Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/74
KARAR NO : 2021/26
DAVA : Faydalı Modele Tecavüzün Tespiti, Men’i, Ref’i, Haksız Rekabetin
Tespiti, Maddi-Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 11/07/2012
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/88 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü, Sicilden Terkin
DAVA TARİHİ : 10/09/2012
KARAR TARİHİ : 26/01/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 04/02/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin TPMK nezdinde kayıtlı ……. nolu “……” başlıklı ve ……. nolu “…….” faydalı model belgelerinin davalı tarafından satışının yapıldığını, bu durumun Mahkememizin …… D.İş sayılı dosyasından bilirkişi raporu ile de tespit edildiğini ve davalı yanın söz konusu fiillerinin müvekkilinin faydalı model belgelerinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, men’ini, ürünlere el konulmasını ve ürünlerin imhasını, her bir faydalı model belgesi için 7.500,00 TL’den olmak üzere toplam 15.000,00 TL maddi ve her bir faydalı model belgesi için 25.000,00 TL’den olmak üzere toplam 50.000,00 TL manevi tazminatın faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, Mahkememizin …… D.İş sayılı dosyasından yapılan tespite ilişkin bilirkişi raporunun bağlayıcı özelliğinin bulunmadığını, dava konusu olan …… ve …… tescil nolu faydalı modellerin sektörde herkes tarafından bilinen yenilik unsuru taşımayan sistemler olduğunu iddia ederek, asıl davanın reddini, davacı/karşı davalı adına ……. ve ……. sayılı faydalı model belgelerinin, yenilik özelliği taşımaması nedeniyle hükümsüzlüğü ve sicilden terkinini talep ve karşı dava etmiştir.
Karşı davanın süresinde açılmaması nedeniyle karşı davanın işbu davadan tefrikine karar verilerek mahkememizin ……. Esasına kaydedilmiş, daha sonra aradaki hukuki ve fiili irtibat nedeniyle Mahkememizin …… Esas sayılı dosyası işbu dosyamız ile birleştirilerek yargılama yapılmıştır.
Birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı tarafça müvekkili aleyhine ……. nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü istemli İstanbul ……. FSHHM’nin …… Esas ve ……. Karar sayılı hükmün kesinleştiğini savunarak, bu faydalı model belgesi yönünden kesin hüküm nedeniyle, ……. nolu faydalı model belgesi yönünden ise davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Daha sonra Bakırköy ….. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin faaliyete geçmesi nedeniyle dosya bu mahkemeye devredilmiştir. Kapatılan Bakırköy ……. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 06/02/2017 Tarih, ……. Esas ve …… Karar sayılı kararı ile, “Karşı dava yönünden davanın reddine, asıl dava yönünden kısmen kabulüne, davacı adına TPMK’da tescilli ……. (3 ve 7 istemler) ve ……. FM hakkına davalının tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, davacı adına tescilli ……. ‘e ilişkin üretilen ürünlere el konulmasına ve imhasına, 1.813,54 TL’nin maddi tazminatın delil tespit tarihi olan 04/05/2012 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsili ile davacıya verilmesine, 10.000,00 TL manevi tazminatın delil tespit tarihi olan 04/05/2012 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte tahsili ile davacıya verilmesine, karar özetinin masrafı davalıdan alınmak suretiyle ulusal yayın yapan gazetelerden birinde yayınlanmasına, diğer taleplerin reddine” dair verilen karar, taraf vekillerinin istinaf talebi üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …… Hukuk Dairesi’nin 07/02/2020 Tarih, …… Esas ve …… Karar sayılı ilamı ile, “Karşı davacı vekilinin, karşı davaya yönelik istinaf başvurusunun incelenmesinde; İstanbul …… FSHHM’nin ……. Esas-…….. Karar sayılı dosyasında tarafları aynı olup …… numaralı …… belgesinin yenilik unsuru bulunmadığından, hükümsüzlüğü istemli dava açıldığı, yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilerek kesinleştiği, davaya konu ……. numaralı …… belgesinin hükümsüzlüğü davasında ise davalı karşı davacının, ……. belgesinin yenilik unsuru bulunmadığını, sektörde herkes tarafından bilindiğini, başka ülkelerde daha önce kullanıldığını ileri sürdüğü anlaşılıyorsa da; iddialarını ispat eder şekilde yenilik giderici açıklama, belge ve delil sunulmadığı, dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda da, bilirkişi heyetinin teknik bilgileri ışığında ……’in yenilik unsuru taşımadığı yönünde bir delilin bulunmadığını beyan ettikleri gözönüne alınarak, karşı hükümsüzlük davası yönünden davalı-birleşen davanın davacısı vekilinin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Asıl davaya yönelik davacı istinaf başvurusunun incelenmesinde; davacı tarafın İstanbul …… FSHHM’nin ……. Esas sayılı dosyası içinde bulunan Bakırköy ……. Noterliğinin 27 Kasım 2007 tarihli, …… yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı-birleşen davanın davacısı şirkete, ……. numaralı ……. belgesinin ihlali ve tecavüze son verilmesinin ihtar edildiği, bu ihtar üzerine hükümsüzlük davası açıldığı, Bakırköy FSHHM’nin ……. D.İş dosyasında; 03/05/2012 tarihinde yapılan tespitlerde üç ayrı adreste davalının üretimi olan ……. marka dikiş makinası tespit edildiği ve makinalarda her iki ……. belgelerine konu tertibatların kullanıldığının tespit edildiği görülmekle, …… nolu……. belgesi yönünden ihtar tarihinden dava tarihine kadar 4 yıl 8 ay, ……. nolu …… belgesi yönünden tespit tarihinden itibaren 2 aylık ihlal süresi içerisindeki satışların hesaplamada dikkate alınması gerektiği, 29/01/2016 tarihli mali müşavir bilirkişi raporunda 11/07/2012 dava tarihinden sonraya ait faturaların (10/05/2012 tarihli 27.668,52 TL bedelli fatura dışındakiler) dikkate alındığı görülmüştür. İlk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava tarihinden sonraki tarihli satış faturalarının hesaplamaya dahil edildiği, 2010-2011 tarihli defterlerinin dikkate alınmadığı, maddi tazminat yönünden eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporu ile karar verildiği anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne , mahkeme kararının kaldırılmasına, yukarıdaki paragrafta tespiti yapılan ihlal tarihleri dikkate alınarak, tarafların ticari defter ve dayanak belgeleri üzerinde inceleme yapılarak, davacının yoksun kaldığı kar hesaplandıktan sonra karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Davalı-karşı davacı vekilinin asıl davada, maddi ve manevi tazminata yönelik istinaf başvurusunun, davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine mahkeme kararı eksik inceleme nedeniyle kaldırılmakla, bu aşamada incelenmesine yer olmadığına” karar verilerek, dosya iade edilmiştir. Bu arada Bakırköy ….. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin faaliyetinin durdurulması nedeniyle dosya mahkememize tevzi edilmiş ve yukarıdaki esasımıza kaydedilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararı doğrultusunda yeniden yargılama yapılmıştır.
Dosya İstanbul BAM …… Hukuk Dairesi ilamı doğrultusunda Mali Müşavir bilirkişiye tevdi edilerek mahallinde davalı şirketin ticari defterleri de incelenerek, Bölge Adliye Mahkemesi geri çevirme kararında belirtildiği şekilde, dava tarihinden sonraki faturalar hesaba katılmaksızın, dava tarihi olan 11/07/2012 tarihi öncesi, davalıya ait 2010 ve 2011 ticari defterleri de dikkate alınarak, davacı tarafın isteyebileceği maddi tazminatı bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi hazırlamış olduğu 05/11/2020 havale tarihli raporda sonuç olarak, Davalı-karşı davacının iş yerinde ticari defter kayıtları üzerinde yapılan incelemede; 2010 yılı öncesine ait ticari defterler imha edilmiş olduğundan ibraz edilemediğinin ifade edildiği, İbraz edilen 2010, 2011 ve 2012 yılı ticari defterlerinden, 2012 yılına ait ticari defterlerin delil niteliğini taşıdığı, makina satışları, yurt içi satışlar hesabının alt hesabına kayıt edilerek ayrı takip edilmesine rağmen, ürün cinsi belirtilmediğinden defter kayıtlarından dava konusu makina satışlarının tespit edilemediği, davalı-karşı davacının iş yerinde satış faturaları üzerinde yapılan incelemede; 2007 yılı bulunamadığından ibraz edilemediği ifade olunan ve 2008 yılından itibaren ibraz edilen, 2012 yılı dava tarihine kadar satış faturalarının tetkikinde; 2008, 2009, 2010 ve 2011 yıllarında dava konusu makinalara ait satış bulunmadığı, mali tablolara da bakıldığında 2008, 2009, 2010 ve 2011 yıllarındaki yurt içi satışlar ile makina satışlarının, 2007 ve 2012 yıllarındaki yurt içi satışlar ile makina satışlarına göre düşük seviyelerde olduğunun görüldüğü, 2012 yılında dava tarihine kadar olan dönemde KDV hariç toplam 138.187,187,96 TL tutarında 10 adet ……. Kemer Makinası Efka Motorlu ve KDV hariç 1.250,00 TL tutarında 1 adet Kemer Kesme Valf Takımı satıldığı ve toplam 139.437,96 TL satış hasılatı elde edildiği, davalı-karşı davacının dava konusu makina satışlarından kazancının 51.353,39 TL olarak hesap edildiği, 31.10.2016 tarihli bilirkişi raporunda bilirkişi heyetinin belirlediği %5 faydalı model etkisine göre, davacı-karşı davalının 551 sayılı KHK.’nin 140/1-b maddesi; uyarınca, davalı-karşı davacıdan talep edebileceği maddi tazminat miktarının 2.567,67 TL olarak hesap edildiği, ancak, faydalı model etkisi olarak belirlenen %5 oranının varsayıma dayalı olması, müteakip yılların satışlarından 2 – 4 kat büyüklüğünde satış gerçekleştirildiği görülen 2007 yılı satış faturalarının ibraz edilememesi, dolayısıyla 2007 yılında dava konusu makina satışı olup, olmadığının tespit edilememiş olması, ayrıca, davacı-karşı davalının istinaf dilekçesinde davalının satışlarının bir kısmının faturasız olarak gerçekleştirildiğine dair açıklamaları da dikkate alındığında, kayıt dışı işlemler olma ihtimaline karşılık, davacı-karşı davalının, davalı/karşı davacıdan talep edebileceği maddi maddi tazminat miktarının TBK md. 50 ve 51 çerçevesinde artırılmasının Mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Taraf delilleri toplanarak, TPMK kayıtları celp olunmuş, bilirkişi incelemesi yapılmıştır. Dava, asıl dosya yönünden dava ……. hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin bulunup bulunmadığı, varsa tazminat miktarına ilişkindir. Birleşen davada ise dava konusu……. belgelerinin hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediğine ilişkindir.
Bakırköy FSHHM’nin …… D.İŞ dosyası incelendiğinde; tespit isteyen davacı tarafından ……’e tecavüze dair iddiasına ilişkin yapılan keşifte hazır bulunan bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda ……. Makina Tic. Ltd. Şti.’nin imalatçısı olduğu ürünlerin ……. ve ……. nolu ……. ‘de belirtilen özelliklerin bulunduğu belirtilmiştir.
İstanbul ……. FSHHM’nin ……. Esas ……. Karar sayılı dosyasında davacı adına tescilli …… nolu ……’nin hükümsüzlüğüne ilişkin açılan davada davalı adına tescilli …… nolu ……’nin 3 ve 7 dışındaki istemlerin hükümsüzlüğüne karar verildiği ve kararın kesinleşmiş olduğu anlaşılmıştır.
Davacının dayanağı olan …….’lerin hükümsüz sayılmaları durumunda tescil tarihinden itibaren geçerli olmayacağından öncelikle birleşen dava yönünden hükümsüzlük talepleri incelenmiştir.
İstanbul …… FSHHM’nin …… Esas ……. Karar sayılı ilamında tarafların aynı olduğu göz önüne alındığında karşı dava konusu olan …… nolu …….. ‘e ilişkin yeni olmaması sebebiyle 3 ve 7 dışındaki istemlerin iptaline karar verilmiş olmakla, bu …… yönünden kesinleşmiş karar olması sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Yapılan bilirkişi incelemesinden dava konusu olan …… belgesinin ise başvuru tarihi itibariyle yenilik vasfının taşıyıp taşıyamadığı hususunda yapılan incelemede davalı karşı davacı tarafından yenilik unsuru taşımadığı konusunda herhangi bir delilin mevcut olmadığı bilirkişi heyetinin teknik bilgisi dışında yenilik unsuru taşımadığı yönünde herhangi bir bilgisi bulunmadığı beyan edilmiş olmakla, bu …… yönünden hükümsüzlük talebinin reddine karar verilmiştir.
Bakırköy FSHHM’nin ……. D.İŞ dosyasında yapılan tespit nedeniyle bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda D.iş dosyasında bilirkişi heyetinin hazırlamış olduğu rapordaki görsellerin ……’nin istemlerinin teknik incelemeye ikaz edecek şekilde ve ayrıntıda olmadığı beyan edilmiş olduğundan D.iş dosyasında rapor düzenleyen bilirkişilerden ek rapor alınarak mahkemece tayin edilen bilirkişi heyetinin düzenlediği raporda dava konusu …… nolu ……’nin 3 ve 7 nolu istemleri yönünden davalı ürünü ile yapılan karşılaştırmada ……’nin 3 nolu istemini oluşturan unsurlar incelendiğinde tespit mahallinde görülen ürünün …… nolu dikiş makinası otomasyon buluş başlıklı ……’nin 3 ve 7 nolu istemler ile aynı teknik özelliklerde olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporunda, ……. nolu …… ile davalı ürünü arasında yapılan karşılaştırmada da davacı adına tescilli…… nin 1 bağımsız 4 bağımlı olmak üzere toplam 5 istemden oluştuğu, ……. nin 1 nolu bağımsız istemini oluşturan unsurlar incelendiğinde tespit mahallinde görülen ürünün ……’nin 1 nolu bağımsız istemi ile aynı teknik özelliklerde olduğu ……’nin koruma kapsamı içerisinde bulunduğu, tecavüz oluşturdukları belirtilmiştir.
Davalının eylemi başkasına ait iş ürününü kullanmak suretiyle benzer derecede üretim yapması aynı zamanda haksız rekabet oluşturduğundan haksız rekabetinde kabulüne karar verilmiştir.
Davacı tecavüz nedeniyle tecavüz edenin …… konusu buluşu kullanmakla elde edildiği kazanca göre tazminat hesaplanmasını talep etmiş olduğundan, tazminat miktarının hesaplanması konusunda bilirkişi incelemesi yapılmış bilirkişi incelemesinde dava konusu ……’nin satışa etkisi satış yapılan makinalara katkısının belirlenerek ……’nin kullanılması sebebiyle makinanın değerindeki artışta değerlendirilip yapılan incelemede dava konusu …… ve ….. başvuru nolu ……’lerin kopyalanması durumunda objektif olarak mümkün olmamakla satış bedellerinin %5 lik kısmının …… lerden dolayı oluşmuş olan bir artı değer olabileceği belirtilmiş, bu %5 lik kısım üzerinden muhtemel kazanç hesaplandığında davalı tarafın elde ettiği kazancın 1.813,54 TL olduğu bildirilmiştir. Bu rapordaki hesaba ilişkin İstanbul BAM …… Hukuk Dairesinin geri çevirme kararı üzerine alınan bilirkişi raporuna göre de davacının tercihine göre talep edebileceği maddi tazminat tutarının 2.567,67 TL olduğu belirlenmiştir. Davacının tazminat seçeneği ve mevcut delillere göre tazminat tutarı belirlendiğinden davalının kayıt dışı satışının ispat edilmemiş olması karşısında TBK 50 ve 51 maddeleri anlamında mahkememizce bir değerlendirme yapılamamıştır. Bu kazancın her iki ……’nin kullanılması durumunda tespit edilmiş kazanç olduğu göz önüne alınarak davalının davacı adına tescilli ………. lere tecavüz nedeniyle davalı defterleri üzerinde yapılan incelemeye göre satışı değerlendirilerek 2.567,67 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Davacı tarafından manevi tazminat talep edilmiş olmakla, davalının eylemi aynı zamanda davacının faydalı modellerden doğan manevi haklarına ihlal teşkil ettiğinden ……’nin katkısı, satış payı ve satışa etkisi tarafların ekonomik durumları ve manevi tazminatın amacı gözetildiğinde her …… e tecavüzden 5.000,00 TL’den olmak üzere 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Bu itibarla davacının davasının kısmen kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Asıl dosya yönünden davacının davasının KISMEN KABULÜNE, davalının davacı adına tescilli …… tescil nolu faydalı modelin (3) ve 7) nolu istemleri ve …… faydalı modelden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, men’ine, ref’ine, bu faydalı modelden doğan haklara tecavüz suretiyle üretilen ürünlere ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına,
Toplam 2.567,67 TL maddi tazminatın delil tespit tarihi olan 04/05/2012 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, her bir faydalı model için 5.000,00 TL olmak üzere toplam 10.000,00 TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 04/05/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair tazminat taleplerinin reddine,
Karar kesinleştiğinde, masrafı davalı tarafından karşılanarak hüküm özetinin Türkiye çapında yayınlanan trajı en yüksek bir gazete ile ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 1.024,65 TL ilam harcından, 965,25 TL peşin harcın mahsubu ile, 59,40 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 21,15 TL başvuru ve 965,25 TL peşin olmak üzere toplam 986,40 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 283,00 TL tebligat-tezkere ve 3.450,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.733,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 2.239,80 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı tarafından yapılan 110,00 TL tebligat-tezkere ve 1.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.110,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 444,00 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
B-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN ……. ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Birleşen mahkememizin …… Esas sayılı dosyası yönünden davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 59,30 TL ilam harcından, 21,15 TL peşin harcın mahsubu ile, 38,15 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
C-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
D-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.26/01/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır