Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/608
KARAR NO : 2020/314

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/10/2014
KARAR TARİHİ : 17/06/2020
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 23/06/2020

DAVA: Anadolu …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının dava dilekçesinde davacının üstlenmiş olduğu …./….. Kültür merkezi inşaatının “mekanik ve tesisat işleri imalat ve montajı” kısmı için taraflar arasında 14/05/2011 tarihli sözleşme aktedildiğini, bu sözleşmeye göre sıhhi tesisat, soğutma tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma tesisatı, yangın tesisatı ve otomasyon tesisatı için davalı yanın toplam 1.850.726,03 USD bedelli malzeme tedarik etmesi, 1.254.837,63 USD bedelinde işçilik sağlaması ve bu işten 1.344.435,28 USD kar elde etmesi ile tüm edimlerini yerine getirdiğinde kendisine neticeten 4.449.998,95 +KDV ödeme yapılacağı konusunda anlaşmaya varıldığını, davalı yanın 1.850.726,03 USD bedelinde malzeme teslimi yapması gerekirken sadece 679.119,60 USD bedelinde malzeme teslimi yaptığını, dökümü verilen 58.203,49 TL bedelli faturaların da mahsubunun gerektiğini, en fazla 643.432,11 USD bedelinde malzeme tedarik eden davalı yanın en fazla bu bedel üzerinden sözleşmede belirtilen oranlarda işçilik ve kar hesabı ile hakedişinin olmasının gerektiğini, buna karşılık davalı yana yapılan ödemeler toplamının 2.092.109,00 USD olduğunu, gerek malzeme teslimi gerekse imalat ve montaj eksiklikleri sebebiyle gereğinden fazla ödeme yapıldığını, 20/07/2012 tarihinde verilen 20/01/2013 günlü …. seri no’lu 150.000 USD bedelli, 01/01/2013 tarihinde verilen 15/01/2013 tarihli …. seri no’lu 273.000 TL bedelli, 20/07/2012 tarihinde verilen 20/02/2013 tarihli …. seri no’lu 150.000 USD bedelli çeklerin fazla ödeme yapıldığı görüldüğünden ödenmediğini, bu çeklerin Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün …. ve Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün …. esas sayılı takiplerine konu edildiğini, Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün …. esas sayılı dosyasından taraflarına gönderilen kambiyo senetlerine özgü iflas yoluyla takiple ile ilgili olarak Bakırköy …..Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. esas sayılı dosyaı üzerinden davanın devam ettiğini, davacı müvekkili tarafından Büyükçekmece …. Noterliği’nin 08/05/2012 tarih ve …. yevmiye no’lu, 23/05/2012 tarihli …. yevmiye no’lu ihtarları çektiklerini, ayrıca Büyükçekmece …. Noterliği’nin 08/10/2012 tarih ve …. yevmiye no’su ile 30/04/2012 tarih ve …. sıra numaları fatura aslını iade ettiklerini, özetle davalı ile davacı firma arasında süren anlaşmazlığın kökeninde davalı yan tarafından üstlenilen işlerin eksik ve hatalı olması bir yanan ayrıca yapılmayan işlere de fatura kesmiş olmalarının yattığını belirterek Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün …. ve Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takiplerden borçlu olmadıklarının tespitini, davalı yana fazla ödenen hak ve alacakları, gecikmenin her günü için 4.450 USD üzerinden hesap edilecek cezai şart alacakları, davalı yanın edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle doğan zarar ve mahrum kalınan kar olmak üzere toplam 5000 USD’nin fiili ödeme günündeki kur üzerinden TL olarak tahsili ile davacı müvekkile ödenmesine, Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosya ile birleştirilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı usule uygun davetiye tebliğine rağmen duruşmalara katılmamış, cevap dilekçesi de sunmamıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. esas sayılı dosyası üzerinden mahkememizin … esas sayılı dosyası ile birleştirme kararı verilmiştir.
Mahkememizin … esas sayılı dosyasının tetkikinde, davacı …. Isı Sistemleri tarafından davalı … Turizm Ltd Şti’ye karşı Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasına itirazın kaldırılması ve iflas talebine ilişkin olduğu, birleşen Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasının mahkememizin 15/06/2016 tarihli celsesinde işbu dosyadan tefrik edilmesine karar verildiği, tefrik edilen dosyanın işbu dosya olduğu, …. esas sayılı dosyanın ise feragat nedeniyle reddine karar verildiği, kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dava, Bakırköy … İcra müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasına dayanak yapılan 20/02/2013 gün ve 150.000 USD bedelli çek ile Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasına dayanak yapılan 20/01/2013 gün ve 150.000 USD bedelli çek ile 15/01/2013 gün ve 273.000TL bedelli çek nedeniyle davalı tarafa borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, İİK’nun 72. vd. maddelerine dayanmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık taraflar arasında yapılan eser sözleşmesi nedeniyle davalının malzeme teslim ettiği yönündeki edimini ne kadar miktarda yerine getirdiği, diğer edimlerini ifa edip etmediği, sözleşmede belirlenen kâr miktarı dikkate alınarak ifa edilen edim dikkate alındığında ne kadar kâra hak kazanacağı, davacının yapmış olduğu ödemelerin tespiti ve bu ödemeler dikkate alındığında davacının davalı tarafından sözleşmeye göre hakedilenden fazla bir ödeme yapıp yapmadığı, yapmış ise miktarının tespiti, ödeme aracı olarak verilen çekler nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ve çeklerin iade edilip edilmeyeceği hususlarındadır.
Dava konusu uyuşmazlığın tespiti amacıyla tarafların ticari defter ve belgeleri ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş; SMMM …, Makina Mühendisi … ve hesap uzmanı …. tarafından düzenlenen raporda, davacının 2011-2012 ye 2013 yılı ticari defterlerinin 6762 sayılı (Mülga) TTK.m.66, HMK 222 md. ve 6102 sayılı TTK 64/3 md. gereğince lehine delil niteliğinin bulunduğu, davacının davalıya -eğer tüm malzemelerin seresi gibi işçilik /montaj isleri de tamamlanmış ise- toplam 1.830.760,38 USD ödeme yapması gerekirken davacının davalıya borcu olmadığı aksine 331.671.51 USD fazla ödeme sebebiyle davalıdan alacaklı olduğu belirtilmiştir.
Menfi tespit ve istirdat davaları 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre; borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Borçlu, menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa davaya istirdat davası olarak devam edilir.
İspat yüküne ilişkin yukarıda açıklanan genel kural menfi tespit davaları için de geçerlidir. Yani, menfi tespit davalarında da, tarafların sıfatları değişik olmakla beraber, ispat yükü bakımından bir değişiklik olmayıp, bu genel kural uygulanır. Bu davalarda da bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran (iddia eden) taraf o vakıayı ispat etmelidir.
Menfi tespit davasında borçlu ya borçlanma iradesinin bulunmadığını ya da borçlanma iradesi bulunmakla birlikte daha sonra ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürebilir.Borçlu borcun varlığını inkâr ediyorsa, bu durumlarda ispat yükü davalı durumunda olmasına karşın alacaklıya düşer. Borçlu varlığını kabul ettiği borcun ödeme gibi bir nedenle düştüğünü ileri sürüyorsa, bu durumda doğal olarak ispat yükü kendisine düşecektir. Görülmektedir ki, menfi tespit davasında kural olarak, hukuki ilişkinin varlığını ispat yükü davalı/alacaklıdadır ve alacaklı hukuki ilişkinin (borcun) varlığını kanıtlamak durumundadır. Borçlu bir hukuki ilişkinin varlığını kabul etmiş, ancak bu hukuki ilişkinin senette görülenden farklı bir ilişki olduğunu ileri sürmüşse bu kez, hukuki ilişkinin kendisinin ileri sürdüğü ilişki olduğunu ispat külfeti davacı borçluya düşmektedir. Zira davacı borçlu senedin bir hukuki ilişkiye dayanmadığını değil, başka bir hukuki ilişkiye dayandığını ileri sürmekte; temelde bir hukuki ilişkinin varlığını kabul etmektedir.
Aynı ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 12.10.2011 tarihli ve …. E., …. K. sayılı kararında da açıklanmıştır. Bilindiği gibi, kural olarak çek bir ödeme aracı olup, mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verilmektedir. Çekin ödeme dışında başka bir amaçla (örneğin avans olarak) verildiğini iddiasının davacı tarafça (HMK’nın 200. maddesi gözetilerek) ispatlanması gerekmektedir.
Somut olay değerlendirildiğinde; taraflar arasında 14/05/2011 tarihli eser sözleşmesi aktedildiği ve dava konusu çeklerin bu sözleşme nedeniyle verildiği konusunda ihtilaf bulunmamaktadır. Davacı tarafça imalat ve montaj eksiklikleri nedeniyle fazla ödeme yapıldığı iddia edilmiş ve bu iddianın ispatının mahallinde yapılacak keşif ile tespiti gerekmekte ise de. davanın açılış tarihi ve inşaatın bulunduğu mahal nazara alındığında mahkememiz aracılığı ile keşif yapılması imkan dahilinde olmamıştır. Davalı tarafça ticari defterler ibraz edilmemiş, davacı yan ticari defterleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde davacının davalıya borçlu olmadığı tespit edilmiştir. Davalı tarafça dava konusu çeklere istinaden Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı iflas takibi başlatılmış ve davacının itirazı ile itirazın kaldırılması ve iflas davası açılmış ise de, dava, feragat ile sona ermiştir. Dosyada mevcut deliller, bilirkişi incelemesi ve davalının feragat beyanı nazara alınarak Bakırköy …. İcra Müdürlüğünün … ve Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra takip dosyaları ve takiplere konu çekler nedeniyle borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmiştir. Davacı tarafça cezai şart, mahrum kalınan kar ve fazla ödemelerin tespiti ile iadesi talep edilmiş ise de, davacının bu kalemlere hak kazandığının ispat edilemediği, dosyadaki mevcut delillerin bu yönüyle yeterli olmadığı, ikmalinin de mümkün bulunmadığı anlaşılmakla fazlaya ilişkin taleplerin sübut bulmadığından reddine karar verilerek aşağıda yazılı olduğu biçimde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
Açılan davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE,
1-Davacının Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … ve Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğünün … E sayılı icra takip dosyaları ve takiplere konu çekler nedeniyle BORÇLU BULUNMADIĞININ TESPİTİNE,
2-Davacının cezai şart, mahrum kalınan kar ve sair taleplerin subut bulmadığından reddine,
3- Alınması gereken 48.548,94 TL harçtan peşin alınan 14.005,95 TL’nin mahsubu ile bakiye kalan 34.542,99 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
4- Dava ilk açılış harç gideri 14.035,15 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 3.224,25 TL’nin davalıdan alınarak ile davacıya verilmesine,
6- Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT uyarınca 52.585,75 TL
vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7- Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, yapılan yargılama neticesinde kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 17/06/2020

Başkan …
E-imzalı
Üye …
E-imzalı
Üye …
E-imzalı
Katip …
E-imzalı