Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
BAKIRKÖY
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/446 Esas
KARAR NO : 2018/345

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 30/07/2009
KARAR TARİHİ : 05/04/2018
Mahkememizde açılan Alacak davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Mahkememizin ( bozma öncesi Bakırköy … ATM’nin ) … Esasına kayden açtığı davasında,
“Davacı vekili dava dilekçesi ile müvekkilinin tedarik ettiği ürünleri yurt dışına ihraç eden dış ticaret şirketi olduğunu, davalı şirketin ise yurt dışı nakliye işi yaptığını, taraflar arasındaki anlaşmaya göre Sırbistan’da faaliyet gösteren… isimli firmanın … Bankası aracılığı ile müvekkili şirketin ihracat işlemlerini takip eden … Bankası … Şubesine açılan 46.179,60 Euro (+,-%5) tutarındaki akreditif ile kumaş siparişini verdiğini, davacı tarafından bu ürünlerin yurt dışına nakliyesinin yapılması için davalı şirketle anlaşıldığını, konşimento talimatlarında ödeme şeklinin akreditifli olduğunun belirtildiğini , özellikle banka teyidi olmadan teslimat yapılmaması ibaresinin konulduğunu, dava konusu kumaşların davalılara ait tırlara teslim edilerek yurt dışına gönderildiğini, ihraç edilen bu kumaşlar için düzenlenen CMR, Gümrük Çıkış Beyannamesi ve ihraç edilen ürünlere ait fatura ve diğer evrakların yurt dışındaki ihtalatçı firma bankasına gönderilmek üzere muhabir banka … Bankası … Şubesine teslim edildiğini, taşımaya konu kumaşların davalı tarafından ithalatçı firmaya doğrudan teslim edildiğini haricen öğrendiklerini, davalı tarafından mal bedellerine mahsuben bu ithalatçı firmadan 14.980 Euro tahsilat yapılabildiğini, davacının davalı şirketin yasaya, müvekkilin talimatlarına ve işin sorumluluklarına aykırı davranmış olması nedeniyle ihraç edilen kumaşların bedeli olan 32.730,73 Euro alacağını ithalatçı firmadan tahsil edemeyerek zarara uğradığını, davalının meydana gelen zarardan sorumlu olduğunu beyanla 32.730,73 Euro alacağının dava tarihindeki karşılığı olan 70.577,28 TL ‘nin 07.07.2007 zarar tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile müvekkilinin dava konusu emtiayı taşıyarak 03.07.2007 tarihli CMR de açık olduğu üzere Sırbistan gümrüğüne teslim ettiğini, malı ve yasal evrakların gümrüğe teslim etmenin müvekkilinin sorumluluğunda olduğunu, müvekkilinin ihtalatçı firma ile muhatap olmadığını, malın gümrüğe teslimi ile müvekkilinin işinin bittiğini, ayrıca davanın 1 yıllık süre içerisinde açılmadığını beyanla davanın reddine , davacının % 40 tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Tarafların sicil kayıtları, tır karneleri ile ilgili bilgi ve belgeler celp olunmuş, taraflarca CMR belgeleri, sevk irsaliyeleri, ihtarnameler, akreditif mektubunun yeminli türkçe tercümesi sunulmuştur.
Dosya üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda, bilirkişiler SMMM …, sigorta ve taşıma hukuk uzmanı … , gümrük müşaviri … ve akreditif uzmanı …. tarafından düzenlenen 15.10.2012 tarihli raporda, davacının ticari defterlerinin açılış ve kapanış noter tasdiklerinin yapıldığı, davalının ticari defterlerinden 2007 ve2008 yılları envanter defterlerinin kapanış noter tasdiklerinin yapılmadığı belirtilmiştir. Raporda dava konusu konşimento talimatı başlıklı faks yazıları , CMR hamule senedi, akreditif küşad mektubunun orjinal ingilizce metni dikkate alındığında, taraflar arasındaki satım akdinin akretidif işlemine dayalı olması nedeniyle mal bedelinin 46.179,60 Euroluk kısmının dava dışı amir banka … Bankasının açtığı akreditife ödeneceği ,küşad mektubunun 46A bölümünün 2. maddesine göre akreditif bedelinin tahsil edilebilmesi için malın alıcı firmaya teslim edilerek teslime ilişkin belgenin akreditif lehtarı tarafından kendi bankası marifetiyle amir bankaya gönderilmesi ve akreditif bedelinin bu şekilde tahsil edilmesi gerektiği, böyle bir belge bankaya ibraz edilmeden satıcının akreditif bedelini tahsil etmesinin mümkün olmadığı, CMR belgesine konulmuş olan ” banka teyidi olmadan teslimat yapılması ” şeklindeki uyarının akreditif küşad mektubu metnindeki şartlarla çelişki arz etmesi nedeniyle geçerli sayılmadığı , davacı şirketin dava dışı… şirketine dava konusu 2007 yılında iki adet açık fatura keserek mal satışı yaptığı, faturada yazılı emtiaların davalı şirket tarafından tır arabalarıyla nakledildiği, nakliye bedellerinin davalı şirketin dava dışı şirkete kestiği iki adet navlun bedeli faturalarıyla tahsil edildiği, davalının akreditif şartlarına aykırı bir eylemi olmadığından davacıya borçlu olmadığı belirtilmiştir.
Davacının bilirkişi raporuna itiraz etmesi üzerine farklı bir bilirkişi heyetinden yeniden rapor alınmıştır. YMMM bilirkişisi Prof. Dr. … , gümrük işletmeciliği uzmanı Yrd. Doç. Dr. …. tarafından düzenlenen 04.03.2013 tarihli raporda, ihraç mallarının davacı tarafından verilen talimata uygun olarak davalı tarafından ithalatçı ülke gümrüğüne teslim edilmesi , ithalatçı firmanın ise akreditifi açan bankadan gelen ihbar üzerine mal bedelini bloke edip veya gerekli talimatları vererek yurt dışı bankanın garantörlüğünü sağladıktan sonra evrakları alarak gümrüğe ibraz etmek suretiyle bu ürünleri gümrükten teslim alması gerektiği, davalının ise dava konusu olayla ilgili davranış ve uygulamasının gümrük mevzuatına, ithalat ve ihracat rejimine, akreditif sözleşmesine , CMR sözleşmesine ve uygulama kriterlerine uygun olmadığı belirtilmiştir.
Aynı heyette yer alan akreditif uzmanı Av. … tarafından düzenlenen 15.01.2013 havale tarihli ayrık raporda, akreditif küşad mektubu 46A maddesinde bankaya ibraz edilecek vesaikin belirlendiği, akreditif küşad mektubunda malın alıcısı ve irsal edilecek kişi olarak… olduğunun hamule senedinde yazılı olması şartı konulduğunu, akreditif küşad mektubunun açık hükme aykırı olarak amir banka adına düzenlenen hamule senedinin akreditif işlemine ve davacının mal bedeline tahsil etmesine engel teşkil ettiği, akreditif işlemi gereğince malı teslim eden vesaikin taşıyıcıya değil kural olarak doğrudan ihracatçının bankası kanalı ile amir bankaya tevdi edildiği, hamule senedinin tek başına Sırbistan’da malı millileştirmeye yeterli bir belge olmadığı, söz konusu belgenin davalı ithalatçı adına değil hatalı olarak amir banka adına düzenlendiği, dolayısıyla davacının hatalı davranışı nedeniyle taşıyıcıya yanlış talimat verip, hamule senedinin hatalı olarak düzenlenmesine sebebiyet verdiği için akreditif bedelinin elde edilmemesine bizzat kendi kusurlu davranışı ile sebebiyet verdiği, malı hiçbir bedel ödemeden iktisap eden ithalatçının mal bedelinin sorumlusu olduğu belirtilmiştir.
