Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2020/72 E. 2022/53 K. 03.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/72
KARAR NO : 2022/53

DAVA : Tasarım Hakkına Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti Önlenmesi,
Durdurulması, Tazminat
DAVA TARİHİ : 24/02/2020
KARAR TARİHİ : 03/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/03/2022
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin günlük hayatın vazgeçilmezi haline gelen imgeleri (emoji) çim adamla buluşturup bir tasarım elde ettiğini ve ……. tescil numaralı “…….” ibareli markayı tescil ettirdiğini, müvekkilinin “…….” markasını taşıyan tasarıma sahip emojili çim adamları yıllarca ürettiğini ve sattığını, davalının dava konusu ürünün tüm içeriği, işçiliği ve gerekli materyallerin kullanımı hususunda müvekkilinden gerekli bilgileri alarak müvekkilinin tescilli ürününü kopyalayıp satışa sunduğunu, tasarımı müvekkiline ait olan tescilli ürünün çok rağbet görmesi davalı tarafın bu ürünü kendi adına piyasaya sürmesine ve gelir elde etmesine olanak sağladığın, davalının bu eyleminin müvekkilinin tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, müvekkilinin tescilli tasarımdan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet fiillerinin önlenmesini, durdurulmasını, şimdilik 100,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın tahsilini, davalının elindeki taklit ürünlerin ve bunların üretiminde kullanılan araç ve makinelerin toplatılmasını, bu ürünlerin, araç ve makineler üzerinde müvekkili lehine mülkiyet hakkı tanınmasını ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 04/02/2022 tarihli dilekçesi ile, 100,00 TL olan maddi tazminat talebini 14.l96,00 TL olarak ıslah edip, harcını yatırmıştır.
Davalı vekili 13/01/2021 tarihli dilekçesi ile, müvekkili şirkete en yakın kapıcı ……’dan sorulduklarında, müvekkiline yapılan tebligatın muhtara verildiğini öğrendiklerini, müvekkili şirketteki hiçbir çalışanının ……’yı tanımadığı gibi müvekkili şirketin adresinin de kapalı olmasının mümkün olmadığını, bu nedenle yapılan tebligatın usulsüz olduğunu beyan etmiştir. Başkaca cevap vermemiştir. Yargılama aşamasında ise davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, tasarım tesciline tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesi, durdurulması, tecavüz teşkil eden ürünler ile bu ürünlerin üretiminde kullanılan araç ve makinelerin toplatılması, bu ürünlerin, araç ve makineler üzerinde davacı lehine mülkiyet hakkı tanınması konulması, maddi-manevi tazminat ve verilecek hüküm özetinin ilanı taleplidir.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 01/10/2021 tarihli raporda sonuç olarak, davacı taraf adına tescilli tasarımlar ile davalı tarafa ait olduğu iddia edilen ve dava dilekçesinde yer alan ürün görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları, mali yönden yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda, davalının 2019 yılı başından itibaren ….. Plastik – ….’dan, “…, ……” açıklaması ile satın aldığı ……. markalı ….. tasarımlarına ilişkin ürünlerin, 30.10.2019 tarihine kadar satışını yaptığı, 30.10.2019 tarihinden itibaren kendisinin imal ettiği ve satış faturalarında “….. ” açıklamasına yer verdiği dava konusu ürünlerin satışına başladığı ve 24.02.2020 dava tarihine kadar olan dönemde dava konusu ürünlere ilişkin yurt içi ve yurt dışı satışlarının KDV hariç toplam 714.788,78 TL olduğu, davacının dosyaya ibraz ettiği örnek “İşbirliği ve Lisans Sözleşmesi”nin, …… Hediyelik – … ile …… Plastik – …. arasında 20.05.2018 tarihinde imzalandığı ve sözleşmede imzası bulunan …… Plastik – ……’ın, davalının 2019 yılında …. ürününü satın aldığı işyeri sahibi olduğu, örnek lisans sözleşmesindeki lisans bedelinin ödendiğine dair belge ibraz edilememiş olduğundan, davalının cirosu üzerinden lisans bedeli hesaplaması yapılması gerektiği kanaatine varıldığı, ancak dava konusu “hediyelik eğlence türü çim adam” ürünü ile ilgili emsal lisans oranlarına ilişkin herhangi bir bilgiye ulaşılamadığından ve emsal lisans bedeli oranı tespit edilemediğinden, Yargıtay içtihatları ile belirlenmiş olan %1 ile %4 arasındaki lisans bedeli oranlarından, yaklaşık 4 ay kullanım süresi de göz önünde bulundurularak takdiri Mahkeme’ye ait olmak üzere % 2 lisans bedeli oranının uygulanması ile davacının SMK 151/2-c seçeneğine göre isteyebileceği maddi tazminat tutarının 14.296,00 TL olarak hesap edildiği, örnek lisans sözleşmesindeki lisans bedelinin ödendiğine dair belge ibraz edilememiş olmasına rağmen, söz konusu sözleşmedeki 3 yıllık lisans bedeli karşılığı olan 100.000,00 TL dikkate alınarak, davalının yaklaşık 4 aylık kullanım süresine göre hesaplama yapılacak olursa, davacının SMK 151/2-c seçeneğine göre isteyebileceği maddi tazminat tutarının 11.112,00 TL olarak hesap edilmiş olmasının, davalının cirosu üzerinden %2 oranında emsal lisans bedeli hesap edilmesinin uygun olduğunu gösterdiği belirtilmiştir.
Davalı vekilinin rapora itirazı ve davacı tarafça birden fazla tasarım tesciline dayanıldığından, hangi tasarım yönünden ihlal olduğunu net gösterir önceki bilirkişi heyetinden ek rapor tanzimi istenmesine karar verilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 18/01/2022 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, dava dosyası kapsamında ek rapor hazırlama görevi için yapılan incelemede çalışır bir CD’nin sunulmadığı, dava dosyasına sunulan USB bellek içeriğinde ses kaydının yer aldığı, bu sebeple değerlendirmenin dosya kapsamında sunulan diğer deliller üzerinden yapıldığı ve davacı tarafa ait ….. (1), (6), (10) ve (14) numaralı tasarım tescilleri ile davalı tarafa ait olduğu iddia edilen ve dava dilekçesinde yer alan ürün görselleri arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple benzer olarak algılandıkları belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; Davalının herhangi bir hakkı olmadan davacı adına tescilli ….. (1), (6), (10) ve (14) numaralı tasarım koruma kapsamında ürünleri üretip sattığı, bu eylemin davacının tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiği gibi aynı zamanda TTK 54 maddesi anlamında haksız rekabete sebebiyet verdiği anlaşılmakla davacının tecavüz ve haksız rekabete ilişkin talebi yönünden davası kabul edilmiştir. Bilirkişi raporunda değinildiği üzere, davacının tazminat seçeneği de dikkate alındığında dava konusu “hediyelik eğlence türü çim adam” ürünü ile ilgili emsal lisans oranlarına ilişkin herhangi bir bilgiye ulaşılamadığından ve emsal lisans bedeli oranı tespit edilemediğinden, Yargıtay içtihatları ile belirlenmiş olan %1 ile %4 arasındaki lisans bedeli oranlarından, yaklaşık 4 ay kullanım süresi de göz önünde bulundurularak satış bedelinin % 2 lisans bedeli oranının uygulanması ile davacının SMK 151/2-c seçeneğine göre isteyebileceği maddi tazminat tutarının 14.296,00 TL anlaşılmakla davacının maddi tazminat talebi kabul edilmiştir. Davalının yukarıda değinilen eylemi, davacının aynı zamanda tasarım tescilinden doğan manevi haklarını da ihlal ettiğinden ihlalin niteliği, süresi ve manevi tazminatın amacı gözetilerek davacı yararına 5.000,00 TL manevi tazminat takdir edilmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davasının KABULÜNE, davalının davacı adına tescilli ……. numaralı tasarımlardan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin önlenmesine, durdurulmasına, tecavüz teşkil eden davalı ürünleri ile münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak davacıya mülkiyet hakkı tanınmasına,
2-Toplam 14.196,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar kesinleştiğinde masrafı davalıya ait olmak üzere hüküm özetinin bir gazete ile ilanına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 1.311,27 TL ilam harcından, 87,10 TL peşin harç ve 250,00 TL ıslah harcının toplamı 337,10 TL harcın mahsubu ile 974,14 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari gereğince kabul edilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari gereğince kabul edilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari gereğince kabul edilen manevi davası nedeniyle hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 391,50 TL harç gideri, 287,00 TL tebligat – tezkere masrafı ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.679,00 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
10-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.03/03/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır