Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/918
KARAR NO : 2019/1395

DAVA : Menfi Tespit (Alım Satım)
DAVA TARİHİ : 24/09/2018
KARAR TARİHİ : 18/12/2019
KARARIN YAZILDIĞI TARİH: 30/12/2019

DAVA; Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; tarafların iş güvenliği ayakkabısı satın alımı konusunda anlaştıklarını, müvekkili tarafından 9 adet 1.150.000,00 TL tutarında çekin keşide edilerek davalıya verildiğini, edimin ifa edilmemesi üzerine 14/05/2018 tarihinde çeklerin iadesi için noter kanalıyla ihtarname gönderildiğini, davalının çeklerle ilgili işlem yapılmaması, sözleşmeyi ifa edecekleri beyanı üzerine iyiniyetle yaklaşıldığını, davalı şirket ile 16/05/2018 tarihli protokol yapıldığını, protokol gereğince en geç 15/07/2018 tarihine kadar malların teslim edileceğinin öngörüldüğünü, ancak davaya konu çek bedeli olan 450.000 TL tutarındaki malların protokolde taraflarca belirlenen son teslim tarihi olan 15/07/2018 tarihine kadar teslim edilmediğini, ifa edilmeyen edimlerin 7,8 ve 9 sıradaki çeklere tekabül ettiğini, davalının çekleri davalı bankalara kredi teminatı olarak vererek kredi kullandığını belirterek müvekkilinin davalılara borcunun bulunmadığının tespitine, davalılar hakkında kötüniyet tazminatına karar verilmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP; Davalı ….. Bank vekili ibraz ettiği cevap dilekçesinde, yetkili mahkemenin İstanbul Mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin iyiniyetli 3.kişi olduğunu, tedbir kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …. Bankası vekili ibraz ettiği cevap dilekçesinde, dava konusu …. seri numaralı 30/10/2018 keşide tarihli, 150.000 TL bedelli çekin diğer davalı …. Ayakkabı tarafından kredi borçlarından mahsup edilmek üzere müvekili bankaya verildiğini, müvekkilinin davacı ile davalı arasındaki ticari ilişkiden haberdar olmasının mümkün olmadığını, iyiniyetli 3.kişi olduğunu, tedbir kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …bank vekili ibraz ettiği cevap dilekçesinde, … seri no’lu, 30/09/2018 keşide tarihli, 150.000,00 TL bedelli çekin diğer davalı …. Ayakkabı tarafından kredi riskinin teminatı olarak müvekkili bankaya verildiğini, müvekkilinin iyiniyetli 3.kişi olduğunu, tedbir kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davalılardan ….bank’ın yetki itirazında bulunduğu, davalılar arasında mecburi dava arkadaşlığının bulunmadığı ve bu sebeple HMK’nun 7.maddesinin uygulanması imkanının bulunmadığı anlaşılmakla bu davalı yönünden dosya tefrik edilerek İİK’nun 72.maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilmiştir,
Dava, İİK’nun 72.maddesi gereğince açılan kambiyo senedinde bedelsizlik iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkin olup, uyuşmazlığın dava konusu çeklerin davalı … Ayakkabı’ya mal karşılığı avans çeki olarak verilip verilmediği, mal karşılığı verilmiş ise davalı …. Ayakkabı tarafından edimlerin ifa edilip edilmediği, ciro edilen çekler bakımından şahsi defilerin davalı bankalara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği, davacının çekler nedeniyle borçlu olup olmadığı hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.
Somut olayda davacı (tefrik edilen çek dışındaki) …. Bankası, 30/09/2018 keşide tarihli, …. seri no’lu, 50.000 TL bedelli ve …. Bankası, 30/10/2018 keşide tarihli, … seri no’lu, 150.000 TL bedelli çeklerin iş güvenliği ayakkabısı alım satımına ilişkin anlaşma kapsamında davalı … Ayakkabı AŞ firmasına verildiğini, davalının edimlerini ifa etmemesi üzerine ihtarname keşide edildiğini ve akabinde 16/05/2018 tarihli protokol imzalandığını, edimlerin yerine getirilmediğini ve davalının avans çeki olarak aldığı çekleri diğer davalı bankalara verip kredi kullandığından bahisle menfi tespit talebinde bulunmuş olup, davacının öncelikle bedelsizlik iddiasını ispatlaması gerekmektedir. Davacı vekili tarafından ibraz edilen Bakırköy ….Noterliği’nin … yevmiye no’lu ihtarnamesiyle aralarında dava konusu çeklerin de bulunduğu çeklerin malların teslim edilmemiş olması nedeniyle iadesinin istendiği, akabinde 16/05/2018 tarihli protokol tanzim edilerek ihtarname ile iadesi talep edilen çekler ile ilgili olarak malların teslimine yönelik tarihlerin kararlaştırıldığı ve taraflarca imza altına alındığı anlaşılmıştır. Çek, bir ödeme aracı olup, bedelsiz kaldığının ispatlanması gerekmektedir. Davacı tarafça ibraz edilen ihtarname ve protokol içeriğinde dava konusu çeklerin açıkça yer aldığı, çeklerin davalı … Ayakkabı’ya aralarındaki ticari ilişki kapsamında avans olarak verildiğinin sabit olduğu, davalı tarafça protokol içeriğine göre malların teslim edildiğinin ispatlanamadığı anlaşılmakla davalı …. Ayakkabı’ya karşı açılan davanın kabulü ile çekler nedeniyle bu davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Diğer davalı bankalara yönelik olarak ise; dava konusu çeklerin davalı bankalara rehin cirosu ile devredilip devredilemeyeceğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Rehin cirosunun şekli ile hüküm ve sonuçları 6102 sayılı TTK”da düzenlenmiştir. 6102 sayılı TTK. nun 795 .maddesinde açıklandığı üzere çek görüldüğünde ödenmesi gereken bir ödeme aracı olup, 6102 sayılı TTK. nun 818. maddesinde rehin cirosuna ilişkin 6102 sayılı TTK.nun 689. maddesine atıfta bulunulmamıştır. Yani poliçe ve bononun aksine çekin rehin cirosuyla devrinin yapılması mümkün olmayıp, ancak temlik veya tahsil cirosu ile devri mümkündür. Gerçekten de kanun koyucu çeklerde uygulanacak poliçe hükümlerinin sayıldığı 730. maddesinde rehin cirosuna ilişkin 601. maddeye atıfta bulunmamıştır. Bunun bir başka sonucu da çekte rehin cirosunun mümkün olmadığıdır.
Ciro emre yazılı senetlerin devri için zilyetliğin devri ile birlikte bulunması gereken hukuki bir işlem olup temlik, tahsil veya rehin amaçlarıyla yapılabilir. Temlik cirosu senede bağlı hakkın devrini sağlarken, rehin cirosu bu hakkın rehin edilmesini sağlar. Tahsil cirosu ise hak üzerinde bir mülkiyet değişikliğine yol açmayıp, senet kendisine ciro edilen kimseye senetten doğan alacağı tahsil edebilmesi için yetki verir. Tahsil cirosu açıkça bu ibareyi içeren bir ciro şeklinde yapılabileceği gibi uygulamada “gizli tahsil cirosu” olarak adlandırılan biçimde ve dışarıya karşı temlik cirosu şeklinde görünmekle birlikte ciro edenle, lehine ciro edilen arasındaki yapılan ve hak sahipliğinin el değiştirmeyeceğine ve sadece tahsil amacı için devrin yapılacağına ilişkin anlaşma uyarınca da yapılabilir.
6102 sayılı TTK’ nun 689. maddesine göre cironun rehin cirosu olabilmesi için senet üzerinde “bedeli teminattır” “bedeli rehindir” ibaresini veya rehin etmeyi belirten diğer bir kaydı taşıması gerekmektedir. Dava konusu çekler üzerinde böyle bir kayıt bulunmamaktadır. Ciro kambiyo hukukuna ilişkin kavramdır. 6102 sayılı TTK. nun 683. maddesi cironun şeklini, 684.maddesi cironun hükümlerini, 687.maddesi def’leri, 688 ve 689.maddeleri cironun çeşitlerini düzenlenmiş olup, cironun niteliğinin çek üzerindeki kayda bakılarak belirlenmesi gerekmektedir. Çeki devralan hangi amaçla devralırsa alsın çek üzerinde hiçbir kayıt yazılmadan davalıya yapılan cironun “bedeli teminattır” “bedeli rehindir” ibaresini veya rehin etmeyi belirten diğer bir kayıt taşımadığından rehin cirosu olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Bu durumda dava konusu çeklerdeki cironun temlik cirosu olduğu kabul edilerek 6102 sayılı TTK’ nun 687 maddesi uyarınca keşideci ile lehtar arasındaki hukuki ilişkiden kaynaklanan şahsi def’ilerin ciro yolu ile hamil olan davalı bankalara karşı ileri sürülebilmesinin çekin iktisabında bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olma şartına bağlıdır. Davalıların çekin iktisabında bile bile borçlunun zararına hareket ettiği yönünde davacının hiçbir delil ibraz etmediği, davalı bankaların iyi niyetli 3. Kişi sıfatıyla ve yetkili hamil olarak çekleri temlik cirosu ile devraldığı anlaşılmakla bu davalılara yönelik davanın da reddine karar verilerek aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
AÇILAN DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİNE,
1-Davalılar ….bank ve …… Bankasına karşı açılan davanın REDDİNE,
2-Davalı … Ayakkabıya açılan davanın kabulü ile dava konusu 30/09/2018 keşide tarihli , … seri nolu 150.000,00 TL bedelli çek ile 30/10/2018 keşide tarihli … seri nolu 150.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davacının davalı … Ayakkabı ve Teks.Ürün.San ve Tic.Aş’ye borçlu olmadığının tespitine,
3-Davalılar …bank ve … Bankası kendilerini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince takdir olunan 23950,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacı davada kendisini vekille temsil karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT gereğince takdir olunan 23950,00TL vekalet ücretinin davalı …. Ayakkabı’dan alınarak davacıya verilmesine,
5-Alınması gereken 20493,00 TL harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan 7684,88TL nin mahsubu ile eksik kalan 12808,12TL nin davvalı …. Ayakkabı’dan alınarak hazineye irad kaydına,
6-Davacı tarafça sarf edilen ilk dava açılış harç gideri 7725,00 TL’nin davalı … Ayakkabı’dan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafça sarf edilen tebligat ve müzekkere gideri 521,8TL’nin davalı … Ayakkabı’dan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı ….. tarafından yapılan 166,2TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
9-Davalı …. Ayakkabı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
10-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalılar ….bankası ve … Bankası vekillerinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda, yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, anlatıldı.18/12/2019

Başkan ….
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye ….
¸e-imzalıdır
Katip ….
¸e-imzalıdır