Yine aynı heyette yer alan CMR bilirkişisi … tarafından düzenlenen 25.02.2013 havale tarihli ayrık raporda, amir banka olan Sırbistan bankasının gelen belgeleri eksik ve sözleşmeye aykırı bularak rezerv koymamış ve iade etmemiş olması karşısında akreditifle ilgili uluslararası 600 sayılı Yeknesak kurallar gereğince davalı alacıya mal bedelini ödemek zorunda olduğu, davalının taşıma sözleşmesine uygun olarak amir bankanın teslim talimatını alarak veya senedin arkasında bankanın cirosunu görerek malları alıcıya teslim etmesinin sözleşmeye uygun bir davranış olduğu, vesaik mukabili teslim olarak tanımlanan satışlardaki uygulama dikkate alındığında alıcı bankanın mal bedelini alıcıdan tahsil ettikten sonra alıcının gümrükten malları çekebileceği, dolayısıyla satıcının da alıcının bankaya yatırdığı satış bedelini aracı bankadan tahsil edebileceği dava konusu olayda ise akreditif sözleşmesinin şartları arasında CMR taşıma senedinin bankanın cirosu ile alıcıya teslim edileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, dava dışı amir bankanın kendi onayı olmaksızın malın teslim edilmesine dayalı bir ödememe gerekçesi bulunmadığı için malların bu onay olmaksızın teslimi halinde dahi bankanın sorumluluğunun devam edeceği, dolayısıyla davacı alıcının sırf bu eksiklik nedeniyle mal bedelini alamadığının bu nedenle zarara uğradığının söylenemeyeceği, davalı taşıyıcının sözleşmeye aykırı bir zararının doğmadığı, satış bedelinin ödenmeyen kısmından sorumlu tutulamayacağı belirtilmiştir.
Dosya kapsamı ve toplanan delillere göre dava dışı …isimli şirketin davacıya kumaş siparişi verdiği, bu ürünlerin nakliyesinin davalı şirket tarafından yapıldığı, alıcı ithalatçı firmanın aracı bankasının …olduğu, davacının ihracat işlemlerini takip eden bankanın … Bankası … Şubesi olup, taraflar arasındaki satım akdinin bir akreditif işlemine dayalı olduğu hususu tartışmasızdır. Mal bedelinin 46.1793.60 Euro’luk kısmı dava dışı …Bankasının açtığı akreditif ile ödenecektir. İhtilaf taşıyıcının malları alıcıya teslim etmesinde akreditif şartlarına aykırı bir yön olup olmadığı, davacının satış bedelini tahsil edememesi nedeniyle davalının sorumlu olup olmadığı noktasındadır.
Yargıtay bozma ilamı öncesinde mahkememizin … esasında yapılan yargılama sonucunda verilen 2013/292 karar sayılı ve 09/05/2013 tarihli karar ile ; iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının dava dışı …isimli şirkete ihraç ettiği ürünlerin Türkiye’den Sırbıstan’a davalı tarafından taşındığı, davacı ile anılan şirket arasındaki satım akdinin bir akreditif işlemine dayalı olduğu, akreditif mektubunda, akreditif bedelinin tahsil edilebilmesi için istenen belgeler arasında taşınan malın ithalatçısına teslim edildiğini gösterir belgenin de sayıldığı, bu durumda taşımaya konu malın doğrudan alıcısına teslim edilmesinin ve teslimi gösterir belgenin akreditif lehtarı davacı tarafından kendi bankası aracılığıyla amir bankaya gönderilmesinin gerektiği, akreditif bedelinin bu şekilde tahsil edilebileceği, diğer bir deyişle söz konusu teslim belgesi bankaya ibraz edilmeden akreditif bedelinin tahsil edilemeyeceği, akreditif mektubunda malın alıcısı olarak …Şirketi gösterilmesine rağmen CMR senedinde amir bankanın alıcı olarak yazıldığı, CMR senedindeki bu kaydın akreditif mektubu ile çeliştiği, oysa akreditif şartlarının tarafların mutabakatı olmadan değiştirilemeyeceği, somut olayda da böyle bir mutabakat olmadığından akreditif mektubundaki teslim şartının aksine bir işlem yapılmasının mümkün bulunmadığı, bu durumda davalı taşıyıcının taşınan emtiayı akreditif mektubunda alıcı olarak gösterilen şirkete teslim etmesinin akreditif şartlarına aykırılık teşkil etmediği, ayrıca akreditif sözleşmesi şartları arasında CMR taşıma senedinin bankanın onayı ile alıcıya teslim edileceğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı gibi amir bankanın da bu yönde bir ödememe gerekçesi bulunmadığı, dolayısıyla onay alınmaksızın malların teslimi halinde dahi amir bankanın sorumluluğunun devam ettiği ve davalıya herhangi bir sorumluluk yüklenemeyeceği gerekçesi davanın reddine karar verilmiş, kararın davacı tarafça temyizi üzerine;
Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 07.11.2014 tarih … Esas- … Karar sayılı ilamı ile;
“Dava, uluslararası karayolu taşıma sözleşmesinin ihlal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın tahsili istemine ilişkin olup mahkemece yukarıda özetlenen gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan değerlendirme dosya kapsamı ile uyuşmamaktadır. Zira taraflar arasında taşıma sözleşmesi düzenlendiği, taşımaya konu emtianın, akreditifli olarak satıldığı, CMR hamule senedi üzerinde alıcı olarak Sırbistan’daki akreditif bankasının gösterildiği, yine senet üzerinde akreditif numarasının yazılı bulunduğu, davacı tarafından düzenlenen konişmento talimatında da banka teyidi olmadan teslimat yapılmamasının belirtildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu durumda, basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gereken davalı taşıyıcının, gerek CMR hamule senedinde gerekse de konişmento talimatında, akreditifli olarak satıldığı belirtilmesine rağmen taşınan emtianın doğrudan ihracaatçısına teslim edilmesinden kaynaklanan zarardan sorumlu olduğunun kabulü gerekmektedir Her ne kadar mahkemece, akreditif bedelinin tahsili için istenen belgeler arasında taşınan malın ihracatçısına teslim edildiğini gösterir belgenin de sayıldığı ve bu nedenle taşımaya konu malın doğrudan ihracatçısına tesliminin gerektiği, davalı taşıyıcının taşıdığı emtiayı akreditif mektubunda alıcı olarak gözüken ihracaatçı şirkete teslim etmesinin akreditif şartlarına aykırılık teşkil etmediği hususları davanın reddine gerekçe olarak gösterilmiş ise de davalı taşıyıcı akreditif ilişkisinin tarafı olmayıp davalı taşıyıcıya düşen yükümlülük, öncelikle taşıma sözleşmesinin gereklerini yerine getirmek ve akidi gönderenin talimatlarına uymaktır. Öte yandan, akreditif mektubunda, akreditif bedelinin tahsili için istenen belgeler arasında malın alıcısına teslim edildiğini gösterir belge sayılmış ise de bu belgenin, teslimine ilişkin bir süre veya öncelik öngörülmemiştir. Bu itibarla, mahkemece, taşıma sözleşmesine aykırı davranan davalı taşıyıcının bu eyleminden doğan zararlardan sorumlu olduğunun kabulü ile oluşacak sonuç çerçevesinde karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir. …” gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkememizce bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuş ve Yargıtay bozma ilamı dikkate alınmak suretiyle davacı taşıyıcının bozma ilamında belirtilen eyleminden doğan zararlardan sorumlu olduğu dikkate alınmak suretiyle davacının talep edebileceği alacak miktarlarının tespiti için bilirkişi heyetlerinden ayrı ayrı ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişiler Prof. Dr. … ve Yrd. Doç. Dr…. tarafından düzenlenen tarihli 19/01/2017 ek raporda, netice olarak her iki ihraç bedelinin 58,690.73 EURO olduğu, aracı banka vasıtasıyla 15.000,00 EURO kısmının tahsil edildiği, 30.06.2007 tarih ve … sayılı fatura üzerinde tespit edilen 11.000,00 EURO peşin avansın tahsil edildiği, bu bağlamda iki ihraç mal bedelinden tahsil edilmiş kısım düşüldüğünde tahsil edilemeyen mal bedelinin 32.690,73 EURO olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişiler SMMM …, sigorta ve taşıma hukuk bilirkişisi …, akreditif uzmanı … ve gümrük müşaviri …tarafından düzenlenen 15/11/2017 havale tarihli ek raporda, özetle ve sonuç olarak 10.10.2012 tarihli Bilirkişi …. Raporunda yer alan “mali incelemenin sonuçlan” başlığında belirtilen davacının defter kayıtlarında yapılan mali inceleme neticesinde davacı şirketin, dava dışı… şirketinden 31.12.2007 kapanış hesaplarında 55.976,11 TL alacaklı olarak muhasebe kaydının yapıldığı, davacı tarafından davalıya Bakırköy … Noterliğinden 09.04.2009 tarihinde gönderilen ve davalıya 13.04.2009 tarihinde ulaşan ihtar ile 32.730,73 Euro zararın tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde ödenmesi istendiğinden, davalının temerrüt tarihinin 23.04.2009 tarihi ve bu tarihten itibaren avans faizden sorumlu olduğu ,davacının, davalıdan 55.976,11 TL tazminatı, 23.04.2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile talep hakkı bulunduğu belirtilmiştir.
Her iki ek bilirkişi raporunda davalının davacıya karşı sorumlu olduğu miktar ayrı ayrı tespit edilmişse de; davacının dava konusu uluslararası taşıma sözleşmesinden kaynaklanan zararına ilişkin kendi ticari defterlerindeki kayıtlarda, dava dışı … şirketiyle olan ticari ilişkisine ilişkin muhasebe kayıtları tuttuğu, bu kayıtlarda alacağının TL karşılığının yazıldığı, bu kayıtlara göre 55.976,11 TL alacaklı göründüğü anlaşılmakla, bu kayıtları nazara alan 15/11/2017 havale tarihli ek rapor hükme esas alınmıştır.
Dosya kapsamı ve toplanan deliller hep birlikte değerlendirildiğinde, taraflar arasındaki taşıma sözleşmesi kapsamında, taşımaya konu emtianın, akreditifli olarak satıldığı, CMR hamule senedi üzerinde alıcı olarak Sırbistan’daki akreditif bankasının gösterildiği, yine senet üzerinde akreditif numarasının yazılı bulunduğu, davacı tarafından düzenlenen konişmento talimatında da banka teyidi olmadan teslimat yapılmamasının belirtildiği, bu durumda basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gereken davalı taşıyıcının, gerek CMR hamule senedinde gerekse de konişmento talimatında, akreditifli olarak satıldığı belirtilmesine rağmen taşınan emtianın doğrudan ihracaatçısına teslim edilmesinden kaynaklanan zarardan sorumlu olduğu, mahkememizce itibar edilen 15/11/2017 havale tarihli ek raporda davacının ticari defter ve belgelerine göre tespit edilip dosya kapsamındaki belgelerle de uyumlu olarak davacının zararının 55.976,11 TL olduğu, davalı tarafın Bakırköy …. Noterliğinden 09.04.2009 tarihinde gönderilen ve davalıya 13.04.2009 tarihinde tebliğ edilen ihtarname ile verilen 10 günlük ödeme süresi nazara alındığında 23.04.2009 tarihinde temerrüte düşürüldüğü anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1- Davanın kısmen kabulü ile 55.976,11 TL’nin 23.04.2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2- Karar ve ilam harcının 3.823,72 TL’ye ikmali ile bakiye 2.870,92 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından yatırılan 952,80 TL peşin harcının mahsubuna,
3-Davacı tarafından yatırılan 15,70 TL BVH, 952,80 PH olmak üzere toplam 968,50 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 579,30 TL davetiye ve müzekkere gideri ile 3.240 TL bilirkişi gideri olmak üzere toplam 3.819,30 TL yargılama giderinin kabul-red oranına göre hesaplanan 3.029,15 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 211 TL yargılama giderinin red oranına hesaplanan 43,65 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre takdir olunan 6.507,37 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre takdir olunan 2.180 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-6100 Sayılı HMK’nun 333. Maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra mahkemece kendiliğinden, davacı tarafından yatırılmış olan gider avansının kullanılmayan kısmının davacıya iadesine, bu kararın tebliğ giderinin iade edilecek avanstan karşılanmasına,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere karar açıkça okunup, usulen anlatıldı . 05/04/2018

Katip …
E-imzalı

Hakim …
E-imzalı