Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/795 Esas
KARAR NO : 2019/453

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/09/2017
KARAR TARİHİ : 25/04/2019

Mahkememizde açılan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan iş bu davanın dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin yurt içi ve uluslararası taşıma sektöründe faaliyet gösteren bir kuruluş olduğunu, müvekkili şirketçe farklı havayolları ile taşıması yapılan Esenboğa varışlı sevkiyatlar ile ilgili olarak davalı şirket tarafından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün …….. sayılı ……. nolu Genelgesinde aykırı olarak ardiye/ hammaliye faturası keşide edildiğini, davalı şirkete ekte listesi verilen 404 adet fatura Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün ……. sayılı …….. nolu Genelgesine aykırı olarak keşide edilen müvekkili şirkete gönderildiğini, söz konusu faturaların hiçbir yasal dayanağının bulunmadığını, zira Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünün ……… sayılı ……… nolu Genelgesi uyarın.ca ” havalimanlarında geçici depolama yeri/ antrepolara alınan eşya ile ilgili olarak, eşyanın geçici depolama yeri/ antrepoya alındığı saatten itibaren, ilk 12 saatlik süre içerisinde ayrıştırma işlemi yapılarak gümrük işlemlerinin tamamlanması halinde hangi ad altında olursa olsun hiçbir ücret talep edilemeyeceğini, ilk 12 saatlik süreyi takip eden 12 saatlik süre içerisinde ithalat işlemlerinin tamamlanarak eşyanın alıcısına teslim edilmesi halinde en fazla 200 TL ardiye ücreti alındığını, bu ücretin dışında yükleme, boşaltma, ordino , terminal, elleçleme, hamaliye, forklift , tartım, devir , mauyane , yer hizmeti, aktarma vs isim altında ücret talep edilemeyeceğini , ilk 12 saatlik dönemde hangi ad altında olursa olsun ücret talep edilemeyeceğinin, hal böyle iken davalı şirketçe genelgeye aykırı olarak müvekkili şirkete ardiye/ hammaliye faturası keşide edilmiş olup, müvekkili şirket söz konusu emtiaları teslim alabilmek için fatura bedellerini ödemek zorunda bırakıldığını, müvekkili şirketçe keşide edilen Beşiktaş …….. Noterliğinin 24.07.2017 tarirhli ve …….. yevmiye nolu ihtarnamesi ile söz konusu faturaların hukuka aykırı olarak düzenlendiğinden bedellerin iadesinin talep edilmişse de herhangi bir sonuç alınamadığını, bu itibarla fazlaya ilişkin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkili şirketten haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edilen faturalardan fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 126.393 TL tahakkuk tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP; Davalı tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; davaya dayanak olarak gösterilen Genelge’de ardiye hizmeti veren kuruluşların ilk 12 saat için ardiye ücreti talep edemeyeceğini, , sonraki 12 saat için de en fazla 200 TL ücret talep edilebileceği hüküm altına alındığını, genelge ile ardiye hizmeti veren şirketlerin, hizmetlerinin bedelini talep edemeyecekleri yönünde bir hukuki düzenleme getirdiğinin görülebileceğini, bu durum gerek Ticaret Kanunumuzda tanımlanan ticari işletmenin ruhuna ve şüphesiz ki TK 21/2 maddesinde yer alan ücret isteme hakkına ve ayrıca dava konusu alacağın asıl dayanağı olan BK 574. maddesine açıkça aykırılık teşkil ettiğini, bütün bu sebepledir ki müvekkil şirket tarafından sözkonusu Genelgenin iptali amacıyla Danıştay …….. Daire Başkanlığı ………E. sayılı dosya ile iptal davası açılmış bulunduğunu, Danıştay nezdinde açılan bu davanın bekletici mesele yapılıp yapılmaması hususu sayın Mahkemenin takdirinde olduğunu, . Ancak sözkonusu Genelgenin, Tacirin ücret isteme hakkını kaldıran ve sınırlayan hükümler içerdiği görüldüğünden ve ücret isteme hakkının açıkça kanunla düzenleme altına alınmış olması nedeni ile sözkonusu Genelge’nin Hukukumuzdaki normlar hiyerarşisi karşısında uygulanma gücü ve niteliği bulunmadığını, müvekkili şirketin “Antrepo/Geçici Depolama Yeri” işleticisi olduğunu, müvekkili şirketin gösterdiği ticari faaliyet, hukukumuzda “Ardiyecilik sözleşmeleri” başlığı altında düzenleme altına alınmış olup, verilen hizmetin bedeli de BK 574. Maddesinde düzenleme altına alınan “Ardiyecinin hakları” başlıklı yasa maddesi ile talep edildiğini, yine Ticaret Kanunumuzun 20 Maddesinde yer alan “Tacir olan veya olmayan bir kişiye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, UYGUN BİR ÜCRET İSTEYEBİLİR” Hükmü, Genelge’deki ilk 12 saatlik süre için ücret istenemez hükmünü baştan beri geçersiz ve uygulanamaz kldığını, yine aynı şekilde Genelge, işletme sahiplerine bedava hizmet verme zorunluluğu getirmekte olup, bu durum da Anayasamızın 18. Maddesinde yer alan “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.” hükmüne aykırılık teşkil etmekte olup bu Anayasa hükmü Genelgenin bağlayıcılığının olmadığını ortaya koyduğunu, genelge’nin kanun hükümlerini bertaraf edebileceği ve müvekkilimin ücret talep etme hakkını sınırlayabileceği hususunun bir an için mümkün olduğu düşünüldüğünde de dava dilekçesinde talep edilen alacak miktarının haksız olduğunun anlaşıldığını, davacının davaya konu ettiği faturalardaki eşyalar arasında; 12 ve 24 saati aşar şekilde sürede depoda kalan eşyaların bulunduğu tespit edildiğini, kimi eşyaların da 12 saat sonra ama 24 saat içinde gümrük işlemlerinin tamamlanarak depodan çıkarıldığı görülmektedir ki bu durumda davacının bu tür eşyalar için de 200,00 TL ücret ödeme yükümlülüğünün doğduğunu, netice itibarıyla davacıdan tahsil edilen ücretler, müvekkil şirkete ait ardiye ücret tarifesine göre hesaplanmış olup bunun dayanağı da Borçlar Kanunun 574 ve TK 20. Maddeleri olduğunu, beyanla davacının halen yürürlükte olan ve genelgeye üstün konumda olan kanun hükümlerine aykırı talepleri içerir davasının reddiıs savunduğu, Davalı vekilinin cevap dilekçesi ile davaya dayanak olarak gösterilen Genelge’de ardiye hizmeti veren kuruluşların ilk 12 saat için ardiye ücreti talep edemeyeceğini, , sonraki 12 saat için de en fazla 200 TL ücret talep edilebileceği hüküm altına alındığını, genelge ile ardiye hizmeti veren şirketlerin, hizmetlerinin bedelini talep edemeyecekleri yönünde bir hukuki düzenleme getirdiğinin görülebileceğini, bu durum gerek Ticaret Kanunumuzda tanımlanan ticari işletmenin ruhuna ve şüphesiz ki TK 21/2 maddesinde yer alan ücret isteme hakkına ve ayrıca dava konusu alacağın asıl dayanağı olan BK 574. maddesine açıkça aykırılık teşkil ettiğini, bütün bu sebepledir ki müvekkil şirket tarafından sözkonusu Genelgenin iptali amacıyla Danıştay …… Daire Başkanlığı ……. E. sayılı dosya ile iptal davası açılmış bulunmaktadır. (NOT: Müvekkil şirket gibi başka birçok kuruluş tarafından da iptal davası açıldığını, Danıştay nezdinde açılan bu davanın bekletici mesele yapılıp yapılmaması hususu sayın Mahkemenin takdirinde olduğunu, . Ancak sözkonusu Genelgenin, Tacirin ücret isteme hakkını kaldıran ve sınırlayan hükümler içerdiği görüldüğünden ve ücret isteme hakkının açıkça kanunla düzenleme altına alınmış olması nedeni ile sözkonusu Genelge’nin Hukukumuzdaki normlar hiyerarşisi karşısında uygulanma gücü ve niteliği bulunmadığını, müvekkili şirketin “Antrepo/Geçici Depolama Yeri” işleticisi olduğunu, müvekkili şirketin gösterdiği ticari faaliyet, hukukumuzda “Ardiyecilik sözleşmeleri” başlığı altında düzenleme altına alınmış olup, verilen hizmetin bedeli de BK 574. Maddesinde düzenleme altına alınan “Ardiyecinin hakları” başlıklı yasa maddesi ile talep edildiğini, yine Ticaret Kanunumuzun 20 Maddesinde yer alan “Tacir olan veya olmayan bir kişiye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, UYGUN BİR ÜCRET İSTEYEBİLİR” Hükmü, Genelge’deki ilk 12 saatlik süre için ücret istenemez hükmünü baştan beri geçersiz ve uygulanamaz kldığını, yine aynı şekilde Genelge, işletme sahiplerine bedava hizmet verme zorunluluğu getirmekte olup, bu durum da Anayasamızın 18. Maddesinde yer alan “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.” hükmüne aykırılık teşkil etmekte olup bu Anayasa hükmü Genelgenin bağlayıcılığının olmadığını ortaya koyduğunu, genelge’nin kanun hükümlerini bertaraf edebileceği ve müvekkilinin ücret talep etme hakkını sınırlayabileceği hususunun bir an için mümkün olduğu düşünüldüğünde de dava dilekçesinde talep edilen alacak miktarının haksız olduğunun anlaşıldığını, davacının davaya konu ettiği faturalardaki eşyalar arasında; 12 ve 24 saati aşar şekilde sürede depoda kalan eşyaların bulunduğu tespit edildiğini, kimi eşyaların da 12 saat sonra ama 24 saat içinde gümrük işlemlerinin tamamlanarak depodan çıkarıldığı görülmektedir ki bu durumda davacının bu tür eşyalar için de 200,00 TL ücret ödeme yükümlülüğünün doğduğunu, netice itibarıyla davacıdan tahsil edilen ücretlerin, müvekkili şirkete ait ardiye ücret tarifesine göre hesaplanmış olup bunun dayanağının da Borçlar Kanunun 574 ve TK 20. Maddeleri olduğunu, beyanla davacının halen yürürlükte olan ve genelgeye üstün konumda olan kanun hükümlerine aykırı talepleri içerir davasının reddini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava; davalının davacıdan tahsil ettiği ardiye/ hammaliye bedellerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün …… sayılı ………. nolu Genelgesine aykırı olduğundan bahisle iadesi talebine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık taraflar arasında davalı tarafından davacıya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müd.nün …… nolu genelgesi kapsamında kesilen dava konusu faturalardan kaynaklı tahsil edilen 126.393,00 TL’nin davacıya iadesinin gerekip gerekmediği hususlarındadır.
Mahkememizce dava konusu uyuşmazlığın tespiti amacıyla dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, gümrük uzmanı …… tarafından düzenlenen kök raporda, davalı Antrepo işleticisinin, …… sayılı genelge usullerine göre ardiye ücretini ikame etmesi gerektiği, davacının talebinde kısmen haklı olduğu, davalının dosyaya sunduğu eşya giriş çıkış listesine göre ………. sayılı genelge kapsamında kalan eşyalar tespit edilerek ayrıştırılan ve tabloda gösterilen; 0-12 saat diliminde kalan eşyalar için alınmaması gereken 37.375.00 TL. 12-24 saat diliminde kalan eşyalar için fazladan tahsil edilen 8.494,00 TL olmak üzere, davalı ……. Hizmetleri A.Ş. nin tahsil etmiş olduğu ardiye bedellerinden toplam 45.869,00TL tutarı davacı ……. ve Tic.A.Ş.’ye iade etmesi gerektiği belirtilmiştir.
Tarafların bilirkişi raporuna itiraz ve beyanları üzerine; Esenboğa Müdürlüğüne müzekkere yazılmış, emtiaların gümrük alanına giriş çıkış ve bekleme sürelerinin tek tek ayrıntılı olarak gönderilmesi istenilmiş, verilen müzekkere cevabına ve tarafların itirazları ve yeni sunulacak belgelerle birlikte taraflar arasındaki uyuşmazlığa ilişkin önceki bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Ek raporda, Gümrük iş ve işlemlerinin akışı ve tekniği bakımından, antrepoya alınacak eşyanın ayniyatı ve özet beyan uygunluğunu kontrol ve teyit edilmeden eşyaya ait bilgilerin ……… sistemine girilmesinin mümkün olmadığı gözetildiğinde, kargo uçağının aprona inmesi ve, eşyanın antrepoya alınması ve …… sistemi kaydına işlenmesinin uygulama açısından mümkün olmadığı, davalı …… A.Ş. firmasına Gümrük Kanunun 241. madde caza tatbiki uygulanıp uygulanmamasının, davacı istemi bakımından uyuşmazlığın konusuna herhangi bir etkisinin bulunmayacağı, Kök Raporda arz edildiği gibi; davalı Antrepo işleticisinin, yürürlükte olan …… sayılı genelge usullerine göre ardiye ücretini ikâme etmesi gerektiğinden, davacı yânın yukarıdaki tablolarda gösterilen tutarlarda talebinde kısmen haklı olduğu, Gümrük idaresince dosyaya celp edüen eşya giriş çıkış üstesine göre …… saydı genelge kapsamında kalan eşyalar tespit edilerek ayrıştırılan ve tabloda gösterilen; 0-12 saat diliminde kalan eşyalar için alınmaması gereken 37.375,00 TL ile birlikte, 12-24 saat diliminde kalan eşyalar için fazladan tahsil edilen 8.494,00 TL olmak üzere, davalı …….Hizmetleri A.Ş. nin tahsil etmiş olduğu ardiye bedellerinden toplam 45.869,00TL tutan davacı …….Taşımacılık ve Tie. A.Ş. ye iade etmesi gerektiği belirtilmiştir. Bilirkişi raporu gerekçeli ve denetlemeye açık hazırlanmış olup, mahkememizce hükme esas alınmıştır.
Dosya kapsamı ve toplanan deliller hep birlikte değerlendirildiğinde, bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere, davalı yanın geçici Depolama Açma ve İşletme İzni müracaatı aşamasında vermiş olduğu taahhütname gereği Gümrükler Genel Müdürlüğünün ……. sayılı Genelge usullerine uyma yükümlülüğünü en baştan kabul etmiş olduğu, bunun yanında söz konusu genelgenin iptal edilmesi söz konusu olmayıp, hali hazırda uygulanmasında bir hukuka aykırılık bulunmadığı, söz konusu genelge kapsamına göre de işlem tesis etme yükümlülüğü dikkate alındığında bilirkişi raporundaki tablolarda hesaplanan ardiye bedellerinin davacıya iade edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Davacı yanın ithalat aşamasında ödemiş olduğu bir takım ardiye bedelini, Gümrükler Genel Müdürlüğünün ……. sayılı Genelgesini dayanak göstererek tamamını iadesini talep temekte ise de, dosya kapsamına sunulu belgeler kapsamında yapılan inceleme de dâvâlı antreposunda bir kısım eşyaların 0-12 saat aralığında- bir kısım eşyaların 12-24 saat aralığında bir kısım eşyaların ise Genelge kapsamına girmeyen 24 saat sonrasında antrepodan çıkışlarının yapıldığı tespit edilmiş olup, bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalar doğrultusunda, davalı yanın dosyaya sunduğu eşya giriş çıkış listesine göre …… sayılı genelge kapsamında kalan eşyalar tespit edilerek ayrıştırılan ve bilirkişi raporunda düzenlenen tabloda gösterilen; 0-12 saat diliminde kalan eşyalar için alınmaması gereken 37.375.00 TL. 12-24 saat diliminde kalan eşyalar için fazladan tahsil edilen 8.494.00 TL olmak üzere, davalı …… Hizmetleri A.Ş. nin tahsil etmiş olduğu ardiye bedellerinden toplam 45.869.00TL tutarının davacı …… ve Tic.A.Ş.’ye iade etmesi gerektiği, davacının davalıya gönderdiği noter ihtarnamesiyle davalının 28/07/2017 tarihinde temerrüte düşürüldüğü, anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1- Davanın kısmen kabulü ile
45.869,00 TL’nin 28/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak , davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2- Karar ve ilam harcının 3.133,31 TL’ye ikmali ile bakiye 974,83 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, davacı tarafından yatırılmış olan 2.158,48 TL peşin harcının mahsubuna,
3-Davacı tarafından yatırılan 31,40 TL BVH, 2.158,48 TL PH olmak üzere toplam 2.189,88 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 894,65 TL yargılama giderinin kabul-red oranı üzerinden hesaplanan 324,67 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5- Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre hesaplanan 5.395,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6- Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre hesaplanan 9.191,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7- 6100 Sayılı HMK’nun 333. Maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra mahkemece kendiliğinden, davacı tarafından yatırılmış olan gider avanslarının kullanılmayan kısmının davacıya iadesine, bu kararın tebliğ giderinin iade edilecek avanstan karşılanmasına,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı .25/04/2019

Katip ……
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır