Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/772
KARAR NO : 2021/244

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/10/2018
KARAR TARİHİ : 10/03/2021
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 11/03/2021
DAVA; Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacının istasyon sahibi ve çalıştırıcısı olduğunu, davalı ile 5 yıl süreli 05/12/2015 tarihinde 5 yıl süreli protokol ve 30/12/2015 tarihinde ek protokol imzaladıklarını, protokol doğrultusunda 150.000 TL’lik teminat mektubu ile 2 adet 150.000 TL olmak üzere 300.000 TL’lik çeklerinde de davalıya teslim edildiğini, çeklerin veriliş sebebi olan kredi ödemesi bitmiş olmakla çeklerin iadesinin gerektiğini, Çan Noterliği’nin 28/09/2018 tarih, … yevmiye no’lu ihtarnamesi ile iade istenmiş ise de netice alınamadığını belirterek davalının elinde bulunan teminat senedi ve çeklerin iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalı tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; yetkili mahkemenin Bakırköy Mahkemeleri olduğunu, taraflar arasında aktedilen sözleşmenin eki olarak imzalanan ariyet sözleşmesi hükümleri doğrultusunda müvekkili şirket tarafından davacıya sözleşme süresince akaryakıt istasyonunda kullanılmak ve sözleşmenin bitiminde iade edilmek üzere kurumsal kimlik ekipmanları, tank ve pompa otomasyonu verildiğini, davacıya 300.000 TL bedelli kredi verildiğini, davacının geri ödemeye yönelik 20 adet çeki ve banka teminat mektubunu vermesinin kredinin geri verilme şartı olarak belirlendiğini, geri dönüşümlü kredinin geri ödenmesine yönelik olarak 20 adet çek alınmış olup 2 adet olarak belirtilen çeklerin müvekkili şirket kayıtlarında bulunmadığını, banka teminat mektubunun istenebilmesi için davacının müvekkil şirket nezdinde herhangi bir borcu ve yükümlüğünün olmamasının gerektiğini, davacının feshinin haksız olduğunu, davacının bayilik sözleşmesini süresinden evvel ve haksız olarak feshetmesi nedeniyle 20.000 USD cezai şart, fesihten sonraki döneme tekabül eden 2.147 m3 ürünü satmaması nedeniyle m3 başına 10 USD’den hesaplanmak üzere 21.470 USD cezai şart borcunun doğduğunu, davacının ayrıca müvekkilinin 5 yıllık sürnin fesihten sonraki dönemi için oluşan kar mahrumiyetini ödeme yükümlülüğünün doğduğunu, ayrıca ariyet menkulleri iade etme yükümlülüğünün doğduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
CEVABA CEVAP; Davacı tarafından sunulan cevaba cevap dilekçesinde özetle; sözleşmeye aykırı davranılması nedeniyle 2 kez ihtar çektiklerini, fesih haklarının doğduğunu, teminat olarak verilen çekler ile temunat mektubunun iade edilmesini beyan ettiklerini, çeklerin iade edilmemesi nedeniyle sözleşmenin feshedilmesi durumunun olmadığını, dava konusu ettikleri çeklerin davalıya teminat olarak verilen çekler olduğunu belirterek davanın kabulünü talep etmiştir.
İKİNCİ CEVAP; Davalı tarafından sunulan ikinci cevap dilekçesinde özetle; bayilik sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle borçlu duruma düştüğünü belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dosya yetkisizlik kararı ile Çan Asliye Hukuk mahkemesinden mahkememize gönderilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlığın tespiti amacıyla tarafların ticari defter ve belgeleri ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına ve davacı ticari defter ve belgelerinin incelenmesi amacıyla Çan AHM’ye talimat yazılmasına karar verilmiştir.
SMM … ile Akaryakıt Sektör Uzmanı … tarafından düzenlenen kök raporda, davalı tarafından ibraz edilen licari defterlerin usulüne uygun hir şekilde açılış kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı, ticari defterlerinin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, ticari defterlerinin davalı lehine delil niteliğinin sayın mahkemenizin takdirlerinde olduğu, Sektörel yönden; taraflar arasında akdedilen 28.12.2015 Tarihli Akaryakit Bayilik Sözleşmesi” ile davacının 5 yıl süreli olarak davalının akaryakıt bayiliğini aldığı, davacının davalıya gönderdiği 28.09.2018 tarihli ihtarnameden sonra, Bayilik sözleşmesini şifahen feshettiği, dosyada tam olarak fesih tarihine ilişkin bir bilgi/belgeye rastlanmadığı, sözleşmenin şifai olarak feshedildiğinden bahisle fesih sebebinin haklı ya da haksız olduğuna ilişkin sektörel olarak bir değerlendirme yapılmasına imkan olmadığı, işbu nedenle de davalının talep ettiği cezai şart, kâr mahrumiyeti ve ariyet bedellerine ilişkin olarak bu aşamada herhangi bir değerlendirme yapma olanağı olmadığı, davalıya gönderilen ihtarnameler kapsamında değerlendirmeler yapıldığı, Mali yönden; davacının dava ile sözleşmenin feshinden dolayı ve davalıya borcu olmadığı iddiası ile; davalı elinde olduğunu iddia ettiği 150.000,00 TL’lık teminat mektubu ve 2 x 150 000,00 TL- 300.000,00 TL’lik teminat çeklerinin iadesini talep ettiği, davalı licari defterlerinde, dava tarihinde ve inceleme tarihinde, davalın m davacıdan herhangi bir alacağı olmadığı, bir diğer ifade ile davalı ticari defterlerinde, dava tarihinde davacının cari hesap bakiyesinin -0- olduğu, keza yanlar arasında dava tarihinden sonrada ticari ilişkinin devam etliği vc inceleme gününde davalı ticari defterlerinde davacı cari hesabının -0- olduğu, inceleme ile sınırlı olmak üzere taraflar arasındaki cari hesap ilişkisinde, davacının davalıya olan ödemelerini mal altınından sonra peşin olarak ödediğinin gözüktüğü, davalı ticari deflerterinde, davalının davacıdan talep ettiği cezai şart, ariyet bedelleri vs bedellerin davacı borcuna yansıtılmamış olduğu, davacının davalıya verdiği çekişmesiz ve sabit olan 10.02,2018 tarihli … nolu 150.000,00 TL bedelli Teminat Mektubunun davalı ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, ancak tekrarla birlikte, Teminat mektubunun verilip/alındığının çekişmesiz olduğu, davacının davalıya verildiğini iddia ettiği, 2 x 150.000,00 TL’lik teminat çeklerinin davalı ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı ve davalının bu çeklerin elinde olmadığını iddia ettiği, dosya münderecatmdan işbu çeklerin davalıya teminat olarak verildiğine ve teslim edildiğine ilişkin herhangi bir ispat vasıtasına rastlanmadığı belirtilmiştir.
Bilirkişi raporuna itiraz sonucu aynı heyetten alınan ek raporda, davacı tarafından fesih sebebi olarak iddia edilen fiyat farklılığının nereden kaynaklandığı, hangi faturalarda tespit edildiği, ne kadar bir fark oluştuğu hususları dava dosyasına yine sunulmadığı, …’deki toplam satışların sadece %10’unu oluşturan benzin ürünündeki kar farklılığının Davacının toplam marjı üzerinde çok kısıtlı bir etkisi olabileceği ve sözleşmeyi temelden sarsabilecek bir ticari husus olmadığı scktörel olarak değerlendirildiği, ticaretin % 10’unu etkileyen bir hususa dayanılarak taraflar arasındaki sözleşmenin davacı tarafından feshinin haklılığı mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Davacı yan ticari defterlerinin incelenmesi için Çan Asliye Hukuk Mahkemesinden alınan talimat raporunda, davacının 2015 – 2016 ve 2017 yılları yasal Defterlerinin açılış onaylarının Çan Noteri tarafından yasal sürelerinde onaylandığı , muhasebe kayıtlarının günlük ve Muhasebe Standartlarına uygun tutulduğu, 2016 ve 2017 yılları Yevmiye Defterlerinin kapanış tasdikine tabi Defterlerden olup , TTK’nun 64/3 maddesi gereği yıl sonu kapanış Noter Onama tasdikinin yaptırıldığı, davacıya ait Defterlerin yasal delil teşkil ettiği, 2018 Yılı E-Deftere geçildiğinden Vergi Dairesinden Berat işlemlerinin yapıldığı, 103 – Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (- ) Muhasebe Hesabı Defteri Kebir dökümleri ; 2015 – 2016 ve 2017 yılları İncelendiğinde 28/12/2015 tarihinde imzalanan sözleşme gereği Dönüşümlü Kredi Teminatı olarak verilen 20 adet 300.000 TL. tutarlı çeklerin giriş kayıtlarının olmadığı, 8 ( sekiz ) adet Denizbank çekinin ödeme kayıtlarına rastlanılmadığı, sözleşmeye istinaden 29/02/2016 tarihinde davacıya şirketin …bank hesabına 300.000 TL geri dönüşüm kredisi olarak gönderilmiş ve… yevmiye numarası ile defter kayıtlarına alındığı ancak bu ödemeye karşılık verilen 2 ( iki ) adet 150.000 TL’lik …bank çekinin defter kayıtlarında olmadığı belirtilmiştir.
Dava, teminat olarak verildiği iddia olunan 2 adet çek ve teminat mektubunun iadesi istemine ilişkin olup, taraflar arasında akaryakıt bayilik sözleşmesi ve eki sözleşmelerin imzalandığı hususunda uyuşmazlık bulunmayıp, uyuşmazlığın davaya konu edilen çeklerin davacı tarafından imzalanan sözleşmeler nedeniyle davalıya teminat olarak verilip verilmediği, çeklerin ve teminat mektuplarının iadesi şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davalıya verildiği iddia olunan çeklerin iadesine ilişkin istemi yönünden yapılan incelemede, çeklerin davalıya teslim edildiğine dair iddianın davalı tarafça kabul edilmediği, çeklerin ön yüz fotokopisinin tetkikinde davacının keşideci, davalının ise lehdar olarak görünmekte olduğu, mahkememizce muhatap banka şubesine yazılan müzekkereye çeklerin ibraz edilmediğinden bahisle cevap verildiği, çeklerin davacı ve davalı ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı gibi davacı tarafça çeklerin davalıya teslim edildiğine dair yazılı belge ibraz edilmediği anlaşılmakla iadelerine ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasında 28/12/2015 tarihli “Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi” aktedildiği ve davacının 5 yıl süreyle davalının akaryakıt bayiliğini aldığı, 10/02/2018 tarihli, 150.000 TL bedelli, … Bankası, …. Şubesi teminat mektubunun davacı tarafından davalıya verildiği hususu çekişmesizdir. Davacı yan, 24/04/2018 ve 28/09/2018 tarihli ihtarnameler keşide ederek sözleşmenin feshine karar verileceğinin ihtar edilmiş ve 02/11/2018 tarihli ihtarname ile feshetmiş olup, ihtarnamenin tebliğ tarihi 06/11/2018’dir. Taraflar arasında aktedilen sözleşmenin 3.1.4 maddesi “Bayi, işbu protokol, bayilik sözleşmesi, ariyet sözleşmesi, taahhütler ve diğer ek anlaşmalardan doğmuş ve doğacak borçlarına teminat oluşturmak üzere 150.000 TL meblağlı, süresiz, koşulsuz ve ilk talepte ödeme esasına dayanan Kadoil’in belirleyeceği metne uygun banka teminat mektubunu işbu protokolün imza tarihinde Kadoil’e verecektir. Mektubun süreli olması halinde Bayi Bayilik sözleşmesi boyunca mektubun süresini uzatacağını, sözleşmenin uzatılmamasının tek başına sözleşmeye esaslı surette aykırılık teşkil ettiğini bildiğini, süre uzatımının yapılmaması halinde teminat mektubunun Kadoil tarafından nakde çevrilerek sözleşme kapsamında doğacak cezai şart dahil tüm borçlarına mahsup edilmesine veya tazmin edilen miktarın sözleşme süresince nakdi teminat olarak Kadoil nezdinde kalmasına muvafakat ettiğini gayrikabili rücu surette kabul, beyan ve taahhüt etmiştir” şeklinde düzenlenmiştir. Davanın açılış tarihi 11/10/2018 sözleşmenin feshinin ihtar edildiği tarih ise 02/11/2018 olup, davacı tarafça sözleşme gereğince davalıya verilen teminat mektubunun iadesi talep edilmiş ise de, davanın açıldığı tarih itibariyle sözleşme fesih edilmiş olmayıp, sözleşme hükümlerinin yürürlükte olduğu, teminat mektubunun iadesi koşullarının oluşmadığı anlaşılmakla bu talep yönünden de davanın reddine karar verilerek aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
AÇILAN DAVANIN REDDİNE,
1-Alınması gereken 59,30 TL harcın davacı tarafından peşin olarak yatırılan 76,85 TL ile tamamlama harcı 7.608,03 TL”den mahsubu ile bakiye kalan 7.625,58 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
2–Davacı tarafça sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince takdir olunan 39.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Taraflarca dosyaya yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgilisine iadesine,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı, davacı vekilinin yokluğunda, yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 10/03/2021

Başkan …
E-imzalı
Üye …
E-imzalı
Üye …
E-imzalı
Katip …
E-imzalı