davacının tek taraflı olarak ileri sürdüğü iddiaların gerçekliği araştırılacak olsa, davacının dilekçesinde belirttiği; Ordu … parsel sayılı 40.000 m2 miktarlı taşınmazın Kültür ve Turizm Bakanlığından ihale yoluyla kiraladıklarını, ancak tahsis ve izin işlemlerinin tamamlanmadığını, tarafımıza teslim ve tahsisi tamamlanmamış bir taşınmaz üzerinde şuan için tasarrufta bulunmalarının mümkün olmadığı, şeklindeki açıklamanın, gerçeği yansıtmamakta olduğunu, taraflarınca kabul edilmemek kaydı ile var ise bile bir şart, tahsis işlemi yapılmış ve şart gerçekleşmiş olduğunu beyanla; davanın reddine, davacının alacağın % 20 sinden az olmayacak miktarda tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davacı üzerine tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava, teminat olarak verildiği iddia olunan bononun iadesi istemine ilişkindir.
Bakırköy …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının celbi talep edilmiş, dosya mahkememize uyap sistemi üzerinden gönderilmiş olup, davalı takip alacaklısı tarafından davacı takip borçluları aleyhine 300.000,00 TL bono, 114.731,51 TL işlemiş faiz, 600,00 TL bono komisyonu, 660,50 TL ihtiyati haciz tutarı olmak üzere toplam 415.992,01 TL üzerinden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı anlaşıldı.
Ordu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyasının uyap suretleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı cevabi yazısı, Karabüz Tapu Sicil Müdürlüğü cevabi yazısı, Ordu … Noterliği cevabi yazısı ve delil niteliğindeki tüm bilgi ve belgeler dosyamız içerisine aldırılmıştır.
Takibe konu senedin incelenmesinde, senedin lehtarının davalı, keşidecilerinin davacılar olduğu, senet üzerinde nakden ibaresinin yer aldığı ve arka yüzünde “İş bu sene teminat senedi olup … 5 nolu parselden 15.000,- m2 arsayı kullanımının … Turizm Anonim Şirketi tahsis edilmesi Ordu Yatırım adına imzalanmıştır. Taahhüt yerine gelmezse işleme konulacaktır.” ibaresinin yer aldığı görülmüştür.
Kültür ve Turizm Bakanlığına yazılan müzekkere cevabının incelenmesinde davalının yetkilisi olduğu … Turizm Tarım ve Hayvancılık A.Ş. adına tahsis yapılmadığı görülmüştür.
Dava, kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan takipte borçlu olunmadığının tespiti ile takibin iptaline ilişkindir. Menfi tespit davalarında genel kural, alacaklı olan davalı tarafın alacağını ispatlaması olmakla birlikte, kambiyo senedine dayalı menfi tespit davalarında ise bu kuralın istisnası olarak davacı söz konusu senet sebebiyle borçlu olmadığını yada bu senedi ödediğini, borcun ifa edildiğini yada zaman aşımına uğradığını ispatlamakla mükelleftir. Dolayısıyla ispat külfeti davacı borçludadır. Ancak, senedin ihdas (düzenlenme) sebebi davalı tarafça talil edildiği taktirde ya da senedin bir şeyin teminatı için verildiği düzenlendiği takdirde, bu kez ispat külfeti tekrar alacaklı davalıya geçmekte ve ispat külfeti yer değiştirmektedir. Kambiyo senetleri kural olarak düzenleme sebepleri yazılmamışsa mevcut bir borcun ödenmesi için düzenlenmektedir. Bu borcun doğumu da ya nakden olmakta yada malen olmaktadır. Ayrıca kambiyo senetleri mevcut bir borcun ödenmesi için düzenlenmeyip, bir hukuki ilişkide üstlenilen bir edimin ifasını temin amacıyla teminat amaçlı da düzenlenebilir. Teminat amaçlı kambiyo senedi düzenlendiği takdirde bunun hangi amaç için verildiği, ya teminat senedinin üzerine yazılmalı, yada ayrı bir sözleşme ile bu senedin hangi hukuki ilişkinin teminatı olduğuna ilişkin bir düzenleme yapılmalıdır. İş bu davaya konu teminat senedinin hangi hukuki ilişkinin ve hangi şartın teminatı olarak düzenlendiğinin senedin arka yüzünde açıkça yazılı olduğu görülmektedir. Davalı alacaklının senedi dayalı olarak talepte bulunabilmesi için senet arkasında yazılı olan şartın gerçekleşmiş olması gerekmekte ise de, Kültür ve Turizm Bakanlığından gelen yazı cevabının incelenmesinde belirtilen şartın gerçekleşmediği ve davalı tarafın yetkilisi bulunduğu şirket adına tahsis yapılmadığı görülmüştür. Mevcut durum itibari ile senet arkasında teminat amacı ile verildiği ve teminatın hangi amaçla verildiği açıkça yazılı olduğundan ve dosya kapsamı ile amacın gerçekleşmediği anlaşıldığından açılan davanın kabulüne, şartları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin ise reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
Açılan davanın KABULÜ İLE;
1-Davacıların Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasında ve takibe konu bonodan dolayı davalı tarafa borçlu olmadıklarının TESPİTİNE, icra takibinin İPTALİNE,
2-Kötü niyet tazminatı talebinin şartları oluşmadığından REDDİNE,
3-Alınması gereken 20.493,00 TL harçtan peşin alının 5.123,25 TL harcın mahsubu ile bakiye 15.369,75 TL eksik harcın davalıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13.maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
5-Davacı tarafça sarf edilen ilk dava açılış harç gideri 5.167,65 TL ile tebligat ve posta masrafı 113,70 TL olmak üzere toplam 5.281,35 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı yararına A.A.Ü.T. gereğince takdir edilen 29.450,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 09/11/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