Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/157 E. 2022/264 K. 13.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/157
KARAR NO : 2022/264

DAVA : Markaya Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Önlenmesi,
Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması, Markanın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 18/06/2021
KARŞI DAVA : Markanın Hükümsüzlüğü, Kullanmama Nedeniyle İptal
KARŞI DAVA TARİHİ : 06/07/2021
KARAR TARİHİ : 13/12/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 16/12/2022

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin İngiltere’de yerleşik olarak kurulmuş bir şirket olduğunu, sağlık, hijyen, ev bakım ve temizliğinde kullanılan ürünlerin üretiminde dünyada sayılı firmalar arasında yer aldığını, müvekkilinin özellikle sabun, el ve banyo temizliği alanlarında kullandığı tanınmış “…” ve “……” ibareli markalarını, yurt dışında olduğu gibi TPMK nezdinde de birçok marka tescilinin bulunduğunu, müvekkili şirketin yapmış olduğu araştırmalar neticesinde müvekkili şirket adına olan markalara havi ürünlerin davalı şirketler tarafından üretildiğini ve Türkiye ve ayrıca çeşitli ülkelere satışa sunduğunu, davalı … Kozmetik’e ait internet sitelerinde ve diğer davalı … Kozmetik tarafından fason üretim yapılması suretiyle tecavüze konu “…” ibareli ürünlerin üretim ve satışının yapıldığının tespit edildiğini, bunun yanında … Kozmetik tarafından fabrika ve üretim adresi olarak belirtilen adreste … Kozmetik isimli tabelanın yer aldığı ancak ticaret sicil kayıtları kontrol edildiğnide her iki şirketin (… Kozmetik ve … Kozmetik) de sahiplerinin aynı olduğunun tespit edildiğini, davalı … Kozmetik’in ayrıca TPMK nezdinde … sayılı “……” ibareli marka tescilinin bulunduğunu, bu marka tescilinin müvekkili markaları ile iltibas yarattığını, davalıların eylemlerinin müvekkilinin markadan doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, davalıların eylemlerinin müvekkilinin “…” ve “…+…” ibareli markalarına yönelik tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, men’ini, ref’ini, davalı … Kozmetik adına … sayı ile tescilli markanın hükümsüzlüğünü ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP ; Davalılar … Kozmetik ve … Kozmetik vekili cevap dilekçesi ile, davacının davasına dayanak yaptığı …,…,…, …, …., …, …. ve benzeri markaların hepsi, müvekkili … Kozmetik adına … sayı ile tescilli markasından sonra tescil edildiğini, öncelikle ve tescil hakkının müvekkiline ait olduğunu, müvekkili adına tescilli olan “…” ibaresinin “….” anlamına geldiğini, davacının “…” markasının ise gerek İngilizce gerekse de Türkçede herhangi bir anlamının bulunmadığını, dava konusu markaların 2016 tarihinde … Kozmetik firması tarafından oluşturulduğunu ve 2020 tarihine kadar ilgili firma tarafından üretilip piyasaya sürüldüğünü, … Kozmetik firmasının 2020 yılında kapanma sürecine girince müvekkilinin … Kozmetik firmasına olan borçlarına karşılık bir kısım ürün ve markasını devrettiğini, … Kozmetik’in 2020 tarihi sonrasında herhangi bir ticari faaliyetinin bulunmadığını, davacı markası ile müvekkili markasının benzerlik taşımadığını, müvekkili … Kozmetik’in 2020 yılında kurulan yeni bir firma olduğunu, henüz adına marka tescili olmadığı gibi çok aktif bir firmada olmadığını, davaya konu “…” markasının da sahibi olmadığını, bu markanın üretim, pazarlama ve satışında rolünün olmadığını, işbu davaya dahil edilmesi için en ufak bir hukuki ve ticari gerekçe olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı … vekili cevap dilekçesi ile, dava konusu markanın 2016 yılında müvekkili tarafından oluşturulduğunu, davacının dayanak gösterdiği markalarının tümünü kullanmadığını, markaların isim ibarelerinin birbirlerinden tamamen bağımsız olduğunu, müvekkili markası olan “…”un vücutta oluşan radikal maddelerin nötrlenmesi ve vücuttan rahatlatıcı bir etkiyle atılması için gerçekleşen işlem anlamına geldiğini, davacının markasının müvekkili markası dikkate alındığında dil benzerliği, anlam benzerliği ve bütünlüğü ele alındığında hiçbir çağrışım oluşturmadığını, dava konusu markaların bir bütün olarak bakıldığında izlenimlerinin çok farklı olduğunu, davacının iddialarının mesnetsiz olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVA : Davalı/karşı davacı … Kozmetik vekili karşı dava dilekçesi ile, davacı/karşı davalı adına …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … sayılar ile tescilli markaların, ciddi ticari etki yaratacak şekilde kullanılmadığını, davacı/karşı davalının markalarını gübreden parfüme, yangın söndürücü maddeden diş macununa, zımpara kağıdından bebek bezine kadar birbiriyle bağdaşmayan her alanda tescil ettirdiğini ve bu alanlarda fiili kullanımının da olmadığını, davacı/karşı davalının ayrıca aleyhlerine kullanmama def’i savunması yapılmasını engellemek veya olası kullanmama nedeniyle iptal davasının sonucunu bertaraf etmek için mükerrer marka başvurular yapmak dahi engelleme amaçlı kötü niyetli olarak … …, …, …,…., …, …, …, …, …, …,
…, …, …. ..,..,.,..,..,…,..,..,… tescil numaralı marka tescilleri aldığını, davacı/karşı davalının bu markaları kötü niyetli tescil ettirdiğini iddia ederek, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … tescil numaralı markaları kullamama nedeniyle iptalini, kötü niyetli olarak tescil edildiğini iddia ettiği … …, …, …, …, …., …, …, …, …, …, …,
…, …, …, ..,..,..,..,..,.,..,… tescil numaralı markaların hükümsüzlüğünü ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dosyada dava, davalıların eyleminin davacının markadan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespiti, men’i, ref’i, davalı … Kozmetik adına … sayı ile tescilli markanın hükümsüzlüğü ile hüküm özetinin ilanı, karşı davada ise dava ; davacı/karşı davalı adına …, …, …,…, …, …, …, …, …, …, … sayı ile tescilli markaların kullamama nedeniyle iptali, … …, …, …, …, …., …, …, …, …, …, …,
…, …, ….,…,..,…,…,..,..,..,..,.. sayı ile tescilli markaların hükümsüzlüğünü hüküm özetinin ilanı taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, …,…,..,…, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …,…., …, … ve …. tescil numaralı markaların davacı adına, hükümsüzlüğü talep edilen … sayı ile tescilli markanın 03.sınıfta 10/04/2016 tarihinden itibaren 10 yıl müddetle davalı … adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 25. Maddesinde hükümsüzlük koşulları belirtilmiş olup, belirtilen madde ile, 5. veya 6. maddede sayılan hallerden birinin mevcut olması halinde mahkeme tarafından markanın hükümsüzlüğüne karar verilir. Menfaati olanlar, Cumhuriyet Savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları markanın hükümsüzlüğünü mahkemeden isteyebilir. Marka hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişilere veya hukuki haleflerine karşı açılır. Markanın hükümsüzlüğü davalarında Kurum taraf gösterilmez. Bir marka, 5. maddenin birinci fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerine aykırı olarak tescil edilmiş olup da kullanım sonucunda tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından hükümsüzlük talebinden önce ayırt edici nitelik kazanmışsa hükümsüz kılınamaz. Hükümsüzlük halleri, markanın tescil edildiği bir kısım mal veya hizmete ilişkin bulunuyorsa, sadece o mal veya hizmet yönünden kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Marka örneğini değiştirecek biçimde hükümsüzlük kararı verilemez.
Yine SMK’nın 6/1 hükmü uyarınca, tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dahil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvurunun reddedileceği belirtilmiştir.
6769 Sayılı SMK’nın 29/1-b ve c maddeleri ile, marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek, markayı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerini kullanmak suretiyle markanın taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde, tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, ihraç etmek, ticari amaçla elde bulundurmak veya bu ürüne dair sözleşme yapmak için öneride bulunmanın marka hakkına tecavüz oluşturduğu belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 9. Maddesi uyarınca, tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde haklı bir sebep olmadan tescil edildiği mal veya hizmetler bakımından marka sahibi tarafından Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmayan ya da kullanımına 5 yıl kesintisiz ara verilen markanın iptaline karar verilir. Mülga 556 Sayılı KHK’nın 14. Maddesinin Anayasa Mahkemesi’nce iptaline ilişkin gerekçeli kararın 06 Ocak 2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanması ile 6769 Sayılı SMK’nın 10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girmesi karşısında, 10/01/2017 tarihinden sonra açılan iptal davalarında, 5 yıllık sürenin hesabında aradaki bu günlük 4 günlük boşluk nedeni ile 6769 Sayılı SMK’nın yürürlüğünden önceki dönemde geçen sürenin de hesaba katılması gerekir. Zira 06/01/2017 tarihine kadar markanın kullanılmamasının bir yasal yaptırımı mevcuttur ve marka sahipleri de bunu bilmektedir. Türkiye’nin taraf olduğu Paris Sözleşmesi’nin 5/c maddesi ile TRIPS Anlaşmasının 19. Maddesinde de, markanın kullanılması koşulu düzenlenmektedir. Her ne kadar 6769 Sayılı kanunda, bir geçici madde ile 4 günlük boşlukla ilgili bir düzenlemeye yer verilmemiş ise de, 06/01/2017 tarihinden önceki kullanmama sürelerinin yok sayılması mümkün değildir. Sonuçta halen yürürlükteki yasal düzenlemeye göre tescilden itibaren 5 yıl kullanılmayan marka iptal edilir. SMK’nın 26. Maddesinin SMK önceki dönemde tescil edilmiş, fakat kullanılmayan markalar yönünden de uygulanması, kanunların geçmişe yürümeme ilkesine de aykırı değildir. Zira geçmişe etki yasağı mutlak olmayıp, hak sahiplerinin belirli bir hukuki duruma olan güveni objektif olarak haklı ise geçmişe etki yasağından söz edilemez. (Bakınız Uğur Çolak, Türk Marka Hukuku, 4. Bası, S.983 vd) Yüksek Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 12/11/2020 tarih ve 2020/1133 Esas 2020/5023 Karar sayılı ilamı da bu doğrultudadır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosya kapsamı deliller, taraf beyanları,TPMK kayıtları değerlendirilmek suretiyle, asıl dava yönünden; davalıların markasal kullanımları nedeniyle davacı marka haklarına tecavüz ve haksız rekabetlerinin olup olmadığı (her bir davalı yönünden ayrı ayrı değerlendirme yapılmak üzere), mevcut ise ne şekilde giderileceği, davalı … Kozmetik A.Ş. adına olan … tescil nolu markanın dava dilekçesinde belirtilen nedenlerle hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı, karşı dava yönünden; her bir marka yönünden ayrı ayrı değerlendirme yapılmak üzere, karşı dava dilekçesinde belirtilen markaların dilekçede belirtilen nedenlerle hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı, yine karşı dava dilekçesinde belirtilen markaların kullanmama nedeniyle iptal koşulların oluşup oluşmadığına ilişkin rapor tanzimi için dosya resen seçilen bilirkişi heyetine tevdi edilmiş ve bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 20/04/2022 havale tarihli raporda sonuç olarak, asıl davada hükümsüzlük talebi açısından:
davacının, marka tescil önceliği olduğu tespit edilmekle birlikte, görsel, işitsel
ve anlamsal açıdan taraf markalarının benzerlik içermesi nedeniyle tüketici zihninde
yarattığı imaj nedeniyle taraf markaları arasında kavramsal bağlantı kurulabileceği,
tarafların faaliyet gösterdikleri alan dikkate alındığında, markanın hitap ettiği kesimin
dikkat seviyesinin normal düzeyde olacağı, bu markaları taşıyan malların aynı işletmeden
geldiği ya da bunların üreticileri arasında işletmesel bir bağlantı olduğunu düşünebileceği,
kelime unsurunun davalı markasında da benzer şekilde yer almakta olduğu, … unsurunun
ise yüksek derecede benzerlik içerdiği ve bu haliyle davalı markasının davacı markasına
yanaşma iradesi gösterdiği, bu açılardan markaların karıştırılabileceği, davacı markasının yurtdışında birçok ülkede tescil edilmiş olduğu tespit edilmekle
birlikte, SMK m.6/4 kapsamında davacı markasının Paris Sözleşmesi anlamında tanınmış
marka olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu konuda bir
değerlendirme yapma imkanının olmadığı, mevcut duruma göre takdir ve
değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu,
davacı, markalarının Türkiye’deki piyasada fiilen kullanıldığına dair belgeler
sunmuş olmakla birlikte, SMK m.6/5 kapsamında davacı markasının tanınmış marka
olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu konuda bir değerlendirme
yapma imkanının olmadığı, mevcut duruma göre takdir ve değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu,
davalı markasının tescilinde kötüniyetin bulunup bulunmadığı hususunun ve buna
bağlı olarak SMK m.6/9 kapsamında verilecek hükümsüzlük kararının takdirinin mahkemeye ait olduğu,
asıl davada markaya tecavüz ve haksız rekabet talebi açısından:
davalı … Kozmetik Açısından;

davalılardan … Kozmetik tarafından markanın kullanımına ilişkin bir belgeye
rastlanılmadığı, dolayısıyla davalılardan … Kozmetik açısından tecavüze ilişkin bir
değerlendirme yapma imkanı olmadığını, bağlantılı olarak haksız rekabet açısından
da değerlendirme yapılamadığını, mevcut duruma göre nihai hukuki değerlendirme takdirinin mahkemeye ait olduğunu, davalılar … Kozmetik ve … Kozmetik Açısından;
sunulan görsellerin bir kısmında şeklinde bir kullanım yer almaktadır ve bu
kullanımın Davacı markasına yanaşma iradesi göstermesi ve davacı markasıyla benzerlik
içermesi nedeniyle iltibas yaratır şekilde bir kullanım olduğu için, tarafların emtialarının,
faaliyet alanlarının ve müşteri kitlesinin benzerliği ile birlikte markalar arasında bir
ilişkilendirme, idari veya ekonomik bir bağ kurma ihtimalinin söz konusu olabileceği,
dolayısıyla iltibas ihtimalinin de kabulünün gerekeceği, bu sebeple, bu
kullanım açısından, marka hakkına tecavüz için gerekli iltibasın söz konusu olduğu,
dolayısıyla davalı eyleminin SMK uyarınca marka hakkına tecavüz oluşturacağı bağlantılı
olarak davalının karıştırılmaya yol açacak şekilde kullanımının, TTK m. 55/1-a-4
kapsamında haksız rekabet teşkil edeceği, takdirin mahkemeye ait olduğu, diğer davalılardan … Kozmetik’in ismi, bu şekilde yer alan
kullanımlara ilişkin ürünlerde üretici firma şeklinde geçtiğinden dolayı, bu eylemin …
Kozmetik açısından SMK uyarınca marka hakkına tecavüz oluşturacağı bağlantılı olarak
davalının karıştırılmaya yol açacak şekilde kullanımının, TTK m. 55/1-a-4 kapsamında
haksız rekabet teşkil edeceği, takdirin mahkemeye ait olduğu, söz konusu belgeler dikkate alındığında; … (…), markasının 03. Sınıfta
“Sabunlar”, 05. Sınıfta “Dezenfektanlar, antiseptikler(mikrop öldürücüler)” emtialarında
kullanımının olduğu, ilgili emtialar açısından, kullanmama def’ine ilişkin şartların mevcut
olmadığı tespit edilmiş olup, tespite ilişkin nihai hukuki değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu, karşı davada hükümsüzlük talebi açısından;
davalı markalarının tescilinde kötüniyetin bulunup bulunmadığı hususunun ve buna
bağlı olarak SMK m.6/9 kapsamında verilecek hükümsüzlük kararının takdirinin mahkemeye ait olduğu, karşı davada kullanmama nedeniyle iptal talebi açısından;
… (…), …. (…) nolu markalar açısından, 2018 tarihinde,
TURKPATENT nezdinde tespit edilen 03. Sınıfta yer alan “sabunlar”, “sıvı sabun”
ve 05. Sınıfta yer alan “yara spreyi” emtialarındaki kullanımın Mahkemece
kabul görmesi noktasında bir değerlendirme yapılacak olursa … (…),
… (…) markaları açısından ilgili emtialarda kullanmama nedeniyle iptal
şartlarının mevcut olmayacağı, …. (…), … (…) …. (…) markaları
açısından ilgili emtialarda kullanmama nedeniyle iptal şartlarının mevcut
olmayacağı,
…(…), ….(… ) markaları
açısından ilgili emtialarda kullanmama nedeniyle iptal şartlarının mevcut
olmayacağı, …(…), …(…) markalarına
ilişkin bir kullanımın tespit edilememesi, …(… ), …
(… ), … (… ), …
(…), … (…) … (…) markası
açısından yasanın aradığı anlamda bir kullanımın tespit edilememesi nedeniyle
iptale ilişkin değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporuna itiraz üzerine, dosya itirazları tek tek karşılar ve özellikle iptal ve hükümsüzlük yönünden markaların tescilli olduğu emtia ve hizmet sınıfları değerlendirilerek hangi emtia ve hizmetlerde hükümsüzlük veya iptal koşullarının oluşup oluşmadığına, marka haklarına tecavüz ve haksız rekabet yönünden her bir davalının eylemi değerlendirilerek hangi eyleminin ihlal teşkil ettiğinin ve ne şekilde giderileceğinin açıkça belirtir ek rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, heyet tarafından hazırlanan 29/09/2022 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilmesi öncesinde maddi
hata ile ilgili açıklama:
raporun sonuç kısmında karşı davada kullanmama nedeniyle iptal talepleri
değerlendirilirken son paragrafta,“… (…) …. (…) markası”
sehven yer aldığını, ilgili markalar açısından (… (…) .. (…)
markası) gerek 2. Paragrafta yer alan gerekse de 47. Sayfa son paragrafta yer alan açıklamaların
dikkate alınmasının gerektiğini belirtme ihtiyacı doğduğunu, asıl davada hükümsüzlük talebi açısından:
davacının, marka tescil önceliği olduğu tespit edilmekle birlikte, görsel, işitsel
ve anlamsal açıdan taraf markalarının benzerlik içermesi nedeniyle tüketici zihninde
yarattığı imaj nedeniyle taraf markaları arasında kavramsal bağlantı kurulabileceği,
tarafların faaliyet gösterdikleri alan dikkate alındığında, markanın hitap ettiği kesimin
dikkat seviyesinin normal düzeyde olacağı, bu markaları taşıyan malların aynı işletmeden
geldiği ya da bunların üreticileri arasında işletmesel bir bağlantı olduğunu düşünebileceği,
kelime unsurunun davalı markasında da benzer şekilde yer almakta olduğu, …
unsurunun ise yüksek derecede benzerlik içerdiği ve bu haliyle davalı markasının davacı
markasına yanaşma iradesi gösterdiği, bu açılardan markaların karıştırılabileceği, işbu tespitler doğrultusunda, SMK m.6/1 kapsamında
davalı markasının hükümsüzlük şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği açısından nihai
hukuki değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu,
davalı kullanmama defi savunması nedeniyle, davacının kullanımın ispatı
noktasında dosyaya sunduğu tüm deliller incelendiğinde; … (…), markasının ve …(…) markasının 03.
Sınıfta “Sabunlar”,05.Sınıfta “Dezenfektanlar, antiseptikler(mikrop
öldürücüler)” emtialarında kullanımının olduğu, ilgili emtialar açısından- (03.
Sınıfta “Sabunlar”, 05. Sınıfta “Dezenfektanlar, antiseptikler(mikrop
öldürücüler)”, kullanmama def’ine ilişkin şartların mevcut olmadığı tespit
edilmiş olup, tespite ilişkin SMK m.25/7 kapsamında nihai hukuki
değerlendirme ve takdir Mahkemeye ait olduğu, davacı markasının yurtdışında birçok ülkede tescil edilmiş olduğu tespit edilmekle
birlikte, SMK m.6/4 kapsamında davacı markasının Paris Sözleşmesi anlamında tanınmış marka olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu konuda bir
değerlendirme yapma imkanının olmadığı, mevcut duruma göre takdir ve
değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu,
davacı, markalarının Türkiye’deki piyasada fiilen kullanıldığına dair belgeler
sunmuş olmakla birlikte, SMK m.6/5 kapsamında davacı markasının tanınmış marka
olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu konuda bir değerlendirme
yapma imkanının olmadığı, mevcut duruma göre takdir ve değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu,
davalı markasının tescilinde kötüniyetin bulunup bulunmadığı hususunun ve buna
bağlı olarak SMK m.6/9 kapsamında verilecek hükümsüzlük kararının takdirinin mahkemeye ait olduğu,

asıl davada markaya tecavüz ve haksız rekabet talebi açısından:
davalı … Kozmetik Açısından;

davalılardan … Kozmetik tarafından markanın kullanımına ilişkin bir belgeye
rastlanılmadığı, dolayısıyla davalılardan … Kozmetik açısından tecavüze ilişkin bir
değerlendirme yapma imkanı olmadığı, bağlantılı olarak haksız rekabet açısından
da değerlendirme yapılamadığı, mevcut duruma göre nihai hukuki değerlendirme
ve takdirin mahkemeye ait olduğu, davalılar … Kozmetik ve … Kozmetik Açısından;
… Kozmetik’e ait olduğu iddia edilen twitter hesabındaki kullanıma dair Sunulan
görsellerin bir kısmında şeklinde bir kullanım yer almaktadır ve bu kullanımın
Davacı markasına yanaşma iradesi göstermesi ve davacı markasıyla benzerlik içermesi
nedeniyle iltibas yaratır şekilde bir kullanım olduğu için, tarafların emtialarının, faaliyet
alanlarının ve müşteri kitlesinin benzerliği ile birlikte markalar arasında bir ilişkilendirme,
idari veya ekonomik bir bağ kurma ihtimalinin söz konusu olabileceği, dolayısıyla iltibas
ihtimalinin de kabulünün gerekeceği, bu sebeple, bu kullanım açısından, marka hakkına tecavüz için gerekli iltibasın söz
konusu olduğu, dolayısıyla davalı eyleminin SMK uyarınca marka hakkına tecavüz
oluşturacağı bağlantılı olarak davalının karıştırılmaya yol açacak şekilde kullanımının,
TTK m. 55/1-a-4 kapsamında haksız rekabet teşkil edeceği, takdir
mahkemeye ait olduğu, diğer davalılardan … Kozmetik’in ismi, bu şekilde yer alan kullanımlara ilişkin
ürünlerde üretici firma şeklinde geçtiğinden dolayı, bu eylemin … Kozmetik açısından
SMK uyarınca marka hakkına tecavüz oluşturacağı bağlantılı olarak davalının
karıştırılmaya yol açacak şekilde kullanımının, TTK m. 55/1-a-4 kapsamında haksız
rekabet teşkil edeceği, takdirin mahkemeye ait olduğu, davalı kullanmama defi savunması nedeniyle, davacının kullanımın ispatı
noktasında dosyaya sunduğu tüm deliller incelendiğinde;
… (…), markasının ve …(…) markasının 03.
Sınıfta “Sabunlar”, 05. Sınıfta “Dezenfektanlar, antiseptikler(mikrop
öldürücüler)” emtialarında kullanımının olduğu, ilgili emtialar açısından- (03.
Sınıfta “Sabunlar”, 05. Sınıfta “Dezenfektanlar, antiseptikler(mikrop
öldürücüler)”, kullanmama def’ine ilişkin şartların mevcut olmadığı tespit
edilmiş olup, tespite ilişkin SMK m.29/2 kapsamında nihai hukuki
değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu, karşı davada hükümsüzlük talebi açısından;
davalı markalarının tescilinde kötüniyetin bulunup bulunmadığı hususunun ve buna
bağlı olarak SMK m.6/9 kapsamında verilecek hükümsüzlük kararının takdirinin mahkemeye ait olduğu,
işbu karşı davanın açılma tarihi 07/07/2021, aşağıda yer alan davalı markalarının
tescil tarihleri ise 1987-2013 yılları arasındadır. … (…), …
(….), … (…), … (…), …
(…), …. (…), … (…), … (…),
… (…), … (… ), … (… ),
… (…), … (… ), … (…), … (… ) tescil nolu markalar açısından;

“kötüniyet hususundan bağımsız olarak ve bu husustaki nihai hukuki
değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olarak yapıldığında”, SMK m.25/6 kapsamında 5 yıllık süre dolduktan sonra huzurda bulunan
davanın açıldığı ve sessiz kalma yoluyla hak kaybına ilişkin şartların bu markalar
açısından mevcut olacağı tespit edilmekte olup, tespite ilişkin nihai değerlendirmenin mahkemeye ait olduğu, … (…), … (…), … (….), …(…), …
(…), …(…), … (…), … (…) tescil
nolu markalar açısından ise
“kötüniyet hususundan bağımsız olarak ve bu husustaki nihai hukuki
değerlendirme ve takdir sayın mahkemeye ait olduğunda ”, sessiz kalma yoluyla hak kaybının mevcut olmayacağı tespit edilmekte
olup, tespite ilişkin nihai değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu, karşı davada kullanmama nedeniyle iptal talebi açısından;
… (…), … (…) nolu markalar açısından, 2018 tarihinde,
TURKPATENT nezdinde tespit edilen 03. Sınıfta yer alan “sabunlar”, “sıvı sabun”
ve 05. Sınıfta yer alan “yara spreyi” emtialarındaki kullanımın Sayın Mahkemece
kabul görmesi noktasında bir değerlendirme yapılacak olursa … (…),
…. (…) markaları açısından ilgili emtialarda kullanmama nedeniyle iptal
şartlarının mevcut olmayacağı, … (…)…. markası için “Farmasötik müstahzarlar ve maddeler”
… (…) markası için “İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar”,
… (…) markası için “Farmasötik, baytari ve hijyenik maddeler”
emtialarında kullanmama nedeniyle iptal şartlarının mevcut olmayacağı, … (…) markası için “hava tazeleyiciler (dezodorizanlar)” …(… ) markası için “Mekanlar için koku gidericiler, havayı
temizleyen ürünler, mekanlar için parfümler, havadaki nemi, tozu, kötü kokuları
giderici ürünler, mekanlar için havaya tazelik hissi veren müstahzarlar, mekanlar
için havadaki kokuları nötralize eden preparatlar, kişisel kullanım dışında
deodorantlar ve koku gidericiler” emtialarında kullanmama nedeniyle iptal
şartlarının mevcut olmayacağı,
… (…), … (…) markalarına
ilişkin bir kullanımın tespit edilememesi, …(… ), …
(… ), … (… ), …
(… ), markası açısından yasanın aradığı anlamda bir kullanımın
tespit edilememesi nedeniyle iptale ilişkin değerlendirme ve takdirin mahkemeye ait olduğu, tecavüz ve haksız rekabetin ne şekilde giderileceğine ilişkin
değerlendirme:
marka hakkına tecavüz halinde bu durumun giderilebilmesi bakımından hak sahibinin
ileri sürebileceği talepler, SMK mad.149’da (Aynı zamanda Avrupa Birliği 2004/48 sayılı
Uygulama Direktifi, md.10) belirtilmekte olup;
tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini.
tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran
kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin
üretimini engellemeyecek şekilde el konulması.
El konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması.
tecavüzün devamını önlemek üzere tedbirlerin alınması, özellikle masraflar tecavüz edene ait
olmak üzere el konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi,
üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için
kaçınılmaz ise imhası
haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere
kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan
edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi Şeklinde yer aldığını, Mahkemece, davalının kullanmama defi savunmasına dair tespitler
değerlendirilerek, tecavüze kanaat getirilmesi ihtimalinde;
davacının bu seçenek yaptırımlar arasından, “ürünlere el konulması ve imhası
ile kararın yayımlanması” talebinin smk mad.149 açısından da mevcut
duruma uygun bir marka hakkına tecavüzün giderilmesi yöntemi
olabileceği tespit edilmekte olup, işbu tespite ilişkin nihai değerlendirme ve takdirin
mahkemeye ait olduğu, hükümsüzlük, tecavüz ve diğer tüm taleplere
ilişkin karar ve tüm değerlendirmelere ilişkin nihai takdirin mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.

Asıl dava yönünden, dosya kapsamı deliller ve bilirkişi rapor ve ek raporları birlikte değerlendirildiğinde; davalı …nin davacının marka haklarına tecavüz veya haksız rekabet teşkil edecek herhangi bir eylemin ispatlanamadığından davacının bu davalıya yönelik davasının reddi gerekmiştir. Davacının, davalılar … ve …’ne yönelik davası yönünden yapılan değerlendirmede; davalı … Kozmetik’e ait … hesabındaki kullanıma dair Sunulan
görsellerin bir kısmında davacı … markası ile benzer şekilde bir kullanım yer almakta olduğu ve bu kullanımın davacı markasına yanaşma iradesi göstermesi ve davacı markasıyla benzerlik içermesi
nedeniyle iltibas yaratır şekilde bir kullanım olduğu için, tarafların emtialarının, faaliyet
alanlarının ve müşteri kitlesinin benzerliği ile birlikte markalar arasında bir ilişkilendirme,
idari veya ekonomik bir bağ kurma ihtimalinin söz konusu olabileceği, dolayısıyla iltibas
ihtimalinin de kabulünün gerekeceği, bu sebeple, bu kullanım açısından, marka hakkına tecavüz için gerekli iltibasın söz
konusu olduğu, davalılardan birinin üretici birinin satıcı konumunda olduğu, dolayısıyla davalı eyleminin SMK uyarınca marka hakkına tecavüz oluşturacağı, davacının dayanak markayı Türkiye’de ticari etki doğuracak şekilde kullandığı anlaşılmakla kullanmama def’ine değer verilemeyeceği, keza davalı tarafça “…” ibaresini taşıyan ürünlerin ambalajlarında kullandıkları … markası görselinin davacı ambalajları ile iltibasa neden olduğundan bu şekildeki kullanımın
TTK m. 55/1-a-4 kapsamında haksız rekabet teşkil edeceği anlaşılmakla, davacının bu davalılara yönelik marka haklarına tecavüz ve haksız rekabete ilişkin talebi yönünden dava kabul edilmiştir.
Davacının davalı … Kozmetik A.Ş. adına olan … tescil nolu markanın hükümsüzlüğüne ilişkin talebi yönünden yapılan değerlendirmede; davacının, marka tescil önceliği olduğu tespit edilmekle birlikte, görsel, işitsel
ve anlamsal açıdan taraf markalarının benzerlik içermesi nedeniyle tüketici zihninde
yarattığı imaj nedeniyle taraf markaları arasında kavramsal bağlantı kurulabileceği,
tarafların faaliyet gösterdikleri alan dikkate alındığında, markanın hitap ettiği kesimin
dikkat seviyesinin normal düzeyde olacağı, bu markaları taşıyan malların aynı işletmeden
geldiği ya da bunların üreticileri arasında işletmesel bir bağlantı olduğunu düşünebileceği,
kelime unsurunun davalı markasında da benzer şekilde yer almakta olduğu, … unsurunun
ise yüksek derecede benzerlik içerdiği ve bu haliyle davalı markasının davacı markasına
yanaşma iradesi gösterdiği, bu açılardan markaların karıştırılabileceği, davacı markasının yurtdışında birçok ülkede tescil edilmiş olduğu tespit edilmekle
birlikte, SMK m.6/4 kapsamında davacı markasının Paris Sözleşmesi anlamında tanınmış
marka olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu hususun ispatlanamadığı, davacı markalarının Türkiye’deki piyasada fiilen kullanıldığına dair belgeler
sunmuş olmakla birlikte, SMK m.6/5 kapsamında davacı markasının tanınmış marka
olduğuna dair yeterli belge dosya içinde yer almadığından bu hususun ispat edildiğinin kabulünün mümkün olmadığı, davacı dayanak markalarının Türkiye’de kullanımının mevcut olduğu, yine sessiz kalma yoluyla hak kaybının söz konusu olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Davacı markası kelime unsurunun davalı markasında da benzer şekilde yer almakta olduğu, … unsurunun
ise yüksek derecede benzerlik içerdiği, markanın … unsurunun ayırt edici özelliği dikkate alındığında davacı markasından ayrı olarak tesadüfen seçilmesinin söz konusu olmayacağı ve bu bağlamda SMK m.6/9 kapsamında tescilin kötü niyetli olduğu sonuç ve kanaatine varılarak davanın kabulü gerekmiştir.
Karşı dava yönünden yapılan değerlendirmede; karşı davada davacı karşı davalı adına tescilli markaların kötü niyetli tescil olduğundan bahisle hükümsüzlüğünü talep etmiştir. Dosya kapsamı delillere göre, davacı-karşı davalının marka tescillerinin kötü niyetli olduğuna dair herhangi bir delil ibraz edilmediği gibi, seri marka oluşturma amacıyla yapılan tescilin kötü niyetli tescil olarak değerlendirilemeyeceği sonuç ve kanaatine varılarak bu talep yönünden dava reddedilmiştir. Davacı-karşı davalı adına tescilli markaların kullanmama nedeniyle iptale ilişkin talep yönünden yapılan değerlendirmede; dava konusu …, …, …, … ve … tescil nolu markalara yönelik iptal talebi yönünden bu markalar dava tarihinden önce dava dışı şirket adına devredildiğinden, bu markalar yönünden olan iptal davasının pasif husumet yokluğu sebebiyle davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Davacı-karşı davalı adına tescilli …, …, …. ve … tescli nolu markaların tescilli oldukları tüm emtialar yönünden tescil tarihinden beş yılı aşkın süreden beri tescilli oldukları tüm emtialar yönünden Türkiye’de ciddi kullanımı ispatlanamadığından bu markaların kullanmama nedeniyle iptaline karar vermek gerekmiştir. Dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.sınıftaki “sabunlar” , “sıvı sabunlar” 5.sınıfta “yara spreyi” dışındaki emtialar yönünden bu kullanımın ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu …. tescil nolu markanın tescilli olduğu “farmasötik, müstehzarlar ve maddeler” dışındaki tüm emtialar yönünden kullanımı ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki emtialar yönünden iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.sınıftaki “sabunlar” ve 5.sınıfdaki “dezenfektanlar, anti septikler(mikrop öldürücüler) emtiaları dışındaki tüm emtialar yönünden kullanımı ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu “insan ve hayvan sağlığı için ilaçlar” emtiaları dışındaki tüm emtialar yönünden kullanımı ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.sınıftaki “sabunlar” , “sıvı sabunlar” ve 5.sınıftaki “yara spreyi” emtiaları dışındaki emtialar yönünden kullanımı ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3. sınıftaki” sabunlar 5. sınıftaki “dezenfektanlar, anti septikleri(mikrop öldürücüler) sair emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden kullanımı ispatlanamadığından bu emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN ;
1-Davacının davalı …ne yönelik davasının REDDİNE,
2-Davacının davalılar … ve …’ne yönelik davasının KABULÜNE, bu davalıların davacı adına tescilli “…” ve “…” markalarının … unsurları ile iltibas yaratan “…” ibaresi kullanımı nedeniyle marka haklarına tecavüz ve ayrıca davalı tarafça “…” ibaresini taşıyan ürünlerin ambalajlarında kullandıkları … markası görselinin davacı ambalajları ile iltibasa neden olduğundan haksız rekabetinin tespitine, önlenmesine ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, bu cümleden olmak üzere marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden ürünlerin davalı tarafça üretiminin, satış ve dağıtımının, ithal ve ihracının önlenmesine, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden davalı tarafa ait her türlü tanıtım malzemesi ve ürün ambalajlarına el konularak imhasına, yine marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden ürün ambalajlarının davalı tarafça internet ortamında kullanılmasının önlenmesine,
3-Davalı … Kozmetik A.Ş. adına olan … tescil nolu markanın hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine,
4-Hüküm kesinleştiğinde masrafı davalılar … ve …ne ait olmak üzere hüküm özetinin ülke çapında yayınlanan üç gazetenin birinde ilanına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL ilam harcından, 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 21,40 TL bakiye karar harcının, davalılar … ile …’den tahsil edilerek hazineye irat kaydına,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalılar … ile … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’den alınarak, davacıya verilmesine,

7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen hükümsüzlük davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı …’nden alınarak, davacıya verilmesine,
8-Davalı …’ye yönelik dava reddedildiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak, bu davalıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 118,60 TL harç giderinin, davalılar … ile … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınarak, davacıya verilmesine,
10-Davacı tarafından yapılan 785,75 TL tebligat – tezkere masrafı ve 6.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 6.785,75 TL yargılama giderinin, davalı … ve davalı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN ;
1-Davalı …kozmetik A.Ş.’nin karşı davasının KISMEN KABULÜNE,
2-Davacı karşı davalı adına tescilli markalarının hükümsüzlüğüne ilişkin talebi yönünden davasının REDDİNE,
3-Davacı karşı davalı adına tescilli …, …, …. ve … tescli nolu markaların tescilli oldukları tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.sınıftaki “sabunlar” , “sıvı sabunlar” 5.sınıfta “yara spreyi” dışındaki emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu …. tescil nolu markanın tescilli olduğu “farmasötik, müstehzarlar ve maddeler” dışındaki tüm emtialar yönünden iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.sınıftaki “sabunlar” ve 5.sınıfdaki “dezenfektanlar, anti septikler(mikrop öldürücüler) emtiaları dışındaki tüm emtialar yönünden iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu “insan ve hayvan sağlığı için ilaçlra” emtiaları dışındaki tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3.snıftaki “sabunlar” , “sıvı sabunlar” ve 5.sınıftaki “yara spreyi” emtiaları dışındaki emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline, dava konusu … tescil nolu markanın tescilli olduğu 3. sınıftaki” sabunlar 5. sınıftaki “dezenfektanlar, anti septikleri(mikrop öldürücüler) sair emtialar dışındaki tüm emtialar yönünden kullanmama nedeniyle iptaline,
4-… Kozmetik A.Ş.’nin dava konusu ..,..,..,.. ve … tescil nolu markalara yönelik iptal talebi yönünden bu markalar dava dışı şirket adına devredildiğinden, pasif husumet yokluğu sebebiyle davanın reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL ilam harcından, 59,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 21,40 TL bakiye karar harcının, davacı/karşı davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen markanın iptali davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen hükümsüzlük davası nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı/karşı davacıdan alınarak, davacı/karşı davalıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen marka iptali kısmı nedeniyle hesaplanan 15.000,00 TL vekalet ücretinin, davalı/karşı davacıdan alınarak, davacı/karşı davalıya verilmesine,
8-Davalı/karşı davacı tarafından yapılan 118,60 TL harç giderinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,

9-Davalı/karşı davacı tarafından yapılan 2.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 394,00 TL tebligat – tezkere masrafı olmak üzere toplam 2.394,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul – ret oranına göre 1.197,00 TL’sinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
C-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
D-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.13/12/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır