Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/208
KARAR NO : 2022/154

DAVA : Faydalı Model Belgesine Tecavüzün Tespiti, Men’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 11/04/2016

– BİRLEŞEN BAKIRKÖY …. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’NİN
…. ESAS SAYILI DOSYASI –

DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 18/05/2016
KARAR TARİHİ : 14/06/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 17/06/2022

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin ilk ve orta dereceli okul öğrencilerine daha kaliteli ve teknoloji ile uyumlu şekilde eğitim verilmesini sağlamak ve öğretmenler ile öğrenicilerin daha verimli ders işlemelerini sağlamak amacıyla üretmekte olduğu eğitim ve öğretim araçlarında yenilik yapma amacı ve çalışmaları sonucunda, müvekkilinin buluşçusu … olan buluşları kullanmak üzere buluşçu ile anlaşarak, “…….” başlıklı buluşu TPMK nezdinde …. sayı ile tescil ettirdiğini, müvekkilinin bu tescil kapsamında “….” adı verilen ürünlerin basımını ve üretimini yapmaya başladığını, ilkokul ve ortaokul Türkçe ve Matematik derslerinde kullanılmak üzere müvekkili tarafından “…..” ve “… Matematik Defteri”nin basıldığını, müvekkilinin bu basım faaliyetini sürdürdüğü süreçte davalı tarafından da “…..” ve “…” başlıklıkları ile müvekkilini adına tescilli olan faydalı model kullanılarak üretiminin yapıldığının tespit edildiğini, bu hususların tespiti için Bakırköy …… Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin… D.İş sayılı dosyasında delil tespiti ikame edildiğini, davalının bu eylemlerinin müvekkilinin faydalı modelden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, faydalı model belgesine yönelik tecavüzün tespitini, men’ini, tecavüz teşkil eden ürünlere el konularak imhasını, şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 31/01/2018 tarihli dilekçesi ile, 1.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 18.410,26 TL tutarında ıslah ederek, harcını yatırmıştır.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin kurulduğu 2003 yılından bu yana okul öncesi, ana sınıfı, ilk ve orta öğretim ile ilgili her branşta ve her türlü yardımcı kitabın basım ve dağıtımını yaptığını, müvekkilinin uzun yıllardır bu sektörde faaliyet gösterdiğini, hem sektörün hem de öğrencilerin taleplerine yönelik hareket ettiğini, davacı adına TPMK nezdinde …. sayı ile tescilli faydalı model belgesinin yenilik kriterine haiz olmadığını, bu nedenle de faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemiyle Bakırköy ….Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile dava ikame ettiklerini, davacının “……..” başlıklı faydalı model belgesinin yenilik özelliği taşımadığı gibi aynı zamanda TPMK nezdindeki tescilinden çok daha önce gerek müvekkili şirket tarafından gerekse de başkaca şirketler tarafından bu nitelikte birçok kitabın basımının yapılıp piyasaya arz edildiğini, davacının iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA : Birleşen Bakırköy … Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin… Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin kurulduğu 2003 yılından bu yana okul öncesi, ana sınıfı, ilk ve orta öğretim ile ilgili her branşta ve her türlü yardımcı kitabın basım ve dağıtımını yaptığını, müvekkilinin uzun yıllardır bu sektörde faaliyet gösterdiğini, hem sektörün hem de öğrencilerin taleplerine yönelik hareket ettiğini, müvekkil şirket tarafından piyasaya arz edilen defter özelliğine sahip spiralli kitaplar ile ilgili olarak müvekkili aleyhine mahkememiz nezdinde tecavüzün tespiti,men’i ve tazminat talepli dava açıldığını, açılan davaya mesnet edilen faydalı model belgesinin yenilik kriterine haiz olmadığını iddia ederek, davalı adına … sayı ile tescilli faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 26/08/2018 Tarih, …. Esas ve …. Karar sayılı kararı ile, “Davacı tarafa ait …. faydalı modele yönelik davalı tarafın ilk Türkçe defterim ve ilk matematik defterim ürünlerindeki kullanımların faydalı modele yönelik tecaüz olduğunun tespiti ve menine, davalı tarafın faydalı modelin kapsamında kalan İlk Türçe defterim ve Matematik defterim ürünlerini üretmesinin satmasının engellenmesine, ürünlere ve bu ürünlere yönelik üretim kalıblarına el konulmasına, el konulan ürün ve kalıpların imhasına, ıslah ile birlikte 18.410,26 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faiz ile davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiz ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, hükmün kesinleştikten sonra masrafı davalı taraftan alınmak suretiyle ülke çapında yayın yapan 5 büyük gazeteden birinde ilanına, Birleşen kapatılan ……. FSHM.nin …. esas sayılı dosyada faydalı model belgesinin …. hükümsüzlüğü ispat edilemediğinden yerinde olmayan birleşen davanın reddine” dair verilen karar, davalı vekilinin talebi üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesi’nin 03/06/2021 Tarih, …… Esas ve …. Karar sayılı ilamı ile, “Davalı-birleşen davada davacı vekili, hükümsüzlük davasında yenilik giderici delil olarak çeşitli yayınevleri tarafından piyasaya sunulan kitap örneklerini dosyaya ibraz etmiş ve yayınevlerinden ürünlerin hangi tarihten itibaren yayınlandığının sorulmasını talep etmiştir. Davalı-birleşen davada davacı vekili örneğini sundukları ……. Yayınları tarafından “….” isimli kitabın 2011 yılında, …….. Yayınları tarafından yayınlanan “…..” isimli kitabın 2011 yılında yayınlandığını ileri sürmüştür. Mahkemece bir kısım yayınevlerine müzekkereler yazılmışsa da, bir kısım müzekkerelerin tebliğ edilemediği, mahkemenin Ticaret Sicil Müdürlüğünden adres araştırması yaparak yeniden müzekkere yazmadığı, bilirkişi raporunda da örnek olarak sunulan kitapların üzerindeki bandrol tarihlerinin esas alındığı, FM belgesi başvuru tarihinden sonraki tarihli olması nedeniyle yenilik incelemesinde delil olarak değerlendirilmediği, …. Yayınlarına ait “…” isimli kitap, … Yayınlarına ilişkin “….” ….. Yayınlarına ait “…. ” ve “….” isimli kitapların yayın evlerinden, kitapların ilk olarak hangi tarihte yayınlandığı ve piyasaya sunulduğunun sorulmadığı görülmüştür. Faydalı model belgesine tecavüz yönünden dosya kapsamında bulunan Bakırköy …. FSHHM’nin ……değişik iş sayılı dosyasında alınan raporda, davalı ürününün davacının Faydalı Model belgesinin koruma kapsamında kaldığı beyan edilmiş, mahkemece alınan üç kişilik bilirkişi heyet raporunda 8. Sayfada; “davalı-birleşen davacıya ait ürünün ders kitabı olduğu, davacı kitapları ile aynı amaca yönelik hazırlandıkları, konu anlatımları ve soruların olduğu, soruların yanıtlanması için boşlukların olduğu; öğrenci çalışma ve kullanım işlevine uygun yapıda oluşturulan özgün dizayn yapının TR …. nolu “……” başlıklı faydalı modelin koruma kapsamı içerisinde bulunduğunun” beyan edildiği, ancak Faydalı Model belgesinin bağımsız istemi ile korunan unsurların tamamının davalı ürününde bulunup bulunmadığının, denetime elverişli olarak incelenmediği, davalı ürününde her bir ünite/konuda konu anlatımının yazılabileceği boş sayfa/sayfalar (1) kareli zemin (5), çizgili zemin (6) ve boş zemin (7) özelliklerine sahip olup olmadığı anlaşılamamıştır. Mahkemece alınan kök tazminat raporunun, sadece davacının ticari defterleri incelenerek tanzim edildiği, davacının 2016 yılındaki kar kaybının tüm satışlar yönünden incelenerek mukayese edilmediği, ek raporda ise sadece davalı tarafça alınan bandrol sayısı esas alınarak tamamı satılmış gibi değerlendirildiği, oysa davalıya kesin süre verilerek 2015-2016 yılı ticari defter ve belgelerinin ibrazının istenerek gerçek satış miktarları ve elde edilen gelirin hesaplanması, davacının kar kaybına davalının satışlarının etkisi de değerlendirilerek, mahrum kaldığı gelirin hesaplanması gerektiği, tazminat yönünden de eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın yayın evlerinin adreslerinin davalı-birleşen davada davacıdan sorularak ve Ticaret Sicilden araştırılarak tespiti ile ilk olarak yayın tarihlerinin, belgeleri ile tespitinden sonra, işin uzmanı bilirkişilerden oluşturulacak heyetten asıl ve birleşen davada denetime elverişli rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine” karar verilerek dosya mahkememize iade edilmiş olmakla, Bölge Adliye Mahkemesi doğrultusunda yargılamaya devam olunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı doğrultusunda, davaya konu kitapların ilk defa ne zaman yayınlandığı ve buna dair belgelerin gönderilmesi hususunda dava dilekçesinde belirtilen yayınevlerine müzekkere yazılmış olup, yayınevlerine yazılan müzekkerelerden yalnızca … Yayınevi tarafından cevap verildiği ve cevabi yazı ile, “…… ?” isimli kitabın 22/02/2016 tarihinde yayınlandığı ve o tarihten sonra bir daha baskısının yapılmadığının bildirildiği, diğer yayınevlerine gönderilen yazılara ise cevap verilmediği anlaşılmıştır.
Davalı tarafa ticari defterlerini ibrazı için muhtıra tebliğ edilerek kesin süre verilmiş, ancak muhtıra tebliğine rağmen ticari defterlerini ibraz edilmediği anlaşılmıştır.
Davalı – birleşen dosya nedeniyle davacı vekili …. vekillikten istifa etmiş , bu istifası duruşma günüyle birlikte davalı birleşen dosya nedeniyle davacı şirkete tebliğ edilmiştir. Ancak duruşmaya katılmadığı gibi kendisini herhangi bir vekil ile de temsil ettirmemiştir. Mahkememizin 10/03/2022 tarihli duruşmasında Birleşen Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası takipsiz bırakılmış ve üç ay içerisinde de yenilenmemesi nedeniyle, HMK’nın 150. maddesi gereğince hükümsüzlüğe ilişkin birleşen davanın açılmamış sayılmasına karar vermek gerekmiştir.
Asıl dosya yönünden yapılan değerlendirmede; Faydalı modele yönelik tecavüzün tespiti ve men’i yönünden faydalı modele konu ürününün üretilmesi, kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir şekilde elde bulundurulması ticari amaç ile kullanılması tecavüz niteliğinde olup davalı tarafa ait delil tespiti ile belirlenen ilk Türkçe Defterim ve ilk matematik defterim ürünlerinin faydalı model kapsamında kaldığı ticari amaç ile satışa sunulduğu anlaşıldığından faydalı modele yönelik tecavüzün tespiti ve menine karar vermek gerekmiştir. Faydalı modele yönelik kullanım nedeniyle davacının maddi ve manevi zararı talep etme hakkı olup davacı taraf ürünlerin satılması nedeniyle uğradığı zararı talep etmiş şayet söz konusu kullanım nedeniyle ürünleri davacı taraf satmış olsa idi, elde edilecek kazancın 18.410,26 TL olduğu anlaşıldığından bu miktar maddi tazminatın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar vermek gerekmiştir. Davalının bu eylemi davacı tarafın faydalı modelden doğan manevi haklarını ihlal ettiğniden kullanımın niteliği, tarafların dosyaya yansıyan sosyal ve ekonomik durumu dikkate alınarak 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-ASIL DOSYA YÖNÜNDEN :
1-Davacının davasının KABULÜ ile; davalının “….” ve “…” ürünlerindeki kullanımlarının davacı adına tescilli …. tescil nolu faydalı modelden doğan haklara tecavüz teşkil ettiğinin tespitine ve men’ine, davalı tarafın bu faydalı model kapsamında kalan “….” ve “….” ürünlerinin üretmesinin, satmasının engellenmesine, ihlal teşkil eden ürünlere ve bu ürünlere yönelik üretim kalıplarına el konularak imhasına,
-Islah ile birlikte 18.410,26 TL maddi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-10.000,00 TL manevi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
-Hüküm kesinleştiğinde masrafı davalıdan alınmak suretiyle hüküm özetinin ülke çapında yayın yapan tirajı en yüksek 5 gazetenin birinde ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 1.940,70 TL ilam harcından, peşin alınan 187,86 TL harç ile, 297,32 TL ıslah harcının toplamı, 485,18 TL harcın mahsubu ile, 1.455,52 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 217,06 TL dava ilk masrafı, 706,90 TL tebligat-tezkere, 3.200,00 TL bilirkişi ücreti ve Bakırköy ….Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin ….. Değişik İş dosyasında yapılan 853,60 TL yargılama gideri olmak üzere toplam 4.977,56 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

B-BİRLEŞEN ….FSHHM…ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN:
1-Davacının davasının HMK’nun 150. maddesi uyarınca AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL ilam harcından, 29,20 TL peşin harcın mahsubu ile, 51,50 TL bakiye karar harcının, davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
C-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
D-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı-birleşen dosya davacısının yokluğunda verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.14/06/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır